IV. KAPITULUA

Yaun-doni Yauni Apostulua eta Ebanyelista

        Deusek ere ez ditu hala ezagut-arazten Yaun-doni Yauniren saindutasuna eta merezimenduak, nola ebanyelioak ematen dioen titulu ohoragarriak deithzen duenean Jesu-Kristoren dizupulu maitea. Egundaino ez da izan laudorio ederragorik, ez eta zuzenkiago emanik. Yaun-doni Yauni galilearra zen, Yaun-doni Yakoberen anaia eta haren ondokoa. Arrantza zuen ofiziotzat. Hogoi eta lau urthetako hein hura zuen izan zenean altxatua apostolutasunerat, eta Salbatzailleak berezi zuenean bere dizipulutzat.

        Nausi adoragarriak bertze dizipuluak baino gehiago maitatu zuen Yaun-doni Yauni haren garbitasunagatik. Etzuen deus gorderik harentzat. Bertze dizupuluak askotan haren arartekotasunaz baliatzen ziren zerbeit argitasun nahi zutenean. Jesu-Kristok gure apostuluari ekhartzen zion amudioa heltzen zen pausatzerainokoan bere burua, egin zuen azken afarian, haren bulharreen gainean. Gurutzean ere behatu zion bere buruari bezala; ezen erran zion bere amari, hartaz mintzo zela: huna zure umea; eta Yaun-doni Yauniri erran zion orobat erakustean Biryina saindua: huna zure ama; ohora eta zerbitza zazu zure ama maitea bezala.

        Gure sainduak etzuen behinere utzi Salbatzaillea begietarik azken hatseraino: lekhuko aurkhitu zen zilhatu ziotenean, lantzaz, saihets sakratua. Nork erran zertaraino zen dolorez zaurthua ikhusteaz bere Jesus maitea gurutze bati itzatua, eta tormenta guzien erdian! Hortakotzat yakin behar ginduke zenbatetaraino hedatzen zen haren amudioa Salbatzaillearen alderat. Guk erran dezakegun guzia san Krisostomekin batean hau da, Yaun-doni Yaunik behin baino gehiagotan yasan izan zuela martirioa, Multoties martyr est Joannes.

        Izpiritu saindua yautsi zenean apostoluen gainerat, Yaun-doni Petri eta Yaun-doni Yauni bi adiskide handiek, sendatu izan zuten paralitiko bat tenpluko athean. Mirakuillu hark egin zuen haro: izan ziren preso altxatuak eta interrogatuak. Ikhusi zen Jainkoak berak zarabiltzala heien bihotzak eta mihiak: arrantzale harro eta eskolatuak etziren batzu nola mintzatuko ziren, bertzela, hek bezain fermuki eta ederki?

        Yaun-doni Yauni ebanyelista azkenekotarik izan zen, apostoluen artean, utzi zuena Judeako erresuma, predikatzekotzat ebanyelioa lekhu arrotzetan. Hedatu zen Asiako bazter zabaletarat; hark eragin eta gobernatu zituen alde hetako elizak, eta beregainki Efesa hiriko eliza. Izarri-arazi zuen gure errelijione saindua. Aski zuen agertzea; bereganatzen zituen berehala guziak. Haren maltsotasunak haren aire modestak, haren arraitasunak, haren hitz sainduen gantzudurak, eta ez gutienik, haren baitan seinalatzen zen garbitasunak, suntsi-arazten zituzten ilhunbe lodienak eta hauts-arazten biotzik gogorrenak.

        Domizien zaritzon enperadore kruel batek, yazarri zioten giriztino guziei. Gure saindua hartua izan zen eta Erromarat eramana. Artiki zuten olio irakiturat; ordean athera zen handik egundaino bezain sendo eta hazkar. Desterratu zuten Patmosko irlarat, eta kondemnatu nekhe dorphe batzutarat. Gure sainduak bazituen ordu hartan lauetan hogoi eta hamar urthe. Izan zituen Jainkoa ganik bere desterruan kontsolazionerik gozoenak. Denbora hartan iskribatu zuen, Jesu-Kristoren manuz, Apokalipsa deithzen den liburua, zeinaren hitz guziak, san Hieromeren arabera, haren bertze misterio baidire.

        Yaun-doni Yauni ilki zen hemezortzi ilhabeteen buruan Patmosko irlatik, eta bihurtu zen Efesarat. Hiri hartan eman zuen iskribuz bere ebanyelioa. Huna zergatik. Jesu-Kristoren jainkotasunari nahi zioten heretiko batzuk, damustatzen zuten bere blasfemioez gure eliza saindua. Yaun-doni Yauni zen apostulutarik bakharra oraino bizi zena. Guziek errekeritu zuten agertzeaz bere burua Jesu-Kristoren alde, eta erakutsteaz bertzei nola behar ziren hartu errelijionean etsaien garaitzekotzat. Ezin debekatu zen erortzetik halako galde zuzen bidezko batetarat; ordean lothu gabe lanari, nahi izan zuen egin zadin lehenik barur bat, eta guziak eman zitezen othoitzetan. Horra nola Yaun-doni Yaunik hasi zuen eta osatu bere ebanyelioa, argitua zelarik Izpiritu sainduaz. Suntsi-arazi zituen heretikoen gaixtakeria beltzak, eta eman zuen argi handirat Jesu-Kristoren jainkotasuna. Nekheak eta adin handiak ezindu zuten azkenean, gure saindua: etzen gehiago bera gai heltzekotzat elizarat eta giriztinoen bilkhuetarat: bere dizipuluek zarabillaten. Guti mintzo zen bere azken predikutan: hauk ziren maizenik ahoan zituen hitzak: ene ahur maiteak, elkhar maita zazue, elkhar maita zazue. Haren aditzailleak miretsiak ziren entzuteaz bethi gauza bera. Ihardetsi izan zuen horren gainean Jesu-Kristoren dizipulu maite bati zagokon zuhurtziarekin: huna nola: egia da, bethi gauza bera entzuten duzue ene ganik; ordean gauza hura bera da Jainkoak bereziki manatzen darotzuena. Hura behar den bezala egiten duenak egiten du aski salbatua izatekotzat. Si folum, sufficit.

        Jainkoak khoroatu zuen bere loria sainduaz gure apostolua. Hil zen ehun urthetan Efesako hirian, eta haren gorphutza han berean izan zen ehortzia.

        O! Bildots narraio gabea, Biryina bat hautatu duzuna zure amatzat, sor-araz ezazu, othoi, ene biotzean amudio khartsu bat garbitasunarentzat, eta higuntzarik handiena berthute preziatu hura zaurthzen duen bizio laidotsuarentzat. Egizu urrun nadin behatztopatzeko bide lerragarritarik, eta yarraik nakion leihalki zerura daraman bide dohatsuari. O! garbitasunaren Jainkoa, egidazu grazia egotekotzat ene sentsuen gainean atzarria, eta etsai gaixtoak ez dezan har ene baitan eskurik. Biryina saindua, ama amultsua, kondatzen dut zure umei ekhartzen diozuten urrikalmenduaren gainean; eta zuk, o! Jesusen dizipulu guziz maitea, lagun nazazu, zure othoitz onez, maitatzen bihotzaren garbitasuna, zuk hanbat maitatu duzun berthute guziz ederra.