BEREZITA XXVII

Auherkeriaz

        Ja nonbait eman dügü auherkeria bizio güien ama zela hüme hen bederakatzia heben ezta nere ofizioa, bena hetarik franko dütüt izentatüren, ükhan dezen merexi dien aletegi hügüna. Errelijionerik eztianak, da düda gaberik Jinkoaren ta jenden etsaia, halakoa gizon izena merexi eztiana, da Job Santiak Behemot deitzen diana; erran nahi beita arimala, basa arimal güzien izenak dütiana; auherra del aJinkoaren mahaiñetik akhazatürik, otsoen pare, ohoikeriaz baizik ezta bizi, hek bezala gaia kanpoan egünez barnian han ebatsi dianetik heben jaten parte, berzia horditzeko ardu ta ogi trüküz emaiten, berak galdürik berziak gal-eraziten dütialarik, ohoiñkerian dütü lagün(ak) jarten, ja dakielakoz ürkhaitegiako bidia, bre adiskider ere nahi dereia ikhasi ta lagüngoa hartan leial izaitia jende ikhasi ta lagüngoa hartan leal izitia halako zütienetzaz, laite erran zühürrak dioana, aragiñari axuria bezala bere jauztejeji eraman die berak herioari jakin bagetarik bazoala. Nori da berset hau doi eziez jende gaztiari lagün gaiztoek tahernala eramanik tratü infernalaren egitera, hantik ohoinkeriala doatzanak. Auherkeriaren obra denetarik bata, lagünkeria gaiztoak dü jende gaztia galtzen ta Judeako arboliak bezala frütürik bage ohil-eraziten. Fedia arimatik ihesi doa, doanian khorpitza elizari ihesi. Jinkoa othoizten eztianak, Jinkoak dü üzten ta haren maredikiak dütü bethi lagüntzen. Bena entzüten da botz harrigarria: Jinkoak erran dü gizon hori, jarezazie ezkiribüz, gizona da sekülan zorthü hona eztükiana.

        Hantik arima herratiak bezala, bethi megopia gelgaitzez betherik han, haiñ üsü baiak nola itxasoan, lotsa bethi jarraikiz. Bihotza bethi bieta(n) usikiz ortxikatürik eta janik. Begiak bethi ohil alde orotarat soz, beldürrez dezen jendiari ager arimaren belzkürak: ahoa bethi gahüntsü khorpitzak dian khozütik; halako gizonaz da Jeremia mintzo dioanian orai dütük hire ahalkia ta hire deslürratzia ageri mendi thinitik ditiagü ikhusiren.

        Gorde dütüka bandoler hizana, hire aita amaer lehen ürrhats maradikatiak haiñ errekeitüzki non etzien borogatü gaiez ohoiñkerialat habila. Ez haiez, arren, aitak aski argoteiatü, ezkopeta khaldi batez zankoak hautserik argiladrano, haian ützi heda gorotzian aizoer arakhusgei, bere semian, ohoin bati thiro bat dereiola eman. Ta zü aita, aspaldian ikhusten eztüzia zure semia dela auhertü? Lana diala hügünt, merkhatü, eliza besta ta pastorala bakoitzari hütsik egiten eztiala ta züganik hartakoz diharürik eztiala, ezetare jesanik, arren diala ebatsirik? Dakizia Bazkoz ikhusi dianez jaun erretora; baiak edo ezak bardin dereizie zure semiaren arima infernüko süiaren khedarretik dela zathi bat, deizü salhatüren. Eztereiozia zerbait berririk soiñekoetan ikhusten, zük eman eztereiozüna? Berze jakilegoarik behar düzia, arren, etxen ohoiñ bat düzüla sinhesteko edo ohoinkerian hareki zireia erdizkan.

