HIRUR-GARREN KAPITULUA

Martiren lekukotasuna

        150 Apostoluek, eta gero ondoan, hekien dizipulu eta segitzaileek mundua itzultzen hari zuten Jesusen sinhesteari. Aberatsek eta pobreek, handiek eta ttipiek, bihotz onez eta gogo onez besarkatzen zuten, ordu artean munduak entzun ez zuen salbamenduko erakaspen garratza.

        Mundua, denbora hartan, egiazko Jainkoaren ganik osoki urrundua zen. Erran daiteke ez zela Erlijione bat baizen: jaidura tzar guzieri bere bazka emaitea.

        Ungia eta bertutea, garbitasuna, gazkirateko jaiduren orde emaitea, jadan obra eta mirakuilu handia zen, eta Jesu-Kristok establitu zuen Erlijionearen Jainkotasuna haltoki erakustera emaiten zuen.

        Ez gare hortan baratu behar.

        Huna bertze lekukotasun bat oraino, eta hunen indarra ez du naski nihork ukhatu nahiko. Hura da martiren, edo, Jesusen Erlijionearentzat eta Elizarentzat bere odola eman dutenen lekukotasuna.

        Gauza osoki ageria da, Apostoluek predikatzen zuten Erlijione garbiak lurrerat nahi zituela eman, denbora hartan segituak ziren erlijione tzar eta faltso guziak.

        Erlijione berri horrek asaldatu eta phiztu behar zuen ordutik, gorphutzen eta arimen nausi bere burua zagokatenen herra.

        Hala hala ere gertatu zen.

        Haste hastetik, Jesusen Erlijionea Juduez pertsekutatua izan zen. Zer ez zuten egin, Erlijione horren bere sehaskan berean ithotzeko?

        Predikatzen hasi zirenean Apostoluak, erran ziotenean Judueri, kurutzean eman zuten Jesus hura Jainkoaren Seme Eternala zela eta bera Jainko, Aita Jainko den bezala, eman zituzten presondegietan. Nahiko zituzten ixil arazi. Bainan huna zer ihardesten zuten: Hobeago da Jainkoari ezen ez gizoneri obeditzea.

        Elizaren lehen mendeko ixtorioak erraiten dauku nola bere bizia emanez eta bere odola ixuriz, Apostoluek Jesu-Kristori lekukotasun bihurtu zioten. Nork erran dezake, gero ondoan hirur ehun urthez, zer odol ibaiak ixuriak izan ziren eta zenbat mila eta miliun giristinoek heriotzea jasan zuten Jesu-Kristorentzat eta haren Eliza Sainduarentzat!

        Aita Saindu, Aphezpiku eta Aphezek; aberatsek eta ethorki handikoek, hala nola jende arruntek eta pobreek, zaharrek eta gaztek, haurrek berek, hala nola Agnes birjinak, gogo onez, bozkario handirekin bere bizia emaiten zuten Jesu-Kristoren amodioa gatik.

        151 Galdegiten zioten: Giristino zare? Bai, giristino naiz.

        —Arnega zazu Erlijione berri hori; adora zatzu Erromak adoratzen dituen Jainkoak, eta bizia salbo izanen duzu.

        —Giristino naiz, zuten erraiten, eta ez dut ezagutzen ez adoratzen Jainko bakar bat baizen, hirur presunetan. Aita, zeruaren eta lurraren Egilea; Semea, gure erosteko eta salbatzeko Gizon egin ondoan, kurutzearen gainean hil dena; Izpiritu Saindua, bere graziez hazkartzen eta saindutzen gaituena.

        Giristino naiz! Hori zen, Erromako Enperadoreek gobernatzen zituzten bazter guzietan entzuten zen hitz ederra.

        Hitz hori heriotzea zen, herrak eta errabiak asma zetzazketen tormenta izigarrienen erdian, bainan ere zer lekukotasun ederra eta gloriosa Jesu-Kristori eta Jesu-Kristoren Erlijioneari!

        Espantituak zagozin paganoak. Giristinoek aldiz bozkarioekin bere triunfa kantatzen zuten: Eman gaitzatzue zathitan, zioen Tertulianok, phorroska eta leher gaitzatzue; zenbatenaz gehiago gutarik hilen baititutzue, hanbatenaz gehiago izanen gare; martiren odola, giristinoen hazia da (Cruciate, torquete, damnate, atterite nos; pluries efficimur, quoties metimur a vobis; semen est sanguis Christianorum. (Tertull.).).

        Eta hain zen handia, Jesu-Kristorentzat hiltzeko giristinoek zuten karra, non Dioklezien Enperadoreak erraiten baitzuen: Zer egin dezakegu gizon hoikien kontra? Gogo onez eta bozik dohazi heriotzerat: illos libenter mori solere.

