HAMALAURGERREN EGÜNA

Jesüsen sortzia Bethleemen

Descendit de caelo et homo factus est,
natus ex Maria Virginae.

Jaitsi da zelütik eta gizon egin da,
sortürik Maria Birjinaganik. Sinboloa.

        Maria eta Josef bizi ziren Nazarethen, gogoa Jinkoarekin, Salbazaliaren sor-mügaren haidürü, noiz eta mania jiten beita orori, Augüsti enperadoriaren phartez, joaiteko bere izenen emaitera, bakhoitzak bere ondorioko hirian. Dabiten odoletik elkhiten beitziren eta haien etxondoa Bethleemen beitzen, behar ükhen zien Mariak eta Josefek Nazaretherik Bethlemera joan negü bihotzian, hogei eta hamabost lekuaren bidian. Heltü zirenian Bethleemeko hiriala, ez-zien ihurere ediren hurak etxen hartü nahi ükhen zütianik; ez-zen haien lekhürik ostatietan. Behar ükhen zien hiritik kanpo joan eta han sarthü harpe batetan zoin aberen atherbe zerbützatzen beitzen. Abeltegi hura zian haitatü bere palaziotako zelü-lürren Nausiak, jin denian lürriala, gure üdüria hartürik, gure Salbatzeko. — Ainikere betherik ziren egünak, eta heltürik zen Mariaren emerditzeko müga. Gai-erditan belhainka othoitzian zelarik, Jesüs haurra haren besoen artiala elkhi zen haren birjinitatia zaurthü gabe, eta boztario saintü batez bethatzen zialarik haren bihotza. Besarkatü zian errespetü handirekin; berekin ekharri zütian oihalez üngüratü zian eta gero phausatü aberen jan-askan. Horra nola nahi izan den sorthü, zelütik gure salbatzera jin den Jinkoa, mündiak laur mila urthe hartan egürükitzen zian gizon-kentiaren Arreroslia. Han da barrüki txar hartan, aberen jan-askan etzanik; Maria eta Josefekin, bi abere dütü bere khortetako. Bena lürra ixil bada, gizonek ezpadeioe kasürik egiten, zelia zotükatzen da; Aingüriak jaisten dira haren sor lekhiala eta khantatzen die haren handitarzüna: Gloria in excelsis Deo et in terra pax hominibus bonae voluntatis: Gloria Jinkoari zelü-gainetan eta bakia lürrian gogo hunezko gizoner! eta ezpiritü dohatsü hurak jüntatü ziren Mariari eta Josefi, Jinko gü bezalako haur egin zenari zor ziren adorazionen, gürren, eskerren eta amorioaren emaiteko.

        O Jinko Salbazalia, guregatik hola txipitü, ez deustü nahi izan zirena, gük ere Aingüriekin, Mariarekin eta Josefekin ezagützen zütügü gure Jinkoarentako; gure Kreazalia zira, gure Nausi gehiena, gure Arreroslia; gük ere orai eta bethi, bizi gireno, eta eternitate güzian, nahi deitzügü eman gure adorazioniak, eta gur aphalenak; gure eskerrak eta gure bihotzeko amorio güzia.

Istoria edo gerthaldia

        Khiristigoaren laurgerren Mentian, Nestorius Konstantinopleko Arxebiskoa hasi zen bere popüliari egiazko sinhestiaren kontre ziren gaiza batzien erakasten: Jinko semia ez-zela gizon egin bena gizonari jüntatü; bazirela bi persona Jesü-Kristetan eta Maria Birjinak ez-ziala behar deithü Jinkoaren Ama, Erakaspen berri hoiek nahasi eta gaiztü zütian Khiristiak eta ez-ziren nahi haboro Aphezküpiaren elizalat hüllantü. Aita Saintiak eta khiristitarzüneko Aphezküpiek jakin zienian zer erakasten zian Nestoriusek, haren kontre jaiki ziren eta egiazko fediaren sinhestiak goraki aithortü zütien. Bena heresiak zainik elezan egin, S. Zelestin, Aita Saintiak, Ephesara deithü zian konzilio jeneral bat; bildü ziren berehün Aphezküpü. Han S. Zirille Alexandriako aphezküpiak lehen jargia etxeki zian eta gehiengoa hartü, S. Zelestin Aita Saintiaren ordari. Ekhainaren 22n 433 gerren urthian, Aphezküpiak bildürik egon ziren Ephesako elizan goizetik arratseko zortzi orenetarano. Popülia haidürü zegoan kanpoan antsia handitan. Oihüstatü zeioenian Nestorius bere isidüra gaiztoan gogortia, izan zela heretiko bezala kondenatürik, Jesü Kristen Elizatik eta bere Aphezküpügoatik egotxirik, boztario handitan Jinkoaren kaidatzen eta Maria Birjina Jinkoaren amaren oihüstatzen eta goresten hasi zen popülia. Eta aphezküpiak lagüntü zütien bere egongietara ospe eta alagrantzia handitan, argiz eta züziz üngüratürik; insensü eta ürrin hun bide orotan errerazten eta barreiatzen zielarik. Hiri güzia gai orotan argiz betherik egon zen. S. Zerillak gero egin zian pheredikü bat Sa Mariaren elizan eta Maria Birjinaren laidorioak goraki egin zütian. Erran zian: salütatzen zütügü, gürtzen gitzaitzü, o Maria Jinkoaren Ama, mündiaren tresora eta Argia; zü, Ama eta Birjina zirena; zü, zure sabelian edüki düzüna mügarik eztiena, bazterrik gabea; zü, zelüko Aingüriak bozten dütüzüna; ifernüko debriak ihes igorten, Satan hoinpian lehertzen; zü zoinenganik jaiki beita Jinkoaren Seme bakhoitza, ülhünpetan eta herioaren itzalian zaudenen Argia eta Salbazalia; zü, ihurk behar bezala laida ahal ez zitzaikana!

        Ordütik Khiristiek Abe Mariari, Aingüriaren Salütazioniari, eretxeki dütie hitz horik: Santa Maria, Jinkoaren Ama, zük othoi ezazü gü bekhatorengatik orai eta gure hiltzeko orenian. Halabiz.