BEDERATZIGARREN DOTRIÑA
ORAZIOAREN GAÑEAN

Abe Mariaren eta Santa Mariaren explikazioa.

        Aita gure edo Paternosterraren ondoren Abe Maria errezatu oi degu Kristauok: 1. Aita gurean eskatzen ditugun fabore andiak Ama Birjiña Santisimaren bitartez obeto iristeko: 2. Ama Birjiñari berari, eta aren bitartez guri egindako mesede andien eskerrak Jaungoikoari emateko. Eta 3. Ama Birjiñaren bitartekotasun guziz andiarekin, gure premia guzien erremedioa bizitzako, eta eriotzako denboran seguru iristeko. Uste det bada dotriña au guziok gogotik adituko dezuela.

        G. Ama Birjiñari zer orazio esaten diozkagu? E. Batez ere Abe Maria, eta Salbea. Nork esan zuen Abe Maria? Aingeru San Gabrielek Ama Birjiñari agur egitera edo salutatzera etorri zanean.

        G. Zergatik esan degu Abe Maria, eta Salbea batez ere Ama Birjiñari esaten diozkagula? E. Zergatik beste orazio asko, alabanza andiakin Eliza Ama Santak Ama Birjiñari egiten badiozka ere, guzien artean Abe Maria, eta Salbea dirade prinzipalenak: eta Kristau mota guziai erakustea geiena enkargatzen, eta agintzen dituenak: bada oriek dira egokienak, Ama Birjiña nor dan, eta nolakoa dan aditzera esateko: eta Kristauen debozioa, edo Ama Birjiña Santisimaganako jardura, jaiera, eta konfianza, eta amorioa piztutzeko, bizi erazotzeko, eta alaitzeko. Eta batez ere Abe Maria da, izanik orazio txit labur bat, Ama Birjiñaren anditasunak, eta alabanzarik gorenak txit argiro erakusten dizkiguna. Eta ori zuei obeto aditzera emateko gakizkon gure kartillako galdeai, eta eranzuerai.

        G. Nork esan zuen bada Abe Maria, eta orren ondorengo hitzak? E. Lenengo hitzak San Gabriel Aingeruak: gero hitz batzuek Santa Isabelek, eta azkenekoak Santa Mariatik aurrera Eliza Ama Santak.

