41. URTEBARRIAREN BURUBIDEA

        Gabonzaar-gabean, artzain morrosko gazte bat, Urtezaarrari agur egiñik, Urtebarria agurtzeko asmoz, Untzillaitz-txuntxurrera joan zan.

        Artzain gazteak aitz jagi orretatik zerua izarrez beterik ikusten eban. Eta izartxo bakotxa ipar-aizearen soiñu-otsean berarizko txairotasunez dantzatzen zala konturatu zan. Mutilla dirdira polit orrekaz atsegintzen zala, bat, bi, iru, lau esanez, izartegiko arribitxiak aal eban eraz zenbatzen asi zan.

        Onetan, gaberdi-gaberdian, oinkada narras batzuen zarata latza entzun eban. Zer edo nor ete-zeitekean begiratu ebanean, ule zuridun agura zaar bat arnasa larriz yoiala ikusi eban. Leku aretan alako agura zaarra, ikustean, ikaratu egin zan; eta, zerbait jakin guraz,

        —Agura ezezagun ori, ¿nor zara? —itandu eutsan.

        —Ni, Urtezaarra naz —erantzun eutsan agureak berbots ikaraz.

        —¿Urtezaarra zara? ¿Nora zoaz? Gelditu zaitez emen, berba egin bear dogu-ta.

        —Ez, ezin jarri naiteke berba egiten, ezin gelditu naiteke-ta: neure azken-arnasea emotera, izentaturiko lekuraiño bear dan ordurako joan bearra dot. Orain arte, Jaungoikoak ipiñi daustazan eginbear guztiak zintzoro bete dodaz; eta beteteko daukadan azkenengo eginbearra, bear danez beteteko aalegiñak-aalegin egin bear dodaz. Azken onaren onureak, leen egiñiko guztiak, iraupenaren sari ederraz aintzagarriro osotzen danez-ta. Beraz, ba-noa aurrera... Eta agura zaar maitagarriak, oinkada narrasez eta arnasoska, bere bidean aurrera egin eban. Artzain mutillak, baiña, zer jazoko-edo, zuur eta adi, agureari atzetik jarraitu eutsan.

        Gaberdia, astiro-astiro, oinkada isillez urreratzen asi zan. Eta gaberdi-gaberdiaren altzo miragarrian, agura maitagarria mutikotxo potolo guri-guri bat maitekiro besarkatzen ikusi eban. Eta orretan ziarduan une berean, ule zuridun agurea artzain gaztearen begi-aurrern arrigarriro ezereztuaz, bat-batean ezkutatu zan. Eta mutikotxo potoloak, bere bidean jarrita, eskuakaz aurpegiko negar-malkoak legortzen ebazala, aurrera egin eban, artzaiñaren ondora eldu zan arte.

        —¿Nor zara, mutiko? —itandu eutsan artzaiñak.

        —Ni, aldia naz —erantzun eutsan mutikoak irribarrez.

        —¿Aldia zareala? Egundo entzun ez dodan gauzea. Nik mutikotxo bat baiño ez dot ikusten.

        —Bai, aldia naz: Urtebarria. Or joan dan agura zaarraren semea: Urtezaarraren semea. Biok Jaungoikoak egiñak.

        —Ene, bada! Beraz, Urtebarria zara. Urtezaarrari agur egiñik, Urtebarria —zeu— agurtzeko ustez aitz txuntxur onetara etorri naz-ta!

        —Zaarra ikusi dozu, ba, eta barria be emen daukazu...

        Orduan, artzaiña mutikoaren aurpegira arretaz begira jarri zan. Eta txikiaren aurpegia bustita egoala konturatu zan.

        —Ene! Aurpegia bustita daukazu! —esan eutsan—. ¿Zer jazo yatzu?

        —Ona, ba —erantzun eutsan mutikoak—: neure aita izan dan Urtezaarrak, atsekabearen negar-malkoz aurpegia busti daustala, nire etorkizuna begi-aurrean ipiñi daust. Nire aldiaren barruan jazoko diran gaiztakeriak alderreskan ipiñi daustaz. Ori esatean, arek negar egin dau bere aldian jazo diranakaitik eta nirearen barruan jazoko diranakaitik. Beraz, nire aitaren negar-malkoak neure aurpegian ezarri dira. Eta munduaren gaurko izate ta jokerara begiratu ezkero, nire ostean agertuko danaren aurpegi samurrera nonbait isuri bearra izango dabe.

        —Zure berba tamaltsu orrekaz ikaratu egiten nozu.

        —Ikaratzea ez da arritzekoa. Geiago be esango neuskizu. ¿Zetarako, baiña? Jaungoikoa guztien gain.

        —Ori bai! Olan be, zure kolkoan zer dagoan jakin gura neure. ¿Onez ala txarrez zatoz?

        —Esango dautsut zerbait orretzaz...

                Onez ba-zabiz, onez;

                txarrez ba-zabiz, txarrez.

                Jaungoikoa dabil zuzenez.

        Berba orrekaz, artzaiña ezin-geiago ikaratu zan. Eta Urtebarriari, bere aldian Jaungoikoaren bidetik zintzoro ibilteko burubideak eskatu eutsazan. Eta Urtebarriak, aregana arretaz eta gozaro begiraturik, auxe esan eutsan:

        —Nire aldiak irureun eta irurogei ta bost mailla daukazana ba-dakizu. Beraz, aldi orretatik Jaunak gura dauanez igaroteko, mailla orreitan beti gorantz egin bear dozu. Baiña egun oro maillatxo bat igarotea naikoa dozun ezkero, orretarako neke larregirik ez dozu izango, batez be oraintxe irakatsiko dautsudan otoitza goiz oro iratzartzean gogo beroz esaten ba-dozu.

        Eta orduan, Urtebarriak artzaiñari gora begiratzeko arren egin eutsan. Eta begiratzeaz batera, an goian izarrak baiño gorago, urrezko berbaz idatzita, otoitz eder au irakurri eban:

        «Jaungoiko ona: egun bakotxa zerura igoteko mailla izan dakidala. Zeuganako maitasunak eraginda, beti gorantz igo naitela, zure aurpegi ederra betiko argitan ikusi arte.»

        Otoitz orreaz, artzaiña poz-pozik geratu zan, zerubideari zuzen jarraitzeko sendotasuna otoitz orretan izango ebala-ta.

        Bestebagarik, Urtebarria, artzain mutillari besarkada gozoa egiñik eta «Jaunak amaibagako zorionez saritu zaizala» esanez, bere bidean joan zan.