HAMAHIRUR-GARREN KAPITULUA

Bethi-ereko bizitzeaz

        183 Zer bilhakatuko da, juiamendu jenerala ondoan, gure arima berritz hartu duen gorphutzarekin? Joanen da, edo bethikotz zerurat, edo bethikotz ifernurat.

        Adiarazi dugu jadanik; arima ez da hiltzen. Haren naturaleza eta izaitea, gorphutzaren naturalezatik osoki bertzerik dire. Gure gorphutza, hin batean, begiez ikusten ditugun bertze gorphutz guziak bezalakoa da: hala nola baitire animaliak, landareak eta lur hau bera. Horra zertako, galtzen duenean heriotzeaz, arimak emaiten dion bizia, usteldura bilhakatzen den, bertze gorphutz guziak bezala, eta, lurrarekin bat egiten duen.

        Arimaren bizia, gorputzaren bizitik osoki bertzelakoa da. Baditu bothere edo ahal batzuek, gorphutzak ez dituenak; arimak nahi du, pentsatzen du, arrazoinatzen du, eta ungia maite du. Ez da nihor uste izan dezakenik, horiek guziak, gorphutz xoil batean izan ditezkela.

        Izpiritu huts bat denaz geroz arima, ez daiteke bere naturalezaz, gorphutzaren zorte berari sumetitua izan.

        Hortik, fedearekin eta gizon argitu guziekin, sinhesten dugu ez dela arima hiltzen. Uste dugu, eta fermuki sinhesten dugu, lur huntan, gorphutz hilkor hunekin daramakan biziaren ondotik, izanen dela akabantzarik izanen ez duen bertze bizitze bat; eta, haragiaren phiztearen ondoan, gorphutza bera, arimarekin partalier izanen dela bizitze hortan.

        Nor da, bethi-ereko bizitze horren asmua, bere baitan aurkitzen ez duena?

        Ezin bethezko leze bat bezala da gure arima, mundu huntan. Garraiatzen ditu berekin, nahikunde, gutizia, behar, pentsamendu, mundu hunek sasia eta aphezega ez detzazkenak.

        Bertze kreaturek, lur huntan aurkitzen dute, bere behar eta gutizien bazka, eta kontentazeko errextasuna. Gizonak, ez. Zenbatenaz ere zorion baitu, eta hanbatenaz gehiago nahi du. Bere baitan dakarke, kreatzaileak berak eman dion sentimendu hau, zorion osoarentzat egina dela, eta ez du zorion oso hori aurkitzen mundu huntan. Bilhatzen baditu atseginak, laster asetzen dute; aberastasunetan igeri bada ere, ez diote aberastasun horiek bere bihotzeko hutsa bethetzen.

        184 Zer erran nahi dute horiek? Baizen, Jainko gure egileak eman duela gu baitan, bethi-ereko zorion oso baten asmua eta gutizia? Beraz, edo enganatu gaitu Jainkoak, edo, zorion hori nonbeit aurki daiteke. Ez dugu mundu huntan aurkitzen; bainan, ez daiteke ere erran, Jainkoak enganatu gaituela. Bada beraz bertze bizitze bat, eta bizitze hartaz gozatzeko eginak gare. Heriotzea ez da gizonentzat azken hitza, ez eta ere lurra, azken egoitza.

        Bertze froga bat oraino. Garraiatzen dugu guziek gu baitan, ungiaren eta gaizkiaren, bai eta ere, bati eta bertzeari zor zaion justiziaren ezagutza. Ungia eta gaizkia ez direla bat, badakigu. Badakigu ere, eta errexki aithortzen dugu, ungiari saria zor zaiola, eta gaizkiak gaztigua merezi duela. Hori da kontzientziaren oihua, denbora guzietan, eta populu guzietan.

        Jendetze guzieri, nork eman ahal izan du sentimendu hori, baizik ere Jainkoak berak?

        Bada, zer dugu ikusten? Gauza guziak ordena onean othe dire? Ungia, bertutea, bethi sariztatuak, gaizkia bethi gaztigatua? Zoin urrun garen, bizitze huntan, justizia zuzen hortarik! Zenbat tzar eta gaxto, altxatuak eta ohoratuak; eta zenbat on, aphalduak eta pertsekutatuak! Zenbat bertute gorde eta itzali, sekulan, gizonez ezagutuak, asmatuak izanen ez direnak! Eta hekien aldean, hainitz arima beltz eta hobendun, gizonen begieri arthoski hetsiak daudenak.

        Hortik, hainitz gaxtagin ontzat atxikiak; eta hainitz on, kontrarat, gaizki ikusiak, gaxtotzat atxikiak, gizonen maleziaz, edo hekien justizia, enganatua, errebelatua izan delakotz.