        G. Aingeru San Gabriel nor zan? E. Nork bidaldu zuen Ama Birjiña Santisimagana? Eta oni zer agur edo salutazio egin zion, eta zer esan zion? San Gabriel da, bere izanaz gure Jaungoikoaren indarra edo fortaleza adiztera ematen duen Zeruko Prinzipe andietatik bat: munduan izan da, eta egin dan lanik edo egitekorik andiena tratatzeko gure Jaungoikoak berariaz autua edo esleitua Zeruko Aingeru guzien artean: mundukoen salbaziorako, au da gizona pekatuaren, eta deabruaren katiberiotik ateratzeko, eta gizonai Zeruko bide zuzena erakusteko, eta bear zituen Zeruko grazia, eta laguntasunak alkanzatu edo iritsi erazotzeko, Jaungoikoaren beraren Seme bakarra Jesu-Kristo gure Jaunaren gizon egitea Ama Birjiña Santisimaren errai garbietan, izan zan San Gabriel Arkanjel andiak erabilli zuen egiteko guziz andia. Berak Daniel Profetari bosteun urtez lenago aditzera eman zion, noiz misterio miragarri ori gertatuko edo obratuko zan: berak San Juan Bautistaren Aita Zakarias Santuari Misterio orren berriak eman ziozkan, Jaungoikoaren partetik errebelatu zionean, bere zarzaroan bere emazte Santa Isabelegan izango zuela seme bat, Juan deituko zuena: eta Jesu-Kristoren bide aurrekoa izango zana, edo jendeak Jesu-Kristoren legea errezibitzeko prestatuko zituana: eta azkenik San Gabriel Arkanjel andia izan zan Aita Eternoak, bere Seme betikoak, eta Espiritu Santuak, au da Trinidade Santisimak bidaldu zuena, Misterio miragarri onen atsegiñezko berri onak Ama Birjiña Santisimari ekartzera edo aditzera ematera eternidade guzitik edo betidanik Aita Eternoak, bere Seme dibinoak, eta Espiritu Santuak zeukela esleiturik andre, edo emakume guzien artean Jaungoikoaren Seme propio, eta naturalaren egiazko Ama izateko. Orduan bada Maria Santisima bere bakarrean orazioan zegoela agertu zitzaion San Gabriel Aingerua, gizon galai baten anzean, eta errespeto andi batekin esan zion: Agur edo Abe eta esan nai du; Jaungoikoak salba zaitzala graziaz betea, Jauna da zurekin: bedeinkatua zu zera andre guzien artean. Turbatu zan Maria Birjiña Santisima Aingeruaren hitzak aditu zituanean: eta pensatzen jarri zan, zeri ote zegokan onelako salutazioa. Eta Aingeruak esan zion: eztezu zer bildurtu Maria: zuk Jaunaren aurrean grazia arkitu dezu: zure sabelean sortuko dezu, eta argira emango dezu Seme bat: eta Jesus izena deituko diozu. Eta Birjiña Santisimak esan zion: Nola ori izango da? bada gizonik ezagutzen eztet? esan nai zuen, gizonarekin traturik eztet: (eta orretan beti Birjiña izateko asmoa, eta promesa zeukala aditzera eman zuen): eta Aingeruak esan zion, Espiritu Santua zure gaiñ etorriko da, eta Altisimoaren birtuteak hitzal egingo dizu. Eta zugandik jaioko dan Santua, edo berez Santua dana, Jaungoikoaren Semea deituko da edo izango da. Esan nai du; batetan Jaungoiko, eta gizon izango da: Aita Jaungoikoaren Semea betidanik; eta zure Semea gizatasuna zure sabelean artzen duen instantetik. Eta orren ondoren aditzera eman ziozkan, bere lengusu Santa Isabelegan Jaungoikoak egin zituan mirari andiak: eta Jaungoikoaren poderio neurrigabearenzat inposiblerik edo ezin egiñik eztala. Eta orduan Maria Birjiña Santisimak, parerik eztuen humiltasunarekin, eta obedienziarekin Aingeruari eranzun zion: ona Jaunaren esklaba edo sierba, egin bedi nigan zure hitzaz konforme. Eta orduantxe Jaungoikoaren Semea gizon egin zan Ama Birjiña Santisimaren errai garbietan Espiritu Santuaren obraz, eta graziaz: eta Maria Santisima aiñ humilla zalarik, ikusi zan altxaturik Jaungoikoaren beraren, Zeruaren, eta lurraren jabe Soberanoaren egiazko Amaren gradu, honra, eta berdiñik eztuen dignidadera, eta Zeruko, eta lurreko guzien Erregiña Soberana izatera. Eta andi laster Ama Birjiña Santisima Espiritu Santuak argiturik, eta mugiturik joan zan bere lengusu Santa Isabel bisitatzera, lau eguneko bide luze nekosoa bazegoan ere aren errira. Eta ozta bere lengusua salutatu zuen, aren sabelean zegoan sei illabeteko aurtxoa San Juan Bautista santifikaturik edo pekatu orijinaletik garbiturik, eta Zeruko doai, eta graziaz beterik arkitu zan: arrazoiaren argia, eta ezaguera osoa ere bertatik izan zuen: eta bere Ama Santa Isabelen sabelean pozaren pozaz, eta esker onez Jesu-Kristok, eta Ama Santisimak egin zioben mesedeagatik saltoka abiatu zan. Eta orduantxe, Zeruko argiz ori guzia ezaguturik Ama Birjiñari esan ziozkan Santa Isabelek Ebanjelio Santuak dakazkian hitz oek: bedeinkatua zu andre guzien artean: eta bedeinkatua zure sabeleko frutua: Eta nundik niri onenbeste zorion edo ditxa, nun nere Jaunaren Ama ni bisitatzera datorkidala? Eta etzuen orduan Jesusen izena aitatu, zerren artean jaio etzan, eta izenik ipiñi etzioben Zirkunzisioko eguneraño: zeñean, Aingeruak Zerutik ekarri zuen Jesusen izen gozoa, Ama Santisimak, eta San Josepek lenengo ipiñi zioben. Eta orain, Aingeruak, eta Santa Isabelek esan zituen hitz misterioz beteak Jesusen izenaz juntaturik esaten diozkagu ama Birjiña Santisimari, bera alabatzeko, eta Jaungoikoari eskerrak emateko, berari, eta guri egin dizkigun mesede guziz andiakgatik: eta orien ondoren Eliza Ama Santaren hitzakin Santa Maria errezatzen degu; akordatzen diogula Jaungoikoaren Amatasunaren honra, eta dignidade paregabea, eta bere anparoa eskatzen diogula gure premia guzietarako: eta batez ere eriotzako ordurako. Eta orra Abe Maria, eta Santa Maria esaten degun orazio miragarriaren zimendua, eta sustraia nolakoa dan: guzia Espiritu Santuak erakutsia, Aingeru San Gabrielen, Santa Isabelen, eta Eliza Ama Santaren bitartez: eta argatik beti errezatu bear degu atenzio, eta errespeto andi batekin: eta ondo konsideratu bear ditugu hitz guzietan arkitzen diran Maria Santisimaren alabanza guziz andiak: eta berari egiten diozkagun erreguak.

