www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Biotza abeslari
Alejandro Bilbao, «Erramun Maruri»
1927

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Biotza abeslari, Maruri'tar Erramun. Zornotza'n : Jaungoiko-Zale'ren Irarkolan, 1927.

 

 

aurrekoa hurrengoa

PRANTZISKO DEUNAREN OGASUNA

 

Biotz andia, biotz asegAitza zan

Asis'tar Prantziskorena,

Ta jaungoikoak eukan erabakia

Aren biotza asetsea.

 

Guda aintzaz edo beteko zalakon

Beraren aintz-egarria

Bere erriaren guda-ikurin azpian

Gudari yarri da bera.

 

Tamalez euren auso perusatarrak

Ebezan arerioak

Eta perusatarrak ala bearrez

Goitu ebezan ausoak.

 

Menperatukoa legez egondu zan

Prantzisko urte luzean

Perusako espetxe ilunean beti

Azkatasun ametsean.

 

Urte orretan ziur asetuko zan

Aren biotz gosetsua,

Samiñez asetutekoa izan bazan

Bere ludi-aintz sukarra.

 

Azkenean biurtu zan aske etxera

Indarren ezer auldua,

Baña anditasun ametsetan apur bat

Len baño indartsuagoa.

 

Etxean burutik, ludi-aintz bideak

Kendu guren zebilela,

Ametsetan, dakus guruzdun izkiluz

Bete zegon gaztelua.

 

Ta norentzat dira, jauna, izkilu ayek

Didarka diño Prantziskok,

Zuretzat eta zure gudarientzat

Dinotsa ari Jesukristok.

 

Et andik laster gudakuntza ametsetan

Gudari zaldunen gisa

«Aintzaz betea itzuliko naz esanda»

Urten zan guda lekura.

 

Baño Espoleto-bidean, beñola

Paulo belduari gisa

Artarako esan eutson Jesukristok

Ezeukala autatua.

 

Ta atzera biurtu zan Prantzisko Deuna,

Buru makur ekarrela,

Jaungoikoak eman gurotsan bidea

Ezin asmatu ebala.

 

Bide ori igirri guren zebillela

Euki dau bigarren deya,

«Elikatuxu, diñotso Jesukristok,

Bera datorren eliza».

 

Poltzillok txindiz beteta arinka doya

Samuel legez mentsua,

Bera zetorren eliza billatzeko

Asis'tar Prantzisko Deuna.

 

Ta ikusirik Damian Deunan eliza

Noz yausiko egoala,

Txindiz ta izerdiaz barriztatu eban

Damian Deunan eliza.

 

Baño biotzeko utsunek dagertza

Oindik asmatu etzula

Bigarren aldiz Jaungoikoak deituaren

Berak esan gureutsona.

 

Bitartean gaxotasun astunena

Prantziskok eban igaro,

Osakuntza aron arturik eguzkia

Zabayatik egunero.

 

Zabayatik dakus uzta aroan ia

Illuntzia zetorrela,

Unbriako ibar eder bardin bagea

Ikusgarri egoala.

 

Soloak gari orlegiz estalduta

Igaliz bete zuhaitzak,

Lore ta pitxiz zoragrri apañak

Zelai ta bide bazterrak.

 

Txori abeslariak elkarren leyan

Txorrotxio alayetan,

Eguzkia berari emon gurean

Agur ona izpi leunetan.

 

Noren biotza ezeban alaituko

Ikuskizun ain ederrak,

Biotz on asetutekoa bazan

Edanik ludiko gauzak?

 

Baña Prantzisko gaztearen biotza

Len bezelaxe utsik dago;

Bere biotza egiña ez dalako

Ludi-gauzaz asetzeko

 

Berak esan daikean olerkariaz

«Daukadaz gauza guztiak

Ta gauz bat bakarik ezdekodalako

Nik ezertxu bere ez daukat».

 

Berak ezekian zer zan gauza ori

Baño bai gauz ori zala,

Ta damotso utsune orren aztunak

Jasan eziñeko ituna.

 

Gazte alayak etorri ei yakozan

Bera alan egoala,

Egurastera eroateko asmoz

Bizkortzearren laguna.

 

Ta oñak ibilteko aul eukiarren,

Biotza larri eukan-ta,

Larritasun ori iltearren urten zan

Ayekaz egurastera.

 

Baño Prantzisko Deunaren oin aulduak

Ain biotz itunarekin

Ezin eben, egiñal guztik egiñik,

Iñola biderik egin.

 

Eta eurek etorri zireanean

Arkaitz zuloren ondora,

Diñotse laguneri, «ogasun hila

Noya ni zulo onetara».

 

Askitsa zan aro artan arkaitz zulon

Ogasuna egoala,

Baño nok asmatuko Prantzisko Deunak

Bertan arkitu ebana?

 

Jesus gurutzen yosia arkitu eban,

Eta begiratzen dotso,

Ta itz dagio; ta Prantzisko arkitu zan

Goi-maitasuna dario.

 

Ta urten zan zoriontsu arkaitz zulotik

Ogasun ona arkituta,

«Maitasuna dago, maitatu bagea»

Gizon guztiri didarka.

 

                        Ondarribi, 1924

 

aurrekoa hurrengoa