JESUKRISTO GURE JAUNAREN
EBANJELIO SANTUA
SAN LUKASEN ARAURA

LENBIZIKO KAPITULUA

        1. Nola asko asi diran zuzen jartzen, gure artean gertatu diran gauzak, berak adiraztzeko,

        2. Adirazi zizkiguten bezela, asieratik berak ikusi zituztenak, eta Ebanjelioko itzaren adiraztzalleak izan ziranak,

        3. Gogoan jarri zitzadan neri ere, guztiak asieratik jakinda gero, berak zuri, o Teofilo txit ona, gertatu ziran eran eskribitzea,

        4. Erakutsiak izan zazkizun itzen egia, ezagutu dezazun.

        5. Herodes Judeako erregea zala, izan zan apaiz bat, Zakarias izena zuena, Abiaren familiakoa, tenploan txandako serbitzen zutenetatik bat, zeñaen emazte, Isabel izena zuena ere, Aaronen jatorrikoa zan.

        6. Biak ziraden justoak Jaungoikoaren aurrean, gordetzen zituztela ezertan ere utsik egin gabe, Jaunaren aginte eta lege guztiak.

        7. Eta etzeukaten semerik, zeren Isabel zan soilla, eta biak beren egunetan aurreratuak.

        8. Gertatu zan bada, ari zala bera apaizlanetan Jaungoikoaren aurrean, bere txanda zalako,

        9. Apaizen artean oi zan bezela, suertez irten zan inzensoa ipintzera, Jaungoikoaren tenploan sarturik,

        10. Eta erriko jendetza guztia inzensoaren orduan, kanpoan orazioan zegoan.

        11. Eta agertu zitzaion Jaunaren Aingeru bat, inzensoaren aldarearen eskuiean zutik zegoala.

        12. Eta Zakarias, ikusi zuenean, nastu zan, eta beldurrak berari eraso zion.

        13. Eta aingeruak esan zion: Etzaite beldur izan Zakarias, zeren zure orazioa aditua izan dan, eta Isabel zure emazteak egingo dizu seme bat, zeñi izentzat Juan jarriko diozun.

        14. Eta bera izango da zuretzat bozkario eta atsegingarria, eta bere jaiotzan asko poztuko da,

        15. Zeren Jaunaren aurrean andia izango dan. Ez du edango ardorik, ez moskortzeko edaririk, eta oraindikan bere amaren sabelean dagoala Espiritu Santuz betea izango da.

        16. Eta Israelko seme asko beren Jaun, ta Jaungoikoagana biurtuko ditu.

        17. Eta bera joango da aren aurretik Eliasen espiritu eta bertutean, biltzeko gurasoen biotzak semeenakin, eta sinisgogorrak eramateko anziñako justoen zentzu, eta federa, Jaunari erri on oso bat prestatzeko.

        18. Eta Zakariasek Aingeruari esan zion: Nondik au jakingo det? Zeren ni zarra naiz, eta nere emaztea, bere egunetan aurreratua dago.

        19. Eta Aingeruak erantzuten zuela, esan zion: Ni naiz Gabriel Aingerua, Jaungoikoaren aurrean nagoana, eta bialdua izan naiz zuri itz egitera, eta zuri albista au ekartzera.

        20. Eta oraindandik mututua geldituko zera, eta itzik egin ezingo dezu, gauza oiek gertatu ditezen eguneraño, ez dituzulako sinistu nere itzak, zeñak bere denboran kunplituko diran.

        21. Eta erria Zakariasen zai zegoan, eta anbeste denboran tenploan egoteaz miraritua.

        22. Eta irten zanean ezin itzik egin zien, eta tenploan ikusketaren bat iduki zuela ezagutu zuten. Eta berak siñuak egiten ziezten, eta mututua iraun zuen.

        23. Eta bere laneko egunak bukatu ziradenean, bere etxera biurtu zan.

        24. Gerotxuago, Isabel bere emaztea aurdun gelditu zan, eta bost illa betean ezkutetan zan, esaten zuela:

        25. Au egin orain Jaunak nerekin, ontzat iduki duenean, gizonen artetik nere lotsaria kentzea.

        26. Zegoala bada onezkero Isabel seigarren illa betean, bialdu zuen Jaungozioak Gabriel Aingerua Nazaret Galileako errira,

        27. Donzella batgana, zeñ zan Jose izena zuen, Dabiden etxeko gizaseme baten esposa, eta Birjiñaren izena zan Maria.

        28. Eta sarturik Aingerua, bera zegoan tokian, esan zion: Jaungoikoak gorde zaitzala, o graziaz betea. Jauna zurekin da: andre guztien artean zu bedeikatua zera.

        29. Oiek aditzean, nastu zan bere izketan: eta jarri zan bere artean gogoratzen, zer adiraztzen ote zuen onelako agur batek.

        30. Eta Aingeuak esan zion: Etzaite beldur izan, Maria, zeren Jaungoikoagan grazia arkitu dezun.

        31. Jakin ezazu zure sabelean sortuko dezula, eta egingo dezula seme bat, zeñi Jesus izentzat jarriko diozun.

        32. Au andia izango da, eta txit Goratuaren semea ots egingo zaio, eta Jaun Jainkoak bere Aita Dabiden esertokia emango dio, eta Jakoben etxean, beti erreñatuko du.

        33. Ea bere erreñuak ez du bukaerarik izango.

        34. Eta Mariak Aingeruari esan zion: Nola izango da ori, baldin nik gizonik ezagutzen ez badet?

        35. Eta Aingeruak erantzuten zuela, esan zion: Espiritu Santua etorriko da zure gañera, eta txit Goratuaren bertuteak bere itzalarekin ezkutatuko zaitu. Eta argatik zugandik jaioko dan santuari, Jaungoikoaren semearen izena emango zaio.

        36. Eta ona non daukazun zure aide Isbel, bera ere bere zartzan seme batez aurdun gelditu da, eta soilla ots egiten ziotenak, onezkero sei illa bete dauzka.

        37. Zeren Jaungoikoarentzat, ezinik ez dagoan.

        38. Eta Mariak esan zuen: Ona emen Jaunaren serbitzaria, zure itzaren araura egin bedi nigan. Eta Aingeruak beragandik alde egin zuen.

        39. Egun aietan jaikitzen zala Maria, agudo joan zan mendietara, Judako erri batera.

        40. Eta Zakariasen etxean sartu zan, eta Isabeli agur egin zion.

        41. Eta gertatu zan, Mariaren agurra Isabelek aditu zueneko, bere sabelean aurrak bozkariozko gora gorakak egin zituen: eta Isabel Espiritu Santuz betea izan zan.

        42. Eta boz andi batekin deadar egin, eta esan zuen: Bedeikatua zera zu andre guztien artean, eta bedeikatua da zure sabeleko frutua.

        43. Eta, nondik neri anbeste onera, nere Jaungoikoaren ama nigana etortzerañokoa?

        44. Zeren zure agurraren boza nere belarrietara allegatu daneko, nere sabelean aursemea bozkarioz gora goraka ari da.

        45. Eta zorionekoa zu, sinistu dezuna, zeren Jaunak esan dizkizun gauza guztiak egiztatuko dira.

        46. Eta Mariak esan zuen: Nere animak Jauna altxatzen du.

        47. Eta nere espiritua bozkarioz betea dago, Jaungoiko nere Salbatzalleagan.

        48. Zeren bere serbitzariaren umiltasunari begiratu dion. Ona non argatik, gaurtik aurrera gizaldi guziak doatsua deituko nauten.

        49. Guztia dezakeanak, nigan gauza andiak egin dituelako, eta bere izena santua da.

        50. Eta bere urrikaltasuna gizalditik gizaldira zabaltzen da, bere beldur diradenakgan.

        51. Erakutsi zuen bere besoaren indarra, desegin zituen urgullutsuen biotzetako asmazioak.

        52. Almentsuak esertoki goratutik aurtiki zituen, eta goratu zituen umillak.

        53. Onez bete zituen gosetsuak; eta aberatsak, utsik utzi zituen.

        54. Bere urrikaltasunarekin oroitzen zala, Israel bere aursemea artu zuen.

        55. Gure guraso Abraham eta bere jatorriari, gizaldiz gizaldi egin ziezten eskeñtzen araura.

        56. Eta Maria, Isabelekin iru illabete bezelatsu gelditu zan: eta gero joan zan bere etxera.

        57. Eta allegatu zitzaion Isabeli aurra egiteko denbora, eta aurseme bat egin zuen.

        58. Eta aditu zuten bere auzoetakoak, eta aideak, nolako urrikalmendu andia Jaungoikoak egin zion, eta onginaiak ematen ziozkaten.

        59. Eta gertatu zan zortzigarren egunean, aurra zirkunzidatzera etortzea, eta ots egiten zioten bere aitaren izenarekin, Zakarias.

        60. Eta erantzuten zuela bere amak, esan zuen: Ez iñolaere, baizik bere izena, Juan izango du.

        61. Eta esan zioten: Ez dezu ikusten ez dagoala iñor ere zure aideen artean, izen ori daukanik?

        62. Galdetzen zioten bere aitari siñuz, ze izen nai zuen aurrari ipintzea.

        63. Eta berak eskaturik oltxo bat eskribitzeko, eskribitu zuen onela: Bere izena Juan da. Eta guztiak miretsi ziran.

        64. Eta bereala idiki ziran bere aoa, eta mugitu zan bere mingaña, eta itz egiten zuen, Jaungoikoa bedeikatzen zuela.

        65. Eta gertatu zan, beldur santu bat erortzea beren inguruetako guztien gañera, eta gertakari guzti oiek Judeako mendi guztien gañean zabaltzen ziran.

