www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Biblia (2)
Jose Antonio Uriarte
1858-1859, 2004

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Bonaparte Ondareko Eskuizkribuak, (Rosa Miren Pagola eta taldearen edizioa). CD-ROMa, Bilduma osoaren edizio digitala. Deustuko Ubibertsitatea / Eusko Jaurlaritza, 2004

 

 

aurrekoa hurrengoa

SALOMONEN KANTEN KANTA

 

LENBIZIKO KAPITULUA

        1. Musu eman bizat bere aoko musuarekin; zeren zure (ire) bularrak ardoa baño obeak dira (dituk).

        2. Usaigozodunak okendurik onenak bezela. Olio isuria da (dek) zure (ire) izena; orregatik neskatx gazteak maitatu zinduten (indukaten).

        3. Ekar nazazu (nazak); zure (ire) ondoren korrika joango gera (gaituk) zure (ire) okenduen usaiera. Barnartetu ninduen (nintxiokan) erregeak bere geletan; bozkariatuko eta poztuko gera (gaituk) zugan (igan) oroiturik zure (ire) bularrakin ardoa baño obeak: zuzenak maite zaituzte (aute).

        4. Beltza naiz, baña ederra, Jerusalemgo alabak, Zedarko dendak bezela, Salomonen larruak bezela.

        5. Ez konsideratu beltxarana naizela, zeren eguzkiak deskoloretu ninduen; nere amaren semeak gudatu zuten nere kontra, jarri ninduten mastien zaitzat; nere mastia ez nuen zaitu.

        6. Erakutsi zadazu (zadak), zuk (ik) nere animak maite duenak (dikenak), non bazkatzen dezun (dekan), non egerdiera egiten dezun, asi ez nadin (naikan) orron ibiltzen zure (ire) lagunen taldeen ondoren.

        7. Ez badakizu (badakin), o emakumeen artean txit ederra, atera zaite (adi), eta zoaz (oa) taldeen oñatzen ondoren, eta bazkatu itzatzu (itzan) zure (ire) antxumeak artzaien etxolen ondoan.

        8. Irudierazi zindudan (indunadan), nere adiskidea, nere zaldidiari Faraonnen gurdietan.

 

        9. Ederrak dira (ditun) zure (ire) masallak, ala nola usatortolarenak; zure (ire) lepoa lepandeak bezela.

        10. Urrezko katetxoak egingo dizkizugu (dizkiñagu) zillarrezko artxoz margainduak.

        11. Erregek bere etzinkaian zegoan bitartean, nere nardoak eman zuen bere usaia.

        12. Mirrazko sortatxoa da nere maitea neretzat, nere bularren artean geratuko da.

        13. Ziprozko mordoa da nere maitea neretzat, Engadiko mastietan.

        14. Ai zeñ ederra zeran (aizan), nere adiskidea, ai zeñ ederra zeran (aizan)! Zure (ire) begiak usoenak dira (ditun).

        15. Ai zeñ ederra zeran (aizakan) nere maitea, eta emaguritsua! Gure oea loratsua da (dek).

        16. Gure etxeen olkaiak zedrozkoak dirade (dituk), goiaspillatuak zipresezkoak.

 

BIGARREN KAPITULUA

        1. Ni naiz kanpoko lorea, eta ibarretako lirioa.

        2. Nola lirioa arantzen artean, ala nere adiskidea alaben artean.

        3. Nola sagarrondoa basoetako zuaitzen artean, ala nere maitea semeen artean. Nai izan nuenaren itzalaren azpian, eseri nintzan, eta aren frutua gozoa da nere eztarriarentzat.

        4. Barnartetu ninduen ardoaren gelan, zuzendu zuen nigan karidadea.

        5. Sendotu nazazute lorekin, ingura nazazute sagarrez, zeren amodioz kordegabetzen naiz.

        6. Aren ezkerra nere buruaren azpian, eta beraren eskuiak laztanduko nau.

        7. Otoizmendutzen zaituztet, Jerusalemgo alabak, kanpoetako basauntzak, eta oreñak gatik ez dezazutela eraiki, ez esnatuerazi ere maitea, berak nai duen arteraño.

        8. Nere maitearen boza, ona emen non saltoka datorren mendietatik, muñoak igaroz.

        9. Basauntzaren, ta orenkumearen antzekoa da gure maitea. Ona emen non dagoan gure paretaren atzean, leioetatik begira, leiakeretatik zelatan.

