BI-GARREN KAPITULUA

Salbatzaile edo Erostaile baten beharra

        68 Ikusi dugu gizona, bere inozentzian eta lurreko Parabisuko gozo eztian; ikusi dugu ondoan, bekatuan erortzen, eta bekatua delakotz, gorphutzeko eta arimako flakeza guzietarat sumetitua; gehiago eta dorpheago dena, zeruaren esperantzaz gabetua.

        Eri handi bat da, lurraren gainean etzana, S. Agustinek dion bezala.

        Bera sendatuko othe da? Aski hazkar izanen othe da bere ohetik altxatzeko? Edo, beharko othe da, heda dezon Jainkoak zeru goratik, bere esku urrikalmendutsua eta laguntzailea?

        Ez; gizona ez daiteke bera bakarrik altxa bere eroriko dorphetik. Jainkoa gabe, ez daiteke senda bekatuak egin dion zauri izigarritik. Alferretan, nigar saminenak eta penitentzia garratzenak eginen ditu bere bekatuarentzat; ez da gai izanen, bera xoilki, bekatu horren borratzeko.

        Zertako hori? Zeren zorra eta pagamendua, neurri eta izari berean izan behar baitire; hola du galdatzen justiziak; zeren, gizon kreatura ez deusak, Jainko guziz handiari egin zion laidoa mugarririk gabekoa izan baitzen.

        Hanbatenaz da laidoa handiagoa, zenbatenaz laidoztatzailea aphalagoa baita eta laidoztatua handiago eta altxatuagoa. Bada hemen, bekatuaz laidoztatua izan dena Jainkoa da, erran nahi da, izate bat osoki handi, saindu eta perfeta; laidoztatzailea aldiz, kreatura bat, deus ez dena bere baitarik, eta dituen guziak Jainko handi haren ganik dagozkanak.

        Nola beraz, bethe dezake bekatoreak bere ahal eta indarrez, saindutasun osoa ganik berexten duen lezea?

        Zer estatutan kreatu zuen Jainkoak gizona? Erran dugu jadanik: justizian, inozentzian, naturalezaz goragoko estatu batean. Ez zuen berak merezitu ahal izan saindutasunezko estatu hori: Jainkoaren amodioaren dohaina zen. Are gutiago kobra zezaken bere indar xoilez, behin bekatuaz galdu zuen ondoan. S. Thomasek hainitz ongi erraiten du: «Hala nola ez baitzuen bere merezimenduez gizonak izan justizia orijinala, bainan bai Jainkoaren nahi on eta handitik, igual eta oraino hobeki erranen dut, ez zezakela, bekatu egin ondoan ez urrikiaz, ez bertze egintzez estatu hori merezi» (Opusc. II.).

        Hitz batez erraiteko: Graziazko estatua naturalezaz goragoko dohain bat da; ez daiteke beraz hartarat hel, naturaleza xoilaren indarrez. Are gutiago oraino galdu ondoan kobra daiteke, naturalezaren indarrak berak, kolpatuak eta flakatuak direnean bekatuaz.

        Sekulakotz beraz eroria da eta galdua izanen da gizona?

        Hala izanen zen egiazki ez balu Jainkoak hartaz urrikalmendu izan. Bainan gizona urrikaldu zitzaion.

        69 Hemen, gure Erlijioneko mixterio ederrenaren, eta bereziki maiteenaren kontsideratzera gohazi.

        Bai: dio Jainkoak bere baitan, gizona hobendun eta hobendun handia da, bainan oraino ene haurra da: eta, ez mendekuzko bainan bakezko pentsamendu eta asmuak ditut harentzat (... Ego cogito super vos cogitationes pacis, et non afflictionis. (Jerem. XXIX, 11).).

        Berak egin duen gizona, Jainkoak nahiko du salbatu.

        Eta nola bada?

        Trinitate Sainduko bi-garren presuna gizon eginen da; hartuko ditu guriak bezalako gorphutz bat eta arima bat, gure iduriko bilhakatuko da. Mixterio espantagarria, bainan, zoina gabe ez baitziteken gizona izan salbatua.

        Bekatuak egin kaltea erreperatuko zuena, baitezpada, gizon behar zen izan. Gizona zelakotz bekatorea, haren arrazakoa behar zen ere erreparazionea eginen zuena. Gizona behar zen oraino, zeren gizonak xoilki, sofri, jasan eta paira baitezake, merezitzeko moldean (Erran gabe doha, ez daitekela hemen mintza, aingeru gaxtoez edo debruez. Sofritzen dute bainan gaztiguz, bortxaz, eta merezimendurik gabe.). Bainan ere, Jainko behar zen denbora berean, mundua salba zezaketen sakrifizioa eta bitartekoa osoki sainduak eta garbiak behar zirelakotz: Jainko ere, erreparoa izan zadien mugarririk gabekoa, bekatuak laidoztatu duen Jainkoa bera den bezala.

        Salbatzailea, Erostailea ez balitz Jainko izan, ez zuen haren sakrifizioak aski merezimendu eta balio izanen; ez balitz gizon izan, ez zukeien sofri eta paira, ez eta ere Adameren bekatuaren karga har bere baitan.

        Jainko eta gizon izan da Jesu-Kristo gure Jauna. Gizon zelakotz, guk bezala pairatu ahal izan du; eta Jainko bezala, bere satizfazioneari eman dio neurririk gabeko balio eta merezimendu bat. Horra zer zen gai, bakarrik, Jainkoaren justizia soberanoaren aphazegatzeko.

        Bainan urtheak eta mendeak iraganen dire, Mesias, Salbatzaile agindua mundurat ethorri artino. Galduak othe ziren bada gizon guziak, iguripenezko denbora luze hortan? Ez dezagun horrelako asmurik izan. Ez du Jainkoak sekulan, bere kreatura ahantzi, eta denbora guzietan eman diozka salbatzeko bideak eta errextasun beharrak.

        Mesias agindua lurrerat ethorri aintzinean, salbatu ahal izan dire, haren baitan sinhestea, fedea eta esperantza zuten guziak: bai eta ere, bere ahalean, eta nahi zuzen batekin, bethe izan dutenak Jainkoaren legea, ezagutzen zuten bezin batean. Jainkoa aita on eta juie ezti bat da; ez du, eman duen baino gehiago galdetzen.

        Ez du nihork dudarik egiten Adameren eta Ebaren salbamenduaren gainean, zeren egin baitzuten penitentzia, eta arthoski atxiki bere baitan, Jainkoak agindu zioten salbatzailea baitako sinhestea eta esperantza.

        Gauza bera erranen dut, Lege zaharreko hainbertze Patriarka eta Profeta sainduez; Salbatzailearen igurikitzean bizi ziren, bere othoitz khartsuenez deitzen zutelarik.

        Bainan, oi gu, giristino katolikoak! gure aintzinekoak baino mila aldiz dohatsuagoak! Guk ez dugu xoilki Mesiasen esperantza; Mesias ethorria da, eta hura da Jesu-Kristo, gurekin, gutartean bere egoitza egiten duena.

        Eskerrak gure Jainko guziz onari; bainan ere, orhoit gaitezen, zenbatenaz grazia eta argi gehiago izan baitugu, hanbatenaz ere kondu garratzagoa izanen dugula bihurtzeko.