www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Ama euskeriaren liburu kantaria
Felipe Arrese Beitia
1900

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Ama euskeriaren liburu kantaria, Felipe Arrese Beitia. José Astuy, 1900

 

aurrekoa hurrengoa

GERNIKARI

 

                «Eman ta zabal zazu

                munduan frutua».

                        Iparragirreren berbak

                        Gernikako Arbolaren kantuan.

 

Ez dakit berba egiñ,

Ala egon mutu,

Ainbeste jente argik

Egiñ nau bildurtu,

Eta, zer egin iya,

Atzera biurtu?

Ezer kantau bagarik

Bazter baten sartu?

Ez orrelangorik ez,

Naiz zerbait lotsatu,

Nai dot neure barrua

Ementxe askatu.

 

Emen autortu nai dot

Nazala euskalduna,

Gure berbetearen

Laztan ta kutuna,

Beti maitetu badot

Antxiñatasuna,

Eta gure Aretxak

Eukan osasuna,

Orain barriz Gernikan

Gertetan jakuna,

Ikustean gordeko

Dot ixilltasuna?

 

Ez, alabau naiz zaitut

Gernika gurea,

Zarealako ondra

Andiko Andrea,

Baña ondragarrien

Dozu Arbolea,

Zeiñ dan Euskal-erriko

Gure banderea,

Agertzeko danai zer

Zan gure legea,

Libertadea baño

Lenago fedea.

 

O! Gernika ez daukat

Nik beintzat azturik,

Ez deutsut gaur itxiko

Itandu bagarik,

Jarten zireanean

Zarrak etorririk

Zure Arbola-pean

Anaia egiñik,

Non zan beste lekutan

Aiñ toki librerik?

Paradisua deitu

Agaitik neutsun nik.

 

Iponako Obispo

Zanaren semiak

Agaitik emen dabez

Ase egarriak,

Erabillia gaitik

Enparau erriak,

Zugan dabez Gernika

Ipiñi begiak,

Zure doiak badira

Barriz aiñ andiak,

Zelan kantau gaur nire

Lira motz txikiak?

 

Ai! kantau albaneizu

Jatortzun gloria;

Ai! baneki zearo

Zure istoria!

Ai! baneuka gaur bear

Dan jakituria!

Baña, zelan enazan

Asko ikasia,

Parkatu egidazu

Biotz larregia,

Eukirik izan banaz

Azartuegia.

 

Parkatu egidazu,

Baña, nai dot kantau,

Kantetako dalako

Gaur jaio egun au,

Eguzkiak goixago

Ta argiago urten dau,

Berberak kantetako

Bizkortu bere nau,

Alan beste bertsotxo

Irubat edo lau,

Kantau baga amaitu

Ez dot gura lan au.

 

Kantauko deutsut bada,

Gernika argia,

Egoki datorrela

Eskola barria,

Nok dakarren oliba

Berde pozgarria,

Baketzeko gu jaio

Giñean Erria,

Erantzita erderazko

Usaindun jantzia,

Salbau daigun euskaldun

Legien ontzia.

 

Kantauko dot gabetan

Legetxe zuzia,

Izango dala gure

Farola argia,

Kantauko dot izango

Dala mintegia,

Ereiñik osasuntsu

Beti dan azia,

Izan dedin Jesusen

Gero tantaiduia,

Ipinteko dar, dar, dar,

Infernu guztia.

 

Kantauko dot gañera

Dala iturria,

Zerutik dakarrena

Bere jatorria,

Kantauko dot oraindik

Bere edaria,

Izango dala gatxik

Baga ur garbia,

Iruntsiten dabena

Bertako euria,

Dala Aita Santuaren

Txabolako ardia.

 

Kantauko dot zan legez

Noeren arkea,

Berau izango dala

Barku bat gurea,

Berau gaur bildulgarri

Jakun urjolea,

Amaitu arte oso

Gure aldospea,

Non aterpetuko dan

Euskal-bizitzea,

Ito ez dedin guztiz

Gure lur maitea.

 

Kantauko dot izango

Dirala frutuak,

Etxe santu orrenak

Miragarrizkuak,

Egazti zuri batek

Legetxe eguak,

Zabalduta batuko

Ditu ollaskuak,

Berorrek zuriturik

Biotz nabartxuak,

Urtengo dabe danak

Uso biurtuak.

 

O! Landara barria

Zatxakuna sortu!

Ezin zaikedaz iya

Geiago goratu,

Buruaz zeruari

Zeuk arren ikutu,

Uri polit au daizun

Besazpian artu,

Bakit lurrik onena

Dozula billatu,

Gernika ebalako

Jaunak bedeinkatu.

 

Eleixako Artzaiñ bat

Ze ondra andia!

Etorri da jartera

Lenengo arria,

Lumen bat izango alda,

Ondo ebagia,

Ipinteko gaur emen

Jazo dan guztia,

Dalako Gernikaren

Alabagarria,

Zeiñek gaur alegere

Daukan arpegia.

 

Maiatzaren bosteko

O! egun kutuna!

Gernika aztu bear

Iñoz ez dozuna,

Niri beintzat galduten

Ezpajat zentzuna,

Naiz da milla urtean

Euki osasuna,

Milletan kantauko dot

Gaurko batasuna,

Dalako goiko Jaunak

Bialdu deuskuna.

 

Egun onetan beti

Euskal Jaungoikua,

Alabauko dot zure

Beso indartsua,

Aspalditxoan egon

Arren beratua,

Gernika ikusten dot

Oraiñ goratua,

Ez dozulako gura

Berau menpekua,

Ezpada izan dedin

Gure gurasua.

 

Izan zaite Gernika

Beti gure Ama,

Izan zaite aurrera

Gure Irakasla,

Ikastegi orregaz

Izan zaite bada,

Gure Ipar aldeko

Euskaldun izarra,

Ona gure semeak

Bialtzen dirala,

Eurak zuk argituta

Giau gaiezala.

 

Agur! bada, o! etxe

Jaioten asia,

Jausi bekizu goitik

Iñontzat grazia,

Agur! eguzki barri

Onuntz etorria,

Eldu da zuretzako

Gaur egun sentia,

Ipinteko ibar au

Urretan jantzia,

Izan dediñ ibarren

Erregiña andia.

 

Agur! Bizkaiko toki

Lur zoragarria!

Maitetu erne jatzun

Lirio zuria,

Eldu jatzula diño

Uda pozgarria,

Goisetan orregaitik

Ugari txoria,

Bertara pillatzen da

Ain banda andia,

Lora oni egiñaz

Ongi etorria.

 

Eta zuk, o! Gernika,

Urte luzietan,

Jarraitu lora onen

Gloriak kantetan,

Bizi dedin bai bizi,

Jauna serbietan,

Bere gloriarako

Direan lanetan,

Alan iraunikoan

Beko egunetan,

O! zelan alabauko

Daben zeruetan!!

 

aurrekoa hurrengoa