        Zer, ordian, egingei düzün galtha? Laur mürrüen artian ezar deza, ogi ta hur zure khostüz eman, diano Jaun Erregiak egorri mila lekoetara ürrhün üure aurrhidiak desohora eztezan hen eretzian ürkhatü datekenian. Ezi falta bagerik halako düke serioa sinhetsezazü zü ere berme ziradiala Jinkoaren eretzian zure axolgabian, semiak egin dian gaitz güzietaz zihaurek egin bazüntü bezala ta seme ohoiñak mündü hontan desohoratü zütianak, berzian zütiala erre eraziren.

        Aspaldian erranik dago, ohoiñ handirik elitzatekiala, ürkhan jar balite txipiak, ohoiñkeria dremendena da arimaren olio txorta ilhezko doatza bethi hedatzen, hantik ere frantses adajioa —arrautze bat ebasten dian, idia ebatsiren diala—. Jinkoaren manhietarik bata da, berzeren hona eztük irritsatüren. J.K.en lagünetarik batak, bidian diharü peza bat goititürik, zereioan erran: Coesari ützül ezazü Coesarena dena.

        Ebastia da arren bekhatü mortala, barkhatzen eztena non gaiz ebastia ezteno ützüli bere lekhiala, berzela dago Jinkoaren mendika egunkal, etxaltian erorgeia, nautsia dago ogenez berme, Dagoano xütik bekhatia. Jinkoak dütü herriak ta hiri osoak bere jendekila errhaustü, hantik zer eginen dian etxe bakhoitzak, nor düda daite?

        Laisterka ezazü mündia gerthaldi güziak bil, ikhusiren düzü gaiztoak Jinkoaren esküpetan gaizki hiltzen. Kain, bere bizitze güzia otso gizonaren pare oihanetan igaraiten dialarik Lamechek dü erhaiten, Faraon Itxaso Gorrian ithorik, Nabukodonozor aberetürik, kabaleki bazkan, Holoferna emazte batek dio bizitza muzten, Senaxeribek arnegü baten gatik 180 mila gizon galtzen. Antiochos eritarzün harrigarriaz etsitürik, Nikanoren mihia boiltorek jaten ta haren eskia tenploaren borthan lanthatürik. Herode Agrippa dantzatik oherat hilik, Saturnin presidenta ütsütürik, Hermian bere jargian harrez janik, Leon IV zauriz estalirik, Julien Apostata zelüko lantza khaldiaz hilik ta geroztik zonbat ta zonbat gerthalsi Jinkoaren mendikaz ta bizioen kastigoaz ezteia mündi betherik.

        O! gizon gaztia, enaganatzen dük hire arima, uste ezpadük Jinkoak ezteikala soegiten ta esparantzan bahago ezkapiren hizaiola. Bazakik jende perestietarik sorthü hizala, bidazaile honik ükhen dütiala Jinkoaren manhien arrabuhin, aita amen amorioari traidore ta aizoen esparantzari okher nahi izala. Nola ibilten hizalarik bidesketan ehiza lotsa bazterrian leze izigarria dianaz. Nola fida hiz hire lagüner, hekila larrütü nahi aiener. Eztüka ikhusten harat doatzala xüxen, eztüka ondar hartan haiñbeste jende zathizkatürik ikhusten, ta hi, ahariari lepoan nabela dereioanian bezala aragiñak, eztüka ikhusten herioala haiela eramaiten. Erradak ürkhak balio dianez gizon perestü bizitzia, dena lanaz aurhekeria ta bizio güziak haren hüme maitiak.

        Lanabesez ta lankheiez porrokatzez hala berdhüder bihotzian bide dük eginen, zeren eta hekila batian hire aitzinekoer behiz xahü agertüren, berzela aldiz sekülan ezpeitüküt ikhusiren.

        Etxeko jaunak. ezkiribü santian zioano erraiten: «aita, ene haurrak Jinkoaren kegaiak jarrai etzezie ta zien arimak ordeiñuz ütz zien aiter». Ziek ere haurraz errazie «Makabea Santiek zioena beren gehienaren ahotik»: hil gitian berdhüdian gure anaientzat ta eztezagün lohizta gure gloria bizio aurritu dereikien dremendenaz.