www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Olerkiak
Juan Ignazio Iztueta
(-1845)

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Iztueta'ren olerkiak, Juan Ignazio Iztueta (Jose Garmendia Arruebarrenaren edizioa). Kardaberaz, 1978

 

aurrekoa hurrengoa

EIZTARIANAK

 

        Idazkera, izkera ta erok, Iztuetarenak. Bere dantza liburuan, Iztuetak askotan aipatzen du Idiazabal. Idiazabal dantza zalea zan, izan ere, ta eiza zalea. Zerbaitegatik, Goierrian, «axariak» izengoitia daukate.

 

          1

Maiatzaren illeko

elurte andiak

estali ditu aurten

sasi ta mendiak:

beretatik jatxirik

basoko pistiak

arrapatu dituzte

aixa eiztariak.

 

          2

Idiazabaltarrak

jira eta bira

azeriaren gisa

eiztariak dira:

naiz dala ollo, eper,

orobat erbia,

seguru dute, itxi

ezkero begia.

 

          3

Artakoak dirala

jakiñean nago

Bikario, barbero

tan don Jose Galo:

eizerako giroa

ikusi ezkero

beretakorik iñor

ez da egongo lo.

 

          4

Maiatz illaren ogei

ta bederatzian

asteazken egunaz

nere iritzian:

irurak erbitara

irten omen ziran,

ugari billatzeko

pozkida bizian.

 

          5

Bañan ezin arkituz,

zutelako etsi

etxerantzko bidera

omen ziran jetsi:

Mendizabalek zeban

fortunaz ikusi

basoaker andi bat

sasitik igesi.

 

          6

Arras ikaraturik

esan zeban garbi

zer deabruzko erbi

ote degu ori:

nondik nolatan zaiku

onara etorri?

Bikarioak zion

tiratu berari.

 

          7

Jaun prestu au izanik

aiñ tirari ona

eizari kendu zion

bertan osasuna:

perdigoi bakar batez

ura zan fortuna!

Ea non billatzen dan

alako gizona.

 

          8

Beraren lagun biak

jarririk goiean

ikaraturik zeuden

aldegin naiean:

astean ere bai ta

geiago jaiean

guztizko eiztariak

dirade maiean.

 

          9

Barbero jaunarekin

don Jose Galori

basakerra zitzaien

oñetan erori:

ikusi zutenean

burutik elbarri

despitan omen ziran

alkarrekin jarri.

 

          10

Bata zegoalako

ondo ikasia

eri jarten diranai

kendutzen bizia:

juezetara bage

beingoan guzia,

laster erabaki zan

jaun oen auzia.

 

          11

Bikarioak zien

muñotik otsegin

geldi zegoen eiza

etzezatela ill:

polikitxo loturik

artu ez zezan miñ

gorde bear zutela

bizi ote zediñ.

 

          12

Mendizabalek ere

bere iritzia

manifestatu zeban

garbiro guzia:

opa bear zaiola

eizari bizia

ikusi ezkeroztik

humil ta etsia.

 

          13

Barberoa bildur zan

guztiz arrigarri

adarra sarlegion

akerrak tripati:

eriak menderatzen

berak ondo daki,

tiro bat eman zion

buru muñetati.

 

          14

Don Jose Galo eta

barberoa noski,

akerra ill ta ere

beldur ziran lazki:

erabilli baitzuten

aztalkarik aski

adar luze zorrotzaz

ote zitzan josi.

 

          15

Sokaz ondo lotu ta

sarturik makilla,

kontuz eraman zuten

basoaker illa:

iritsi ziraneko

arekin errira

berreun atso bederik

ba ziran begira.

 

          16

Kentzeko pisti gaizto

menditarren kezka,

urrungo igandean

egin zuten pesta:

mutil eta neska

baturik asko gizon

basakerrik geiago

azalduko ez da.

 

          17

Funtzio aiñ gozo au

Idiazabalen

elur andien bidez

izandu da aurten:

konbidatuak baizik

ez da maiean jarten,

amabi lagun ziran

basakerra jaten.

 

          18

Bazkaldu zuteneko

ba zuten bisita

erriko gazteria

arturik musika:

barberoa pozturik

aek ikusita,

iñork ezin ixildu

ojuz garraxika.

 

          19

Don Jose Galo ere

onekin batean

asi zan deadarka

ondotxo jartean:

guziak itzegiten

alkarren artean,

garbiro entzuten zan

guztiz apartean.

 

          20

Ormaiztegi menditik

jaun oen jolasak

entzun omen zituen

Aseginolazak:

mingañaz igortzirik

agiñ eta ortzak,

ezagutu ere bai

etzeudela otzak.

 

          21

Basakerraren pesta

orain da bukatu,

egia dan edo ez

ez da zer dudatu:

bear ez dan gauzatan

baldin banaiz sartu,

nere esanik ez da

zer puntura artu.

 

aurrekoa hurrengoa