        G. Zer da lenengo hitzak Abe edo Agur esan nai duena? E. Bi gauza batez ere esan nai ditu: 1. Jaungoikoak salba zaitzala edo gorde zaitzala Maria: eta 2. Poztu zaitez, konsola zaitez, alegra zaitez Maria, bada zuretzat izan ditekean zorionik andienaren atsegiñezko beri onak dakazkitzut: alabaña sortua izan ziñan instantetik, pekatuaren kutsurik iñoiz ere izan gabe, graziaz beterik arkitu ziñan: beti Jaungoikoari atsegin egin edo eman diozu; eta izan ditekean honrarik andienerako, au da bere Ama egiazkoa, eta Zeruko, eta lurreko guzien Erregiña izateko esleitu zaitu: ori guzia Aingeruak esan nai izan zion, Abe edo Agur esan zionean.

        G. Eta urrengo hitz, Mariak, zer esan nai du? E. Etzuen Aingeruak Mariaren izena esan lenengo salutatu zuenean: orduan bakarrik esan zuen, Abe edo Agur graziaz betea: aditzera emateko: graziaren betetasun ori zala, Maria Santisima distingitzen zuena, Jaungoikoak sortu dituan Aingeru, eta Santu, eta Santa guziakgandik: guziak baño grazia ugariagoak Maria Santisimak Zerutik errezibitu ditualako: baña turbaturik ikusi zuenean, bere izenaz esan zion: eztezu zer bildurtu Maria: eta Eliza Ama Santak aurretik erasaten digu Maria, norekin hitz egiten degun gogoratzeko. Eta Mariak esan nai du Señora, edo Andre nagusia, beste guzien gorena edo altuena; eta egiaz ala da, zerren dan Zeruko, eta lurreko edo mundu guziko jabe, eta Jaun soberanoaren Ama egiazkoa: eta Jesu-Kristok bere izatez duen jabetasuna bere Amari graziaz komunikatu izan dio: eta argatik da Aingeru guzien, Santu, eta Santa guzien, eta Errege, eta Jaun guzien Erregiña soberana: eta orra Mariaren izenak zer esan nai duen: eta nolako anditasuna edo grandeza beregan zartzen duen: baña orrez gañera esan nai du, argi-gillea, eta Norteko izarra, zerren nola aurora edo egun sentia datorren eguzkiaren aurretik: eta illuntasunak aienaturik, argi ederra, eta konsolagarria berekin dakarren; ala etorri zan Maria Santisima justiziaren eguzkia deitzen diogun Jesu-Kristoren aurretik, munduko illuntasunak, eta pekatarien itxumenak aienatzera: eta Zeruko argia, arako bide zuzena erakustera zetorrena, ekarri zigun. Eta baita Mariak esan nai du itxasoko izarra, eta ala deitzen dio Eliza Ama Santak: Ave maris stella: alde batetik izarrak bere kalte edo dañu gabe argiaren arraioa ematen duen bezela; Ama Santisimak bere sabeleko frutua, mundua argitu bear zuena, bere argitasunaren kalte gabe, eman zuelako; eta bestetik da itxasoko izarra: zerren, nola itxasoan dabiltzanak, batez ere gabaz, izarraz giatzen diran, eta ari begira dabiltzan galdu, eta ondatu eztitezen itxasoko peligro edo arrisku andietan; ala munduko itxaso irabiatu edo nastu onetan ditugun peligro andietan, illuntasunetan, tentazioetan, eta estutasunetan, Maria Santisima degu, argitzen, gidatzen, eta anparatzen gaituan izar argi ederra: San Bernardok zeoro explikatzen digun bezela: eta galduak izan nai ezpadegu, begiratu bear diogu Maria Santisimari: eta eskatu bear diogu gure tentazio guzietan argitu gaitzala, gorde gaitzala, anpara gaitzala, eta gure animako etsai gaiztoak goiturik, salbazioko portura ekarri gaitzala: eta ala iritsiko degu seguru, aren exenploari, edo birtuteai jarritzeko alegiñak egin nai baditugu.

