BIGARREN MEDITAZIONEA
IFERNUAZ

I

        Damnatuak berak egiten du Ifernuan bere suplizioa, bera da bere buruaren burreu kruela, instant guziez bere burua tormentatzen du egiten dituen erreflexione bihotz-arrailagarriez: damnatua naiz, dio, eta ene faltaz: galdu dut ene aita maitagarria, galdu dut ene zoriona, eta hemen tormentatua, hemen sutan erretzen nago. Jainkoaz eta haren gloriaz gozatzeko nintzen kreatua, erosia, giristino egina; eta hemen naiz ilhunbean dohakabeen artean; eta noren faltaz? helas! ene faltaz, ene falta phuruz; hori badakit, hortaz seguratua naiz; salba ninteken; zenbat laguntza handi ez nuen Zerurat joateko! eta zertako ez naiz hetaz baliatu? Zenbat exenplu on ez nuen begien aitzinean! zergatik ez ditut hek segitu? Zenbat instrukzione ez nuen aditzen! zergatik ez naiz hetaz baliatu? Zenbat aldiz ez darotet erran bekhatuak hunat nindakharkela! eta trufatu naiz guziez. Harenbertze graziez Jainkoak gonbidatzen ninduen bere ganat, banituen sakramenduetan sendatzeko erremedioak, Jesusen odolaz garbi ninteken ene notha beltzetarik: zer nuen eskas salbatzeko? Deus ere; halarik ere, eta halarik ere damnatu naiz ene faltaz. Ene adineko, ene herriko, ene ofizioko hainitz Zeruan dire, eta ni ere Zeruan izan nindeken. Zergatik ez dut egin hek egin dutena? Aithortzen dut ene faltaz, eta ene falta phuruz dohakabe, eta damnatu naizela. Othe da arima batentzat erreflexione hau bezain desesperagarririk? Bai, huna bertze bat eta bethi egiten duena.

II

        Damnatuak oraino bere buruari erraten dio erretzen duten kharren erdian, ezdeusen gatik galdu dela: damnatua naiz eta ezdeusen gatik: ezen zergatik ofentsatu dut ene Jainko ona? Zer bilhatu dut edo kausitu bekhatuan? Ezdeus bat, plazer iragankor, eta kharastasunez bethe bat; haizearen pare den ohorezko pontu bano bat; ontasun aphur bat, eta funs-gabeko bat, berehala ametsa bezala joan den sentsuen satisfakzione labur bat. Horra zergatik bekhatu egin dudan. Eta hauk guziak zer ziren? Orai dakit ongi; ezdeus phuru batzuek. Zer gelditzen zait orai hetarik? Doi-doia dastatu ditudalako orhoitzapen hiragarri bezain desesperagarria: horra guzia. Eta damnatua naiz, eta erretzen nago. Mundu guzia enetu banu, lurreko ontasun guzien jabetasuna ardietsi banu ere, plazer suerte guziez gozatu banintz ere, guziez ohoratua, estimatua, adoratua izan banintz ere, zer ziren hauk guziak? Itzalak, kheak, haize huts batzuek: eta guzien ondoan orai ez dut ur ihintz bat ere, erretzen, tormentatzen naben su huntan mihi puntaren freskatzeko. Eta damnatua naiz. Ala ene dohakabea! ezdeusen gatik naiz soberanoki, eta erran ahal dezakedan baino dohakabeago. Horra zer dioten Ifernuan damanatuek: eta horra zer nik ere erranen nuen, baldin ene Jainkoak punitu banindu lehenbiziko bekhatuaren ondoan. Aithortuko nuen ezdeus gatik damantua nintzela, eta orai nola naiz? Herioa heldu balitzait, zer estatutan kausi othe nintzake? Ah Jauna, zuk ikhusten duzu ene bihotza; baldin zenbait bekhatu gordez hila bada ene arima, ezagut-araz dazu ene hobena, eta indatzu haren auhendatzeko graziak.

III

        Finean damnatuak egiten du erreflexione desesperagarri hau; damnatua naiz, eta damnatua izanen naiz eternitatean. Oraino noizbait ilkhi behar banintz presondegi dorphe huntarik, oraino noizbait akhabatzen balire ene penak, noizbait iraungitzen balire erretzen nauten suak, zerbait laiteke, kontsola ninteke, ez netzake hurren senti tormentak, ez litezke hurren kondatzeko hemengo oinhazeak; bainan badakit, seguratua naiz, ikhusten dut sekulakoak direla, eternalak direla hemen alde guzietarik pairatzen ditudanak. Mila urthe, eta mila miliun urtheren ondoan, ez dire laburtuko, ez eztituko hemengo suak. Itsaso guzian ur xorta bezanbat, arboletan hosto den bezanbat miliun menderen ondoan orobat izanen naiz, ene tormentek ez dute izanen sekulan finik. O eternitatea ala hire luzea! ala hire ezin kontzebitua! Eta, o eternitate dohakabea ala hire desesperagarria! Eternitatea, sekula, zertako ez zarete izan nitaz bethi meditatuak? Zertako ahantzi eta bistatik galdu zaituzte? Horra zer dioten Ifernuan damnatuek, eta probotxu gabe. Ni balia nadin hek egiten dituzten erreflexioneez; ez beitez izan enetzat agorrak, hekien erhokeriak zuhur beneza: zorte bera dago enetzat, hek bezala bekhatuan bizitzen eta hiltzen banaiz: nolako artharekin ez diot beraz ihes egin behar hain garrazki eta luzeki punitua den bekhatuari?