        66. Eta aditzen zituzten guztiak zeranbiltzaten beren biotzetan gauza oiek esaten zutela, zeñ uste dezute aur au izango dala? Zeren Jaunaren eskua berarekin zegoan.

        67. Eta bere aita Zakarias Espiritu Santuz bete zan, eta profetizatu zuen, esaten zuela:

        68. Bedeikatua izan dedilla Israelko Jaun Jainkoa, bere erria bisitatu eta erredimitu duelako.

        69. Eta jarri digu Salbatzalle almentsu bat, bere serbitzari Dabiden etxean,

        70. Adirazia zeukan bezela, gizaldi guztietan izan diran profetaen bitartez.

        71. Libratzeko gu, gure etsaietatik, eta gorrotatzen ginduztenen eskuetatik.

        72. Egiten zuela urrikaltasuna gure gurasoakin; eta oroitzen zala, bere testamentu santuarekin.

        73. Gure aita Abrahami egin zion juramentuaren araura, emango zigula.

        74. Gure etsaien eskuetatik libratua izanik, beldurrik gabe serbitu dezagula,

        75. Santutasun eta justizian, bere aurrean, gure egun guztietan.

        76. Eta zuri, o aurtxoa, zuri txit goratuaren profetaren izena emango zatzu, zeren Jaunaren aurretik joango zeran bere bideak prestatuaz.

        77. Erakusten diozula salbazioko jakinduria bere erriari, bere bekatuen barkazioa iritxi dezan.

        78. Gure Jaungoikoaren errai urrikaltsuen bitartez, zeñak egin duen jaiotzen eguzki ori, gu bisitatzera goietatik etorri dedilla.

        79. Argituteko illuntasunetan eta eriotzaren itzalean eseriak zeudenak, gure pausoak pakeko bidetik zuzentzeko.

        80. Aurra berriz azitzen zan, eta sendotzen zan espirituan: eta bizi izan zan eremuetan, Israeli bera ezagutuerazitzeko denboraraño.

BIGARREN KAPITULUA

        1. Eta gertatu zan egun aietan, Zesar Augustok aginte bat ematea mundu guztiaren lista artzeko.

        2. Lenbiziko lista au, Zirino Siriako Gobernariak egiña izan zan.

        3. Eta guztiak zijoazen listatuak izatera, bakoitza bere jatorriko errira.

        4. Jose bada, nola zan Dabiden etxe ta familiakoa, etorri zan Nazaret Galileako erritik, Dabiden erri, Belen izena duenera, Judean.

        5. Alistatua izateko Maria bere esposarekin, zeñ aurdun zegoan.

        6. Eta gertatu zan, an zeudela, aurregiteko denbora allegatu zan.

        7. Eta egin zuen bere aurseme lenbizisortua, eta pisazapietan bildu zuen, eta jarri zuen ganbela batean etzinda, ostatuan berentzat tokirik etzegoalako.

        8. Eta artzai batzuek inguru aietan bellan zeuden, eta artaldeak gauaz zaitzen.

        9. Eta ona non Jaunaren Aingeru bat agertu zan beren ondoan, eta jaungoikozko argitasun batek ingurutu zituen, eta beldur andi batez bete ziran.

        10. Eta Aingeruak esan zien: Etzaitezte beldur izan, bada ona non natorren ni, emotera zuei berri txit gozatsu bat erri guztiarentzat,

        11. Eta da, gaur jaio zatzutela Dabiden errian Salbatzallea, zeñ dan Kristo gure Jauna.

        12. Eta au izango dezute siñalea: Arkituko dezute aurseme bat pisazapietan bildua, eta ganbela batean jarria.

        13. Eta bereala ikusi zan Aingeruarekin zeruko soldaduen talde andi bat, Jaungoikoa alabatzen zutela ta esaten zutela:

        14. Gloria Jaungoikoari zeruetako tokirik goratuenean, eta lurrean pakea borondate oneko gizonentzat.

        15. Eta gertatu zan Aingeruak berakgandik alde egin, eta zerura joan ziranean, artzaiak elkarri itz egiten zien, esaten zutela: Goazen Beleneraño, eta ikusi dezagun, orain jazo dan gertakari arrigarri, Jaunak agertu diguna.

        16. Eta etorri ziran agudo, eta arkitu zituzten Maria, eta Jose, eta aurra ganbelan etziña.

        17. Eta ikusi zutenean, ezagutu zuten, ziertoa zala aur augatik esan zitzaien guztia.

        18. Eta aditu zuten guztiak, arritu ziran, eta orobat gertatu zan, artzaiak kontatu zieztenakin.

        19. Mariak berriz gordetzen zituen gauza guzi oiek bere barrenen, bere biotzean erabiltzen zituela.

        20. Eta artzaiak itzuli ziran, Jaungoikoa gloriaz bete, eta alabatzen zutela, aditu eta ikusi zituzten gauza guztietan, Aingeruak esan zien bezela.

        21. Eta allegaturik zortzigarren eguna, zeñean aurra zirkunzidatua izan bear zan, ipiñi zitzaion izena Jesus, Aingeruak jarri zion izena, bera sabelean sortua izan baño lenago.

        22. Eta kunplitu ziranean Ama garbitua izateko egunak, Moisesen legearen araura, eraman zuten Jerusalenera, Jaunaren aurrean ipintzeko.

        23. Jaunaren legean eskribitua dagoen bezela: Lenengo jaiotzen dan aurseme guztia Jaunari konsagratua izango zaio.

        24. Eta egiteko, bi tortola edo usokumetxoen eskeñtza, Jaunaren legean agindua dagoan bezela.

        25. Eta bazan denboratsu artan Jerusalenen gizon justo, eta Jaungoikoaren beldurreko bat, zeñak Israelko gozotasuna itxedotzen zuen, eta Espiritu Santua beragan zegoan.

        26. Eta Espiritu Santuak berak agertu zion, Jaunaren Kristoa ikusi baño lenago etzala ilko.

        27. Eta Espiritu Santuaren argitasunarekin tenplora etorri zan. Eta bazeramatela Jesus aurra bere gurasoak, beragatik legeak agintzen zuena egitera,

        28. Artzen zuela Simeonek bere besoetan, bedeikatu zuen Jaungoikoa, eta esan zuen:

        29. Orain, Jauna, pakean utzitzen dezu zure serbitzaria, zure eskeñtzaren araura.

        30. Zeren nere begiak ikusi dute zure Salbatzallea,

        31. Zeñ daukazun autua, erri guztien begien aurrean jarrita,

        32. Izan dedin argi eder bat, jentillak argitutzeko, eta zure erri Israelen gloriarako.

        33. Eta bere aitak, eta bere amak, arrituta aditzen zituzten beragatik esaten ziran gauzak.

        34. Eta Simeonek biak bedeikatu zituen, eta bere Ama Mariari esan zion: Begira ezazu, ikusten dezun aur au dago jarria Israelen, askoren galmen eta biztutze berrirako, eta kontra egingo zaion siñalerako.

        35. Eta zuretzat ere izango da, zure anima aldamen batetik bestera iragoko duen ezpata bat, askoren biotzetako gogorazioak agertuak izan ditezen.

        36. Eta bizi zan orduan emakume profeta, Ana izena zuen bat, Fanuel, Aserko tribukoaren alaba: au zan edade txit andikoa, eta ezkondurik gaztetxotik, zazpi urtean bere senarrarekin bizi izan zan.

        37. Eta larogeita lau urteraño alarguntzan bizi izan zan, tenplotik irten gabe, eta an Jaungoikoa gau ta egun serbitzen zuela barauakin eta orazioakin.

        38. Onek ere bada, ordu artan beratan etorririk, Jauna alabatzen zuen, eta bere gañean itz egiten zien Israelko erredenzioa itxedotzen zuten guztiai.

        39. Eta Maria eta Jose aurrarekin, egin zituztenean Jaunaren legean aginduta zeuden gauza guztiak, Galileara, beren erri Nazaretera itzuli ziran.

        40. Eta aurra zijoan aziaz eta sendotuaz, jakinduriaz betea: eta Jaungoikoaren grazia beragan zegoan,

        41. Eta bere gurasoak urteoro Jerusalenera joan oi ziran, Pazkoako egun andian.

        42. Eta aurrak onezkero amabi urte kunplituak zeuzkala, igotzen ziradela berak Jerusalenera, jai egunean egin oi zan bezela,

        43. Bukaturik egun aiek, biurtzen ziradenean, Jesus aurra Jerusalenen gelditu zan, eta bere gurasoak etzuten ezagutu.

        44. Uste izanik bera zegoala bere lagunakin, egun bateko bidean etorri ziran, eta aide eta ezagunen artean billatzen zuten.

        45. Eta etzutenean arkitzen, Jerusalenera biurtu ziran bere billan.

        46. Eta gertatu zan, iru egun iragota, arkitu zutela tenploan, Erakusleen erdian eseria berai aditzen ziela, eta berai galdeak egiten zieztela.

        47. Eta aditzen zioten guztiak arrituak gelditzen ziran bere jakinduria, eta erantzuteakin.

        48. Ikusi zutenean bada bere gurasoak, arritu ziran. Eta bere Amak esan zion: Nere semea, zergatik onela egin diguzu? Ona non zure aita, eta ni, atsekabez beteak, zure billan genbiltzan.

        49. Eta berak esan zien: Zergatik billatzen ninduzuten? Ez al ziñiekiten, nere Aitarenak diran gauzaetan egon bear nintzala?

        50. Eta berak etzuten aditu, berai esan zien itza.

        51. Eta jetxi zan berakin, eta Nazaretera etorri zan, eta beren mendean egon oi zan. Eta bere amak bere biotzean gauza guzi oiek gordetzen zituen.