        G. Eta zein da Aingeruak Maria Santisimari lenengo eman zion alabanza? E. Esan zion graziaz betea. Eta hitz oriek zer esan nai due? Jaungoikoak bere Ama egiazkoa izateko auturik zeukanari bezela, eman ziozkala, beste kriatura guziai baño, Aingeru guziai, eta Santu, eta Santa guziai baño grazia askoz geiago: alabaña guzien Erregiña izan bear zuen ezkero, guziak baño andiagoa izan bear zuen bere birtute, eta doai guzietan: bada Jaungoikoak zertarako bat eskojitzen, aututzen edo esleitzen duen, artarako egokiak diran grazia, eta doai guziak ematen diozka; eta ala, esaten bada ere, San Juan Bauptista, eta Apostoluak graziaz beterik izan zirala, Maria Santisimaren graziaren betetasuna, izan zan, orien, eta beste guziena baño agitz andiagoa: zergatik, gaitasun edo kapazidade guztiz andiagoa eman zion bere Ama Santisimari, beste guziai baño: bada onzi txikia, eta andia bete ezkero, beterik daudela egiaz esaten, eta ikusten bada ere; badakizue, onzi andiak geiago kabitzen duela, txikiak baño: eta ezta izan kreatura guzien artean Maria Santisimaren onziaren zabaltasunari edo anditasunari allegatu zaionik batere: eta ezta ark ainbat grazia errezibitu duenik ere; eta nola eztan izan kreaturarik batere Jaungoikoaren graziari obeto eranzun dionik, eta irabazi andiagoak egin dituanik: bada sortua izan zan instantetik il zaneraño, grazia geituaz, eta aren irabaziak aumentatuaz joan zan; ezin ponderatu edo aditzera eman diteke, esan al guzia esanda ere, nolakoa dan Maria Santisimaren graziaren, eta ari dagokan gloriaren anditasuna: eta hitz batean esan zuan Aingeruak esan ala, graziaz betea esan zionean: au da Jaungoikoaren Amari, eta Zeruko Erregiñari zegokan graziaz betea.

