XLII. KAPITULUA

Errege batek bere semearen ezteietan
ematen duen othuruntzaren parabola.
Jesusek manatzen du
bihur dakion erregeri bere zuzena

S. Matth. c. 21, 22.

        Farisauek eta legeko doktorek ezagutu zuten Salbatzaillea hetaz berez mintzo zela mahatstizain gaixtoen parabolan, eta ematen ziotela bere kondemnamendua begietarat. Horrek bera yar-arazi zituen haren alderako suminduran, eta emendatu baizik etzen hartaz yabetzeko zuten hirritsa; etziren ordean atrebitzen haren hartzerat; bazakiten populuak profeta handitzat zadukala; beldur ziren arrapa ziozoten eskutarik. Hek egin zuten guzia zen Salbatzaillea ganik urruntzea, ezin gehiago yasanez bere aitzinean gizon bat hain higun zutena.

        Jesusek ikhusten zuen farisauen eta legeko doktoren bihotzetako phozoadura, eta hari yazarri nahizko gutizia ondikozkoa; guziarekin deusere etzuen galdu bere emetasunetik, eta etzen baratu predikatzetik egundainoko khar berarekin. Egin zioten harekien gelditu zirenei parabola berri bat, ezagut-arazten zuena zeruko erregeaz mintzo zela: huna parabola hura: Lurreko errege batek gonbidatu zuen mundu oste bat bere semearen ezteietarat, eta ez zitzaion nihor ethorri. Errege hark egorri zituen bigarren aldian, bere zerbitzariak erraterat gonbidatuei hurbiltzeaz lehen-bai-lehen haren etxerat, hil-arazi zituela idirik gizenenak, eta oilhoki guzietarik; yanari guziak aphainduak zirela, etzutela beraz ethortzea baizik. Zerbitzari hek Jesusen parabolaren arabera, egin zituzten bere egin-ahalak erakhartzekotzat gonbidatu hek ezteietako othuruntza hartarat; ordean alferretan. Bata yoan zen bere bordarat, bertzea bere traturat; eta bere lekhuan gelditu zirenek yazarri zioten dorpheki zerbitzari hei, hil ere zituzten.

        Lurreko errege hari gaitzitu zitzaion bere manukoek haren alderat agertu zuten intsolentzia. Egorri zituen gerla-gizonak heien hiltzerat, eta sutan ematerat hekin hiria. Hauk hunela iragan zirenean, errege hark erran zioten bere bertze zerbitzariei: ikhusten duzue othuruntza aphaindua dela; ordean gonbidatu nituenek etzuten merezitzen halako fagorerik. Zohazte bidetarat, erakhar ezatzue bathuko ditutzuen guziak. Zerbitzariek konplitu zuten nausiaren manua. Bildu zituzten onak eta gaixtoak, eta yateko lekhua laster izan zen munduz bethea. Guziak yarri zirenean mahainean, errege sartu zen yateko lekhu hartan nahiz ikhusi harat bildu zirenak. Aurkhitu zuen bat bere ohiko soinekoekin: erregek erran zion: adiskidea, zergatik ethorri zare ezteietako yaunstura gabe? Gizon hura ahalkatu zen guzia, eta egon zen mutu. Errege etzen hartan gelditu; manatu zituen bere azpikoak amarratzeaz gizon haren eskuak eta oinak, eta haren artikitzeaz leze beltz batetara, zeinetan ez baida entzuten nigar-marraskarik eta hortz kharraxkarik baizen.

        Farisauek eta legeko doktorek etzuten nihon onik non etzioten Salbatzailleari yazartzen. Egiten zituzten munduan egin ahalak haren urruntzeko populuaren izpiritutik; nahiko zuten aurkhitu zerbeit errateko haren hitz saindutan. Huna nola hartu ziren hortakotzat. Egorri zituzten Jesus gana bere dizipulutarik bia Herodeen manuko ziren batzuen baltsan. Zenbeit estakuruen ondoan zabiltzan sinhets-araztekotzat Jesus erori zela erregeren alderako hutsetan, haren largatzeko probintzia hartako gobernadodorearen eskutarat. Mandatari hek hobeki gerizatzeko bere gaixtakeria, egin zioten Salbatzailleari salutantzia kortesia handirekin: laudatu izan zuten bere hitz legunez zeren egiaz mintzatzen zen, batere behatu gabe munduaren errankizunari, eta berezkorik egin gabe batzuen eta bertzeen artean. Erran zioten irakhatsten zioela bere egia handiez mundu guziari zerura daraman bidea; ordean Jesusen ganat egorriak izan zirenek haren laudatzeaz bertzerik zarabillaten gogoan. Kontzientzia minberadunak izan balire bezala, galdegin zioten Salbatzailleari yuduek zor ziotenez dretxurik enperadoreari. Uzte zuten edirenen zutela, galde hunen bidez, errateko zerbait Jesusen hitzetan: bi gauzetarik bat beharko zela gerthatu: edo, Jesusek ihardetsiko zuela yuduek zor ziotela enperadoreari dretxua, aditzen dela, figoa: eta horrek damustatuko zituela bere libertatea maite zuten yuduak; edo, ihardetsiko zuela etzirela zordun enperadorearen alderat; eta horrek emanen zituela erromarrak suminduran, eta Salbatzaillearen punitzeko eginbidetan.

