SAGAR-ALATZA

Maitasuna ez da maitatua, diño

Asistar Prantzisko andiak,

Eta bein ta barriz itz onek esan-da

Azaldatzen daitu ozteak.

Maitasun eta penitentzian dago

Beste kristo bat egiñik,

Eta kristok, egi ori azaltzeko,

Dauko bere irudiz yantzirik,

Jaungoiko-maitasunan sua ta garra

Non gure zabaltzen urduri

Dabilen txinparta dalako Prantzisko,

Suan gure dau kiskal guzti.

Zar ta gazteak, malla guzitakoak,

Arren itza entzutearren,

Alkarren leyan doyaz guzti guztiak,

Azkenak ez izatearren.

Txorik ere aren itza entzuteko

Poz-pozik yoaten ei ziran,

Azkenekoak lenengoak zirela

Elaitxu egalarietan.

Bein Gaetara itzaldikari yoyaila

Zalduna yatorko bidera,

Ziñez arrenduz egun atan bazkaltzen

Joateko beren etxera.

Bayezko itzak emanik Prantzisko Deuna

Badoya eliz alderantza.

Ta zalduna, etxeko andra, neskame ez,

Guztiak doyaz, elizara.

Neskame, bi urteko ume yagoten,

Etxen bakarrik lotuten da.

Adu txarrekotzat beraren burua

Ta biotza artega daukola.

Ikusten daitu ozteak elizara

Yoaten, yauregi aurretik,

Eta txori pilla egada zolian,

Etxeko talletu ganetik.

Eta Prantziskon itza entzutearren,

Umea yauregin itxirik,

Biotz-gurarik erakarrita, doya

Egaz lez txorien atzetik.

Abo zabalik entzun dotso itz gartsua

Asistar Prantzisko Deunari,

Ta lasterkada batean biurtu da,

Kontu egiteko umeri.

Doekabek aurkitu eban umea

Ur irikitan egosia,

Ta baztarrak ikararuteko eran

Asi zan negar ta orruka,

Deuna arrera onenagaz artzearren

Laster dira guztik etxean,

Aren naibagea ikusi ebenean

Umea egosi pertzean!

Baña Prantzisko egun atan nai ta ez

Izango da alaitsu artua,

Ta euren makaltasunen indarturik,

Kutxan gorde daude gorpua.

Gertu dabe bazkaria, etorri da

Prantzisko Deuna yauregira;

Emonik alkarri ondo-etorriak,

Bazkaltzeko yesarri dira.

Goi-argiaz ezagutu dau Prantziskok

Etxe atako zoritxarra,

Baña mai-azkenak etorriartean

Egin dau ezauken itxura.

Orduan esaten dau Prantzisko Deunak:

Ez dot txastatuko goxorik,

Baña orren usai gozoko sagarra

Nik txastatuko nauke pozik.

Baña zer asi zara esaten, jauna,

Etxen ezpadekot sagarrik?

Eta sagarraren usai gozoa diño,

Zelan bada sentitzen dot nik?

Sagar usai gozoa dagon lekuan

Sagarrak ei dagoz agian,

Kutxa ortatik dator sagar usaya

Ondoren, sagarrak dagoz an.

Prantzisko, diñotso malkoak dario

Etxeko nagusik Deunari,

An ez dago sagarrik, baña etorri,

Ta an gorde daukodana ikusi.

Badoyaz guztiak kuixa irikitera,

Prantzisko ez bestek dardaka,

Iriki dabe kutxa... ta ume parreka

Eskutan sagar bi ditula.

                        Ondarribi, 1924