        G. Eta zer esan nai du urrengo eman zion alabanzak, edo Aingeruak esan zion hitz onek: Jauna da zurekin? E. Kreatura guzietan badago ere gure Jaungoikoaren Majestadea, au da Aita Eternoa, bere Semea, eta Espiritu Santua, iru persona, eta Jaungoiko egiazko bakar bat dana, askotan aditzera eman dizuedan moduan; Maria Santisimagan, eta aren zorioneko animagan zegoala era edo modu espezial, eta miragarri batekin: Aita Eternoa bere Alaba guziz maiteagan bezela: Seme dibinoa bere Ama guziz maitea izateko auturik edo esleiturik zeukanagan bezela; eta Espiritu Santua bere Esposarik maiteanagan, eta maitagarrienagan bezela: Trinidade Santisima guzia zegoan Maria Birjiñaren biotzean edo espirituan bere jarlekurik edo bizilekurik ederrenagan, eta atsegingarrienagan bezela. Eta ortik atera ezazue kontu, nolako argitasunak, eta nolako amoriozko suak, eta garrak izango zituan beti Maria Santisimak, bere burua Jaungoikoaz aiñ maitatua, eta faborezitua ikusten zuenean; aiñ humilla, eta aiñ esker onekoa zalarik: eta beste kreatura guziak baño Jaungoikoaren ontasun infinitoaren ezaguera agitz andiagoa zuelarik. Eta ezaguera orri, eta Jaungoikoak aiñ ugari eman zion graziari zegokan bezela, Jaungoikoaren Majestadea beste iñork ez bezela, edo guziak baño perfekzio geiagorekin beti amatzen zuelarik. Ori guzia ondo aditzera eman dezakeanik ezta; eta konsideratzeko obea da, explikatzeko baño. Eta ala aurrera goazela Abe Mariaren explikazioan:.

