BERRI BERRIAK (XI)

La Voz de Navarra, 1935-XI-6

        Apezpiku berria

        Etortzer dugu, eldu den igandean. Larunbatean jinen da kaputxinoen kobentura, gaua egiteko an. Antxe bilduko du agintarien agurra, eldu ta bereala. Biaramonean, oitura danez, Done Iñakiren elizara amaiketan, eta andik Done Iñaki, Plaza, Txapitela, Mercaderes ta Curia barna, Eliz-Nausira. Te Deum abestuta, erria dela abesle, predikua apezpiku berriaren gain. Urren, Jauregian, eskumuña. Kalonge-Batzarrak deiak ditu banatuak olakoetan oitura den legez. Deituak dira agintariak, parroko edo apezburuak, anaidi, elkarte ta lagundiak. Naparrako Madrillerako aldunak etorriko omen dira, gorasarreari atxiki-naiak. Esanbearrik ez yendea bilduko dela trumilka Eliz-Nausian artzain berriari agur egin gogoz. Neoni, berriketaria, yoanen naiz zerbait konda-bearra an susmatuta. Pozak artuak gare gu ere, artzaina dugulakotz lenbizi ta erritarra beita urrengoan. Jaunak eutsinen al du, ardien onerako! Boazkio gure zorion-nai beroak.

        Gogorxu ari du

        Diario-k dakarra Elizondoko apezburu jaunak idatzia. Au da La Voz-n agertu idatziari erantzuna. Ez da aise emen biltzea Beltzunegi jaunak erraten duena luxea beita. Ea mamizki ematen ahal dugun. Lehenik asarrea erakusten du biziki gero nola erran zaion euzkera ez duela maite. Aspaldian saiatua duela apez atera ondokoan berean atxiki beitzen aren obe-bearrezko ikaskuntzari. Gero apezgoan euzkeraz da erri euzkeldunetan mintzatua beti ta beti. Auxe argi lezaketela Oiz, Oronoz eta Etxelar erriek. Otan prediku bat ere ez beitu erderaz emana. Elizondon bertze oinbertze ez badu egin, ez ote da arrazoi bat edo bat? Zein? Eliztarrak salbu bordariak (irutik bat egiten beitute ok), laur ogeitamarrean erdaraz mintzatzen direla iya soilik, berrogei ta amar urtez goragokoak bederik. Errian dituen bi urtetan euzkerak duela gaina berreun eta geiagoko predikuz, erderaz direno ogeitalau. Ortaz beraz ongi etsia ta zaindua dut —dio berak— euzkaldunen artaldea. Itz ematen du engoitik ere saiatuko dela alik obekien beiratzen, erdalduna ere baztertu gabe. Ugun eta narda diola eskabidean euzkeraz baliatzen delako zaztada orreri. Ta La Voz-en idatzia dela aitzakia ta sasoi, sekuleko atsegina duela eliztiarrek ekarria. Bi apezek La Voz-eko irakurleak berak, asarrea azaldu diotela dio. Bertze eliztiar aunitz izan dituela izen-bilketan etxez-etxeko batez abiatzer ez duela onetsi oinbertzerañoko leia, aski beitu sasoian ikusirik oroen atxikimendua.

        Guk guketz ez dugu erantzuteko andirik, bereziki erran ondoan apezburu jaunak artalde euzkalduna beiratuko duela. Berak ematen duen aintoari beako utsez, aise da ulertzen artalde euzkalduna garrantzi dela Elizondon. Ar giten Belzunegi jaunaren kondu berbereri. Bordariak dira iruko bat eliztiarretan, gero ematen du amarren bat euzkaldun, aez gaineko, badugu 43 por 100. Bañan ondarreko 90 por 100 da 50 urtez beitikoena. Emagun, beraz, multxo bat badela goragokoak ta aisa ateratzen zaigu erdia. Onez gañera erdeldunen artean edo obeki errateko, erderaz mintzatzen bañan euzkeraz ulertzen ezautzen ditugu guk zenbeit, euzkera-naiak bertzalde elizan. Oek guztiok batera artuta gaia da baiki Elizondon inoiz ere ez uts egiteko euzkerazko predikuak. Erdaldunek nai dutela berena? Eman dakiela, ba, euzkera utzi gabe bañan. Pozik bai pozik jabetu gera Elizondon ez dela baztertzen euzkera. Agian ola iraunen al du.