        10. Ona emen nere maiteak itz egiten dit: Jaiki zaite (adi), presakatu zaite (adi), nere adiskidea, nere usoa, nere ederra, eta atoz (ator).

        11. Zeren onezkero negua irago zan (unan), euria joan zan (unan), eta aldendu.

        12. Loreak agertu ziran (itunan) gure lurrean, pudaren era etorri da (den); usatortolaren boza aditua izan da (den) gure errian.

        13. Pikondoak moteatu zituen bere uztapikoak; mastiak loretan eman zuten (ziñaten) beren usaia. Jaiki zaite (adi) nere adiskidea, nere ederra, eta atoz (ator).

        14. Nere usoa arkaitzetako zuloetan, arriesiko utsunean, erakutsi zadazu (zadan) zure arpegia, soñu egin beza zure (ire) bozak nere belarrietan; zeren zure (ire) boza gozoa da (den), eta zure (ire) arpegia ederra.

        15. Atzitu zazkiguzute mastiak lurreratzen dituzten azeri txikitxoak; bada gure mastia loretu da.

        16. Nere maitea neretzat, eta ni lirioen artean bazkatzen dan arentzat.

        17. Eguna zabaldu, eta itzalak erori ditezen arteraño. Biurtu zaite (adi) iduri zatzakie nere maitea, basauntzari, eta orenkumeari Beterko mendien gañean.

 

IRUGARREN KAPITULUA

        1. Nere oean billatu nuen gauetan nere animak maite duena; billatu nuen, eta ez nuen arkitu.

        2. Jaikiko naiz, eta inguratuko det erria; kaleetatik eta plazetatik billatuko det nere animak maite duena; billatu nuen, eta ez nuen arkitu.

        3. Arkitu ninduten erria zaitzen zuten gordetzalleak. Ikusi bai al dezute nere animak maite duena?

        4. Piskatxo bat igaro nituenean, arkitu nuen nere animak maite duena; eldu nion, eta ez diot utziko, alik eta barnartetu dezadan bitartean nere amaren etxean, eta ni erdi ninduenaren gelan.

        5. Otoizmendutzen zaituztet, Jerusalengo alabak, kanpuetako basauntzak, eta oreñak gatik, ez dezazutela eraiki, ez esnatuerazi ere maitea, berak nai duen arteraño.

        6. Zeñ da igotzen dan au eremutikan mirrazko, eta intzentzozko, eta usaigozogillearen auts guztiko aromaen keezko zigortxoa bezela?

        7. Ona emen non inguratzen duten Salomonen oea irurogei errutsuk Israelko errutsuenetatikoak.

        8. Guziak dituztela ezpatak, eta gudetarako txit ongi ikasiak; bakoitzaren ezpata beraren isterraren gañean gauetako beldurrak gatik.

        9. Bidekoe bat egin zuen beretzat Salomon erregeak Libanoko zurakin.

        10. Beraren abeak egin zituen zillarrezkoak, etzintokia urrezkoa, igoera purpurazkoa; erdikoa estali zuen amodioz Jerusalemgo alabak gatik.

        11. Atera zaitezte eta ikusi ezazute, Siongo alabak, Salomon erregea bere amak jarri zion koroarekin ezkontza itzeko, eta bere biotzaren pozeko egunean.

 

LAUGARREN KAPITULUA

        1. Zeñ ederra zeran (aizan), nere adiskidea, zeñ ederra zeran (aizan)! zure (ire) begiak usoenak dira (ditun), barrenen ezkutaturik zeagoana (zeagona) gabe. Zure (ire) illeak Galaadko menditikan igo zuten (itunan) auntz taldeak bezelakoak.

        2. Zure (ire) ortzak garbitokitik igo ziran (itunan) artalde moiztuak bezelakoak, guztiak ume bikiakin, eta ume gaberik ez da (den) beren artean.

        3. Zure (ire) ezpañak, granazko lokarria bezelakoak, eta zure (ire) izkuntza, gozoa. Granadaren akatsa bezela, ala dira (ditun) zure (ire) masallak, barrenen ezkutaturik dagoena

        (zeagona) gabe.