        Eta zertako horiek guziak? zertako persekuzioneak, juiamenduak, heriotzerat kondenatzeak, tormenta izigarriak? Legeen kontra giristinoek zerbeit egin zutelakotz? Ez; giristino ziren; ez zuten nahi Jesu-Kristo bere Nausia, bere Salbatzailea eta Jainkoa arnegatu. Hori zen hekien krima guzia eta bakarra.

        Hori othe da gauza bat naturala eta Jainkoaz kanpo konpreni daitekeena? Ez; ez da heriotzea hoin errexki jasaiten. Bada hemen zerbeit naturalezaz goragoko.

        Orhoit gaiten Jesusek bere dizipulueri erran zioten hitz huntaz: Ene lekuko izanen zarete: Eritis mihi testes. Erran zioten oraino, izanen zirela, haren izena gatik azotatuak, presondegietan emanak, hitz batez, tormenta guzien hirrisku eta lanjeretan. Apostoluek badakite; eta hargatik bai hek, bai hekien dizipuluak leial eta hazkar dagozi bere Nausiari eta Jainkoari bihurtzen dioten lekukotasunean; eta mehatxueri hitz ederreri bezala, ez dute hitz hau baizen ihardesten: Jesu-Kristo kurutzean hil denaren dizipuluak gare: giristino gare: Christianus ego sum.

        152 Eta hola hola hirur ehun urthez, eta oraino orai asko lekuetan. Bai, milaka izan dire, mende guzietan, giristinoak bere Erlijionearentzat hil izan direnak. Zertako? Galde diozozute bada.

        Ez, hor hemenka bakar batzuek menturaz ikusi izan diren bezala, bere izpirituko arrazoinen eta asmuen sustengatzea gatik: hortan urguluak eta bere buruaren baitako fidantziak asko parte izan dezakete. Apostoluak hil izan dire, bere begiez ikusi dituzten gauzen segurtatzeko; Apostoluen ondokoak aldiz, haukien lekukoak izan dire menderen mende.

        Gauza horiek ez badire egiak; Jesu-Kristok ez badu bere Jainkotasuna agerian eman mirakuilu espantagarrienez, nola konpreni hainbertze mila martiren sakrifizioa eta heriotzea? Errokerietan handiena izanen zen. Ez dezagun dudarik izan; Jainkoaren beraren eskua hemen da, Giristino Erlijionearen eta Elizaren Jainkotasuna martiren odolarekin izkribatzen duena: Digitus Dei est hic. Hori da lekukotasun eta froga bat, fede oneko gizon guziez onhetsia izanen dena. Ez du nihork hoin errexki, eta bereziki gezurrarentzat bere bizia emaiten. Gezurrian balinbaziren zer zuten iguritzeko gisa hortan hil izan direnek? Mundu huntan deus ere, baizen sofrikarioa eta heriotzea; bertze munduan, deus ez saritzat, bainan gezurrari zor zaion gaztigua.

        Ez balinbazuten deus igurikitzen ahal mundu huntan ez bertzean, erro guzietan lehenak izanen ziren heriotzerat gisa hartan joanez, phesta batetarat bezala. Erro bat edo bertze gerta daiteke. Bainan ez, hirur ehun urtez, giristino guzietan erraiteko moldean, heriotzearen khar eta amodio hori.

        Egia da, gorago aditzera eman dudan bezala, Erlijione faltsuetan ere izan direla, hor hemenka, gizon banaka batzuek, bere asmueri ukho egin baino lehen, bere bizia eman dutenak; bainan hain gutiak dire, non errexki konda baititazke.

        Eman dezagun bi hitzez kapitulu hunen erakaspen guzia. Hirur ehun urthez, Apostoluek eta hekien ondoko giristinoek bere odola ixuri izan dute, Jesu-Kristoren eta haren Erlijionearen lekuko izaiteko. Bada, ez daiteke izan, bere biziaren emaitea baino lekukotasun handiagorik.

        Zoin ederra eta bihotz altxagarria den, zeru goratik Martirek adiarazten daukuten oihu hau: Guk gure odolaz finkatu ditugun Eliza eta Erlijionea Jainkozkoak dire. Bertzela, erro batzuek izanen ginen. Eta ez; ez ginen erroak. Sofrikarioan eta heriotzean bilhatu dugun ona, orai aurkitu dugu eta hartaz gozatzen gare. Sofritu dugu Jesu-Kristorekin, harekin glorifikatuak izaiteko. Izan zaizte gure iduriko, gu Jesu-Kristoren iduriko izan garen bezala!