        52. Eta Jesus aziaz zijoan jakindurian, eta edadean, eta grazian, Jaungoikoaren eta gizonen aurrean.

IRUGARREN KAPITULUA

        1. Tiberio Zesarren agintaritzako amabosgarren urtean, Ponzio Pilatok Judea gobernatzen zuela, Herodes Galileako Tetrarka zala, eta bere anaia Filipo Itureakoa, eta Trkoniteko probinziakoa, eta Lisanias Abiliniako Tetrarka,

        2. Ziradela apaizburuak Annas eta Kaifas, Jaunak itz egin zion Juan, Zakariasen semeari, eremuan.

        3. Eta etorri zan Jordango erribera guztira, penitenziako bateo bat bekatuen barkaziorako predikatzen zuela,

        4. Eskribitua dagoan bezela, Isaiasen itzetako liburuan: Aditua izango da eremuan, deadar egiten duen gizaseme baten boza. Jaunaren bidea prestatu ezazute. Bere bidetxigorrak zuzendu itzatzute.

        5. Ibar guztia lurrez betea izango da: eta mendi ta muño guzia umillatua, eta bide okerrak zuzenduko dira, eta aldapatsuak berdindu.

        6. Eta gizon guztiak Jaungoikoaren Salbatzallea ikusiko du.

        7. Eta Joanek, bere bataioa artzera zetozenai, esaten zien: O biboren arraza! Nork erakutsi dizute etorriko dan aserreari iges egiten?

        8. Egin itzatzute bada penitenziaren diñako frutuak, eta etzaiteztela ibilli esaten: Aita Abraham degu. Zeren esaten dizutet, Jaungoikoak arri oietatik, Abrahamen semeak egin litzakela.

        9. Zeren onezkero aizkora zuaitzen sustraiean jarria dago. Ala frutu ona ematen ez duen zuaitz guztia, ebakia, eta sutara aurtikia izango da.

        10. Eta jendetzak galdetzen zioten, esaten zutela: Zer da bada egin bear deguna?

        11. Eta berak erantzuten zien, esaten ziela: Bi tunika dauzkanak, bat ez daukanari eman bizaio: eta zer jan daukanak, orobat egin beza.

        12. Publikanoak ere etorri ziran bataiatuak izatera, eta esan zioten: Erakuslea, zer egingo degu?

        13. Eta berak esan zien: Ez ezazute eskatu, erabakia dagoena baño geiago.

        14. Soldaduak ere galdetzen zioten, esaten zutela: Guk ere zer egingo degu? Eta berak esan zien: iñori ere etzaiozute bidebagatasunik egin, eta ez ezazute iñor engañatu, eta zuen pagakin kontentuz zaudete.

        15. Eta nola uste zuen erriak, eta gogoratzen zuten guztiak beren biotzetan Juangatik, bera ote zan Kristo,

        16. Erantzun zuen Juanek, guztiai esaten ziela: Nik egiaz urarekin bataiatzen zaituztet, baña etorriko da ni baño sendoago bat, zeñaen oñetako lokarria askatzeko diña ez naizan ni: berak bataiatuko zaituzte Espiritu Santuagan, eta suaz.

        17. Artuko du bere eskuan eskuarea, eta bere larraña garbituko du, sartzen duela gero garia bere aletegian, eta erretzen duela lastoa, beñere itzalitzen ez dan su batean.

        18. Oiek gañera beste gauza asko adiraztzen ziozkan erriari, ematen ziozkan erakutsietan.

        19. Eta nola errierta egiten zion Herodes erregeari, bere anaiaren emazte Herodiasgatik, eta egiten zituen gaitz guztiakgatik,

        20. Guztiai Herodesek itsatsi zien, Juan karzelan ipintzea.

        21. Erri guztia bataioa artzera joan zan denboran, Jesus ere bataiatua izanik, eta zegoala orazioan, zerua idikitzea gertatu zan.

        22. Eta jetxi zan bere gañera Espiritu Santua, uso batena bezelako gorputz irudian, eta boz au zerutik aditu zan: Zu zera nere seme maitea, nere atsegin guztiak zugan dauzkat.

        23. Jesusek bere lana asi zuenean, ogeita amar urte bezelatsu zeuzkan; uste zanez, Joseren semea, zeñ zan Heliren semea, zeñ zan Mataten semea.

        24. Au izan zan Lebiren semea, zeñ izan zan Melkirena, zeñ izan zan Jannerena, zeñ izan zan Joserena.

        25. Jose izan zan Matatiasen semea, zeñ izan zan Amosena, zeñ izan zan Nahumena, zeñ izan zan Heslirena, zeñ izan zan Nagjerena.

        26. Au izan zan Mahaten semea, zeñ izan zan Matatiasena, zeñ izan zan Semeirena, zeñ izan zan Joserena, zeñ izan zan Judarena.

        27. Judas izan zan Joannaren semea, zeñ izan zan Resarena, zeñ izan zan Zorobabelena, zeñ izan zan Salatielena, zeñ izan zan Nerirena.

        28. Neri izan zan Melkiren semea, zeñ izan zan Addirena, zeñ izan zan Kosanena, zeñ izan zan Elmadamena, zeñ izan zan Herrena.

        29. Au izan zan Jesusen semea, zeñ izan zan Heliezerrena, zeñ izan zan Jorimena, zeñ izan zan Matatena, zeñ izan zan Lebirena.

        30. Lebi izan zan Simeonen semea, zeñ izan zan Judarena, zeñ izan zan Joserena, zeñ izan zan Jonarena, zeñ izan zan Heliakimena.

        31. Au izan zan Melearena, zeñ izan zan Mennarena zeñ izan zan Matatarena, zeñ izan zan Natanena, zeñ izan zan Dabidena.

        32. Dabid izan zan Jesseren semea, zeñ izan zan Obedena, zeñ izan zan Boozena, zeñ izan zan Salmonena zeñ izan zan Naassonena.

        33. Naason izan zan Aminadaben semea, zeñ izan zan Aramena, zeñ izan zan Esronena, zeñ izan zan Faresena, zeñ izan zan Judarena.

        34. Judas izan zan Jakoben semea, zeñ izan zan Isaak-ena, zeñ izan zan Abrahamena, zeñ izan zan Tarerena, zeñ izan zan Nakorrena.

        35. Nakor izan zan Sarujen semea, zeñ izan zan Ragaurena, zeñ izan zan Falejena, zeñ izan zan Heberrena, zeñ izan zan Salerena.

        36. Sale izan zan Kainamen semea, zeñ izan zan Arfaxaden semea, zeñ izan zan Semen semea, zeñ izan zan Noeren semea, zeñ izan zan Lamek-en semea.

        37. Lamek izan zan Matusalenen semea, zeñ izan zan Henok-ena, zeñ izan zan Jaredena, zeñ izan zan Malaleelena, zeñ izan zan Kainanena.

        38. Kainan izan zan Henosen semea, zeñ izan zan Seten semea, zeñ izan zan Adanena, zeñ izan zan Jaungoikoak egina.

LAUGARREN KAPITULUA

        1. Eta Jesus, Espiritu Santuz beteta, itzuli zan Jordandik, eta izan Espirituak berak eramana eremura.

        2. Non berrogei egunean egon zan, eta deabruak tentatua izaten zan. Eta egun aietan etzuen ezerere jan, eta berak iragorik, gose izan zan.

        3. Eta deabruak esan zion: Jaungoikoaren semea bazera, esan zaiozu arri oni, ogi biurtu dedilla.

        4. Eta Jesusek erantzun zion: eskribitua dago, ez dala gizona bizi ogiarekin bakarrik, baizik Jaungoikoak esaten duen itz guztiarekin.

        5. Eta deabruak eraman zuen mendi goratu batera, eta batbatean erakutsi ziozkan mundu guztiko erreñuak.

        6. Eta esan zion: Nik emango dizut eskubide guziau, eta erreñu oietako gloria, zeren neri emana izan zitzadan, eta nai dedanari ematen diozkat.

        7. Zuk bada adoratu nai banazu, guztiak zureak izango dirade.

        8. Eta Jesusek, erantzuten ziola, esan zion: Eskribatua dago, zure Jaun Jainkoa adoratuko dezu, eta bera bakarrik serbituko dezu.

        9. Eta eraman zuen Jerusalenera, eta jarri zuen tenploaren gaiyurraren gañean, eta esan zion: Jaungoikoaren semea bazera, emendikan beera aurtiki zaite.

        10. Zeren eskribitua dagoan, bere Aingeruai agindu ziotela, zaitu zaitzatela,

        11. Eta beren eskuetan eraman zaitzatela, arriren baten kontra zure oñak beaztopo egin ez dezan.

        12. Eta Jesusek, erantzuten zuela, esan zuen: Esana dago, zure Jaun Jainkoa ez dezu tentatuko.

        13. Eta tentazio guzti oiek bukaturik, debruak beragandik alde egin zuen, beste denbora bateraño.

        14. Eta Jesus, Espiritu Santuaren bertutez, Galileara biurtu zan, eta bereala bere otspea inguru guzi artatik zabaldu zan.

        15. Eta berak beren sinagogetan erakutsiak ematen zituen, eta zan guztiak onratua.

        16. Eta etorri zan Nazaretera non azi zan, eta sartu zan sinagogan larunbateko egunean, oi zuen bezela, eta jaiki zan irakurtzera.

        17. Eta Isaias profetaren liburua emana izan zizaion, eta idiki zuenean, arkitu zuen tokia, non eskribitua zegoan:

        18. Jaunaren espiritua nere gañean gelditu zan. Argatik konsagratu nau bere igortziarekin, eta bialdu nau, beartsuai berri onak ematera, biotz damutua daukatenak sendatzera,

        19. Adiraztera katibu daudenai, askatuak izatera dijoazela, itsuak argituak izango diradela, mendean estutuak daudenak, atsedenez geldituko diradela, Jaunaren urteko urrikaltasunak, eta ordañeko eguna predikatzera.