        4. Dabiden torrea bezela zure (ire) lepoa, egiña dagoena (zeagona) baluarteakin; milla ezkutu daude (zeauden) zinzillika beratatikan, errutsuen armapilla guztia.

        5. Zure (ire) bular biak, lirio artean bazkatzen diran (ditun) basauntzkume biki biak bezelakoak.

        6. Eguna argitu, eta itzalak alde ditezten (diteztenan) bitartean, joango naiz (naun) mirrako mendira, eta intzentzoaren muñora.

        7. Guziori zera (aiz) ederra, nere adiskidea, eta mantxarik ez da (den) zugan (igan).

        8. Atoz (ator) Libanotik, nere ezkongaia, atoz (ator) Libanotik, atoz (ator); izango zera (aiz) koronatua Amanako buruarekin, Sanir eta Hermongo tontorrarekin, leoen saizuloakin, eta leoearren mendiakin.

        9. Zauritu dezu (den) nere biotza, nere arreba ezkongaia, zauritu dezu (den) nere biotza zure (ire) begietatik batekin, eta zure (ire) lepoko ille batekin.

        10. Zeñ ederrak diran (ditun) zure (ire) bularrak, nere arreba ezkongaia! Ederragoak dira (ditun) zure (ire) titiak ardoa baño, eta zure (ire) okenduen usaia, aroma guzien gañetikoa.

        11. Zure (ire) ezpañak, ezkongaia, abaraska jarioa dutenak (ditenak), eztia eta esnea zure (ire) mingañaren azpian; eta zure (ire) soñekoen usaia intzentzoaren usaia bezelakoa.

        12. Baratz itxia zera (aiz) nere arreba ezkongaia, baratz itxia, iturri sillutua.

        13. Zure (ire) moteak granadazko berjela sagarren frutuakin. Ziproak nardoarekin.

        14. Nardoa eta azafraia, kañabera usaitsua, eta kanela Libanoko zur guztiakin, mirra eta zabila okendurik onen guztiakin.

        15. Baratzetako iturria; Libanotikan bultzadaka dijoazen (zijoazen) ur bizien putzua.

        16. Jaiki zaite (adi), ifarra, eta atoz (ator) Egoa, zabiltza (abill) nere baratzetik, eta jario bitez beraren aromak.

 

BOSGARREN KAPITULUA

        1. Betor nere maitea bere baratzera, eta jan beza bere sagarren frutua. Atoz nere baratzera, nere arreba ezkongaia, igitaitu det (diñat) nere mirra nere aromakin; jan det (diñat) abaraska nere eztiarekin, edan det (diñat) nere ardoa nere esnearekin; jan ezazute, adiskideak, eta edan ezazute, eta orditu zaitezte, txit maiteak:

        2. Ni lotan nago, eta nere biotza esna da; nere maite itz egiten duenaren boza. Idiki zadazu (zadan), nere arreba, nere adiskidea, nere usoa, nere mantxagabea; zeren nere burua intzez beterik dago (zeagon), eta nere kartzetak gauetako tantoz.

        3. Erantzi det (dikat) nere tunika, nola jantziko det (dikat)? garbitu ditut (zetikat) nere oñak, nola zikinduko ditut (zetikat)?

        4. Nere maiteak sartu zuen bere eskua zulotikan, eta nere erraiak ikaratu ziraden bere ukituarekin.

        5. Jaiki nintzan, idikitzeko nere maiteari; nere eskuai zerioten mirra, eta nere beatzak mirra txit autatuz beterik daude.

        6. Idiki nion nere maiteari nere atearen kisketa, baña berak alde egin zuen, eta irago zan. Nere anima urtu zan itz egin zueneko; billatu nuen, eta ez nuen arkitu; deitu nion, eta etzidan erantzun.

        7. Arkitu ninduten erria inguratzen duten gordetzalleak; jo ninduten, eta zauritu ninduten; eraman zidaten nere mantua murruen gordetzalleak.

        8. Otoizmendutzen zaituztet Jerusalemgo alabak, arkitzen badezute nere maitea, adierazi zaiozutela amodioz kordegabetzen naizela.

        9. Nolakoa da zure maitea maitatuak baño geiagoko emakumeen artean ederrena? Nolakoa da zure maitea maitatuak baño geiago ala gu otoizmentzeko?

