III.
JAINKO GIZON EGINA BAKHARRIK

JESU-KHRISTO

        Jainko batek gizon egin behar zuen: ez da Jainko gizon eginik Jesus baizen. Hura da bakharra, presuna berean erakutsi dituena Jainko-gizonaren lanak. Ez naiz zimendurik gabe mintzo hoin trebeki. Bilhatu dut zer zion iztorioak mendetan agertu direlako Jainkoez; badakitzat hekien egintzak, eta zilhegi zait mintzatzea egiaren alde, bertze hainitz gezurraren alde mintzo diren kopetarekin.

        Jesusen ethortzeak baditu 1858 urthe. Profetak ixilik zauden bortz ehun urthe hartan. Agintzarik aski izan zen, ikuspenari beiratzeko. Orotan bazen zeruko laguntza beharren aithorra. Ustea zen Judeatik ilkhiren zela erregen errege bat, eta hartako iguzki aldea zen bihotz guzien ohatze arraia. Juduek eskuetan zituzten agintzen liburuak, eta etziren nihoiz erneago izatu. Oren handia ethorria zen: judak galdua zuen nausitasuna, iragaten ziren Danielen hirur hogoi eta hamar urtheak. Zeruko aingeru bat egorria da Dabiden odoleko Birdina baten ganat; hartzen du Izpiritu-Saindua ganik eta ematen mundurat haur Jainko-Seme deithua. Hark Bethetzen ditu prefetek erran guziak hogoi mende aitzinetik, iduriz ezin zitezkenak; bethetzen denbora, toki eta itxura aginduetan. Jesus Jainkotzat hartu dutenak enganatu badire, Jainkoak enganatu ditu: Jesusek erakutsi ditu Jainkoaren piko guziak. Oraiko Juduen aitek, guk bezala, aditzen zituzten profeten agintzak Salbatzaileaz. Bertzela mintzo badire oraikoak, hanbat gaxtoago! Bere aitak arnegatzen dituzte. Hekien arabera, igurikia zen Salbatzailea duela bi mila urthe hurbil; ez da zeren gehiago iguriki; ezen ethorri behar zuen denbora, bortzetan iragana da, eta hark sartu behar zuen tenploa, aspaldi barraiatua. Jesus sorthu da Bethleemen, Dabiden odoletik, joan tenplorat; Joannesek ondoan erakutsi du. Bera hasi zenean mintzatzen, mirakulua zarion eta nihor etzen hura bezala mintzatu; Moises eta Elias jausten dire haren adoratzerat; debruek aithortzen dute Jainkoaren Saindua dela; herioari khentzen diotza hilak; berthute guziak distiatzen dute hura baithan. Horrek hirarazten ditu Juduen buruzagiak, eta ezin garaiatuz bere herra, bilhatzen diotzate etsaiak, joarazten dute, khelderrez asetzen, biluzten, hilarazten...

        Egin dituen lanek erakhusten dute Jesus Jainko zela. Hark baino lehen, mirakuluak egin zituzten Moisek eta Eliasek, eta geroztik, Apostoluek ere egin dituzte. Halere ezagun du Jesusek bere izenean egiten zituen mirakuluak; bertzek, muthilek bezala, nausiaren izenean. Jainko seme zen, eta zion: ez baditutzue sinhesten ene hitzak, sinhetsazue lanak, ezagut ene Aita ni baithan dela, eta ni Aitarekin naizela. Argitzen duen itsu bati galdetzen dio, sinhestea hura baithan Jainko Seme bezala (Joan. 10). Paralitikoa sendatzean, nahi du jakin dezaten Jainko Seme bezala duela indarra bekhatuen barkhatzeko. Hala behar zen, ez erratekotz Jainkoak lagundu duela gezurra mirakulu ezin ukhatuz!

        Nahi balire gauzak ungi xehatu, ez liteke den bezainbat hedoi egian. Zenbaitek izen handi guziak nahasten dituzte; bat bertzearekin altxatzen, gero guziak betan ehozteko. Gehienek behar bada jakitate eskasez egiten dute bokhata hori, nola askok urgulu zoro batez egiten baitute sinhestegabearena. Jaun batek erran zion aphez bati: ez dut ikusirik baizen sinhesten. — Sinhesten duzu bederen Jainko bat badela, erran zion aphezak? Doala hori. — Arima bat badugula? — Hori ere; bainan ez ifernurik badela. — Sinhesten duzu noizbait Jainkoa agertu dela lurrean? — Ez, jauna, ez. — Irakurri ditutzu Salbatzaileaz Daniel, Isaias, Jeremias eta bertze profetek aginduak? — Ez, jauna. — Irakurri ditutzu Jesusen mirakuluak, egunaz eta lekhuko hoberenen erdian? — Ez, jauna. — Irakurri ditutzu Jesusen mirakuluen kontra erran direnak? — Ez, jauna. — Irakurri ditutzu Origenes, Tertullien, Justin, Agustin, Fenelon, Bossuet? — Ez ditut ezagutzen ere izen hoik. — Errazu beraz xoro bat zarela, eta ez bertzerik.