III.
ELIZA BAKHARRA DA

        Ez da Eliza bat baizen; egiak ez detzake izan bi alderdi: Argia ez diteke gau izan, nola gaua ez baitike izan argi. Elizak izan du Jainkoaren argia; Elizaren argia, Jainkoaren nahia da, eta Jainkoak ez ditu bi erakuspen. Elizaren sinhestea da: Jainko bat, fede bat, bathaio bat. Ez ditezke bai izan fedea eta sakramenduak, ez badire bat aphezak; bainan hetan ere ez da nahasdurarik: erakuspenen zain eta sakramenduen hedatzaile berezia dire, badire handi eta xumeak. Bigarrenak lehenen meneko dire, eta lehenek ezagutzen dute bat guzien gaineko; hura da Jondoni Petriren ondokoa, korrale baterat biltzen duena arthalde guzia. Non nahi diren sinhestedunak, lokharri eta eginbide berak dituzte: fede bera, sakramendu berak, buruzagi berak. Nahiz batzuek hari diren erakusten eta bertzeak othoitzean, batzuek erraten eta bertzeak egiten, batzuek nausi eta bertzeak muthil bezala, guziek bilhatzen dute gorphutz guziaren ona eta hedadura. Batasun horrek egiten du Elizaren seinale ageri eta Jainkozkoena: Liburu Sainduek agindu zioten, eta mende guzien aithorra da, izan duela bethi. Entzun behar da Eliza, ez izatekotz Pagano. Hark ditu bidea, egia eta bizia; hark ditu populuen argiak. Behar dituzte segitu, edo behar diote ukho egin sinhesteari. Hark baditu egiak, behar dire sinhetsi, behar dire egin hark erakusten dituenak. Jainkoak erakutsi ditu bere xedeak, eta nausi zen erakusteko nola nahi zuen hekien bethetzea. Bertzenaz errateko da, Jainkoa etzela nausi nahi zuenaren egiteko, eta galde zaioke, zertako ez diotzaten idekitzen zeruko atheak edozeini, gaxtoei onei bezala? Hori elengatzen ez duenak izpiritua goibel du eta bihotza eri; ez du nahi justiziarik, egiten duenean zerua nor nahi denen tokia. Ez erran, badirela egia nihoiz entzun ez dutenak, eta ez litekela ungi hekien salbamenduko bidez kanpo ematea: nihor ez du Jainkoak galduko, argi eskasez egon bada Elizaz kanpo. Bainan bere nahiz egoten denak ez du zeren iguriki salbamendurik: hoben dun da, segitu nahi ez duena eman zaion salbamenduko bidea; trufatzen da zeruaren xedez. Zer da ederragorik eta zuzenagorik Elizak galdetzen duena baino haur guziei eta bazter orotan? Bihotz bera, arima bera, mintzo bera nahi du izan dezaten. Zein eder den guziak anaia izatea! Zer bilkuia handi eta ederra sinhesten dituena Trinitatea, bekhatu ethorkizkoa, zerua, ifernua, purgatorioa, erospena, eta egiten duena sinhestearen arabera!