HOGOI ETA BIGARREN LEKZIONEA

PATER NOSTERRAREN

HIRUR LEHENBIZIKO

ARTIKULUEN GAINEAN

        Aditzera eman eta ondoan jeneralki zer ukitzen zaion Othoitzari, eta Pater nosterra dela lehenik egin behar duzuen othoitza, arrazoin da deklara diazazuegun bereziki zer erran nain duen.

Pater noter.

Gure Aita.

        Hitz hauk irakazten deraukute, IESU KRISTO Iainkoaren Seme bakhoitzak egin duen othoitz hau, egiten zaiola partikularki Trinitate Sainduaren lehenbiziko presunari, zein baita haren Aita, Lehenbiziko presuna hura eztugu sinpleki deitzen Aita, zeren enjendratu duen bere Semea egundainotik: bainan are hainitz bertze arrazoingatik, eta zeren kreatu gaituen, eta zeren libratu gaituen bere Semearen heriotzeaz, eta zeren egiten gaituen bere ume bere graziaz.

        Ezta hargatik erran behar, othoitz hau egiten dugunean, etzaiola orobat egiten Trinitate Saindu guziari, eta hirur presunei, Iainko bat baizen eztiren bezala konsideratutik.

        Gure salbatzailleak othoitz hunen hastean eman du hitz hau, Aita, zeren desiratzen dugun gauzaren ardietstekotz, beharago diren kondizionetarik bat da, nori ere gauza haren eske baigagotza, haren izaitea maite, eta haren baitan fidatzea: eta gaitz da konsideratzea othoitzetan iartzen garenean gure ihez-lekua dugula gure Aitagana, ezin baita hitz hunek begien aitzinean emaiten deraukuna, non ez gaiskon minza amudiorekin eta fidanzarekin.

        Gainerakoan erraiten dugu gure Aita, eta minzo gara bethi ere othoitz hunetan, hainitz bagine bezala, erakuzteagatik, hari garela, ez xoilki gure partez, baina bai eta Giristino guzien partez ere, zeren gure anaiak dira guziak, eta halakoak direla konsideraturik, guretzat bezala hekintzat ere deklaratzen ditugun grazien eske gaude.

Qui es in coelis.

Zeruetan zaudena.

        Iainkoa delarik leku guzietan, erraiten da partikularki Othoitz hunetan, Zeruetan dela, zeren leku hartan argi arazitzen du bere presenziaren loria; iakinik dohatsu guziek hura han ikusten dutela argiaz bethetik: eta zeren han bere ontasuna erakuztenago du; ikusirik eztuela bere grazia xoilki Zeruan partitzen, lurrean bezala, baina bai eta bere loria ere, zein baita arrazoina duten kreaturei erakusi derausten ontasun guzien burua, xedea, eta fina. Hitz batez Iainkoa delarik leku guzietan, erraiten da Zeruan dagoela, erran litekeien bezala, gizonaren gorputz guzian barraiatua den arima haren buruan dagoela, zeren buruan hari den seinalatukiago; ikusirik bortz sensuak (guziak batetan eta elkharrekin) aurkitzen direla buruan, eta ez bertze gorputzeko partetan nihon ere.

        Berariaz erraiten da othoitz hunen hastean, Iainkoa dela Zeruetan, guri irakazteagatik gure othoitzetan minzo gaiskonaz gero Zeruan dagoen Iainkoari, noiz ere iarri nahi baitugu othoitz egiten, behar dugula gure burua lurreko gogoetarik apartatu, eta bihotza eta espiritua Zeruetara alxatu.

Sanctificetur nomen tuum.

Erabil bedi sainduki zure izena.

        Erran nahi da, ezagut bedi zure izenaren saindutasuna, zeren eztugu Iainkoa othoitsten, haren izena egin dadilla saindu, beronez saindu ezpaliz bezala; baina bai haren saindutasuna barraia dadilla mundu guzian.

        Othoitzez gagoska munduko guzien gaineko kreatzailleari, guziek ezagut dezaten hura dela egiasko Iainkoa, hura onets dezaten, ohora, eta serbitza behar duten bezala.

        Guziek uts dezaten Iainko itxuraskoen, eta Errelijione falso guzien serbitzua, haren izenaren sainduki erabiltzeko bere egiasko Elizan.

        Guziek uts dezaten bekatua, haren izenaren sainduki idukitzeko graziarekin batean. Hitz batez othoitzez gagoska guzien gaineko Ontasunari, arren plazer diezen halako grazia gizon guziei egin, non eztadin bat ere gerta ezagut eztezanik, hura xoilki behar bela adoratu eta serbitzatu, zeren den guziz ona eta guziz saindua.

        Eta eskatze hau egiten da arrazoin handirekin; halaz eta munduko gaitz guziak heldu direnaz gero, zeren Iainkoaren izena ezten ezagutua, erran nahi da, zeren Iainkoa bera ezten ezagutua, eta ez ezagutze hark eluke lekurik, haren izena guziek erabil balezate sainduki erran dugun sensuan.

Adueniat regnum tuum.

Etor bedi zure erresuma.

        Iainkoaren erresumak hirur dira, Loriako erresuma, Graziako erresuma, Naturalezako erresuma.