        Jesusek ezagutzen zuen zer iragaten zen galde hura egin ziotenen izpiritutan. Eman zioten begien aitzinerat bere gaixtakeria. Erran zioten, bere itxura eder eta humil guziaren erdian, faltso era hipokrita batzu zirela. Erran zioten oraino: erakuts diezadazue zuen figoaren pagatzeko darabillazuen dirutarik peza bat. Eman izan zitzaionean, galdegin zioten: nor diruri? Nor erran nahi du diru peza hunen gainean zigillatua den figurak? Zer erran nahi du diru peza hau birundatzen duen iskribuak? Ihardetsi zioten enperadorearen errepresentazionea zela diru-pezan zigillatua zen figura. Orduan Jesusek erran zioten: gauza, zuek diozuen bezala, denaz geroz, bihur diozozue beraz Zesari (erregeri) Zesarena, eta Jainkoari Jainkoarena.

        Salbatzaillearen parabolan aiphatua den erregeak artik-arazi zuenean ezteietako yauntstura gabe agertu zena ilhunbetako lezerat, erran zituen oraino hitz ikaragarri hauk: hainitzak dire deithuak; ordean gutiak hautetsiak. Ez da gure errelijione guzian deusere hala lastu behar gaituenik nola yakiteak bakharrak direla salbatzen direnak. Hau da egia bat argitasun handienean aurkhitzen duguna iskritu sainduan, exenplutan, eta Jesu-Kristo beraren erranetan. Sei ehun milla gizon armadun (zaharrak eta emaztekiak bertze alde) athera ziren Egiptotik heltzekotzat lur agindurat. Hetarik zenbat han sartu izan ziren? Bakharrik bia, Kaleb eta Josue. Lurraren gaineko gizon eta emazteki guzietarik, nor dire uholdearen uretan hondatuak izan etzirenak? Noeren familia bakharra. Zerutik yautsi zen su batek bortz hiri handi erre zituenean, zenbat gerthatu ziren bere bizia begiratu zutenak? Lau presuna bakhar. Hauk guziak hanbat exenplu erraten darokutenak gutiak salbatzen direla. Egia ikharagarria; ordean gure baitan aski sar-arazten ez gaituena!

        Hamar milla persunetarik ez balitz damnatzen bakhar bat baizik, beldurtzeko nuke ni nintekeiela dohakabe hura: gertha daite bizkitartean ez den, hamar milla giriztinotarik bakhar bat baizen salbatzen, eta bizi naiz deskantsuan, segiratia banintz bezala hamar millen arteko dohatsu bakhar hura ni beharko naizela.

        Izurritea sartzen denean herri batean, ez dituen arren hil-arazten guziak, bat-bedera beldur da bere buruarentzat. Armadore batek, edo bere ahaide hurbillak itsasoan dituztenek entzuten badute galdu dela untzi bat, ematen zaizko beldurrari, diren arren hamar milla untzi baino gehiago itsasoaren gainean: badakigu orai lurraren gainean bizi direnen artean bakharrak helduko direla salbamenduko porturat, gehienak galduko direla, eta ez gare beldur dohakabe hetarik izan gaiten. O itsumendu damnagarria!

        O! Jesus maitea, gizon guzien salbatzekotzat hil nahi izan zarena. Egizu zure grazia sainduaz ez nadin gertha damnatuko direnen baltsa handiko. Gal bedi galdu nahi dena, zeruko bidea utzirik ifernukoari darraikona. Ala urrikaltzeko baida halako zoroa! Nitaz denaz bezanbatean, ukho egiten diot orai danik, bihotzez, munduari, zeruaz gozatzeak egiten du ene hirritsik handiena. Ez balitz mundu guzian bakhar bat baizik ere salbaturen denik, ni nahi naiz izan dohatsu bakhar hura. Badakit, Jauna, ene eskutan dudala ene salbamendua, ematen darozkidatzula behar diren laguntza guziak zeruratzekotzat: badakit ene ganik galdetzen duzun guzia dela ene bihotza: bada, o! Jesus guziz maitagarria! nahi zaitut orai danik finki maitatu eta leihalki zerbitzatu.