        20. Eta itxirik liburua, eman zion morroiari, eta eseri zan. Eta guztiak sinagogan beren begiak beragan jarriak zeuzkaten.

        21. Eta asi zan berai esaten: Orain aditu dezuten Eskritura, gaur kunplitu da.

        22. Eta guztiak alabantza andiak ematen ziozkaten, eta bere ezpañetatik irtetzen ziran itzen graziarekin, arrituak zeuden, eta esaten zuten: Ez al da au Joseren semea?

        23. Berak esan zien: Ziertoro esangi hura esango dezute: Medikua, zu zerori sendatu zaite. Kafarnaumen egi dituzula aditu degun gauza andi guztiak, emen zure errian ere egin itzatzu.

        24. Gero gañera esan zuen: Egiaz esaten dizutet, ez dagoala profetarik bere errian estimatua danik.

        25. Ziertoro esaten dizutet, andre alargun asko zeudela Israelen Eliasen denboran, zerua iru urtean eta sei illabetean euririk egin gabe egon zanean, lur guztiko gosea andia zala.

        26. Eta beretatik batgana etzan Elias bialdua izan, baizik andre alargun batgana, Sareptan, Sidongo alderrian.

        27. Eta Eliseo profetaren denboran Israelen legenardun asko ziran; baña beretatik batere etzan garbitua izan, baizik Naaman Siriakoa.

        28. Eta gauza oiek sinagogan aditu zituztenean, guztiak aserretu ziran.

        29. Eta iskanbillatuta jaikitzen ziradela, erritik kanpora aurtiki zuten, eta eraman zuten mendiaren erpiñeraño, zeñaen gañean beren erria egiña zegoan, andikan beera aurtikitzeko asmoarekin.

        30. Bera berriz, iragotzen zala beren erditik, bazijoan.

        31. Eta jetxi zan Kafanaum, Galileako errira, eta an larunbatetan erakutsiak ematen ziezten.

        32. Eta bere dotrinarekin arrituak zeuden, zeren bere itza eskubidearekin adirazia zan.

        33. Eta sinagogan zegoan demonio zikiña zeukan gizon bat, zeñak boz goratuarekin deadar egin zuen,

        34. Esaten zuela: Utzi zaguzu pakean. Zer daukagu guk zurekin zer ikusi, o Jesus Nazaretekoa? Gu galtzera etorri al zera? Badakit zeñ zeran, Jaungoikoaren Santua.

        35. Eta Jesusek errierta egin zion, esaten ziola: Mututua gelditu adi, eta orregandik irten adi. Eta demonioa, aurtikitzen zuela gizona lurrera guztien aurrean, beragandik irten zan, eta gaitzik batere etzion egin.

        36. Eta guztiak beldurtu ziran, eta elkarrekin izketan ari ziran, esaten zutela: Nolakoa da itz au? Bada berak eskubide ta almenarekin agintzen die espiritu zikiñai, eta irtetzen dirade?

        37. Eta alderri artako toki guzietara bere otspea zabaltzen zan.

        38. Eta Jesus, irtenik sinagogoatik, Simonen etxean sartu zan. Eta Simonen amagiarraba sukar andiarekin zegoan, eta beragatik erregutu zioten.

        39. Eta berak, alderatzen zala eriagana, agindu zion sukarrari, eta sukarrak utzi zion. Eta bereala, jaikitzen zala, serbitzen zituen.

        40. Eta eguzkia sartu zanean, eriak zeuzkaten guztiak gaitz mota askorekin, beragana eramaten zituzten. Eta berak, bakoitzaren gañean eskuak jarrita, sendatzen zituen.

        41. Eta askogandik demonioak irtetzen ziran, deadar egiten zutela: Zu Jaungoikoaren semea zera. Eta errierta eginik, etzien utzitzen esaten, baziekitelako bera zala Kristoa.

        42. Eta eguna zabaldurik, irtetzen zala, bazijoan toki eremu batera, eta jendetzak bere billan ibilli ziran, eta etziran gelditu billatu zuten artean; eta geldirik zeukaten, berakgandik igesik egin ez zezan.

        43. Zeñai berak esan zien: Beste erri batzuei ere Jaungoikoaren erreñuko Ebanjelioa predikatu bear diet, zeren artarako bialdua izan naizan.

        44. Eta ala zebillan Galileako sinagogetan predikatzen.

BOSGARREN KAPITULUA

        1. Gertatu zan egun batean, zegoala Jesus Jenesaretko itsasoaren ondoan, jendetzak bere inguruan bultzadaka biltzen ziran, Jaungoikoaren itza aditzeko gura biziakin.

        2. Onetan ikusi zituen bi ontzi itsasoaren bazterrean, zeñaen arraitzalleak jetxi ziran, eta ari ziran sareak garbitzen.

        3. Igotzen zala bada ontzi batera, zeñ zan Simonena, erregutu zion, lurretik piskatxo bat alde erazitzeko. Eta esertzen zala barrenen, ontzitxotik jendetzai erakutziak ematen ziezten.

        4. Eta itz egiteari utzi zionean, Simoni esan zion: Eraman ezazu ontzia itsasbarrenera, eta zuen sareak aurtiki itzatzute arraiak arrapatzeko.

        5. Eta Simonek, erantzuten zuela, esan zion: Erakuslea, gau guztian aulduak egon bagera ere, ez degu ezertxo ere arrapatu, alaere zure izenean, sarea aurtikiko det.

        6. Eta au egin zutenean, arrai talde ain ugaria arrapatu zuten, non sarea urratzen zan.

        7. Argatik beste ontzian zeuden lagunai ots egin zien, etorri zitezela, eta lagundu zitzaiela. Eta etorri ziran, eta bi ontzitxoak bete zituzten, alako moduan, non, ondatzeko zorian zeuden.

        8. Simon Pedrok au ikusi zuenean, Jesusen oñetara aurtiki zan, esaten zuela: Alde egin ezazu nigandik, Jauna, zeren gizon bekatari bat naizan ni.

        9. Zeren ikaraz gelditu ziran, ala bera, nola berarekin zeuden guztiak, ikusirik egin zuten arraitza,

        10. Eta orobat Santiago eta Juan, Zebedeoren seme, Simonen lagunak ziradenai gertatu zitzaien. Eta Jesusek Simoni esan zion: Etzaite beldur izan, oraindandik aurrera, gizonen arraitzalle izango zera.

        11. Eta berak, lurrera ontziak ateratzen zituztela, gauza guztiak utzirik, jarraitu zioten.

        12. Zegoala Galileako erri aietatik batean, ona emen non legenarrez guztia estalitako gizon bat etorri zan, eta Jesus ikusi zueneko auzpeztu zan, eta erregututzen zion, esaten ziola: Jauna, nai badezu, sendatu nazakezu.

        13. Eta Jesusek, luzaturik eskua, ukitu zion, esaten zuela: Nai det, sendatua izan zaite. Eta bereala legenarrak beragandik alde egin zuen.

        14. Eta berak agindu zion, iñori ere etzitzaiola esan, baizik esan zion, zoaz, sazerdoteari agertu zatzakio, eta sendatua izan zeralako, eraman ezazu eskeñtza, Moisesek agindu zuen bezela, testigantzarako serbitu dizaien.

        15. Alaere bere otspea egunetik egunera geiago zabaltzen zan; eta jendetza andiak biltzen ziran berari aditzera, eta beren gaitzetatik sendatuak izatera.

        16. Berak berriz eremura alde egiten zuen, eta an egoten zan orazioan.

        17. Eta egun batean Jesus eseria zegoan; baitaere an zeuden eseriak asko Fariseo eta legeko erakusle, Galileako eta Judeako toki guzietatik eta Jerusalengo erritik etorri ziradenak, eta Jaunaren bertutea, eriak sendatzean agertzen zan.

        18. Eta ona non etorri ziran gizon batzuek, oetxo batean gizon elbarritu bat zekarrenak, eta alegiñak egiten zituzten, Jesus zegoan etxearen barrenen sartzeko, eta bere aurrean ipintzeko.

        19. Eta ez arkiturik nondik bera etxean sartu jendetzagatik, tellatuaren gañera igo ziran; eta idikirik tellatua, jetxi zuten oetxoarekin erdira, Jesusen aurrera.

        20. Zeñaen fedea Jesusek ikusi zueneko, esan zuen: Gizona, zure pekatuak parkatzen zazkizu.

        21. Eta Eskribak eta Fariseoak beren artean gogorazioak zerabiltzaten, esaten zutela: Blasfemiak esaten ditukan au, zeñ dek? Nork, Jaungoikoak bakarrik baizik, bekatuak barkatu ditzakek?

        22. Ezagutu zitueneko berriz Jeusek beren gogorazioak, erantzuten zuela, esan zien: Zertzuk dirade zuen biotzetan gogoratzen dituzutenak?

        23. Zeñ da errazago, ala esatea, Zure bekatuak barkatzen zazkizu, ala esatea: Jaiki, eta ibilli zaite?

        24. Jakin dezazuten bada, gizonaren semeak baduela lurrean, bekatuak barkatzeko eskubidea (elbarrituari esan zion) zuri esaten dizut: Jaiki zaite, zure oetxoa artu ezazu, eta zure etxera zoaz.

        25. Eta bereala jaikitzen zala guztien aurrean, artu zuen oetxoa, zeñean zegoan etzinik, eta bere etxera joan zan, Jaungoikoari gloria ematen ziola.

        26. Eta arrituak gelditu ziraden guztiak, eta Jaungoikoa alabatzen zuten. Eta beldurrez beteta, esaten zuten: Gaur bai gauza miragarriak ikusi ditugula!

        27. Eta oiek gertatuta gero, irten zan, eta ikusi zuen publikano bat, Lebi izena zuena, kotizen maiean eseria, eta esan zion: Darraidazu.

