XXXIII. KAPITULUA

Bere langilleak pagatzen dituen
familiako aitaren parabola

Matth. 19.

        Jesu-Kristok kondemnatu zuenean ontasunen alderako yaidura sobraniazkoa, eta altxatu bihotzezko pobrezia, erran izan zuen, hainitzak dire lehenak direneen artean azken izanen direnak, eta azken direneen artean hainitzak dire orobat lehenbiziko gerthaturen direnak. Sententzia laburra; ordean hainitz zakharkena: irakhatsten zuen ilhunbean bizi diren, eta munduaz arbuiatuak diren arima Jainkotiarrak izanen direla, egun batez, zeruan ohoratuak, eta loriaz estaliak.

        Jainkoak erraten daroku haren zerbitzuan denbora luzia daramatenak ez direla bethi gehiago altxatuak zeruan arte laburrez zerbitzatzen duketenak baino. Bihotzaren ondoan dabilha. Arraikiago behatzen dio haren ganat berriro, ordean zin-zinez itzultzen denari, ezen ez aspaldion, ordean khar gutirekin yarraikitzen zaion arimari. Maitatua denaren eredura, du saristatzen. Ematen du egia hau argi zabalerat konparazione huntaz: emozue (dio Jesu-Kristok) zuen izpirituari ikhusten duzuela familiako aita bat bere etxetik atheratzen argitu orduko mahatstizainketarat, eta aurkhitzen dituela. Agintzen dio hetarik bakotxari eguneko kornadu bat diru, eta egortzen ditu bere mahatstirat. Beldurrez etzuen langillerik aski, eta nahiz gehiago, badoha hameka orenetako mugan lehenbizikoak bathu zituen lekhu bererat; han aurkitzen ditu zenbeit alfer zaudenak. Erraten diote: zertako daramazue egun osoa alferrerian? Iherdetsi zioten: nihork ez gaitu galdegin lanerat. Horren gainean, nausiak erran zioten: nik emanen darotzuet lana, zohazte ene mahatstirat, eta izanen duzue zuen sari ona.

        Langille hek etziren guziak orobat nekhatu: ikhusia den bezala, batzu bertzeak baino gehiago egin behar izan ziren, halarik ere sari bera izan zen guzientzat. Sarthu zenean iguzkia, familiako aitak manatu zioen haren ontasuneen artha zadukanari bil arazteaz langilleak, eta hei emateaz irabazi zutena, hasirik azken ethorritarik manu hau konplitua izan zen. Hurbildu ziren berantenik ethorriak, eta izan zuten kornadu bana: lenenbizi ethorriek sari hobea igurikitzen zuten, abiatu zirelakotzat lanean argitu orduko: errenkuratu ziren familiako aitaz ez gehiago saristatzeaz hekin lana. Etziren baratzen bere artean erastetik. Hetarik bat mintzatu zitzaion nabarbenki, bere eta bere lagunen izenean, familiako aitari, erraten zioela: gutaz noizbait ethorri dire gizon hauk lanerat, oren bat eman dukete lanean, eta oraino, arratseko freskuran, eta gu nekhatu izan gara, egin oso batez:gehiago dena, iguzkiaren minenean; bada zer ikhusi heien lanetik gurerat; bizkitartean ematen diozute guri bezanbat. Non da adimendua? Non da zuzentasuna?

        Familiako aitak ihardetsi zion langille nabarben hari: ene adiskidea, ez darotzut egiten bidegaberik. Ematen zaitzu zor zaitzun eguneko irabazia; ez da egia ez darotzudala gehiagokorik agindu? Har ezazu beraz zor zaitzuna, eta bihur zaite zure etxerat. Baldin eman nahi badiot zuri bezanbat azkenik ethorriari, egiten darotzut hortan bidegaberik? Ez dut ene ontasuna neure eskuko? Ez naiz bada nausi hartaz nahi dudana egitekotzat? Bekaxtu behar zaizko bada zure lagunaren onari zehorrek kalterik ez duzun denboran?

        Ez ahal da estatu kaltekhorragorik salbamendukotzat nola epheltasuna. Arima ephelak ihes eginen dio, nahi dut, bekhatu mortalari. Ordean ala errexki erortzen baida mortalak etzaizkon gaixkitan! Haren othoitzak, meza entzuteak, kofesio, komunioneak barneko gozotasunik gabe, kharrik eta fruiturik gabe gerthatzen dire. Arima ephelak ez du berthutean aitzinatzeko lehiarik. Aski zaio huts handitan ez erortzea. Gaitzetsten ohi ditu presuna Jainkotiarrak aurkhitzen duelakotzat bere ahalkeria, eta kondemnamendua halakoen bizitze saindu eta exenplu ederretan, lakhetago du bera bezalakoekin, diot, giriztino bere Salbatzaillea erdizka baizik maite ez dutenekin.

        Arima ephelak ez du hurren ezagutzen bere hirrisku ikharagarria; nola beraz atherako da handik? Ez du luzero begiratzen bekhatuen alderako higuntza zuhurra: emeki-emeki, galtzen ohi du kontzientziaren minberatasuna; hastean, haren barnea asaldatzen zuen gaixkiak ez du gehiago kantitzen ere. Uzten ditu nausitzerat bere bihotzean yelosia, orguilleria eta lagunaren alderako hotztasuna. Behatzen dio Jesu-Kristoren uztarri arin eta eztiari uztarri pisu eta dorphe bati bezala: zer gerthatzen da azkenean? Arima ephela largatzen da zer nahi gaixtakerietarat. Munduan bekhatoretzat ezagutua dena baino areagoa da arima ephela; eta horra zerk erran-arazten dioen Jesu-Kristori hobe dela osoki hotza izatea haren zerbitzuan ezen ez ephela. Bai, bekhatore handi bat lasterrago itzuliren da Jainkoa ganat arima ephel bat baino. Ikhusten dire askotan gaixtagin handienak bere baitan sartzen, penitentzia egiten; ordean giriztino ephel hainitz ikhusten othe dugu finki eta khartsuki lothzen bere salbamenduari.