www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Eskaraz egia
Jean Martin Hiribarren
1858

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Bertsio elektroniko honen egilea: Ales Bengoetxea. Donostia.

Iturria: Eskaraz egia, J.M. Hiribarren. E. Lasserre, 1858.

 

 

aurrekoa hurrengoa

X.
LIKURGE, NUMA, JUPITER
EZ DIRE JAINKO

 

        Izan dire bi Likurge. Bat zen Traziako erregeren semea. Jainkoei gerla egin zioten, josteta galdu batzuetan zabiltzalarik; gehiago dena, bati jauzi eginarazi, lasterkatuz, itsasorat. Hortik etsaiko eta jazarkundeak: Jupiterrek itsutu zuen, eta mahasti atheratzen hari zelarik, bi zangoak ebatzi baitzituen, hil zen, jenden ustez, Jainkoen alderako ozartasuna gatik. Bigarren Likurgek eman zituen Lazedemonen bortz ehun urthe iraun zuten legeak; aski onak ziren orduko, bainan egungo egunean nihork jasan ez letzakenak oren bat, azken herrian ere. Agertu zen Likurge hori, zortzi ehun urthe Jesus baino lehen. Lur guziak eman zituen baterat, eta gero guziek bardin behar zuten. Onhets lezakete oraino holako eskale eta bere ontasunak iretsi dituztenek! Mahain bera behar zen herri orotan; etzen berezi edo hobea izkiribatzaile edo izpiritudunentzat: eltzekaria guzientzat! Biluzirik, borroka hazkartzen ziren neskatxak, guzien begietan. Solas galduek etzetzaketen gorriraz. Ebats zetzaketen emazte gaiak muthilek, adin eta goratasunari xoilki khentzen ziotzatelarik errankisun bideak. Gizonek eman ziotzaketen elkharri bere emazteak; ohointza zilhegi zen, egin baziteken ikusia izan gabe. Sortzez herbal edo eri ziren haurrak arthikhitzen ziren lezetarat, xakur ume soberak bezala. Lege holakoen emaileak baduke ariarik Jainkoarekin?...

        Numa Erromako errege zen, Jesus ethorri baino lehen bortz ehun urthe. Jende basekin zituen egitekoak, eta nahiz hek eztirazi, sinhetsarazi zioten Jainkosa batek erakutsi ziotzala hekien dohatsu bihurtzeko lege hoberenak. Lege on hetan zenbait bazioazen neskatxen bizirik ehozteraino huts batzuetan! Eta errege handi horren jakitatea ezagutarazteko, erranen emazte hamar ilhabethe gabe arrezkontzen zirenek behar ziotela Jainkoei hil behi ernari bat. Mahasti moxtu gabetako arnoa etzen on aldaretan: Jainkoa adoratu behar zen itzulika ibiliz. Behar othe dugu eman Numa ere Jainko lerroan? Errege balitz eta oraino bizi, baluke zenbait zurikatzaile; bainan holako Jainkoak othoitz guti eginaraziko diote egun iraganetan hil gizon ospatuen adoratzailei ere...

        Jupiter izanen da, nihor izatekotz, Jesusi itzal eginen dioena: ezagutua zen lehen, ezagutua da orai ere, hitzetan bederen. Jainko pulita hura ere! Aski da jakitea egiten zituela gizonentzat ahalkagarri diren gauzak gogoan ibiltzeko ere. Bainan ororen buruan, haren izena ez diteke egiazko Jainkoaren izen estropiatu bat baizen. Mendetako gauean asmatuak ziren hari darraizkon egintza edo alegiak. Egia goibel, amets harro eta alegia ozarrak baltsatuz elkharrekin, egin ditezke Jupiterkiak!

 

aurrekoa hurrengoa