I — KAPITULUA

Erlisioneak irakasten du:
menekoeri buruzagien alderako jauspena, eta buruzagieri menekoen alderako ontasuna

Aita-Sainduaren hitzak.— Buruzagitasun guziak Jainkoarenganik heldu dire.— Erlisionea erresumen zimendua.—Nausiek azpikoeri zor diotela amodioa.

        1° Aita-Saindu Leone hamahirurgarrenak erraiten zuen berriki: Jainko biziaren Eliza, egiaren habea eta asentua da, eta harek gizoneri emaiten ditu elgarrekin ongi bizitzeko behar dituzten argiak eta ibilbideak, eta aldiz errotik khentzen ditu gizonen elgartasunari galkor zaizkon gaitz guziak.

        Eta gaitz horien artean, zoin da galgarriena eta egungo egunean gehienik jazartzen zeraukuna? Hura da, gizonak oro berdinak sortzen direlako estakuruan, errepikatzen duena alde guzietarik: Ez zaiola kargutan denari deus agurrik ez jauspenik ekharri behar, eta legeeri, non ez diren hekien gogorakoak, ez dela jarraiki behar.

        Diot hemen Eliza katolikoak khentzen dituela gutartetik makhurkeria eta herrebeskeria horiek; eta nola? irakatsiz buruzagitasuna Jainkoarenganik heldu dela.

        Bai, Girixtino Erlisioneak finkatzen tlu gobernuetako buruzagien nausitasuna, bai-eta burasoen eta nausi-etxeko anderena, zeren irakasten baitu Jainkoarenganik heldu direla nausitasun guziak. Ezen huna zer dion Jondoni Paulok:

        Nor-nahi buruzagien eskupean ethorkor egon bedi. Buruzagiak alabainan Jainkoaren ordainak dire, ez denaz geroz buruzagitasunik, harenganik baizen. Bai, Jainkoak egin ditu, Jainkoak ezarri ditu nausitasunak oro. Eta hortakotz, buruzagiari jazartzen dena, Jainkoaren arrimuari jazartzen da; eta hola bihurtzen direnak, bethiereko galtzerat dohazi. Beraz, premia den bezala, izan zaitezte ethorkor, ez ezik beldurrez, bainan eginbidez, konzientziaz.

        Zer dukete gizonen legek eta manuek zimendu hoberik, ezenez horrelako hitzak? Horrengatik zion Erroma paganoko gizon handienetarik batek: Erresuma batetako jendek gogoari zinez eman behar dioten lehenbiziko gauza da, Jainkoa dela mundu guziaren nausia eta gobernaria, eta zorrozki daukala khontutan nork zer egiten duen eta zer derabilan gogoan.

        Eta Erroma bereko bertze izkribatzaile batek: Hiri hortako jendeak, oraino pagano zen arren, Erlisioneaz zaukala guzien gainetik khondu, hura ezartzen zutela bethi bere xede eta egiteko guzien aintzinean, zeren Erlisionea baitzaukaten gobernu on guzien zimendutzat.

        Huna zer dion Izpiritu-Sainduak berak:

                Alferrik munduan ari gare etxe egiten,

                Baldin ez bagaitu Jainko zerukoak laguntzen;

                Alferrik erne daduka soldadoak begia,

                Baldin ez badu zaintzen Jainkoak hiria.

        2° Bainan, Erlisioneak menekoeri eta azpikoeri jauspena irakasten badiote buruzagien alderat, hala-hala nahi du aintzindariek ere maita detzaten beren peko guziak, hekien alderat ager ditezen bethi jasankor, erne eta jeinutsu; orhoituz buruzagiak ere Jainkoaren aintzinerat agertuko direla laster; eta baldin Jainkoak urrikalmendu errexki emaiten badio jende xumeari, handieri aldiz gaztigu handiak emanen dituela.

        Hitz eder horiek, Aita-Saindu Leone hamahirurgarrenak erraiten ditu erregeri, munduko handi-mandieri eta gainerateko buruzagi suerte guzieri.

        Huna gerthakari bat hunkigarria eta irakatsiren deraukuna Elizako buruzagiek nolako bihotza duten beren meneko jende xehearentzat. Gure gazeta Eskualdunean irakurtua dut:

        Murde d'Avio aphezpikuak, zituen guziak, bere athorrarik hoberenak berak, pobrer emaiten zituen.

        Athorra xahar, dena pheaxu ziren batzti zabiltzan berak. Zerbitzaritzat zuen serora, athorra berri batzuen egiteko diru poxi baten Jaunari galdatzera ezin mentura baizitakeen, huna nola jokhatu zen: Egun batez erraiten dio: «Jauna, aitoren seme bat bada, zituen guziak xahuturik, bere herrunka atxik ez diona; nigarringarri da haren ikhustea bere athorra xarrarekin.»

        — Bainan, aitoren seme batek athorra bederen behar du ederra! ez dut bada sos handirik: halarik ere, direnak oritzu: egiotzu zonbait athorra, oihal hoberenetik. Ez hatik erran nik igortzen daizkotala.

        — Jauna, zaude trankil, ez zaitut salhatuko.

        Ondoko igandean, Jaun aphezpikuak idekitzen du bere athorra xaharren khutxa. Han athorra berri eder batzu!

        — Zer da hau?... Deitzen du serora.

        — Nundik ditut athorra hauk? Nork igorri daizkit?

        Serorak, irria ezin atxikiz, ihardesten dio: «Jauna, hori ez dezakezut erran, haina hark debekatu baitaut.»

        Jaun Aphezpikuak konprenitu zuen bera zela aitoren seme hura eta berak bere buruari egin ziola athorra berri zonbaiten amoina.

        Erran zion serorari: «Aldi huntan barkhatzen dauzut, bainan ez gero niri berriz holako lanik egin!»

        Serorak: «Jauna, aski duzu zuk ere, ez gehiago athorrarik emaitea; bakotxak bere burua lehen du!»