BEREZITA XII

Aitzinekoaren jarraikia

        Handitarzüna ta apalgoa hitz llabüretan dütügü heben jarriren. Dagotze honki erraner thopatzian, mündiren mespretxatzian ta heri gür egitian, zelüaren opatzian ta lürrari itzeztatürik egoitian, berari amorio hanitz ükheitian, berari khinper (arrabuhin z.) izaitian, bakhiaren borondatian, gerla bethi buzkatzian bihotzian ber denboran, süia ta kharrua korokatzian, osagarri ta eritarzün, herioa ta bizia algarreki izkontzian..

        Hekila manhüetan gogor zerbützian mardo, bethi kanpoan laisterkan ta bethi korralian lorik kanpo gogamenak ta loan pausürik batere, mündü güziari erthail bihotza ta beretzat osorik begira. Opa eztugüna ta dügüna mespretxa, dolürik inhuri ere ta arrazoa deith bekhanki berze bekhatiak burra ta begiak thapa egiari. Meskabia heltü denian har aitzinantza; mina denian heriotsü sorga osagarriaren khostüz, hur gaziaz itho egarria ta sofre hurez hil süia. Gaitzian tieso izan ta honkian arhin, erhorekietan erakuts astakürü ederrik. Fedia kharruaren pare ta segürtantza aiziaren doiala ükhen.

        Hainberze Jinko nola fabori har ta inhuri ez izan leal. Begithartia mirailla bezain garbi, bihotza onzaren larriaren pare, izkont aragitia eskelegoari, zekinantza eriandari mainatagoa bürüzagitzari, noblezia apaltarzünari, ürgüillia beharrari ta doluari izterbegia, federik bage hitzeman, errespetürik bage zin egin, arrazo bagetarik mehatxa, hurubil manhiak egin arrazorik bage hügünt, bide bagerik ibil, beratik kanpo bethi bizi, sobera bizi izanez bereki hetan dago Jaun handi haboroen bizipena.

        Ingles batek, khortian zahartürik, bere etxerat ethorri zenak, zian adiskide bati ezkiribatzen han ikhusi ziala gehiago eziez infernian sarthü beitie arima herratiek, direlakoz lürreko, itxasoko ta ühaitzen meskabien gaitzüretan adiskide faltsier, ohoiñer, barurer, beillier, akhidürari ta berze erokerietarat enjogiago khortezaina delakoz izan hetarik.

        Han (dio) diala ikhusi ogi ta ardu jan ez etare edan etzinantekianak begiak tinkatü bage, gaia iraganik ziradiala asegarri; diala ikhusi aitoren semiak ezpata eskian nori zatekian etxola bat urdethegia balio etzenaren bürüzagi; ikhusi ziala jaun handirik pürga ürdaillian zamariz beharrez jaun Erregia jarraiki, berzerik ere, beren egongietarik kanpo ezarririk, kharrikan jarririk zautzenak.

        Dügü ikhusi abokatü baten semia (ümen) aitoren seme zena, dialakoz esparber txar bat txori hatzamaile, konestable ta düke gertzen. Frantzian kozinako galopin baten arrasemia Marexal, düke ta printze, bena bederakala ezkintiro saldoak, bizia Khortian igaranik beren hona janik, zerbaitetara heltü ezinez, eskeletü diradianak. Printze handi batek zioan zorthü hona emazte hanitzer üdüri zela, gizon gaztiak baizik maite eztütiala, bena Khortekoak nahi dü zürtarzün ta egokide jende gazten berthüdiak eztiradianak.

        Han behar da oren harrigarririk igaran, gai thipilik heriotsü izerdiak txükatü, bizi eskelezki, eskernio iretsi. Laidatü behar lizatekiana mesperetxatü. Balakak ta gezürrak bethi ahoan erri egin bihotzak dioanian nigar, soiñetan ürrhez ta zilharrez baliz ere jesanik soldatetzaz ez aipa, galdü eztianak nahi hen esparantza.

        Khortia ezagütü zianak dio palazio bat dela ezin ederragoa, botxü thinian dagoela jarririk ta lezez üngüratürik, zankhoz besoa ta khorpitz porrokatietzaz betherik diradianak bideskarik eztialakoz dela neke harat heltzia ürrhez diala bortha ta barnia izigarri eder.

        Irritsa ta Zekeina harat gei (abiatürik k.) ziradian algarreki bidian jarri ta igaiteko lankhei franko zien ükhen, bena eztielakoz zer nahi latzik, batak ta berziak garhait elirokienik, azkenekoz ziradiala Palazioala heltü, Zekeiñak ikhusi zian bezain sarri bortha aberatsa, han borthazaiña zatekiala, gaiza güziak higatzen ziradiala, otsez zathi zonbait balima hartarik jinen zereioala inhor etziala sartzera ütziren etzereion ürrhe peseta eman, ez etare zer oren zen erran berze bat e'lükiano ideki sakolatik ta hala zorthü hona llabür han zükiala.

        Sarthü bezain sarri Irritsa, Esperantza emazte eder ta zaia kolore güziez egina bathü zereioan ta eskütik loth aitzinatziaz enkaria egiten zereiolarik agertü zen Engania zerbützia ¿man zianari Irritsa ta harek lankhei güzietan zian ezarri.

        Lanak zianian nekatü Zahartarzünari zereion eskentü hantik aitzina Ahalkiak zian arrapatü ta bortxaz sarrerazi Errabiaren mithil, ordian zizün güziak palaziotik kanpo urthiki, ez ürrhezko borthatik bena atzületik; gizon zahar gaixoa zen abiatü pikarrai, larria hori tximaltürik, eskü batez Ahalkia estaltzen, berziaz lepa tinkatzen zialarik eta bidian Dolia bathürik hareki nigarrez zen hurtü. Haren lagünak zialakoz limakhaldüz bortha zehe batez llabürtü merexia zian olhoak ükhenik, leze barnenialat zien bizirik urthiki ta otsoer janerazi.