BEREZITA XXV

Gizonaren biziaz

        Bizia lüzatü nahiz ahalena ari girade, medio güzietzaz errekeitatzen, osagarria ardüra ere hetzaz dügü llabürtzen, Vestalen süiari atixatzez bethi bizi zenari, ezta gure khorpitza pare, hartan abentiak üda hozten ta negiak kharrustatzen; urthiek ere dereie süiari emeki emeki hur hotz ixurten, lehenik garra gero iilhintiak, azkenekoz inkhatzak itzaltzen, hiltzen dereitzona; sü hau ezta errekeitüz arrapitz daitekiana. Alpor beriaz bizi zeno zen ganargi ta flakatzen zeno, zokhorri zereio eman, bena lehen bezala ezta desti-eraziren beraren alporraz baizik eztialakoz alporrik; sü gabiak ere dü bizia atzenkidatzen khorpitza abartzen, ximaltzen ta nekatzen.

        Gütik dirade, bizitza izigarri lüze ükhen dütienak, halakoek ere egiazki min handirik die ükhen ta bizitze güti. Jenesak Patriarketarik dioan zahartiena zena da Matusalem. Alabadere S. Petrik dioan egüniala etzen heltü: mila urthe zütiala apostolü handi harek dio, bena Jinkoaren eretzian hek eztirade egün bakhoitz baizik. Biblia ezta mintzo emazten adinaz, salbü Sara Judith ta Anarenetzaz; bena Eüarenaz hitzik eztü aipatzen, alabadere dakigü güziak erhautüstürik daudiala, gü ere halakatüren giradiala.

        Greza, arkanbilen ontzia denak, gezür franko dereikü, adin lüzetzaz barreiatü ta erakhutsi bürüzagisa zela hetan, Phlegonek dio irakhurtu diala Apollionosen obretan Atheniensek nahi zielarik Isla Lüzia mürrüz üngüratü, langiliak hartan ari zirelarik thonba bat, ehun besata lüze, ziela ediren ta ezkiribüz gaiñian: Macrosiris, heben dago lürpian Isla Lüzian bost mila urthe betherik bizi izan zeno; bena ahal laite, kondaire alakoa elhezaharren herrokan jarririk lizatekiala.

        Gaiza güziek mündian dereikie biziaren llabürantza erakhusten. Ogia, bizi girenaz zainetaradrano urthekal da hiltzen; biñatziak urthe hartzen dian beste, negükal herio zereio jiten: zonbatetan ondoak arralanthatürik ere ezta hordien egarriaren doiala bizitzen. Sagartziak, peratziak, serisatziak, lantha früta emaiten dereikien güziek, hiruretanhogei urthiak eztütie igaraiten, haboroenak, gure adinaren üngürüniala dirade heltzen.

        Zaldia, hogei bat urthe, hora ta gathia hen erdia dirade bizi, polaillak adinik eztü zahartü beno lehen jaten dügü. Zer hek nahi die erran? Baizik: zertan ari girade mündian? Gaiza beharrenak haiñ gütik denbora dagoetzan lanthatzen, ürrhia ta zilharra dirade lüziago ireiten, bena ahalik tinkoena begiratzen dütügülarik, eskü barreiazaletara dirade erorten. Oreiñak ta arranoak dielakoz bizia gük beno lüziago, gure flakeziren ahalkez daude dütarik ürrhün.

        Handiak nahi lüke bizia bere potheriari zehatü, bethi gogoa dü hartara, bena lüzatü nahiak dereio bethi llabürtzen Garciak dio Zelaneko errege batek entzünik aiman harriak bizi alüzatzen ziala, harri harez jateko ta edateko ontziak zütiala eragin, bena berze gizonak bezala zela hil. Gizon zaharrari gaude begikhaldiz, haren adiniala heltü nahian, bena haren minak ta flakezia ezkünüke nahi. Phlegonek, ja erran dügünak, jenderen adin handiena edrien nahiz, dio Errumako erresuma güzia, zena hüillan lür güzia, ziala ikhertü ta ehün urthetako gizonen izanetzaz papel plama bat ezin bethe ziala, bena ezkiribüz ezarri balütü berrogeitahamarretara heltü etziradienetzaz, libürü handirik egin lükiala, dio.

        David, bere psalmietan patriarken adin handiaz mintzo denian, dio, jendiak bere bekhatietaz ziala bizia haiñ ññabürtü non hiruretanhogei urthian, bere denborako gizonak, zahar betziradian ta gütik lauretan hogeietara heltzen ziradianak; orai ere orozbat. Pompeak bere bildokia !Erremuan konsagratü zian egünian, gozomen handia (ümen) zian ükhen, ikhustez, han dantzan, Galeria Copila, 99 urthez ofizio hartan ari zena. Bena zonbat dirade halakoetarik geroztik? Batere herioaladrano ofizio hortan erauntsi direnetarik.

        Jende apala doa ilherriala hur goterak bezala itxasoala, gogoa hetarik ürrhün doa lehenago handietarat, mündian balirade gizon bakhoitzak bezala. Alabadere ber mündia izan dena Enberadorik ezetare Erregerik batere ehün uthiak onki dütianik ta lauretan hogeiak ere gütik. Hetarik Anastasa lauretan hogei ta zortzigarrenian, düründak erre ziana. Jüstinian ere 83etara heltü zena.

        Aita Santietan S. Petriren ondokoenetarik gütik dirade hogeitabost urthe kaideran jarririk egon direnetarik edo ezta bakhoitzik eta hetan nekez bost 40 urthekoetarik. Jean XXII 90ak zütian herioak bere zekiñgoatik zianian ideki. Paol III urthe bat zian gehiago, Paol IV 84etara zen heltü. Gregorio XIII ber adina zian ta Elizari amorio ziana gatik, ez aski zen bizi.

        Santiak dirade lüziago biz diradianak. S. Joane, S. Lük(a), S. Polikarpa, S. Denis, S. Paole heremita, S. Anton ta S. Remualdo ta berze fraire sandietarik, üsü dirade bizia lüzatü dütienik, beren bizitziak hartara zerbütxatzen zütielakoz: bethi Jinkoari mintzo, gogamen güziak zeliala, botztaroa bihotzian, megopia arranküra bagerik, hazkürria, beilla ta loa bethi bardin, lanak ere orozbat. Zürübü baizik berze biziala igaraiteko eztien egiten, igaite hartara hanitz urthez adelatürik, bethi zaudian manhiaren beha ta angürü-lagün gaiak hen aidürü, hantik hen bizi lüzia, halako bizipenak merexi zian bezala.