BEREZITA XXII

Arima herratietaz

        Khorpitza delarik egongei, ehortzi izan den lekhian, arrazoak nahi lüke orozbat ladin arima, alabadere dialakoz Jinkoak potore güziak arima herratütik izan eztela ezetare izanen, erran ezkiniro ta ezpaliz ere, arima eztela hilagrri Jinkoak nahi ükhen diala jendiari egia harez eman zonbait gerthaldi dateke brobatzeko erran dügüna. Egiazki megopia flakier iratzarrian edo loan ardüra zereitzelakoz mamü ikharagarri batzü agertzen, hen sinhestia lizate haiñ ahalkegarri nola egiazkoaren arrabokatzia Ehüntze ta herri güzietan arima herratien agertziak diradialakoz izan üsü ta jakiliak mündüko gizon handienak, hetarik S. Lukek, apostoletan Jinkoak berak gogarditü dütianak, S. Augustinek ber gogomenian dago dialarik agertze hetarik ametsak berhez ezarten.

        Lehena da Moisaren arima Taborko mendian agertü zena. Berzeren brobat eman eztaiteke, bena bai gerthaldi zonbaitez gaizak errimatüren dütügü. Samuelen arima agertü zela dago ezkiribü Santian jarririk. Kondairak dio Saul erregiak Samuelen herioaren landan, Filistienen kontra batailla handi baten meseperan Jinkoa ziala othoitzen zer eta nola egingei zian. Ikhusirik arrapostürik etziala hareganik, ezetare profeten ahoetarik, esparantza bagiek bezala, ziala egin Jinkotik etziana debriari galtho egitian. Belhagiliak errege harek zütian deslürratü bena sinhestian balima zonbait ziratekiala herrian egon, zian manhü eman bat buska leizen; ideren zenian, nahiz bere jokia gorde, abiatü zen gaiaz haiñ desitxuratürik, bi aitoren seme lagün inakina noblezia handitik zela, dioe Hebroek, bizioek ziela halakatü.

        Saulek ikhusi bezain sarri, heia zer ofiziotan zen ari, harek: «Jauna, nahi naizia ta zü ere galdü, erregeren editak othian eztakitzia». Baietz, erregiak, bena beldürrik bage eri ladin, berme zagoela, zükiala kastigoaren lekhian dohaiña. Düdan zagoelarik belhagilia arnegüz zereitzoan hitzemana berritü ta gaiza hen artetik ürhünago etzela joanen, ordian sorgiñak galtho egin zereioan hea mintzatü nahi etzükianez etsai hil baten arimari? haren üdüria ageraziren zereioala harek baietz.

        Appoloniusek agerr-erazi ere zian Akhiles bere thonban hogeitasei zehe handitarzün ziana. orozbat berze batek Basila Enberadorari Konstantin bere semia bena holako elhetara nor laite fida? Ezkiribü sagratiak dirade, berze althe Samuelen arima agertü zela düdarik ezta. Saulek galtho egin zereioan sorgiñari zianian jesto zonbait egin, heia zerbait ikhusten zianez? harek baietz lürretik jalkiten zela bat. Nolako zen? Gizon zahar ohoretsü bat profetaren gisala soiñekoa diana. Hitz hetan Saul zen belharikatü, Samuelen aitzinian harek.

        Harek: «zergatik naik gaitzkaltü ta mündiala berriz jin erazi?».

        Saulek: «beharrak egotekoz niz nekatürik ta zelütik ere galthoer eztüt arrapostürik».

        Ordian Samuelek erran zereioan: «Gizon, Jinkoak ützi haiana zergatik deitadak galdotarra? Asmatü düdana dük heltüren, Filistinek hire armada diek porrokatüren ta hi hire haurrekila ziratekie enekila».

        Hala heltü zena. Etzen hori sorgiñaren obratik sorthü zen irudizpena, bena bai egiazki Samuelen arima Jinkoak Sauli igorri ziana.

        Jüsefek ere libürü 17gerrenian, Judioen aitzin gaitzetan, dio Alexandraren arima zela bere emaztiari agertü ta kharrazi zereiola oarriratü, zialakoz bere lehen senharra ahatze. Ikhusten dügü ere Appoloniusi agertürik gizon gazte bat bere arimaren zorthiaz arranküran zereioala erran etzela hori haren egitekoa bena bai Jinkoarena.

