EUSKAL-ERRIKO
AINGERU JAGOLEARI

                Bergarako euskal-yayetan, 1905-eko

                urtean, lenengo saria arturiko olerkia.

Zure ego zurietan yarririk, Euskera

Pozarren etorri zan Tubalen lurrera,

        Tubalgaz batera

Euskal-erri dontsu au sortu ta anditzera;

Ta Euskera izan zan etnen ordutik aurrera

        Lur-ontako izkera.

Euskeraz kantatzen zan bere sortuera.

Pozik ibil ziñan zu, Tubalen antzean,

Euskaldun danon Ama pozkiro ikustean,

        Atsegin betean,

Jarririk euskaldunen biotz bakotxean.

Pozik ibilten ziñan Amaren atzean,

        Euskaldun-artean

«Euskera maite dogu» betiro entzutean.

Gogoz ibilten ziñan gizaldi zarretan,

Ikusirik Euskadin, erri ta urietan,

        Leku guztietan

Euskera bizi zala euskaldun miñetan

Guztiz ondo, osasuntsu, zoritsu benetan.

        Amak lur onetan

Zeru txiki bat eukan zuretzat oinpetan.

Zeru txiki bat zan, bai, Asaben erria,

Gizaldi aretan goruntz sinistez jagia.

        Zan Euskal-erria

Paradisu zarraren irudi barria.

Au zan aingeru-antzeko gizonen kabia.

        Au zan jauregia

Euskerak onbidentzat zeugaz eregia.

Jauregi ontan izanik Euskera Erregiña,

Lagun zan onbideaz pozezko atsegiña.

        Ta euskaldun birjiña

Mutil errubageaz zan dantzari ariña,

Asmau barik oindiño baltzeo zikiña.

        Dantza loizko griña

Euskadin ez zan iñon biziten antxiña!

Euskal-gazteen santzo ta irrintzi zoliak

Poztuten zituezan zelai ta mendiak.

        Ayek irrintziak!

O, ze gozoak ziran! Badaki Illargiak.

Illargientzat ziran irrintzi guztiak

        Eztitan bustiak;

Ta euskal-eztarri danak, eztizko eztarriak...

Dana zan atsegiña, dana poztasuna

Gizaldi ayetan zutzat, Aingeru kutuna;

        Zalako euskalduna

Baster danetan ona ta Amantzat leguna,

Biotzez maitetuaz onen osasuna:

        Bakean biguna,

Gudetan indartsua, beti fededuna.

                      * * *

Gizaldi zarrak eta gizaldi barriak

Oso ezbardiñak dira gure gizaldiak!

        Gizaldi guztiak

Ikusi dabez ondo, ai! zure begiak...

Ta, zeintzuk ziran zutzat atsegingarriak,

        zeintzuk pozgarriak,

Ezpada gure Asaben gizaldi garbiak?

Non dira orain arako irrintzilariak?

Ai, ai, ixildu dira eztarri onetsiak,

        Maite maitatiak...!

Ta beste irrintzi batzuk, gorrotogarriak!!

Minberatuten dabez gure belarriak...

        Ai, birao txarriak

Irrintziaren ordez dantzuez mendiak!

Non dira geure oitura garbi zerutarrak?

Il dauskuz, ai! geyenak euskaldun zantarrak.

        Gau ta egun, ibarrak,

Mendiak, lorak eta txori menditarrak

Gorrotau beyez anai txar orren indarrak...!

        Ta, ai, nire negarrak

Kantauko dituz beti gure ekandu zarrak!

Ai, ezta Euskal-erria antxiña izan zana!

Ezaindurik daukagu Asaba-erri dana!

        Ta Euskera laztana...

Ai, zeinbat samin datoz Euskera Amagana!

Negarrez dago ikusten seme txarron lana,

        Eriotzagana

Euskaldun izatea gogoz daroana.

Euskera il gura dabe! Ori itsutasuna!

Ezta naiko galtzea lege-zar biguna,

        Euskal-ondasuna?

Amatxu il orain? Orrek non dabe zentzuna?

Zergaitik il nai dabe izkera leguna,

        Euskera kutuna?

Zer baña? Eztabe maite izate euskalduna?

Ai, ai, ilten bayaku Euskera garbia,

Nire maitetasunen urrezko kabia...!,

        Au negargarria!...

Ilgo da Euskal-erria, Asaben erria!

Agortuko da euskaldun pozen iturria!

        Zeure jauregia

Apurtuko da, Aingeru beneragarria!

Ta, egongo ete naz ba ni... bizirik lurrean,

Eriotzak Euskera, obi-barrenean

        Imin-dayanean?

Lenago euki gura dot gorputza lurpean,

Euskera jarri deiten neure autsen ganean,

        Jaunagaz batean

Arima euron begira dagon bitartean!