 

        10. Nere maitea da zuria, eta gorria, millen artean autatua.

        11. Bere burua urre txit ona; bere illeak palmen moteak bezela, beltzak belea bezela.

        12. Bere begiak, usoak ur errekatxoen gañean bezela, zeñak dauden esnearekin garbituta, eta egoten diraden ur ugari arin dijoazenen aldean.

        13. Bere masallak, aromen larrañtxo usaigozogilleak jarritakoak bezela. Bere ezpañak lirio mirrarik garbiena dariotenak.

        14. Bere eskuak urrezkoak tornutuak, jazintoz beteak. Bere sabela marfillezkoa, zafiroz apaindua.

        15. Bere ankak marmolezko abeak, jarririk daudenak urrezko ondopeen gañean. Bere edertasuna Libanorena, autatua zedroak bezela.

        16. Bere eztarria txit gozoa, eta guztia deseagarria; alakoa da nere maitea, eta bera da nere adiskidea, Jerusalengo alabak.

        17. Nora joan da (den) zure (ire) maitea, o emakumeen artean ederrena? Nora alde egin du (diñ) zure (ire) maiteak, eta billatuko degu (diñagu) zurekin (irekiñ)?

 

SEIGARREN KAPITULUA

        1. Nere maitea jatsi zan bere baratzera usai gozozko larrañtxora, baratzetan bazkatzeko, eta lirioak artzeko.

        2. Ni nere maitearentzat, eta nere maite lirioen artean bazkatzen duenarentzat.

        3. Ederra zera (aiz), nere adiskidea, eztia, eta emaguritsua Jerusalen bezela; ikaragarria ejerzitu jertua bezela.

        4. Alde itzatzu (itzan) zure (ire) begiak neregandik, zeren berak egan eragin zidaten (zidanaten). Zure (ire) illeak dira (ditun) Galaadtikan agertu zan auntz taldea bezela.

        5. Zure (ire) ortzak garbitokitik igo ziran (itunan) ardien taldea bezela, guztiak ume bikiakin, eta umegaberik ez da (den) beren artean.

        6. Granadaren azala bezela, ala zure (ire) masallak, zure (ire) ezkutukoak gabe.

        7. Irurogei dira (ditun) erregiñak, eta larogei oelagunak, eta neskatx gazteen zenbatik ez da (den).

        8. Bat bakarrik da nere usoa, nere on osoa, bakarra da bere amarena, erdi zuenarentzat autatua. Ikusi zuten alabak, eta txit doatsua predikatu zuten; erregiñak eta oelagunak ere alabatu zuten.

        9. Zeñ da dijoan au egunsentia jaikitzen dan bezela, ederra illargia bezela, autatua eguzkia bezela, ikaragarria ejerzitu gertutua bezela?

        10. Jatsi nintzan intxaurren baratzera, ibarretako sagarrak ikusteko, eta loretu ote zan mastia, eta moteak irten ote zien granadai begiratzeko.

        11. Ez nuen jakin, nere animak ikaratu ninduen Aminadaben gurdiak gatik.

        12. Itzuli zaite (adi), itzuli zaite (adi) , Sulamita; itzuli zaite (adi), itzuli zaite (adi), begiratu dizugun (azanagun).

 

ZAZPIGARREN KAPITULUA

        1. Zer ikusiko dezu Sulamitagan, gudarien taldeak baizik? Zeñ ederrak diran (ditun) zure (ire) pausoak oñetakoetan, Prinzipearen alaba! Zure (ire) isterren giltzak, langillearen eskuz egiñak izan diran (ditun) eskumuturrekoak bezela.

        2. Zure (ire) zila uraska tornuan egiña, edari gabe iñoiz ez dagoana (zeagona). Zure (ire) sabela gari muntoia bezelakoa, lirioz inguratua.

        3. Zure (ire) bular biak, basauntzkume biki bi bezelakoak.

        4. Zure (ire) lepoa marfillezko torrea bezelakoa. Zure (ire) begiak arrantzatokiak bezela, Hesebonen dauden (zeauden) taldearen alabaren atean. Zure (ire) sudurra, Libanoko torrea bezela dagoena Damaskorontz begira.