        28. Eta Lebi, utzitzen zuela guztia, jaiki zan, eta jarraitu zion.

        29. Eta gero Lebik bere etxean, jateketa andi bat eman zion: eta zegoan an publikanoen, eta maiean laguntzen zien beste batzuen talde txit andi bat.

        30. Eta Fariseoak, eta beren Eskribak gaizki esaten zuten, Jesusen ikasleai esaten ziela: Nola publikanoakin, eta bekatariakin jaten, eta esaten dezute?

        31. Eta Jesusek erantzuten zuela, esan zien: Osasunarekin daudenak, ez daukate sendatzallearen premiarik, eririk daudenak baizik.

        32. Ez dirade justoak, baizik pekatariak, zeñai penitenziara ots egitera etorri naizan ni.

        33. Oraindikan aiek galdetu zioten: Zergatik Joanen ikasleak, nola baita Fariseoenak ere, maiz barau, eta orazio egiten dute, zureak berriz jaten eta edaten dute?

        34. Zeñai berak esan zien: Esposoaren semeai, Esposoa berakin dagoan artean, barau eginerazi al dizaiekezute?

        35. Baña etorriko da denbora, Esposoa kendua izango zaiotena, eta orduan izango da noiz barau egingo duten.

        36. Irudi au ere esaten zien: iñork ere ez dio jartzen soñeko zar bati, oial berrizko adobakirik, zeren bestela, berriak zarra urratzen du, eta zarrari ere adobaki berririk ez dagokio.

        37. Eta ez du ere iñork ardo berria zagi zarretan aurtikitzen, bestela ardo berriak urratuko ditu zagiak, eta ardoa isuriko da, eta zagiak galduko dirade,

        38. Baizik ardo berria zagi berrietara aurtiki bear da, eta ala biak ongi irautzen dute.

        39. Eta zarra edaten duen iñork ere, ez du nai bereala berririk, zeren esaten duen: Zarra obea da.

SEIGARREN KAPITULUA

        1. Eta gertatu ere zan bigarren-lelengo larunbatean, iragotzen zala Jesus alor batzuetatik, bere ikasleak galburuak artzen zituzten, eta esku artean igortzita, aleak jaten zituzten.

        2. Fariseoetatik batzuek esaten zien: Zergatik egiten dezute larunbatetan zillegi ez dana?

        3. Eta Jesusek, erantzuten ziola, esan zuen: Ez al dezute irakurri Dabidek egin zuena, bera eta berarekin zeudenak gose izan ziranean,

        4. Nola Jaungoikoaren etxean sartu zan, eta proposizioko ogiak artu zituen, eta jan zituen, eta berarekin zeudenai eman ziezten, apaizak bakarrik baizik jan etzitzatezken ogiak?

        5. Eta esaten zien: Gizonaren semea larunbataren beraren ere jabea da.

        6. Gertatu ere zan beste larunbat batean, sartzea Jesus sinagogan, eta erakutsiak ematen jarri zan. Eta arkitzen zan an gizon bat, eskuiko eskua txangu zeukana.

        7. Eta Eskriba eta Fariseoak azeloan zeuden, larunbatean sendatzen ote zuen, bera zerekin salatu iduki zezaten.

        8. Jesusek berriz, nola beren gogorazioen berria bazeukan, esku txangua zeukan gizonari esan zion: Jaiki zaite, eta jarri zaite erdian. Eta jaiki zan, eta erdian jarri zan.

        9. Orduan Jesusek esan zien berai: Galdetzen dizutet: Larunbatean ongi, edo gaizki egitea zillegi al da? Gizon bati bizia galtzea, edo salbatzea?

        10. Eta guztiai inguruan begirakune bat ezarrita, esan zion gizonari: Zure eskua luzatu ezazu. Eta luzatu zuen, eta eskua sendatua gelditu zan.

        11. Berak berriz sumintasunez bete ziran, eta elkarren artean itz egiten zuten, Jesusen kontra zer egin ote zezaketen.

        12. Denboratsu onetan, alde egin zuen mendi batera orazio egitera, eta gau guzia irago zuen Jaungoikoaren orazioa egiten zuela.

        13. Eta eguna zabaldu zanean, bere ikaslai ots egin zien, eta beretatik amabi autu zituen (zeñai Apostoluen izena eman zien) au da,

        14. Simon, zeñi Pedroren izengoitia jarri zion, eta Andres bere anaia, Santiago eta Juan, Felipe eta Bartolome,

        15. Mateo, eta Tomas, Santiago Alfeoren semea, eta Simon, zeñi zelotsua deitzen zaion,

        16. Eta Judas Santiagoren anaia, eta Judas Iskariote, zeñ zan saltzallea.

        17. Eta jetxitzen zala berakin, gelditu zan lau batean, bere ikasleak berarekin zituela, eta Judeako eta batezere Jerusalengo, eta Tiro, eta Sidongo itsas aldameneko jendetza andi bat,

        18. Zeñak etorri ziran berari aditzera, eta beren gaitzetatik sendatuak izatera. Eta espiritu zikiñak oñazetuak ziranak, sendatatuak ziran.

        19. Eta jendetza guztiak berari ukitu nai zion, zeren beragandik bertute bat ateratzen zan, guztiak sendatzen zituena.

        20. Eta berak, jasotzen zituela begiak bere ikasleakganontz, esaten zuen: Zorionekoak beartsuak, zeren Jaungoikoaren erreñua zuena dan.

        21. Zorionekoak, orain gose zeratenak, zeren aseak izango zeraten. Zorionekoak, orain negar egiten dezutenak, zeren farra egingo dezuten.

        22. Zorionekoak izango zerate, gizonak gorrotatzen zaituztenean, eta berezitzen zaituztenean, eta lotsariz betetzen zaituztenean, eta aurtikitzen dutenean zuen izena gaiztoa bezela, gizonaren semeagatik,

        23. Bozkariotu zaitezte egun artan, eta pozez gora goraka ari zaitezte, zeren zuentzat zeruan dagoan ordaña andia dan, beren gurasoak profetakin onelakoak egin oi zituztelako.

        24. Alaere, ai zuen doakabeak aberatsak, zeren zuen gozotasuna emen daukazuten!

        25. Ai zuen, asetzen zeratenen, doakabeak! Zeren gosea iragoko dezuten. Ai zuen, orain farra egiten dezutenen zorigaiztokoak, zeren zizpuruz egongo zeraten, eta negar egingo dezuten.

        26. Ai zuen doakabeak, gizon mundutarrak bedeikatzen zaituztenean, zeren beren gurasoak ere gezurrezko profetakin onelakoak egiten zituzten.

        27. Orain bada zuei, aditzen nazutenai, nik esaten dizutet: Zuen etsaiak maitatu itzatzute; on egin zaiezute gorrotatzen zaituztenai,

        28. Bedeikatu itzatzute madarikatzen zaituztenak, eta erregutu ezazute, gezurrak asmatzen dizkizutenakgatik.

        29. Eta masalla batean jotzen zaituenari, bestea ere eman zaiozu. Eta kapa kentzen dizunari, tunika ere eramatea etzaiozu galerazi.

        30. Eskatzen dizun guztiari eman zaiozu, eta zure gauzak kentzen dizkizunari, etzaiozkazu eskatu.

        31. Eta nola nai dezuten gizonak zuei egitea, berai ere ala egin zaiezute.

        32. Eta maitatzen zaituztenak bakarrik maitatzen badituzute, zeren diña egiten zerate? Zeren bekatariak ere berak maitatzen dituztenak, maitatzen dituzte.

        33. Eta on egiten badiezute zuei on egiten dizutenai, zeren diña egiten zerate? Bada bekatariak ere au bera egiten dute.

        34. Eta lendanaz ematen badiezute aiei, zeñakgandik ordaña artzea itxedotzen dezuten, zeren diña egiten zerate? Zeren bekatariak ere bekatariai lendanaz ematen die, anbat artzeko.

        35. Zuek ordea, zuen etsaiak maitatu itzatzute, on egin ezazute; eta lendanaz eman ezazute andikan ezerere gañerakorik itxedotzen ez dezutela; eta zuen ordaña andia izango da; eta Jaungoiko txit goratuaren semeak izango zerate; zeren bera eskertxarreko, eta gaiztoentzat ere ongillea dan.

        36. Urrikaltsuak bada izan zaitezte, zuen Aita ere urrikaltsua dan bezela.

        37. Ez ezazute iñor ere juzgatu, eta etzerate juzgatuak izango: ez ezazute iñor ere kondenatu, eta etzerate kondenatuak izango. Barkatu ezazute, eta barkatuak izango zerate.

        38. Eman ezazute, eta emango zazute. Eman zazute ugari, eta aurtikiko zazute zuen kolkora neurri bat ona, eta estutua, ta ongi betea, gañez egiteraño. Zeren besteak neurtzen dituzuten neurriarekin berarekin, zuek ere neurtuak izango zerate.

        39. Irudi au ere ipintzen zien: itsu batek beste itsu bat zuzendu al dezake? Biak zulora ez al dirade eroriko?

        40. Ikaslea ez da Erakuslea baño geiago, ikasle guztia txit ona izango da, bere erakuslea bezelakoa bada.

        41. Eta zuk, zergatik begiratzen diozu zure anaiaren begian dagoan samarrari, zure begian daukazun abeari begiratu gabe?

        42. Edo nola zure anaiari esan zenezakio: Ene anaia, ots, utzi ezazu begiko samar ori kendu dizazudan, zure begian dagoan aga ikusten ez dezula? Hipokrita, zure begiko aga aurrena atera ezazu; eta gero ikusiko dezu, zure anaiaren begiko samarra nola aterako dezun.

