www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Jesu Kristoren eta Ama Birjinaren bizitzak
Joakin Lizarraga
c. 1793, 1994

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Jesukristo, Maria eta Santuen bizitzak, Joakin Lizarraga (Juan Apecherearen eta Francisco Ondarraren edizioa). Nafarroako Gobernua, 1994.

 

 

aurrekoa hurrengoa

Jesu Kristoren jaiotzea

 

        12. Kunplitu-urran zirelaik bedratzi ilabeteak, agitu ze diona Ebanjelioak, atratzea Zesar Augusto enperadoreaganik manamendu, lixtatzeko mundu guzia. Ortako zoezi guziak nor bere etorkiko ziudadera. Igan ze Josef ere Nazaretdik Bethleena, zeren baize Dabiden jendakitik, asentatzera lixtan, Maria bere esposareki, zein baizego ia erditzeko egunetan. Zenbat pensatzeko duen arima kristioak emen! lenik gure Jaun andiaren probidenzia miragarria, nai izateaz jaio gizontasunes ain pobre gisa, ez bere Amaren etxean berere, baizik erdis-kanpoan: gero Ama Birjinaren biaje luze gura estado gartan: astoko baten menean: bideko molestiak eta nekeak: denboraren ekaitzak neguaren biotzean: ostatuetako desatenzioak, ikusteareki pobre: baña zeruak zeude beira gure peregrino amableak Jesus, Maria, ta Josef. Pensa, nola bi esposoek etzuten kupidarik munduko gauzes, paraturik biotzak Zeki zeramaten tesoro altxatuan! Ellegaturik Bethleena borzgarren egunean arratsalde apalerat, uste zue bai S. Josefek aurkitu deskansu on bat bere esposa dibinaren, nola baizue an asko ezaun, aide, ta adiskide: baña jendeketa andiaren kasos, ta pobre iduritus gure peregrinoak, etze izan lekurik ebendako, naiz billa ibilirik asko denboras. Zoeie alzinean S. Josef etxes etxe, ataris atari eske ta eske Jangoikoaren amoreagatik aterbe pixka bat. Errespuesta ze, ezta lekurik. Segitzen zue Birjin Ama honestisimak baratus atarietan etxideten eza. Pensa Birjin Amaren modestia, alkea arrosa-koloreak ainberze jenderen ertean, ez usatu bekala, ta adin gartan, eta estado gartan! Pensa S. Josef gizagaizoaren biotzeko pena ta aflikzioa, ezin aurkituas non alojitu bere esposa eta Jangoikoaren Ama! Prensaturik biotza penas bi begietaik negarra zeriola, erran omen zio, ene erregina ta esposa dulzisima, biotzau erdiskatzen zaida penas, ezin aurkitus, eztiot etxe bat berorri dagokiona, ezeta ere aterbe pixka bat edozein pobreri ematen zaiona. Oroitzen naiz, an errira urbil bazela etxola bat, nora biltzen ziren haziendak ta altsaiak. Fortunaz balego utsik, an luke zerbait alibio zerutik berere, lurretik eztugulaik. Nai badu, goazen arara. Ori izanen da lekurik obena ene gustorako, errespondatu zio Ama Birjinak amore andiareki, ene esposo Jaun ona: In bezada plazer ez izateas penarik, baizik konformatzeas gure Jaunaren borondateareki. Goazen goazen kontent etxola gartara. Joan zire, ta Jangoikoak nai ta aurkitu zute etxola utsik. Kontent Maria Santisima gelditu ze an, xakinik, gau gartan iruzki dibinoa jaio bear zela an... Au izan ze palazio erreala erregeen erregek prebeniturik zeukana, egiteko bere lenbiziko agertzea mundu gontara. Segitzen du Ebanjelioak:

        13. Eta agitu ze, an zeudelaik, betetzea Maria Santisimari egunak libratzeko, ta eman zue mundura bere seme bakar lenbizikoa, et eperit filium sui primogenitum; Au da diona Kredoan, Jesu Kristo Jangoiko Aitaren Seme bakar gure Jauna, zein konzebitu baize Espiritu Sanduaren birtutez, jaio ze Birjina Mariaganik: Konzebitu milagrosoki, ta milagrosoki jaio: Birjinaganik, dio, au da, gelditurik Ama Birjin erdibaño len, erditzean, ta erdias geros beti Birjinik, errateko erdi zela doloreik gabe, miseriaik ta mellaik gabe. Konparanzas: ala nola pasatzen den iruzkia kristale batetik autxi gabe ta mantxatu gabe kristalea: ala Jesu Kristo agertu ze mundura, utzirik ain oso mellarik gabe Ama, ain Birjin, ain argi ta garbi eder nola len. Nola ori? Obratus Jangoikoak sobrenatural ta milagrosoki len ta gero. Milagro gisa gau egin zue bizian ere, ibilis ones itsasoan, idiki gabe urak: il ondoan bizturik atra zelaik obiatik, mogitu gabe gañeko ar-lauza, eta sartu zelaik Apostoluen ganbaran, idiki gabe ataria: ezi Jangoikoarendako ezta inposiblerik. Ama dibinak ikusi zuelaik bere eskuetan bere Jauna ta bere Semea, pensa nola eman zion ongietorria! nola adoratu ta apatu zition oñak, eskuak, aurpegia! nola eskatu zion lizenzia ta grazia, tratatzeko ongi! Nolako amoreak, demostrazioak, eta festak, eta erreberenziak egin zition! nola ofratu zion Aita eternoari beraren seme gura bestiturik gure naturalezaren zamarras! Bada zer erranen dugu S. Josefes, idatzarririk bere lo sobrenatural izan zuenetik, beiratu zuelaik Ama Birjinaren eskuetan iruzkitto berri gura? Zer admirazioa? Zer afekto amorosoak? Zer humiltasun, erreberenzia, esker milla, ta negar gozoak? Joanen lekio an arima gozo geiegis, ezpalio konserbatu Jangoikoak urrengo itekoetarako...

        14. Segitzen du Ebanjelioak, et pannis eum involvit, maiolatu, edo inbolokatu zuela oialttoes, ta erreklinatu zuela an ganbela batean, ezpaizute berze lekurik etxolan... Palazioaren ariora ze kuna... O errege andia berez, bear ezpaitu mundukoen ponpa ta itxurarik, ta burrunbarik, izateko andi poderoso inmenso txipian oroat nola andian! Nork ikusi du alako gorabera? O Jangoiko andia, ta aur txipia! Ain poderoso, ta ain amoroso! ain admirable ta ain amable! An goiti trono gorenean inguraturik glorias adoratzen dutela serafinek! Emen beiti ganbela batean maiolaturik agoztto batzuen gañean, idi baten ta asto baten erdian! Ain andia, ta ain txipi Jesus on enegatik! Badakusat zergatik, Amorosteagatik ni! Barin badut biotzik, Jesus nai dut ilartaño Iago ori guziak baño, ori nai dut bakarrik... Jesus onak maite ni, Nik ere maite Jesus, Oh! amore gonen sus erre ta il banindedi... Idi bat etorri omen ze kanpotik arara bere etxera bekala: arrek eta astoko eraman zutenak honratu zute beren gisara aur jaioberria, kunplitzen zela Espiritu Sanduak errana, Cognovit bos possessorem... & Isai. 1. Ezaundu zue idiak bere jabea, ta astoak bere Jaunaren ganbela: baña Israelek eznau ezaundu ni. Ganbela gontan anitz ikusteko ta ikasteko dugu: On da itzultzea onara berriz ere.