        5. Zure (ire) burua Karmelo bezelakoa, eta zure (ire) buruko illeak, erregeren purpura erreketan lotua bezela.

        6. Zeñ ederra zeran (aizan) eta zeñ emaguritsua, txit maitea, atsegiñetan!

        7. Zure (ire) luzeera iduritzen zitzaio (zitzaionan) palmarenari, eta zure (ire) bularrak mordoai.

        8. Esan nuen (niñan): igoko naiz (naun) palmara, eta artuko ditut (zetiñat) beraren frutuak, eta izango dira (ditun) zure (ire) bularrak mastiko mordoak bezela; eta zure

        (ire) aoko usaia sagarrena bezela.

        9. Zure (ire) eztarria ardorik onena bezelakoa, nere maiteak edateko, eta beraren ezpañ eta ortzakin txupatzeko diña.

        10. Ni nere maitearena, eta beraren itzuliera niganontz.

        11. Atoz (ator), nere maitea, atera gaitean (gaitekan) kanpora, bizi gaitean (gaitekan) baserrietan.

        12. Jaiki gaitean (gaiteken) goiz mastietarako, ikusi dezagun mastia loretu ote dan (dekan), loreak granotu, granadak loretu badira (badituk); an emango dizkitzut (ziozkat) nere bularrak.

        13. Urriloak eman zuten (zikaten) usaia. Gure ateetan fruta guztiak daude (zeaudek), berriak eta zarrak, nere maitea, gorde dizkitzut (dizkikat).

 

ZORTZIGARREN KAPITULUA

        1. Nork emango zinduke niri nere anaia nere amaren bularrak artzen, arkitu zaitzadala (azakadala) kanpoan, eta musu eman dizazudala (dizadakala), eta onezkero ez nazala (naukala) iñork mespreziatu?

        2. Elduko zaitut (aut), eta eramango zaitut (aut) nere amaren etxera; an erakutziko didazu (didak), eta emango dizut (dikikat) ardo ongituaren edaria, nere granaden mustioa.

        3. Beraren ezkerra nere buruaren azpian, eta aren eskuiak laztanduko nau.

        4. Otoizmendutzen zaituztet, Jerusalemgo alabak, ez dezazutela eraiki, ez esnatuerazi ere nere maitea, berak nai duen arteraño.

        5. Zeñ da igotzen dan au eremutik, gozotasunez beterik, bere maiteagan sostengaturik? Sagarrondo baten azpian esnatu zindudan (indunadan); an izan zan (unan) galdua zure (ire) ama, an izan zan (unan) bortxatua erdi zinduena (indunana).

        6. Jarri nazazu sillua bezela zure (ire) biotzaren gañean, sillua bezela zure (ire) besoaren gañean; zeren sendoa da (den) amorioa eriotza bezela, gogorra zeloa infernua bezela; bere lanparak dira (ditun) suzkoak eta garrezkoak.

        7. Ur askok ezin izan zuten (ziñaten) itzali karidadea, eta ibaiak ere ez dute urpetuko; emango balu (baliñ) ere gizonak bere etxeko izate guztia amorioa gatik, deus bezela mespreziatuko du (diñ).

        8. Gure aizpa txikia da (dek), eta ez du (dik) bularrikan. Zer egingo diogu (ziokagu) gure aizpari itz egingo zaion (zaiokan) egunean?

        9. Murrua bada (baden), egin ditzagun (ditzakagun) bere gañean zillarrezko torretxoak; atea bada (baden), apaindu dezagun (dezakagun) zedrozko olakin.

        10. Ni naiz (nauk) murrua, eta nere bularrak dira (dituk) torrea bezela, izan naizan (naukan) ezkero bere aurrean pakea arkitu duena (dikena) bezela.

        11. Paketsuak iduki zuen (zikan) mastia, erriak dauzkan argan; eman zioten (ziotekan) gordetzalleai; gizonak dakarzki (dakarzkik) beraren frutua gatik milla diru zillarrezko.

        12. Nere mastia nere aurrean dago (zeagok). Zure (ire) millak paketsuarenak, eta berreun beraren frutuak gordetzen dituztenentzat (zetikanentzat).

        13. O zu (i) baratzetan bizi zerana (aizana) adiskideak aditzen dute (diten); entzunerazi zadazu (zadan) zure (ire) boza.

        14. Iges ezazu (ezak), nere maitea, eta iduritu zatzakie (akiek) basauntzari, eta oreñkumetxoari usaigozoen mendien gañean.

 

aurrekoa hurrengoa