        Jesus, Saindutasuna bera zena, izan da heriotzerat kondenatua. Nork erranen du hobendun zela, eta gizonen justizia ez dela makur ibili? Erromako Enperadore krudelak, Neron, Kaligula eta bertzeak, Martiren odola ibaika ixurtzen zutenak, justuak othe ziren bada, eta Martirak hobendunak?

        Ez da mundu huntan justizia osorik; eta, gure kontzientziak goraki galdegiten du, enganatzen ez den justizia batez, gauza guziak ordenan emanak izan ditezen, bertze bizi batean.

        Bada Jainko bat, osoki justua; bada ere beraz, bertze bizitze bat.

        Hori izan da populu, jendetze guzien sinhestea. Jainko on, botheretsu, zuzen eta zuhur bat ezagutu duten guziek, uste izan dute, onak eta gaxtoak, bere egintzen arabera juiatuko dituela, bertze bizi bathetako.

        Sinheste hori aurkitzen da, ezagutzen ditugun populu pagano guzietan: Non omnis moriar; ez naiz, naizen guzia hilen, zion Erromako izkribatzaile batek. Hori da guzien oihua.

        Egia da, ez dutela Paganoek ungi jakin ahal izan, zer daiteken bertze bizitze hori. Aurkitzen dire, hekien sinhesteetan, asko gauza, Erlijioneak, eta ere adimendu zuzen eta argitu batek onhetsi behar ez dituenak. Bainan, guzien gatik, eta, hekien pentsu zoro guzien erdian, egia handi hau gelditzen da xutik: Bada bertze bizitze bat; ez da gorphutzarekin, gizona osoki hiltzen.

        Horren gainean, bertze gauzetan bezala, Jesu-Kristoz izan zaiku emana egia osoa.

        185 Zerutik lurrerat ethorri denean, gizon egin denean, zer nahi izan du? Gizona, bethi-ereko heriotzetik libratu, zerua idekitzen diolarik. Haren Jainkozko erakaspen guzia, geroko biziaren gainean jarria eta finkatua da.

        «Ni naiz, dio Jesu-Kristok, phiztea eta bizia. Ni baitan sinhestea duena, nahiz hila den, biziko da. Ni baitan bizi dena eta sinhestea duena, ez da bethikotz hilen» (Ego sum resurrectio, et vita; qui credit in me, etiamsi mortuus fuerit, vivet. Et omnis qui vivit et credit in me, non morietur in aeternum. (S. Joan. XI, 25-26).). «Nahi baduzue sartu bethi-ereko bizian, jarraik zaizte ene manamendueri» (S. Matth.). «Ene hitza entzuten duenak badu bizitze eternala: joanen da, heriotzetik bizirat. Hilek entzunen dutenean gizonaren Semearen boza, obra onak egin dituztenak, ilkiko dire bere hobietarik, bizirat phizteko. Obra tzarrak egin dituztenak, phiztuko dire bere kondenazionearentzat» (Et procedent qui bona fecerunt, in resurrectionem vitae; qui vero mala egerunt, in resurrectionem judicii. (S. Joan. 29).). «Eta juiamendu jeneralean, erranen diote justueri: zatozte, ene Aitaz benedikatuak zaretenak; sar zaitezte, bethitik preparatua izan zaitzuen erresuman» (Venite, benedicti Petris mei; possidete paratum vobis regnum a constitutione mundi. (S. Matth. XXV, 34).).

        Zertako joan urrunago? Giristino Erlijione guzia, bertze munduko bizitze eternalaz mintzo zaiku. Hemen ez da, ez duda, ez ilhunberik. Badela bertze bizitze bat, zorionezkoa edo zorigaitzezkoa; zer behar dugun egin, bati ihes egiteko, bertzearen ardiesteko; guri horren erakusteko, ethorri da Jesu-Kristo lurrerat. Hortako ere establitu izan du bere Eliza Saindua.

        Ikusten dugu; gure arimen gutiziek, bethi-ereko bizitze zorionezko bat galdegiten dute. Gure kontzientziaren galdea eta oihua da, bertze bizitze batean, oneri eta tzarreri bihurtua izan dadien bere egintzen arabera.

        Populu guziek, paganoek berek, geroko bizitze horren baitako sinhestea izan dute.

        Guziak baino ederrago agertu zaiku oraino, Jesusen beraren erakaspena.

        Bai, bada bertze bizitze bat, eta ez du akabantzarik izanen. Hobeki oraino agertuko zaiku azken phondu hori, segidako kapituluetan.