Joxe Azurmendi

 

BERROGEI URTE HONETAN

 

Hator, lagun. Konta izkiguk

umetako gerra kontu haiek.

Urbasa, Artxanda, Santoina.

Konta zaiguk zenbait hil ziren,

nola hil ziren.

Nondik nora ibili haiz hainbeste denbora.

Non utzi dituk hire lagunak.

 

Hator. Konta izkiguk

etxean isila sortzen duten

aspaldiko gauza luze haiek.

 

Hator harmarik eta bildurrik gabe,

konta iguk berriro nola hil ziren anaiak

anaiak hilda, aberriaren alde

edo Kristoren izenean

edo gerrara bialduta.

Nola anaia bakoitzean aberri bat

isilik gelditzen zen mendian.

Bildur isil bat nola hiltzen zen

hiltzeko bildur zen zemearen azkeneko dardaran,

edozein postura itxuragabetan erorita.

Nola oroitzen zinaten etxearekin.

 

Zenbait aldiz joan haiz harrez gero

Galdakaora, ez dagoena ikustera.

 

Nola hiltzen ziren,

kexatu gabe, ezer galdetu gabe,

galduta zekiten gerra batetan,

egun batek bestea zekarrelako bakarrik.

 

Dena bukatuta zegoen aspaldian eta ezin zuen bukatu.

Gero Burgosera, zazpi urte.

Eta gero

semeak hazita zeuden ordurako

etxean. Dena lehen bezalaxe.

Lan eskale.

Eta gero, egunoroko egunak, isil-isilik.

 

Urteak eta urteak.

Ezer ez. Etxetik lanera, lanetik etxera.

Etxean bakarrik aipatzen zen iraganaldia.

Kotxea, telebista.

 

Konta iguk nola arbolak zeuden

mendian, mendi euskaldunetan,

eta ez zuten sentimenturik.

 

Esaiguk zergatik berrogei urte geroago

gerra triste hura gure ariman oraindik dabilen.

Zergatik hildako ezagutu ez dugun hainbeste

gelditu den gure memorian.

Hil ta gero alderdirik ez dagoela.

Zergatik gerra hura ez den sekula amaitzen,

zergatik dagoen frontez beteta egunoro gaua.

 

Esaiguk zergatik zerbait.

 

Eta ez badakik, nik esango diat:

hator, lagun,

dena ez da deus izan, deus,

Artxandan, Urbasan, Santoinan.