LAUR-GARREN KAPITULUA

Elizaren iraupena. — Eliza bethi bera da

        153 Laster mudatzen dire gizonen obrak. Batek nahi duena eta egin izan duena, bertze batek ardura ez du onhesten eta desegiten du. Eta non da gizona bera erran dezakena, egun nahi duena ez duela bihar arbuiatuko?

        Mudakorrak dire gizonen nahiak eta pentsamenduak.

        Jainkoa da xoilki erran dezakena, Malakie Profetaren ahoz erraiten daukun hitz hau: «Ni naiz Nausia eta ez naiz mudatzen» (Ego Dominus et non mutor. (Malach. III, 6).).

        Dezagun eman begi kolpe bat munduko kreazione miragarriari. Iguzkiak, ilhargiak, zeruko izarrek, Jainkoak hastapenetik eman diozkaten lege bera segitzen dituzte. Itsasoaren harat hunat iduriz nahasiek, lurreko landare, arbola eta loreek, bethi Jainkoaren nahi soberanoari obeditzen diote, hastapenetik emanak izan diren legeen arabera: horiek guziak Jainkoaren eskuen obrak dire, eta Jainkoaren izaitearen itxura flako bat bere baitan garraiatzen dute.

        Bada gauza hori bera, eta mila aldiz hobeki oraino, gertatzen da Jainkoaz emanak zaizkigun erakaspenetan. Zertako? Zeren Jainkoa egia bera baita: Ego sum veritas. Egia bera delakotz, ez dezake bere erakaspenetan deus ere izan mudatzeko.

        Erran behar dugu hargatik, Jainkoaren erakaspenak bethi handituz eta osatuz joan direla. Moisek eta Profetek Patriarkek baino argi gehiago izan zuten; eta aldiz, Jesusek ekharri daukun erakaspena zenbat den Profetenaz goragokoa! Bainan ez da behinere izan erakaspen bat bertzearen kontra dohana, Jainko bera baita bethi argitzen gaituena, eta ez baita hura baitan ez mudantza ez ilhunberik; baizik eta, argi osoa, berak nahi duen bezala ikustera emaiten daukuna, berak nahi duen neurrian eta denboretan.

        Gizonen pentsamenduez eta erakaspenez, gauza bera erran othe daiteke? Gauza beren gainean, zenbat sinheste, bat bertzearen kontra dohazinak eta zenbat guduka! Erraiten badu batek mundua Jainkoaz egina dela, bertze batek dio ez dela mundua nihortaz ere egina, bainan bethitik dela. Batek erraiten badu, gure arima bethikotz egina dela, ez direla guziak heriotzean akabo, badela bertze bizitze bat, zorionezkoa onentzat, zorigaitzezkoa gaixtoentzat, huna bertze bat erranen daukuna, gorphutza hiltzearekin, ez dela deus gehiago gelditzen; azken hatsa emaitearekin, denak akabo, arima deitzen duguna ere, gorphutzeko bizia bezala.

        Hanbat dire gizonaren argiak, ilhunbez inguratuak; hanbat, haren izpiritua laburra, bere burua beizik nausitzat ezagutu nahi ez duenean!

        154 Ikusten dugunean beraz, dotrina bat, erakaspen bat, gizonen zozietate baten sinhestea, gerla, gudu eta gertakari guzien erdian, bethi bera eta mudantzarik gabe egoiten, erraiten dugu: Erakaspen hau ez da gizonena, Jainkozkoa da!

        Bertze gauza guziak mudatzen diren denboran; sinheste eta erakaspen bat bertze sinheste eta erakaspen baten kontra; batzuek bertzekin gerlan; bat xoilki, hemezortzi ehun urthe hautan, bethi xutik, bethi bera, bethi buruzagi berekin, bethi hazkar eta mudantzarik ttipiena ere gabe, gudu eta gerla guzien erdian, ai! hori Jesu-Kristo Jainko Gizon eginaren obra da! Jesu-Kristoren eta haren Elizaren erakaspena da!

        Horra zer dugun ikusten Eliza Katolikoaren ixtorioan.

