AIZKORRIREN OÑETAN

                        Ariztimuñotar Joxe, apaiz jaun agurgarri,

                        mixio-zale jakintsu ta beroari.

                        Euskal Esnaleak 1927gko, sariketan saritutakoa

Nere bidean itxaropena lagun dedala

eldu naiz zure oñeta,

amets alaiaz nere burua, biotza, berriz,

eresi gogoz beteta.

Aspaldi ontan beso-zabalik ne'zai zeundela

badakit ziñez, Aizkorri:

bañan bideak illunak daude, eta bakarrik

ezin ninteken etorri.

Illundu dira Euskalerriko bide guziak...

ez degu goian euzkirik:

auts-bean dago biotz-su-garra, ta itxaropena

ez degu beste argirik.

Alaitu zaitez, ene biotza, t'ekin kantari

guziok lotan daudela,

ollar arroak ernai ta tente gauan erdian

ekin oi duan bezela.

Gauean gaude, ta agian iñork, iñork ez ditu

entzungo nere bertsoak...

Ez ote ditu noizpait egunak zabalduko, ba,

guganontz bere besoak?

Baña illunpean, ai!, bizitzeko jarri bagaitu

Jaun onak Euskalerrian,

entzun zuk beintzat, arren Aizkorri, t'euki gordeta

zure biotzan erdian.

Euki or beste gure asaben kondaira zarrak

dauzkatzun kutxa orretan;

t'orduan ziñez nere bertsoak biziko dira

zu bizi zeran urtetan.

Zurekin bizi...! Olerkarian biotzarentzat

au bai atsegin eztia!

Ai al baneza nere izen ilkor onekin batu

zure izen altsu-bizia!

Bañan, ai!, ezin... Laister bertso ta bertsolaria

bota dituzte il obira...

t'orduan emen izan naizenik, zenbat euskaldun,

zenbat oroituko dira...?

Bañan, aizkorri, ez du ajolik: izan zu beti

Euskalerrien zaindari,

t'euskal-odola nere zañetan bizi-artean,

ekingo dizut kantari.

Zu zera eta gure ipui zarren gordelaria,

euskal-oituren txokoa,

eta negarrez igesi doan gure Amaren

maitasun-estalpetxoa.

Zu zera atsegin poz darioten Maitagarrien

pakezko gorde-lekua;

zure basotik atera oi da txistu t'orruka

gure Basojaun altsua.

Nork daki, zuk lez, noiz eta nundik etorri ziran

onuntz Aitoren semeak?

Nork, zu bezela, Euskalerriko asele ta ipui

iñoiz idatzi gabeak?

Ortxe zeunden zu arro ta trinko, Erromatarrak

emen sartu nai zutela,

orain zauden lez, elur-koroiaz koroaturik

Euskal-Errege bezela.

Zure erraietan daude idatzirik Lekobide ta

Leloren egintza-otsak:

zuk dakizkitzu Jaun Zuriaren guda-mutillen

birau, irrintzi ta aiotsak.

Zure begiak negar samiñez ikusi zuten

Zararen dollorkeria;

t'Oñaz-Ganboen anai-arteko gorroto beltza

t'odol-ixurtze gorria...

Zure buruan daude dirdiska gure Erriaren

egun alai ta mingotzak:

argatik ainbat maite zaituzte Ama maitedun

olerkarien biotzak.

Argatik zure asnas bizkorraz pizten da emen

auts-pean dagon kemena,

ta argitu oi da biotz-illunan, ortzargi baten

euskaldun itxaropena.

Euskalerriko ortze illunean sortu baizaigu

izartxo baten dirdira...

izar-kiñuok, egun-urratze alaitsu baten

igarkizunak al dira?

Zeruan dagon zure buruak dakike, ziñez,

euskaldun etorkizuna...

Esan, Aizkorri: euskerarentzat Euskalerrian

noiz piztuko da eguna?

Egun argia...! Mendi-ostean urrun, ai!, urrun

dakusdan amets xamurra...

Artu, bai, artu jaio baño len, biotz-biotzez

gaur damatzudan agurra.

Ai!, baña noizpait beren semeak ilko balute

Euskera beren etxean,

lotsaren lotsaz sartu, Aizkorri, sartu betiko

zure burua lurpean...

Euskal-mendiak...! Ez, ez egon zutik Ama il duten

erri gaiztoen aurrean...

                                Altzo