        Ezkiribizale zaharrenetarik batek dio Troilon Frigiako herrian zela andere bat zakianak bera beno ederragorik etzela ta bihotza amoros ziana arauiala. Jinkoak zereioan eritarzün harrigarria igorri non hantik haiñ itsusi lehen eder zen bezaiñbeste beitzen gerthü. Alabadere zian bethi bihotza aitoren seme gazte batez errerik alporra, maite zianaren ürhüntziak ta doloriaren ezin erranik zen aldizka athitxatzen, sü bat herioak baizik hil ez zirokiana, Jin zen azkenekoz madika hotz izigarria eta ereman bereki sükhaltia.

        Aitak eta amak nigar franko ta marraka eginik ehortzerazi zian ohore güziekila alhaba maite, maita zialakoz ere hatü ederrak bereki zereitzen Lürpian ezarri güziak. Sei hilabeteren landan zen heltü aitoren semia ta maite zianaren etxerat züzen abiatü zen, haren aita zian adiskide, honki jin ta honki bathiak, ürrikari ziradian izn, ta han jaun gaztia zen ohatü.

        Hantik llabür gaian andere hila bere arropa ederrenetan zereioan agertü amoriotsü elhez ta karexetzaz akogatzen ziano, zagoan jaun gaztia harritürik bena emekiz emeki zen hartara atrbitü Gai batez etxeko jauna eri zen eta Anderiak beldürrez zereioen igorri neskato zahar bat berri jakitera, lanpada eskian. Heiagoraz zen joan ihesi ait amer erraitera hen alhaba zena, jaun gaztiaren khantian zagoela jarririk ta hareki elhestan. Hek erho bat zela ta emazte gaizto bat, bere bürüzagiren zauriak hala berritü nahiz; alabadere ama ohetik jauz ta laister batetan bere alhaba ikhusi nahia zelarik beldürra beno azkarrago, zen abiatü ixilik jaun gaztiaren khanberala ta ez deusere berriagorik borogatürik eraitsi.

        Erhokeria neskatoaren bürian zela erraiten zütianetan, zen ustiatan, harek Jinkoa zelia ta lürra jakile egiaz deitzen. Amak behar ziala, otsez, gaiza thipiltü zen belhariko jarri jaun gaztiari galthoz heia egia zenez zereioala igaran gaian alhaba maitia gertü? Ez nahiz erran egia, ezkapagiak zütian buskatzen, bena amaren nigarretzaz flakatürik, egia zela erran zereioan ta aithortü ziradiala izkontü ta düda elezan anderiak eman zereioan arhaztüna lephoko oihalian troxatürik zereioan erakhutsi.

        Ama gaiza hek ezagüt'eta engoixatürik zen erori ta arrapiztü bezain sarri, gaiza her mila pot eginten zialarik, azaliala etxekoak heltürik, güziak nigar thurrustak, amak besarkatzen zialarik sünhia: «othoi ta othoi, otsez, ezadazü erakuts oraiño behin nere alhaba maitea?». Harek, baietz.

        Heltü bezain sarri anderia, kheiñü batez igorri zian mithila amari, jin zen laister aitareki ta biek batean besarkatzen zielarik beren alhaba maitea ta nigarrez bustatzen, zagoan alhaba ixil ta dolütsü; haspere lüze baten landan: «Helas (zereien erran) ene aita ta ama maitia zonbait kario dükezien jakinandia, ezi berriz nigar dereiziet eraginen», hori erran eta zanba hilik da zelaurian erorten, khorpitzak dialarik ürhin afagarriena egoisten. Etxenkoak lotsaz harritürik hen marreketara, aizoak ta hiriko jende güziak laister ikusgarri harrigarri hori beren begietzaza ikhusi nahiz daude harritürik.

        Kontsulek hilaren thonba altxa erazirik, kopa bat ta erhaztüna, aitoren semiak eman zereitzoanak zütien han ediren, berzerik deusere; manhatü zian gero kehn ladin khorpitza etxerik ta arakietara urthik. Jaun gaztia bere flakeziaz ahalketürik, doluz ere bihotza azthizkatürik, ezpataz zian bere khorpitza igaran ta hil han berian.

        Hala dago kondaira bera jakile izan zenak ta berak Hadrian Enberadorari igorri ziana, dioan bezala ezkiribüz adiskide bati. Dago ere egia zela gizon behar bezalako, Phlegon zen deitzen ehün urthe edo üngürünetan J.K. herioaren landan zen bizi, harez ere da S. Jeroma mintzo ta kristia ez izanik ere dereio laidore, ziana merexia, hantik Paganen sinhestia, hantik ere Jinkoaren poteriaren seiñale bata, harrigarri.