VIII.
KONFUZIUS EZ DA JAINKO

        Lou deithu Sinako erresuma batean sorthu zen jaun hori, bortz ehun eta berrogoita hamar urthe Jesus baino lehen. Omenka mintzo dire haren mirakuluez: badute beraz zimendu onik! Goizik galdu zuen aita; geroztik etzuen ama baizik ikusten eta maite zuen ezin gehiago. Jaiuraz ona, etzuen deusetan haurkeriarik irakutsi. Jateko, othoitz egiten zuen. Bururik hautuena, hamabortz urthetan liburu hoberen ezagutu guziak bazakitzan gogoz. Hemeretzi urthetan ezkondu zen. Emazte bat aski izan zitzaion, nahiz legeak gehiago uzten zuen. Dena ere laster etxerat egorri zuen. Ama galdu zuen hogoi eta hirur urthetan, eta dolua ekharri zion hirur urthez. Handik lekhora abiatu zen gorthez gorthe egia erakusten. Ardietsi zuen omen bat hain handia non laster hiru mila dizipulu bildu baitzizaizkon gutienerat. Nahi zituzken orotan azturak ganbiatu. Izan zen itsasoz joatekotan argi hedatzerat; bainan gogoeta hobeak eginik naski, aski izan zitzaion handi eta berthutetsu egitea sorthu zen erresuma. Altxatu zuen hauzoetan jelosia emateko heinerat, eta berak, erregen buru egina, bazituen ohore guziak. Bizkitartean luzerat unhatu zituen khorodunak, eta utzi zuten bere alde. Nahiz orduan hirri eta trufek eman zioten, etzituen ezeztatu erakuspenak: handi egon zen. Hark arrimatu edo bildu zituen king deithu liburuak. Hiruhogoita hamahirur urthetan hil zen. Haren erakuspen oro lurraz edo erresumako beharrez ziren. Lehen mendetako azturen berritan sorraraztea bilhatzen zuen, jarrekiz orroitzapen hoberenei. Ez da behinere Jainkoaz mintzatu. Galdetzen bazioten zerbait hartaz, etzuen nihoiz xuxen ihardesten, bainan itzuliak hartuz, galdetzen eian bazakiten aski aldeko gauzetarik, edo bertze zerbait. Haren haurrek ere ez dute artharik Jainkoaz eta arimez. Berak baditu Sinan abantzu adorazioneak. Estaltzen dituzte haren aldareak ogi, arno, xirio, lore eta aberekiz. Belhaunikatzen dire gizonak eta jotzen dute lurra kopetaz bederatzitan. Aldaren inguru direnean, aitzindari handienak jausten dire ohetarik, ahuspez jartzen, eta gero aphur bat oinez joaiten bere bidean. Galdeak egiten dire, suak ere bestetan, eta saindu edo Jainkoaren soineko ondarrak haurren panpina eta defensa izaten. Ez da gutiago bakhotxak egin zezakela nahi zuena; joan ziteken nahi zuen tokirat, egon nahi zuen bidetan. Othe zen holako errextasunik Jesusekin? Ez othe ziren bekhatuzko lokharri guziak hautsi behar? Konfuzius handikorra zen; errege eta aberatsak nahi zituen bere lagun; hainitz aldiz gogor agertu zen: hilarazi zuen Xatxen, bera lekhuko, eta etzen eginarazi zuen heriotze bakharra hori. Urrun da hortik Jesusen eztitasuna, urrun haren aria behar ala bekhatorekin. Konfuzius herrestan, ahuspeka zabilan Wei erregeren oinetan; etzituen ikusi nahi haren goibelak. Jesusek deus etzioten gorde, ez galdetu Herodes eta Pilatusi, nahiz bazikitzan hekien ahalak. Konfuzius gizona zen, ez du egin gizonek ezin eginik, ez heriotzean. Badire ehun mila giristino, sainduak izan gabe, hark baino jakitate eta prestutasun gehiago dutenak. Haren lan handienak ez du balio Jesusen azkena: ez da bada oraino ethorri denbora ttipien handi ikusteko eta handien ttipi, ero bardin zaizkotenentzat baizen sinhestetan! Batere izpirituan izari onik duenak ezaguturen du Konfuzius ximino bat dela Jesusen aldean. Ez othe da handiagorik agertu? Ethor bitez lerroan zerbait izan diren guziak.