        Apostoluek bere odolaren lekukotasuna eman zuten Jesu-Kristoren Ebanjelioaren hitz bat ere kanbiatzera utzi izan zuten baino lehen. Hirur ehun urthez Aita Sainduek, Aphezpikuek, martirek bere odola ixuriz erran zuten: Hori da gure sinhestea eta azken hatseraino atxikiko dugu, zeren Jainkozkoa baita.

        Martiren eta odol ixurtzearen denbora akabo da. Paganoek bere errabia higatu dute, Elizaren erakaspen sainduari den gutieneko kolperik ekharri ahal izan gabe.

        Ez dire hargatik oraino Elizaren guduak akabo; bainan ez gaitezen lotsa. Eliza Jainkoaren obra da eta bethi bera egonen da, zeren Jainkoa bethi bera baitago eta ez baita kanbiatzen: Ego Dominus et non mutor.

        Nork konda detzazke, Elizaren bi-garren mendetik lekora izan diren eresiak? Huna Gnostikak; gero Arius. Heldu dire ondotik Pelage eta Donat, eta bertze hainitz oraino Elizaren erakaspena pondu batean edo bertzean mudatzea bilhatzen dutenak. S. Agustinek dio, bazirela haren denboran, laur hogoi eta zortzi eresia edo Erlijione katolikoaren kontrako erakaspen, eta aithortzen du ez dituela oraino guziak ezagutzen.

        Eresia hoikien ixtorioa hemen eman gabe, xoilki erran dezagun Elizaren erakaspenaren kontrako gezur baten ondotik bertze hamar sortzen zirela. Egia bethi bat eta bera da; bainan gezurrak hainitz alderdi ditu eta hainitz itxura hartzen ditu. Hori da gezurraren seinaletarik bat.

        155 Eliza bere erakaspenean bethi bera dagon denboran, zertako eta nondik hoinbertze mudantza eretikoen erakaspenetan? Zeren, Elizaren erakaspena Jesu-Kristoren hitzaren gainean hazkarki finkatua den denboran, eretikoen erakaspenak gizonen asmu eta pentsuak baitire eta hainitz aldiz, gizonen pasionetan baitute bere hastea. Horra zertako diren hain mudakorrak, hala nola baitire, itsaso hegietan, harat eta hunat ur handiak ibiltzen dituen hare metak.

        Zer ziren Photius, Luther, Kalbin, Henri VIIIna, Ingletarreko erregea, eta bertze asko bere urguluaren edo pasione zikinen asetzeko Elizatik urrundu direnak? Hauk eta haukien idurikoek zer galdegiten zuten? Bi hitz hauk xoilki Elizak onhets zetzan: Elizak orai arte erakutsi duena ez da egia. — Elizak orai arte debekatu duen gauza hori zilhegi da.

        Bi hitz horiek erran baino lehen, nahiago izan du Elizak Europaren erdia bere galtzarretik atheratzera utzi. Bainan, Jesu-Kristok erakutsi egia, bethi oso, bethi garbi begiratu du; eta azkenean, bitoria eta trionfa egiarentzat eta fede garbiarentzat dire (Haec est victoria quae vincit mundum fides nostra. (I Joan. V, 4).).

        Ez othe dauku horrek berak ikustera emaiten Eliza Jainkoaren obra dela? Gizonek ez dute ohi hola egitea. Zerbeit irabazi iragankor mundu huntan balinbadute, hartan baratzea laket zaiote, eta hala behar bada, bere sinhestea eta pentsamenduetan egun guziez mudatuko dire.

        Bainan huna Jainkoaren egiazko lana. Badu hemezortzi ehun urthe eta gehiago, Jesu-Kristok erran ziotela Jaun Doni Petriri eta bertze Apostolueri: Zohazte eta bazter guzietan predika zazue ene Ebanjelioa; badu hemezortzi ehun urthe, bethi Ebanjelioa bera Aita Sainduek eta Aphezpikuek predikatzen dutela; hemezortzi ehun urthe, Credo edo sinhesten dut bera munduko bazter eta leku guzietan kantatua dela!...

        Bai erran dezagun berriz ere goraki: Hori Jainkozko obra da. Mudakorrak dire gizonen erakaspenak, gizonak berak hala direlakotz. Jainkoarenak ez dire mudatzen, Jainkoa bethi bera eta egia bera delakotz: Ego Dominus et non mutor.