www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Kili-kili
Paulo Zamarripa
1930

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Kili-kili. Barre ipuiņak, Paulo Zamarripa (Imanol Goienagaren edizioa). Euskal Editoreen Elkartea, 1991

 

aurrekoa hurrengoa

VIII
OLAN BARIK... OBETO

 

                        «Joan zan ba neskato au be oianera ta

                ain zuzen be arako iru gixontxoen etxetxora.

                        Iru gixontxoak begiratu eben berau...»

 

        Ori... eztago ondo, nire eritxi argalean.

        Eztiñot begiratuteagaitik.

        Ba begiratutea utsa da, begiratute utsa, asmo txarrik bakoa, danean.

        Zeure esakera orregaitik diñot, idazle adiskidea, ondo eztagola.

        Iru gixontxoak begiratu eben berau...

        Begiratu egiozu zeuk ondo esakera oneri, ta zeure adimen euskalzale zorrotzagaz, auxe akats au ikusiko deutsazu:

 

                begiratu eben berau

 

        Euskera onaren esateko erearen aurka dala, ta ondo esateko,

 

                begiratu eben berau esan barik,

                begiratu eutsen beroneri

 

        esan bear zala.

        Esan gura dot orraitiño, ta esan bear dot, eta pozarren esan bere, ipuiña bera ederto dagola.

        Egizuz olango asko, adiskidea.

        Olango akatsik barik.

        Olan barik... obeto beti be.

 

«Ume ta ume ez zeratenok,

Ganbeluaren erakutsiak ikasi ta egin».

 

        Olantxe amaituten dau idazle bizkor batek bere ipuin polita.

        Enei esan berak asmaurikoa ala berak euskerara biurturikoa dan.

        Ori jakitea, gaur beintzat, izan be ezta neure ardurea.

        Alan nai olan, ipuiña, akats bat edo beste kendu ezkero, euskera onean agertuten da, ta agertzallea atsegin jat, ezezeuna badot bere.

        Baña ume ta ume ez zeratenok esatea ez jat atsegin. Nire belarri bientzat (biok entzuten dabe bardin gaur artean),

 

                ume ta ume ez zeratenok esatea

                birritan ume ez zeratenok esatea lez da.

 

        Ta ezta au, antza, esan gura izan dana.

        Esan gura izan dana esateko,

 

                Umeok eta ume ez zeratenok esan bear zan.

 

        Neuk olan uste dot.

        Eta idazleak berak be olan uste izango dau, urrean, ondo begiratuten badeutso Euskerearen esateko ereari.

        Ekin begio bere lan euskalzaleari; ba badauko, agiri dau, orretarako bear dan jaza ta gatza, Jainkoak emonda.

 

«Ongi dakizu, adiskide begiko ori,
zure lanak atsegiñez argitaratzen ditugula».

 

        Auxe diñotse euskerazko izparringi ospetsu txalogarri baten neure adiskide maite-maite bateri.

        Ta atsegin egin jat berau berari esatea.

        Baña ez jat atsegin egin esaten jakon erara esatea... Esaten jakon legez euskera onean esanda eztagolako.

        Erderazko vocativo-antzera ori artu bear dala? Ipuiña da

        gero au be!

        Ba ezta artu bear orretara.

        Ori izan leiteke or erderazko «tú»ren ordezkoa; baña vocativo erara... iñoiz bere ez, euskerea erderatuten eztan artean. Euskera onean esateko, aolan esan bear da:

        Ongi dakizu, adiskide (edo adizkide) begiko orrek, zure lanak atseginez argitaratzen ditugula.

        Argitaratu adiskide maite-maite orren lan euskalzaleak eta beste asko ta askorenak, izparringi ospetsu txalogarria, euskera onean, aitaturikoa lango akatsik barik, eta eldu laster-laster eguneroko argi-argi bat izatera. Ta Eguzkia-ren erderazko izenagaz dabillen egunerokoari gerizea bizkaitarrez ta itzala gipuzkoarrez egingo al deutsazu. Uxela!

 

aurrekoa hurrengoa