        G. Zer esan nai due Aingeruak Maria Santisimari esan ziozkan hitz oek: bedeinkatua zu zera andre guzien artean? E. Esan nai due: 1. Maria Santisimak berak bakarrik Zerutik errezibitu dituala, beste emakume, edo andrerik zorionekoenak baño, bendizio, eta zorion askoz andiagoak, eta ugariagoak: bere paregabeko diñatasunari zegozkion bezela: bada bera bakarrik izan da guzien artean esleitua Jaungoikoaren Ama egiazkoa, eta Aingeruen, eta Santu, eta Santa guzien Erregiña izateko. 2. Bera bakarrik izan da pekatu orijinal gabe sortua edo konzebitua: eta bere sortze edo konzepziko guziz garbiaren instantetik graziaz, eta Zeruko doaiez betea. Eta guzion lenbiziko Ama Ebaren utsegiteak erremediatzeko autua: eta deabruari burua ausitzeko eta aren mendetik gu libratzeko, bere Seme Jesu-Kristoz ostean, geien serbitu zuena: bada bere sabel Birjiñalean gure Erredentorea, edo libratzallea Espiritu Santuaren obraz, eta birtutez sortu zuen. Eta azkenik Maria Santisima bakarrik da batetan egiazko Ama, eta egiazko Birjiña izateko paregabeko zoriona izan duena. Eta ala arrazoi guziz andiakin Aingeruak esan zion, eta guk ere esaten diogu, bedeinkatua zu zera andre guzien artean: baña beti esan bear diogu, aren zorionaz atsegin artzen degula: eta bera Zeruan, bere Semearekin batera, beti bedeinkatzeko, eta alabatzeko zoriona arren iritsi degigula, eskatzen diogula. Eta orain ikusi dezagun, zer esan nai duen Santa Isabelek Ama Birjiña Santisimari esan ezkero, Aingeruak bezela bedeinkatua zu zera andre guzien artean, azkenik esan ziozkan hitz oek: eta bedeinkatua da zure sabeleko frutua: 1. Esan nai due Ama Santisimari zorion guzia datorkiola, bere Seme maite, edo bere sabeleko frutu bedeinkatu Jesu-Kristo Jaungoiko, eta gizon egiazkoaren Ama egiazkoa izatetik: 2. Aditzera ematen due, frutua arbolatik sortzen dan, eta aren kalte gabe datorren bezela, Jesu-Kristo sortu zala, eta jaio zala Ama Birjiñagandik, onen kalterik gabe: eta bai bere honra, eta gloria geiagorekin: 3. Esan nai due hitz oriek, Jesu-Kristo zala Ama Birjiñaren egiazko Semea, aren odolaz sortua edo konzebitua zalako gizona dan aldetik: eta Jaungoikoaren Semea betidanik bada ere, nola eztan Jesu-Kristogan persona bat baizik arkitzen, eta ori ez gizonezkoa, ezpada Jaungoikozkoa, edo egiazko Jaungoikoa dana: orregatik esaten degu, eta ala da egiaz, Maria Santisima dala Jaungoikoaren Ama. Eta ori bera autortzen degu Eliza Ama Santarekin, aren sabeleko frutu bedeinkatuari Jesus deitzen diogunean. Eta orra Abe Mariaren hitz laburrak nolako misterioak sarturik daukaten: eta oriekin zein alabanza andiak Ama Birjiñari ematen diozkagun. Esan ditzakun bada beti espazioz edo betaz, atenzioz, eta poztutzen edo alegratzen gerala aren paregabeko zorionaz. Eta orien ondoren orobat Santa Maria errezatu bear degu, orazio orren sentidua ondo ezaguturik, eta gogoraturik degula. Eliza Ama Santak erakutsi digu bada orazio eder au: Santa Maria Jaungoikoaren Ama erregutu ezazu gu pekatariokgatik, orain, eta gure eriotzako orduan Amen. Deitzen diogu bada 1. Santa: eta hitz ori explikaturik dago Aingeruak eman zion alabanzarekin, graziaz betea esan zionean. 2. Mariaren izen gozoak zer esan nai duen aditu dezue: bada bera da guzion Señora edo Andre nagusia, eta Zeruko, eta lurreko guzien Erregiña, gure argi-gille ederra, eta konsolagarria: eta itxasoko izar pozgarria, ari begira, eta ark erakusten digun bideari jarraioaz dabiltzanenzat. Eta 3. Bera da Jaungoiko guztiz poderosoaren Ama egiazkoa: beste kreatura guziak baño Jaungoikoak maitatuagoa: eta Jaungoikoaren beraren maitatzalleagoa: eta ala Jaungoikoaren aurrean poderiorik edo eskualderik andienak dauzkana: eta orobat Maria da gure guzion Ama maitetsua: kargu ori bere Semeak Jesu-Kristok berak eman zion gurutzean bertan San Juan, eta argan beste guziok bere semetzat señalaturik utzi ginduzanean: eta gurekiko du Ama guziz biguñ errukitsu, eta maitatzallearen biotza: bere Semeaz kanpora, iñork ere ez gaitu aiñ maite, nola Maria Santisimak: iñork ere eztu gure salbazioa geiago deseatzen: eta ala ezaguera orri dagokan konfianza osoarekin eskatzen diogu, Jaungoikoaren aurrean, gure bitarteko izan dedilla: eta esaten diogu: erregutu ezazu gu pekatariokgatik, orain, eta gure eriotzako orduan. Eta zergatik esaten degu orain? Zergatik gure bizitzako denbora guzian kondenatuak izateko peligro andian gaude: bada alde batetik gure eragabeko pasio edo griña gaiztoak itxutzen gaitue: eta bestetik deabruak, munduak, eta gure aragiak tentatzen gaitue: eta beti Zeruko graziaren edo laguntasunaren bear andia degu: eta ori txit ugari, Maria Santisimak iristen digu: eta nola eriotzako orduan tentazioak, eta peligroak andiagoak diran orduko batez ere eskatzen diogu bere anparo edo laguntasun espeziala: eta gure deseo, eta konfianza obeto agertzeko azkenik, Amen esaten degu, au da ala izan dedilla. Eta orra Santa Mariaren explikaio labur bat: eta bakarrik orain gogora ekarten dizuet, Ama Birjiñaren anparoa bizitzan, eta eriotzan seguru iristeko, beraren egiazko debotoak, eta ez iruripenekoak izan bear dezuela, beste aldi batean esango dizuedan bezela: eta orrela Ama Santisimaren bitartez iritsiko dezue Jaungoikoaren grazia, eta betiko gloria. Amen.