        15. Segitzen du Ebanjelioak, Et pastores erant in. &. Zeudela Artzai batzuk inguru gartan beren saldoen guardian gauaz. ellegaturik an Jaunaren Aingirua, eta beterik guzia inguruan zeruko argitasunes, lotsarriturik aiek, Aingiruak erran ziote, etzaiztela lotsa, zeren ezi ematen diziet berri on alegre andi bat guzien onerako, baita jaio zaizela Kristo Jauna Dabiden ziudadean: ta au izanen duze señale, aurkituko duze aurra inguraturik oialttoes, ta paraturik ganbela batean. Nor ezta admiratzen ematen dioten señaleas ezauntzeko gloriako errege Jauna, ta guzien salbazalea? Jaun andienaren señale mantillak, paxak, ganbela, agozttoak! Eta bai ala ze egia: ezi ganbelan emen beiti dagolarik, an goiti mogiaraztentu zeruak, eta zeruko soldadeska: bereala bildu ze inguru gartan tropa bat laudatzen Jangoikoa, ta erraten, Gloria goraetan Jangoikoai, eta lurrean bakea borondate oneko gizonei. Au izan ze lenbiziko pregona errege dibino ta humanoaren: gloria Jangoikoai, ta bakea Gizonei: beti gero ere predikatu zuena, karidadea, onetsi Jangoikoa guzien gañetik, eta proximoak Jangoikoagatik. Enten da pregoa andi gau ongi: Jangoikoai gloria, ta gizonei bakea. Bake gau gauza andia bide da. Zer bake gisa ote da? Jangoikoaren bakea, Jesus onak sollik paratu zukena: Jangoikoaren baketzea gizoneki. Pleitu gisa batean zeude len miserikordia ta justizia: onek eman bear zela Jangoikoai satisfakzio gizonek inikako agrabioes: arrek berriz eman zezotela gizonei barkazio uts eginas Deabruaren engañuz. Nola konpondu pleitu gau? Veritas de terra orta est: jaio ze Jangoikoaren Semea Jangoiko, ta gizon egiaskoa lurretik: et justitia de caelo prospexit, eta justiziak beiratu zue zerutik: bereala konpondurik pleitua, justitia et pax osculatae sunt, besarkatu zire justizia ta miserikordia bake onean. Nola? edo noren medios? noren kostus? Jesus Jangoiko-gizona atrarik bitarteko Jangoikoaren ta gizonen ertean obligatu ze gizonen partez ematera Jangoikoai satisfakzio, bere buruai ez barkatus barkatzeagatik gizonei: eta orra Jangoikoai gloria, ta gizonei bakea emanik. Bake zori onekoa deseagarria, biotzaren errepausa Jangoikoaren amorean ta grazian. Baña errepara: eztiote, ezi gizon guziei, baizik borondate onekoei. Borondatea da naikundea: beras borondate onekoei da ongi nautenei. Beras ontaik ere klaro ageri da, Jesus berak ere, Salbazale berak ere eztituela salbatzen guziak, baizik borondate onekoak, ongi nautenak. Gure naieras geros, diozu, segur da salbazioa, ezi guziek nai dugu segurki. Bai ote guziek? eta guziek ongi? Nai dute ongi salbazioa salbazioko bideas eztoazinek? Erregeren kortera nai duela batek, dio: au da badea, erakusten diote dakitenek: eta arrek ura utzirik artzen du kontrakoa: nola nai du? Nola bada nai du salbazioa eztoaienak Salbazaleak erakutsirikako bideas, baizik kontrakoas? Salbazaleak tira goitirat: munduak, demonioak, aragiak, ta pasione gaixtoek tira beitirat: gizonak eztu indar egin nai gora; uzten da erortzera bera: ezta alakoendako Jesusen bakea, ezpaitire borondate onekoak, ezpaitute gusto ona... Ez ote dute erremediorik? Bai, ta da aldatzea borondatea: izan borondate onekoak; izan gusto ona Jesusen konforme.

        16. Artzai fortunoso gaiek aiturik Aingiruen proklamazioa mintzatu zire elkar, goazen Belen alderat, eta ikusagun agitu dena, Jaunak guri adiarazi diguna. Joan zire prisaka, ta aurkitu zute Maria ta Josef, ta aur dibinoa paraturik ganbelan. Ezaundu zute egietafedea, ta gozos beterik adoratu zute; ta itzuli zire laudatus Jangoikoa, ta kontatus guziei prodijio miragarria... Dezazkegu imitatu guk ere adoratus Bethleenen. Betleem nai du erran ogiaren etxea, au da sakramentu aldarekoaren lekua: aldare gura, edo sagrarioa kontu dela ganbela Majestade andiaren konparazioan. Baña konparazios ez, baizik errealidadez ango Jesus berbera da emen altxaturik dagona: an paratu zue karidadeak; emen dauka preso bekala guri digun amoreak, amore geiegiak, propter nimiam charitatem suam. Ezpadakigu amatzen, estimatzen, festejatzen, nola Maria Santisimak, nola S. Josefek, nola Artzai on gaiek, bentzait adora, ta errespetazagun, nola ango idi ta asto garrek. Eskergaitz txarra da guzis eztena konbertitzen estimatzera Jangoiko andia beiratus aur txipia ganbelan... Naiz zen guzis poderoso, uzten ze gorputz artu zuen gartan tratatzera nola aur txipittoa, sufritus aurren penalidadeak, paxaturik egotea, otzak, ta gañarakoak. Negar ere iten zuela, diote, aldartez, ez ainberze bere trabajues, nola gizonen bekatues. Sustentatzentuena bizi diren guziak, sustentatzen ze bera bere Amaren esne birjinalas: usten ere ze S. Josefen besoetan, faboratzeko Sandu gloriosoa. Itz batez: Judako leon fuerte gura egin ze Jangoikoaren axuri manso amablea. Ikusagun ia axuri gau antxume larruareki gañetik gure amorez...

 

aurrekoa hurrengoa