        43. Zeren ez da zuaitz ona, frutu gaiztoak ematen dituena, ez zuaitz gaiztoa, frutu onak ematen dituena.

        44. Zeren zuaitz bakoitza bere frutuetatik ezagutzen da, zeren arantzetatik ez dira pikoak artzen, ezta sasietatik ere mats mordoak.

        45. Gizon onak bere biotzeko tesoro onetik, gauza onak ateratzen ditu, eta gizon gaiztoak tesoro gaiztotik, gaiztoak ateratzen ditu. Zeren aoak biotzeko ugaritasunetik itz egiten duen.

        46. Zergatik bada neri Jauna, Jauna, ots egiten didazute, eta nik esaten dedana ez dezute egiten?

        47. Erakutsi nai dizutet, zeñaen antzekoa dan nigana datorren, eta nere itzak aditzen dituen, eta kunplitzen dituen guztia.

        48. Da gizon baten, etxe bat egiten ari zala, zulo txit zakon bat egin zuenaren, eta aitzaren gañean zimenduak jarri zituenaren antzekoa. Etorririk gero ugoldea, etxe ari indar guziarekin eraso zion; baña ezin mugitu izan zuen, aitzaren gañean egiña zegoalako.

        49. Nere itzak aditzen dituena, eta kunplitzen ez dituena berriz, da gizon baten antzekoa, zeñak egin zuen bere etxea lurraren gañean, zimendurik jarri gabe, zeñi ibaiak gogor eraso zion, eta bereala erori zan. Eta etxe aren ondamena andia izan zan.

ZAZPIGARREN KAPITULUA

        1. Bukatu zionean bere izketa guzia, aditzen zion erriari, Kafarnaumen sartu zan.

        2. Arkitzen zan an garai artan Zenturion bat, eririk eta iltzeko zorian, asko maitatzen zuen morroi bat zeukana.

        3. Aditurik itz egiten Jesusgatik, bialdu ziozkan Juduen zarretatiko batzuek, erregututzen ziotela, arren bere morroia sendatzera etorri zedilla.

        4. Eta berak, allegaturik Jesusgana, gogotik erregututzen zioten, esaten ziotela: Mesede onen diña bada.

        5. Zeren gure jendea maitatzen du. Eta berak sinagoga egin zigun.

        6. Eta Jesus berakin zijoan. Eta etxetik ez urrutian zegoanean, zenturionak bere adiskideak bialdu ziozkan, esaten ziotela: Jauna, ez ezazu arren neke ori artu, zeren zu nere etxean sartzeko diña ni ez naizan.

        7. Argatik ni nerau zure billan joateko diña ez naizala uste izan det, baña itz bat bakarra esan ezazu, eta nere morroia sendatuko da.

        8. Zeren ni ere besteren mendean jarritako gizon bat naiz, nere agindura soldaduak dauzkadana, eta oni esaten diot: «Zoaz»; eta badijoa, eta besteari: «Atoz», eta badator; eta nere morroiari: «Au edo bestea egin ezak», eta egiten du.

        9. Jesus, au aditu zuenean, arritua gelditu zan; eta biurturik jarraitzen zioten jende taldeaganontz, esan zuen: Egiaz esaten dizutet, ez dedala Israelen fede ain andirik arkitu.

        10. Eta itzulirik etxera, bialduak izan ziranak, eririk zegoan morroia sendatua arkitu zuten.

        11. Gertatu zan gero, Jesus joatea, Naim izena zuen erri bateko bidetik, eta berarekin bere ikasleak, eta jendetza andi bat zijoazen.

        12. Eta erriko atearen ondoan zegoanean, ona non zeramaten obiratzera gizaseme il bat, bere amaren seme bakarra, eta ama au alarguna zan, eta berarekin erriko jendetza andia zijoan.

        13. Ikusi zueneko Jesusek andre alarguna, urrikaldurik berarekin, esan zion: Ez ezazu negarrik egin.

        14. Eta alderatu zan, eta illoiari ukitu zion. (Zeramatenak berriz gelditu ziran) Eta esan zuen: Galai gaztea, zuri esaten dizut, jaiki zaite.

        15. Eta eseri zan illa zegoana, eta izketan asi zan. Eta bere amari eman zion.

        16. Onenbesterekin guztiak beldurrez beteak gelditu ziran, eta gloriaz betetzen zuten Jauna, esaten zutela: Profeta andi bat gure artean agertu da, eta Jaungoikoak bere erria bisitatu du.

        17. Eta mirari onen otspea Judea guztitik, eta inguruetako alderri guztietatik barreiatu zan.

        18. Eta gauza guzti oiek, Juani bere ikasleak adirazi ziozkaten,

        19. Eta Juanek, beretatik biri ots eginik, bialdu zituen Jesusgana, galde au egitera: Zu zera etorriko dana, ala besteren bat itxedotzen al degu?

        20. Eta etorri ziranean beragana gizon aiek, esan zioten: Juan Bautistak zugana bialdu gaitu zuri galdetzera, zu ote zeran etorriko dana, ala besteren bat itxedotzen al degun.

        21. (Ordu beratan sendatu zituen Jesusek asko eri beren gaitzetatik, eta zaurietatik, eta espiritu gaiztoetatik; eta asko itsu arkitu zituen.)

        22. Erantzun zien bada, esaten ziela: Zoazte eta kontatu zaiozkazute Juani, aditu eta ikusi dituzuten gauzak, nola itsuak ikusten duten, legenartiak gelditzen diran garbituak, gorrak aditzen duten, illak biztutzen diran, beartsuai Ebanjelioa adiraztzen zaioten.

        23. Eta doatsua, nigan eskandalizatzen ez dana.

        24. Eta Juanen mandatariak alde egin zutenean, asi zan Juangatik jendetzai esaten: Zer ikustera eremura atera zerate? Aizeak darabillan kañaberaren bat?

        25. Baña, zer ikustera atera zerate? Soñeko biguñakin jantzitako gizonen bat? Badakizute, soñeko ederrak jantziten dituztenak, eta gozotasunetan bizi diradenak, erregeen jauregietan daudela.

        26. Baña, zer ikustera atera zerate? Profetaren bat al? Bai, ziertoro, nik esaten dizutet, baita profeta baño geiago ere.

        27. Zeren bera dan, zeñgatik eskribitua dagoan: Begira ezazu, nik bialtzen dedala aurretik aingeru bat, zeñ joango dan zure aurretik, zuri bidea prestatuaz.

        28. Argatik esaten dizutet: Andregandik jaiotako gizasemeen artean, profetarik batere, Juan Bautista baño andiagorik ez dala, alaere Jaungoikoaren erreñuan txikiena dana, bera baño andiagoa da.

        29. Eta erri guztia eta publikanuak, berari aditurik, Jaungoikoaren asmazioetan sartu ziran, Juanen bataioa artzen zutela.

        30. Baña Fariseoak, eta legeko erakusleak, beren kaltean, Jaungozioaren asmazioa mezpreziatu zuten, esan dan bataioa artzen etzutela.

        31. Eta Jaunak esan zuen: Arraza onetako gizonak, zeñen antzekoak dirala esango det? Zeñi dirudiote?

        32. Dirudiete, plazan eseriak dauden mutillai, eta aurkez daudenai itz egiten dienai, esaten diela: Kantatu dizugute txirolaren otsean, eta ez dezute dantzarik egin. Kantatu dizugute lamentazioak, eta ez dezute negarrik egin.

        33. Etorri zan Juan Bautista, etzuela ogirik jaten, ez ardorik edaten, eta esaten dezute: Demonioa dauka.

        34. Etorri da gizonaren semea, jaten eta edaten duena, eta esaten dezute: Ona emen gizon tripontzi, eta edale bat, publikanoen eta pekatarien adiskidea.

        35. Baña Jaungoikoaren jakinduria, bere seme guztiak ontzat emana izan da.

        36. Eta Fariseoetatik batek erregututzen zion, berarekin jan zezala. Eta Fariseoaren etxean sarturik, maiean eseri zan.

        37. Eta ona emen non, errian bekataria zan emakume batek, jakin zueneko Fariseoaren etxean, maiean eseri zala, alabastrozko ontzi, balsamoz betetako bat, ekarri zuen.

        38. Eta zegoala ostetik bere oñetan, asi zan bustitzen bere malkoakin, eta buruko illeakin garbitzen ziozkan, eta beretan muñ egiten zion, eta okenduarekin igortzitzen zituen.

        39. Ikusirik au, Jesusi ots egin zion Fariseoak, bere artean esaten zuen: Gizon au profeta balitza, ongi ezagutuko luke, zeñ eta nolakoa dan ukitzen dion emakumea, bekatari bat dala.

        40. Jesusek, bere gogoraziora erantzuten zuela, esan zion: Simon, gauza bat daukat zuri esateko. Eta berak erantzun zuen: Esan zazu, o Erakuslea.

        41. Artzekodun batek, bi zordun zeuzkan: batak zor ziozkan bosteun diru, eta besteak berrogeita amar.

        42. Berak zerekin pagatu ez idukirik, biai barkatu zien. Beretatik, zeñek geiago maitatuko du?

        43. Simonek erantzun zuen: Uste det, geiago barkatu zionak. Eta Jesusek esan zion: Ederki juzgatu dezu.

        44. Eta emakumeagana itzulirik, Simoni esan zion: ikusten dezu emakume au? Ni zure etxean sartu nintzan, eta ez didazu urik eman nere oñak garbitzeko; baña onek busti ditu nere oñak bere malkoakin, eta bere illeakin sikatu ditu.

        45. Zuk ez didazu laztanik eman. Au berriz, etxe onetara sartu danetik onara, aspertu gabe nere oñai muñka ari da.

        46. Zuk ez dezu nere burua olioarekin igortzi; onek berriz bere lurrinkaiak nere oñen gañera isuri ditu.

        47. Argatik esaten dizut, asko bekatu barkatzen zaiozkala, asko maitatu duelako. Gutxiago maitatzen duela, gutxiago barkatzen zaionak.

