EZ ZAITEZ IL, AMATXU!

                Ordiziako (Villafrankako) euskalyayetan,

                1904-ko urtean, lenengo saria arturiko olerkia.

Begoz Euskal-erriko mendien begiak

Zerura begira ta zerurantz yagiak,

        Zeruan jarriak

Arkitzen dira bada gauza pozgarriak

An dagoz lur ontako seme leñargiak:

        An Larramendiak,

An Astarloak eta Oihenart andiak...

Ai! baña eder-zaleak mendiok badira,

Ezpeye gaur begitu euskeldun-errira!

        Onen arpegira

Ezaintasunen loyak asko yausi dira...

Ai, bere oraingo oiturak lengoak eztira!

        Lur oni begira

Mendiok orain beintzat jarriko ez al dira!

Mendiotatik mur mur dator ur ederra...

Betor, baña negarrez, lur onen ganera,

        Aitorren izkera

Zarrari negarrakaz negarra kentzera.

Ta Euskal-erriko txori maiteak batera

        Amaren aurrera

Negar-soñuan betoz kantatzen Euskera...

Euskal-usaindun lora zuri ta gorriak.

Zabaldu biotzaren albotiko orriak...

        Ta orritxu guztiak

Izan beitez Amaren negarraz bustiak.

Gorde maitetasunez, lora maitetiak,

        Amaren begiak

Eskeintzen deutsuezan negar ugariak.

Ai, zeinbat zeinbat diran Amaren negarrak!

Auzpazturik imin dau negarren indarrak

        Euskaldun kaskarrak:

Noizko noizko dozuez biotzeko garrak?

Ta noizko orrako Asaben odolen ondarrak?

        Biotz Amatarrak:

Negarrez ezpei galdu bizia Ama zarrak!

...Zer baña? Lotan zagoz oindik, euskalduna?

Ilten eztozu ikusten Amatxu kutuna?

        Beran osasuna

Zeure miiña da, balitz beretzat laguna,

Euskera balitz beti bertan yabiltzuna.

        Non dozu zentzuna?

Erdu, ia, osatutera Euskera biguna!

Betor min euskalduna bere sendagarri

ziurrak emotera Ama gaixoari.

        Euskadin eztarri

Guztiak izan beitez Amaren kantari.

Eskeiñi, ia, biotzak, loturik alkarri,

        Amatxu Euskerari,

Eurotan osasunez egin deiten jarri!

Negarrik egin barik, poztasun betean,

Amatxu bizi beite euskaldun-artean;

        Ta amagaz batean

Zoriona izango dogu, Asaben antzean.

Entzun deitela beti emen ta urrunean:

        «Amaren pozean,

Poz pozik bizi gara lur onen ganean».

«Maite zaitut, Amatxu, ez egin negarrik!

Zein seme biziko da, Amatxu, zu barik,

        Umezurtz egiñik?

Seaskan nengoala zeugaz alkarturik,

Zeugaz gura dot egon betiro baturik.

        Ta zugaz egonik,

Badaukat lur onetan naiko zorionik».

Itz onek dira Amantzat osasungarriak.

Eurok entzun-gururik daukoz belarriak

        Osoro larriak...

Biotzak ezpanetan kanporuntz jarriak

Ipiñi beiz Amantzat itz ain pozgarriak,

        Atsegingarriak;

Amaren bularrentzat arnasa barriak.

Foru ta oitura zarrak tamalez galdurik,

Euskaldunak zer dauko yagokon gauzarik?

        Euskera bakarrik.

Ilten bayaku bera, eztogu besterik!

Maitatu daigun, bada, Euskera Ama gaurtik

        Biotz-biotzetik.

Ezpeite iñoiz aldendu, ez, Euskal-erritik!

Ez zaitez il, euskaldun-lurreko Erregiña,

Jaunak Paradisuan lorakaz antxiña

        Amatzat egiña!

Zeu zara nire biotz-barruko atsegiña.

Zeu zara nire ezpanak dauken krabeliña.

        Zutzat nire miiña

Goxo goxoa beti, iñoiz be ez samiña!!