        Naturalezako erresuma da, zeinetaz Iainkoa errege baita munduan, harenganik bere izaitea hartzen duten gauza guzien korsu naturalaz.

        Graziako erresuma da, zeinaren bidez Iainkoa errege baitago fidelen arimetan, bere graziaz.

        Loriako erresuma da, zeinetaz Iainkoa errege baita Zeruan doatsuekin bere loriaz.

        Hitz hautaz, etor bedi zure erresuma, galdetzen diogu partikularki, etor dadilla azkenik erran dugun erresuma, zeinetan baitatza gute doatsutasuna, eta ez bertze biak: eztugu erraiten datorla graziako erresuma, zeren haren eske gaude bertze artikuluan hitz hautaz, egin bedi zure borondatea, ez eta datorla naturalezako erresuma, zeren, nola Iainkoa obligatu baitu bere burua naturalezari jeneralki behar duen korsuaren emaitera, ezta haren eskatzeko premiarik; ikusirik ezen, kasu emanik Iainkoak hala deliberatu duela, naturalezaren erresumak baduela bere izaitea, bada eta ezpada, eta hargatik ezta nihoren ere borondatearen libertatea ukitzen.

        Bainan othoitz egiten diogu datorla loriaren erresuma; ikusirik ezen, nola gauza guziak xedatzen baitita naturalki bere azken finera eta lekura, gizonak behar duela gauza guzien gainetik loria, zein baita haren azken xedea, desiratu, eskatu eta bilhatu, eta noiz ere Eskiritura sainduan aiphatzen baita Iainkoaren erresuma bertzerik gabe, bethi ere kasik aditzen da loriazen erresumaz minzo dela.

Fiat voluntas tua,
sicut in coelo & in terra.

Egin bedi zure borondatea
zeruan bezala lurrean ere.

        Bi borondate suerte dira Iainkoa baitan, erran nahi da, Iainkoak nahi ditu, gauza batzuk suerte batez, bertze batzuk bertze batez. Gauza batzuk nahi ditu bada eta ezpada, bertzeak nahi ditu kondizinorekin, konparazionera, guk hek nahi baditugu, erran nahi da, nahi ditu, eta nahi du guk hek nahi ditugun, bainan utsten gaitu libro halako nahirik hartzera aktualki eta deliberatuki, edo ez hartzera.

        Eztugu galdetzen artikulu hunetan Iainkoaren borondatea lehenbiziko endelleguan egin dadin, zeren, nola Iainkoak ezpaitu nahi deuz ere bada eta ezpada egin dadin, non ezten nezesarioki gertatzen haren nahiaren indarraz, ezta halako eskatzearen premiarik: Bainan othoitsten dugu, zer ere nahi baitu kondizinorekin, erran nahi da, guk nahi badugu, eta halatan gerta ditekeiena eta gerta eztitekeiena, hura osoki konpli dadin.

        Eztugu galdegiten Iainkoak egin dezan bere borondatea, bainan hura gizonek egin dezaten haren faborearekin batean.

        Hartarakotz artikulu hunek eztakharke, zuk egizu zure borondatea gure baitan, edo dagigun zure borondatea, bainan, egin bedi zure borondatea, guri irakasteagatik, eztuela Iainkoak xoilki egiten bere borondatea gure baitan, ez eta gizonak xoilki hura konplitzen duela, bainan batak eta bertzeak elkharrekin, eta elharri heldurik, Iainkoak graziaz, eta gizonak Iainkoaganik hartarakotz errezebitu duen libertateaz.

        Manera hunetan eskatzen gaisko Iainkoari grazia, haren Manamenduen konplitzeko, eta hekin kontrako gauzarik ez egiteko. Eta konsiderazione hunengatik, galdegiten dugu berariaz zeruan bezala lurrean ere, erran nahi da, triunfatzen den Elizan bezala, konbatitzen den Elizan ere, Iainkoaren borondatea egin dezaten bizi direino, haragiaren, munduaren eta deabruaren kontra guduan hari diren gizonek, hura zeruan Iainkoarekin triunfan daudezin Angeruek, eta doatsuek egiten duten bezala; erakuzteagatik, arima doatsuek Iainkoa zeruan errelijioski obeditzen duten bezala, haren borondate sainduaren kontrako gauzatik bat ere egin gabe, guk ere desira dugula hala egiteko lurrean haren graziarekin batean.

        Horra Pater nosterraren hirur lehenbiziko artikuluen deklarazionea. Lekzione hunetarik esperanza dut eztuzuela fruitu guti atherako; ikusirik ezinesko gauza dela, ene ustez, konsideratzea Iainkoa dela gure Aita, eta haren ez onetztea, egiasko umeek behar duten bezala; ezin orhoit gaiteskeiela zerua dela haren egoiteko egiasko lekua, eta harat deitzen gaituela, non eztugun harengana ioaiteko desira, eta halatan non eztezagun haren izenaren ezagutza iduki, aithor, eta barraia, eta haren borondate saindua konpli, bi bide hauk eman derauskigunaz gero, hain xede doatsu batetara heltzeko eta ardietstzeko.

        Hala egiteaz nagotzue othoitzez, neure ahal bezanbat, eta Iainkoaren Dotrina hunen egilleagatik othoitsteaz.