        48. Eta emakumeari esan zion: Zure bekatuak barkatuak zazkizu.

        49. Eta berakin batean maiean eseriak zeudenak, asi ziran beren artean esaten: Zeñ dek au, bekatuak ere barkatzen ditukan au?

        50. Eta berak emakumeari esan zion: Zure fedeak salbatu zaitu, zoaz ordu onean.

ZORTZIGARREN KAPITULUA

        1. Denboratsu bat geroago bazebillan Jesus iri eta errietatik, Jaungoikoaren erreñua predikatu, ta adirazten zuela, eta amabiak berarekin.

        2. Eta espiritu gaiztoetatik, eta gaitz batzuetatik sendatuak izan ziran emakume batzuek: Maria Madalena izena zuena, zeñgandik zazpi demonio aurtiki zituen,

        3. Eta Juana, Kusa Herodesen morroi nagusiaren emaztea, eta Susana, eta beste asko, beren ondasunakin laguntzen ziotenak.

        4. Eta jendetza andi bat bildu zanean, eta errietatik beragana agudo zijoazenean, parabola au esan zien:

        5. Atera zan ereille bat, bere azia ereitzera, eta ereitzen ari zala, azi batzuek erori ziran bide bazterrera, eta zapalduak izan ziran, eta zeruko egaztiak jan zituzten.

        6. Eta beste batzuek erori ziran arritza baten gañean, eta erneta bereala leortu ziran ezakirik etzeukatelako.

        7. Beste batzuek erori ziran arantzen artean, eta arantzak eta berak batean azirik, ito zituzten.

        8. Eta beste batzuek erori ziran lur onean, eta ernerik, ematen zuten frutua eunetan anbat. Oiek esanik, deadar egin zuen boz goratuarekin: Aditzeko belarriak dauzkanak, aditu beza.

        9. Eta bere ikasleak galdetzen zioten, parabola onek zer adirazten ote zuen.

        10. Zeñai berak esan zien: Zuei emana izan zazute, ezagutzea Jaungoikoaren erreñuko misterioak; besteai berriz paraboletan, ikusten dutela, ikusi ez dezaten; eta aditzen dutela, konprenditu ez dezaten.

        11. Orain bada, au da, parabolak esan nai duena. Azia Jaungoikoaren itza da.

        12. Bidearen bazterrean ereindako aziak adirazten dute, Jaungoikoaren itza aditzen dutenak; baña gero badator deabrua, eta beren biotzetatik itza arrapatzen du, sinistea emanik, salbatu ez ditezen.

        13. Arritza batean ereindakoak dira aiek, zeñak aditurik itza, bozkarioarekin artzen duten, baña aiek ez daukate sustrairik, eta alaere denboratsu batean sinistzen dute, baña tentazioko denboran atzera itzultzen dirade.

        14. Arantzen artean eroritako aziak dirade, aditu zutenak; baña bizitzako arazoakin, eta aberastasunakin, eta bizitzako atseginakin, atzenean itotzen dituztenak, eta ez dutenak beñere fruturik ematen.

        15. Lur onean erortzen dana berriz, oiek dirade biotz on, eta txit onarekin Jaungoikoaren itza aditzen dutenak, eta iraunerazitzen diotenak, eta iragopenaren bitartez, frutu ona ematen dutenak.

        16. Eta gañera esan zuen: Argi bat irazekita gero, ez du iñork ere lurrezko ontzi batekin estalitzen, ez oearen azpian ipintzen, baizik kandelero baten gañean ipintzen du, sartzen diranak argia ikusi dezaten.

        17. Zeren ez dagoan gauza ixillik, agertua izan bear ez duenik, ez ezkuturik, ezagutua eta zabaldua izan bear ez duenik.

        18. Begiratu ezazute bada, nola aditzen dituzuten nere erakutsiak, zeren daukanari emango zaio, eta ez daukanari, daukala uste duena ere, kenduko zaio.

        19. Bitartean etorri ziran bera billatzera bere ama, eta anaiak, eta jendetzagatik etzitezkean beragana joan.

        20. Eta adirazi zioten, esaten ziotela: Zure ama, eta anaiak an kanpoan daude, ikusi nai zaituztela.

        21. Berak erantzuten zuela, esan zuen: Nere ama, eta nere anaiak dira, Jaungoikoaren itza aditu, eta egiten dutenak.

        22. Egun batean gertatu zan, bera eta bere ikasleak ontzitxo batera igotzea, eta esan zien: itsasoko beste aldamenera goazen. Joan ziran bada.

        23. Eta itsasoan zijoazela, loak artu zuen Jesus, aize sendo batek bagak nastu zituen denboran, alako moduan, non, ontzia urez beteta, ondatzeko irriskuan zeuden.

        24. Eta alderatzen ziradela beragana esnatu zuten, esaten zutela: Erakuslea, galduak gera. Eta berak, jaikitzen zala, keñatu zituen aizea eta ekaitza, zeñak bereala gelditu ziran, eta itsasoa bare bare jarri zan.

        25. Eta esan zien: Zuen fedea non da? Baña berak beldurrez beteta, elkarri esaten zien: Zeñ dala esango ote degu au, aizeai, eta itsasoari agintzen diena, eta berak obeditzen diena?

        26. Eta allegatu ziran Jerasenoen errira, zeñ Galilearen aurkez dagoan.

        27. Eta atera zanean lurrera, irten zitzaion bidera gizon batek, denbora luzeetan demonioa zeukanak, zeñak etzuen soñekorik jantzitzen, eta zeñ etzan ere etxean egoten, baizik kobetako obietan.

        28. Au bada, Jesus ikusi zueneko, auzpeztu zan, eta boz goratuarekin itz egiten zuela, esan zuen: Zer daukat nik zer ikusi zurekin, o Jesus, Jaungoiko txit goratuaren semea? Erregututzen dizut, ez nazazula arren oñazetu.

        29. Zeren espiritu zikiñari agintzen zion, gizon huragandik atera zedilla, zeren denbora asko zan, berarekin jabeturik zegoala, eta kateakin eta grilluakin lotutzen bazuten ere, urratzen zituen lokarriak, eta demonioak eremuetara eramaten zuen.

        30. Jesusek galdetu zion: Zeñ da zure izena? Eta berak erantzun zuen: Taldea, zeren berari sartu zitzaiozkan demonioak asko ziran.

        31. Eta erregututzen zioten, lizera joateko etzitzaiela agindu.

        32. Eta bazegoan an txerri askoren, mendian bazkatzen ziradenen talde andi bat, eta eskatzen zioten, beretan sartzen utzi zitzaiela. Eta utzi zien.

        33. Irten ziran bada gizonagandik demonioak, eta txerrietan sartu ziran, eta bereala txerri talde guzia korrika joan zan, amiltoki batetik itsasora aurtikitzera, eta ito zan.

        34. Ikusi zutenean au txerrizaiak, iges egin zuten, eta adirazi zuten errian, eta txerrien etzauntzetan.

        35. Eta atera ziran jendetzak, gertatu zana ikustera, eta Jesusgana etorri ziran, eta arkitu zuten, Jesusek demonioak atera ziozkan gizona, eseria bere oñetan, jantzia, bere senera biurtua, eta beldurtu ziran.

        36. Eta ikusi zutenak kontatu zien, nola gizon hura demonio talde gabe gelditu zan.

        37. Eta Jerasenoen alderriko jende talde guziak erregututzen zioten, arren berakgandik alde egin zezala, zeren beldur andia zeukaten. Igotzen zala bada Jesus ontzitxo batera, itzuli zan.

        38. Eta beragandik demonioak aurtiki zituen gizonak erregututzen zion, berarekin eraman zezala. Eta Jesusek utzi zuen, esaten ziola:

        39. Zure etxera biurtu zaite, eta Jaungoikoak zure alde egin dituen mirariak kontatu itzatzu. Eta erri guztitik joan zan, Jesusek egin ziozkan mirariak agirian adiraztzen zituela.

        40. Eta itzuli zanean Jesus Galileara, erria irten zan bidera bera artzera, zeren guztiak itxedotzen zuten.

        41. Eta ona non etorri zan sinagogako agintaria zan gizon bat, Jairo izena zuena, eta Jesusen oñetan auzpeztu zan, erregututzen ziola, arren bere etxean sartu zedilla.

        42. Zeren zeukan amabi urte bezelatsuko alaba bat, zeñ iltzen zegoan. Ara zijoala bada, eta jende taldea estutua zegoala,

        43. Gertatu zan, amabi urte eta geiagoan odoljarioaz eririk zegoan emakume batek, zeñak zeukan guztia sendakiñetan kastatu zuen, batek ere sendatu ezin zuela;

        44. Alderaturik ostetik, bere soñekoaren ertzari ukitu zion, eta bereala bere odolaren jarioa gelditu zan.

        45. Eta Jesusek esan zuen: Zeñ da ukitu didana? Nola guztiak ukatzen zuten, Pedrok eta bere lagunak esan zioten: Erakuslea, jendetza andi batek estutu eta itotzen zaitu, eta galdetzen dezu: Nork ukitu dit?

        46. Eta Jesusek esan zuen: Norbaitek ukitu dit, zeren nik ezagutu det, bertute bat nigandik irten dala.

        47. Eta ikusirik emakumeak agertua izan zala, ikaraz etorri zan, eta bere oñetan auzpeztu zan, eta erri guztiaren aurrean adirazi zuen, zergatik ukitu zion; eta nola bereala sendatua gelditu zan.

