Sabin Muniategi

 

ARESTI GOGORATUZ

 

 

                I

 

Euskalerriak darin oñazearen

egun gogor auetako batean,

arestiar aritz enbor sendoa

udaberria oraindik odolean

ta, oraindik bertso ausartaren

itxarozko ale eskeintzariz,

emaiz betea aurkitzen zanean

eman diote bai, betiko ildoa,

eriotz-mintzo ixil, illetariz.

 

Txori-egoetan aize giroa

kanta-soiñutu zanaz batera

ai Gabirel! Zu ere, betiko

ioatearen etengabeko arian

bai, eraman zinduten, eraman,

ezkutu ixillez beteriko

ta, gau illun-beltzez iantzitako

illerrituen bidazti andanan.

 

Bai, eraman zinduten egiazko

arnas iraultzalle, egunduaren

eredu gartsu izan zanaren

aria eten ta, argia itzaliz.

Eraman zinduten iatorrizko

aurrelaritza burrukalariz,

erriaren abotsean dabiltzan

zure arri eta abestiakin.

 

Euskal olerti etormenduaren

Lizardi, Lauaxeta, Loramendi’z

ta, beste, gazterik ioandako

seme gotor batzuen antzera

ioan ziñan zu ere, betiko,

euskal parnasoan egundoko

utsune latz, aundi bat utzita

illezkortasun betiraungarriz.

 

Bere gogorakizun emaitzak,

bere ametsak ta erokeriak,

bere sakontasun goigarriak

ta, beste olako iakingarriak

ez billatu illobi arrietan

baizik, ibillietako bidean.

 

Goazen bere Harri ta Herriz,

—erabat illun ta argigarri—

zeru esperorik ez duanakin,

bere mailu, arrosa, krabelin,

bere bertsogai azkatuetan

daurkigun gizona aintzaraziz.

 

 

                II

 

Goazen kitarra ta txilibituz

erriari debalde artutako

bikainkeri bitxi ta merkez,

Altube maixu ta Axularrez

oñarritzen ditun bitarteko

gizon eredugarri iakintsuz.

 

Ta zeru-lurrak ere aztertuz

goazen Baal, Belial, Goteunez,

Bilbo’ko zorri ta zimaurtegiz,

Arrakundi’ko txakolin gorriz

ta, Izaro itxaso bazterrez,

arako Neruda, Leon Felipez

begipetutako aize miñez.

 

Goazen aintzalduz Santimamina

oi dan solomo ta gorasarrez,

abestuz erri baten samina.

Goazen baita Anton ta Gilenez,

orain Anton ta gero Gilen

tronko ura zerraz ebakitzen.

 

Aria arituz, matazatuz,

goazen Llaudio’ko kanpantorrez

Begoña, Urbia, Arantzazuz,

Jurgi Oteitzaren arri landuz;

Bladi ta Zelaia ta Salonjez,

Mikel ta Basarri ataundarrez

ta, beste milla atorramenduz.

 

Gatz ta ospiñez opildutako

arestiar trikimaillukeriz

goazen bere gogai, bioztasunez,

santu batzuk iantzi ta erantziz,

bere argi-eredu kutunezko

kanpo-aizez txanbelindutako

bertso azkearen doaitasunez.

 

Goazen bai berarekin iardunez

beren ikuste ta biboliñez,

eusko abertzalien erotasunez,

Zorrotza portuko protesta ta,

Artxanda’n erretako buskantzez,

ta, arako egun, moda ta, graziz,

Indautxu’ko plazan neskatx baten

hula-hulaketa ikusgarriz.

 

Ta, orain Gabirel, ta bein batez

gure iritzi ta miritzietan

Euskalerriaren zeru ta lurrez

ta, zukin bat etorri ezarren,

esan dezagun bai, abots batez:

Bai. Gizon bat izan zan gizon bat,

Euskalerri erdi illarentzat!

Bai agur dagiot nik, gorasarre

bidegille trebe, ausartari!

Nire aitaren etxea defendituko dut

esan zuan gizon bulartsu, olerkariari!

Bakea beraz, Bakea... Egun Aundirarte!