www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Karmela
Jean Pierre Harispe
1886

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Karmela, Jean Pierre Harizpe (Gurutze Aldabaldetrekuren eta Amaia Bonetaren edizioa). Euskal Editoreen Elkartea, 1992

 

aurrekoa hurrengoa

Lehen egimena
LEHEN IRUDIA

 

Lehenburu aita eta Karmela

 

        LEHENBURU

Beaz akabo da, Karmela maitea!

Etsaiak artu du mendiko bidea!

Karloman andiak, bere gizonekin

Zelaia guziak egin ditu berdin.

Ez dugu ikusten landare bat xutik.

Arbol xumeenak artuak errotik,

Zuraitz ederrenak, soro bazterrean,

Errestan dabiltza xirripa barnean.

Gure mendietan ardi zoratuak

Izituak oso dabilza galduak.

Gure baratzeko lore pollitena

Eroria dago lurrean etzana.

Abere gaxoak mortuan barnaka

Iesi doazi jautzi marrumaka.

Belarren azpian, ñurñur egin gabe,

Ixil ixilikan soroaren jabe,

Zirriztaka doaz urxoak gorderik

Aldardi guziak odolez beterik!

Beaz akabo da Karmela maitea,

Etsaiak artu du mendiko bidea.

 

        KARMELA

Aita zer nai duzu! Jainkoa egiña

Ongia de beti; naiz ark egin miña.

Aren eskutikan eldu zaizkigunak

Arimen onetan zaizkigu emanak.

Zertako bihotza geiegi damutu?

Eta gure beitaz damuak anditu?

Aski da miñ batez: goibel izan gabe,

Jainkoaren miñez aski gare jabe.

Ez bada damutan ondatu sobera,

Zure fede ona, nere bihotz bera.

Gure doakabez oso goibeldurik,

Eginen zintuzke bi miñ, miñ batetik.

Nork daki oraiño gauzak zertan diren!

Mendi bizkarrean zer den gertaturen?

Menturaz anaiak, gutaz oroiturik,

Erra bihotzean, Karloman arturik,

Aren trop andiak, oso garbiturik,

Etortzen zaizkigu, loriaz beterik!!

 

        LEHENBURU

Oxala gauz eiek izanikan gure,

Zuk erran bezala gertatzen balire!

Bainan berandu da, gaiñeko mutillak,

Burdin zabalean jo ditu amarrak.

Ar zazu zokoan larru bihurtua,

Irakur nazazu liburu saindua.

Arkituko dugu hitz eder eietan,

Jainko gozamena gure miñ anditan.

 

        KARMELA

Egun batez beaz Jakoben semeak,

Bazkatzen ai ziren beren artaldeak.

Illunak mundua zuenian estali,

Ez ziren oraiño etxerat itzuli.

Aita Joseperekin egon zen bakarrik,

Sukalde zokoan dena griñaturik.

Oiu guzieri gogo goibetetan,

Belarriak erne zituen xeletan.

Bainan oihanetik mendietaraño,

Errepiretatik zelaietaraiño.

Etxe barnetikan deus ez zen aditzen,

Ibaiaren boza bakarrikan baizen.

Eguna zenean azkenik agertu,

Jakobek semea zuen besarkatu,

Eta han anaien berriak artzeko,

Bere bihotzetik damua kentzeko,

Urrun, mendiz mendi du Josep igurtzen,

Eta belauniko lurrean eman zen.

Auspez, autsean burua gurturik,

Othoitz egin zuen bihotzen erditik,

Josep gan zen beaz, soro larretarat,

Anaia zaharraren antxet billatzerat.

Ekien ondorat etorri zeneko,

Eman ziren irriz bere griñendako.

Eta zeren aitak Josep, gazteena,

Guzien gaiñetik zuen maiteena,

Gutizia tzarrez hek zuten asmatu,

Nola behar zuten aur gaxoa galdu.

Aitari, zioten, diogu erranen

Nola leoin batek Josep artu duen.

Ortan zirelarik, Rubenek diote:

Ez: urrun zazue burutik aparte,

Ifernu gorriko gutizi tzar ori,

Zeren Jaungoikoak daki gure berri.

Ez: eman zazue billuzi ondoan,

Deus miñikan gabe zillo baten zolan.

Baiñan ikusten tut salzaille gizonak

Ejiptotik unat etortzen direnak.

Ekieri beaz sal zagun anaia,

Ola eginen da gure gutizia.

Erran zen bezala Josep saldu zuten,

Aur gaxoa gabe etxeratu ziren.

 

        LEHENBURU

Ortan geldi zaite Karmela maitea,

Hitz eietaz daukat bihotza betea.

Gizon oberenak ola galzen dire,

Gutizi tzarretan gozatzen badire.

Jainkoa guretzat izan daien egun,

Belaunikaturik othoitz egin zagun.

Zeruetan zaren aita guziz ona!

Omendua bedi zuk duzun izena.

 

        KARMELA

Gure bihotzean, zu nai dugu nausi:

Zeren zuk egiñik, zuri beitgoazi.

 

        LEHENBURU

Zu gure xedeaz ongi jabetzeko,

Iguzu grazia bethi egiteko

Zure nahiaren gogo doatsua,

Zeruetan barna bethi maitatua.

 

        KARMELA

Egin ahal zagun zure gutizia,

Egun bakotxeko iguzu ogia.

 

        LEHENBURU

Erortzen bagare zure eskupean,

Bertezar gaitzatzu bide zuzenean.

 

        KARMELA

Badugu barkatzen egiñez ahala,

Egin Jauna guri, guk egin bezala.

 

        LEHENBURU

Asmu gaixtoetan ez utz lerratzerat,

Gaizkiko leizean ez utz erortzerat

Seme maitetxoak: zuri jazarririk,

Zoriona dute, zurekin egonik.

 

        KARMELA

Mundu untan diren gaitz guzietatik,

Begira gaitzazu debrua gaindurik.

 

        LEHENBURU

Jauna!...

 

        KARMELA

Bada norbeit mendien aldetik.

Oiu deiadarkak aditzen ditut nik.

Aita, leiotikan behatzerat noa.

Ikaretan nago, galtzen dut gogoa.

 

        LEHENBURU

Aurra beha zazu; Jaungoikoa baitan

Emazu bihotza zorigaitz anditan.

 

        KARMELA

Aita Josepekin anaia guziak

Unat eldu dire dena goibelduak.

Seiek bizkarrean gorputz bat damate.

Zer bada mendian gertatu zaiote?

Bizkitartean ba guziak or dire!

Aita Josepekin zortzi bat badire.

Goazen ikusterat! Emen dire sartzen,

Jainkoa! zer berri gaituzte ekartzen!

 

aurrekoa hurrengoa