        48. Eta Jesusek esan zion: Nere alaba, zure fedeak salbatu zaitu. Zoaz ondo.

        49. Oraindikan izketan ari zala, etorri zan bat sinagogako agintariagana, esaten ziola: Zure alaba il da, ez daukazu zertarako gogaiterazi Erakusleari.

        50. Eta Jesusek, itz au aditu zuenean, erantzun zion neskaitzaren aitari: Etzaite beldur izan, sinistu ezazu, eta onenbesterekin neskaitza salbatuko da.

        51. Eta etorri zanean etxera, etzuen utzi berarekin iñor ere sartu zedilla, baizik Pedro, eta Santiago, eta Juan, eta neskaitzaren aita eta ama.

        52. Eta guztiak zeuden negarrez eta suspirioz. Eta Jesusek esan zuen: Ez ezazute negarrik egin, zeren neskaitza ez dago illa, baizik lo datza.

        53. Eta irri egiten zioten Jesusi, baziekitelako illa zegoala.

        54. Jesusek bada eldu zion eskutik, eta boz goratuarekin esan zuen: Neskaitza, jaiki zaite.

        55. Eta bere anima gorputzera biurtu zan, eta bereala jaiki zan. Eta Jesusek agindu zien jaten eman zaiela.

        56. Eta bere gurasoak mirariz beteak gelditu ziran, zeñai agindu zien, iñori ere etzaiela esan gertatu zana.

BEDERATZIGARREN KAPITULUA

        1. Denboratsu bat geroago, bildurik amabi Apostoluak, eman zien eskubidea ta agintaritza demonio guztien gañean, eta bertutea eritasunak sendatzeko.

        2. Eta bialdu zituen Jaungoikoaren erreñua predikatzera, eta eriak sendatzera.

        3. Eta esan zien: Ez ezazute biderako ezerere eraman, ez makillarik, ez zakutorik, ez ogirik, ez dirurik, eta ez itzatzute ere bi tunika iduki.

        4. Eta sartzen zeraten edozeñere etxetan, egon zaitezte an, eta andikan etzaitezte atera.

        5. Eta iñork ere artzen etzaituzten tokian, erritik irtetzen zeratenean, zuen oñetako autsa ere astindu ezazute, bertan bizi diranen kontrako testigantzan.

        6. Irtetzen ziradela bada, bazijoazen erritik erri, Ebanjelioa adiraztzen zutela, eta toki guzietan eriak sendatzen zituztela.

        7. Eta Herodes Tetrarkak aditu zituen Jesusek egiten zituen gauza guztiak, eta etziekien zer sinistu, zeren batzuek esaten zuten:

        8. Juan illen artetik biztu da. Besteak: Elias agertu da: eta beste batzuek: Anziñako profetaren bat biztu da.

        9. Eta Herodesek esan zuen: Juan, nik lepomoistu nuen, zeñ ote da bada, nik beragatik alako gauzak aditzen ditudan au? Eta bera ikusteko billa zebillan.

        10. Eta biurturik Apostoluak, kontatu ziozkaten Jesusi egin zituzten gauza guztiak, eta bera, artzen zituela berezian berarekin, Betsaidako alderriko toki eremu batera alde egin zuen.

        11. Ezagutu zutenean an jendetzak, jarraitu zioten, eta Jesusek amorioz artzen zituen, eta Jaungoikoaren erreñuaren gañean itz egiten zien; eta osasunik etzeukatenak, sendatzen zituen.

        12. Eta eguna erortzen asi zan. Eta amabi Apostoluak alderatzen zirala beragana, esan zioten: Bialdu itzatzu jendetzak, joanik inguruetako erri eta balleretara, ostatua eta zer jan arkitu dezaten, zeren emen toki eremuan gauden.

        13. Jesusek esan zien: Eman zaiezute zuek jaten. Eta berak erantzun zuten: Bost ogi, eta bi ezkalu baizik ez daukagu, nai ez badezu joan gaitezen, eta jendetza gtuzti oiek bear duten janaria erosi dezagun.

        14. Eta bost milla bezelatsu gizon ziran. Orduan esan zien bere ikaslai. Berrogeita amarretik berrogeita amarreko saldoetan eserierazi zaiezute.

        15. Eta ala egin zuten. Eta guziai eserierazi zien.

        16. Eta berak bost ogiak, eta bi ezkaluak arturik, zerura begiratu zuen, eta bedeikatu zituen, eta zatitu zituen, eta ikasleai eman ziezten, jendetzaen aurrean ipiñi zitzaten.

        17. Eta jan zuten guztiak, eta ase ziran, eta gelditu zitzaienetik, amabi saski, zatiz beteak bildu zituzten.

        18. Eta gertatu zan egun batean, bakarrik orazioan zegoala, bere ikasleak ere berarekin zeuden, eta galdetu zien esaten ziela: Jendetzak, nor naizala ni esaten dute?

        19. Berak erantzun zuten, eta esan zuten: Askok diote Juan Bautista zerala, beste batzuek Elias, beste batzuek berriz anziñako profetaren bat biztu dala.

        20. Eta berak esan zien: Zuek berriz, zeñ naizala ni esaten dezute? Simon Pedrok erantzun zuen: Jaungoikoaren Kristoa.

        21. Eta berak erriertak berai egiñaz, adirazi zien, iñori onelakorik etzaiela esan,

        22. Eta gañera esan zien: Zeren bear dan gizonaren semeak oñaze asko iragotzea, eta zarrak, eta apaizburuak eta Eskribak kondenatua izatea, eta illa izan dedilla, eta irugarren egunean biztu dedilla.

        23. Baitaere guztiai esaten zien: iñork nai badu nere ondoren etorri, ukatu bedi bera, eta egunoro bere gurutzea eraman beza, eta jarraitu bizat.

        24. Zeren bere bizitza salbatu nai duenak, galduko du, eta kontrara, nere amorioz galtzen duenak bere bizia, irabaziko du.

        25. Eta, zer aurreratzen du gizonak mundu guztia irabaztearekin, baldin bera galtzen bada, eta berari kalte egiten bazaio?

        26. Zeren nere lotsa, eta nere itzen lotsa iñor ere bada, orrelakoen lotsa izango da gizonaren semea ere, datorrenean bere anditasunean, eta bere Aitarenean, eta Aingeru santuenean.

        27. Egiaz esaten dizutet, badiradela emen daudenetatik batzuek, ilko ez diradenak, Jaungoikoaren erreñua ikusi dezaten artean.

        28. Gertatu zan bada, itz oiek esan zituenetik zortzi egun bezelatsu geroago, artu zituen berarekin Pedro, Santiago, eta Juan, eta mendi batera orazio egitera igo zan.

        29. Eta orazioan zegoan artean, bere arpegia beste irudi batekoa agertu zan, eta bere soñekoa zuri eta argitsu biurtu zan.

        30. Eta ikusi ziran batbatean bi gizon beneragarri berarekin, zeñak ziran Moises eta Elias,

        31. Irudi gloriatsuan agertu ziradenak, eta itz egiten zuten berak mundu onetatik egingo zuen irteeraren gañean, zeñ Jerusalenen egiztatzeko zegoan.

        32. Pedro berriz eta bere lagunak, logalez beteak zeuden. Eta esnatu ziranean, Jesusen gloria ikusi zuten, eta gizon beneragarri biak laguntzen zioten.

        33. Eta oiek beragandik alde egitera zijoazenean, Pedrok esan zion: Erakuslea, gu emen ongi gaude. Egin ditzagun iru bizileku, zuretzat bat, Moisesentzat beste bat, eta Eliasentzat beste bat, zer esaten zuen etziekiela.

        34. Eta oiek esaten ari zala, etorri zan odei bat, zeñak estali zituen, eta ikusi zituztenean odei onetan sartzen, arrituak gelditu ziran.

        35. Eta odeitik irten zan boz bat, esaten zuena: Au da nere seme maitea, aditu ezazute.

        36. Boz au aditu zanean, Jesus bakarrik arkitu zan. Eta berak ixillik egon ziran, eta iñori ere etzioten orduan esan, ikusi zituzten gauzaetatik batere.

        37. Biaramonean menditik jetxitzen ziradela, jende talde andi bat bidera irten zitzaien;

        38. Eta bere erditik gizon batek deadar egin zuen, esaten zuela: Erakuslea, erregututzen dizut, arren urrikaltasuneko begiakin begiratu dizaiozula nere semeari, zeren bakarra dan,

        39. Eta espiritu gaizto batek artzen du, eta batbatean deadarrak eginerazitzen diozka, eta lurraren kontra aurtikitzen du, eta darabil txit agudo batera ta bestera, bitsa aotik aurtikierazitzeraño, eta beragandik nekez alde egiten du, bere aragiak urratuta gero.

        40. Zure ikasleai erregutu diet aurtiki dezatela, baña ezin izan dute.

        41. Eta Jesusek, erantzuten zuela, esan zuen: O arraza sinosgogor eta gaiztoa! Noizarteraño egongo naiz zuekin eta sufrituko zaituztet? Zure semea onara ekarri zadazu.

        42. Eta alderatu zanean, lurraren kontra demonioak aurtiki zuen, eta gaizki zerabillan.

        43. Baña Jesusek, errierta eginik espiritu zikiñari, mutilla sendatu zuen, eta bere aitari biurtu zion.

        44. Eta guztiak arritzen ziran Jaungoikoaren eskubide andiarekin: eta guztiak mirarituak zeudela egiten zituen gauza guztiakin, bere ikaslai esan zien: Jarri itzatzute zuek zuen biotzetan, esatera noatsuten itzak, zeren gertatuko dan, gizonaren semea, gizonen eskuetan jarria izatea.

        45. Baña berak izketa au etzuten aditu, eta zan berentzat illuna, alako moduan, itz oiek adirazten zutena, non, ezerere etzuten konprenditu, eta beldur ziran itz onen gañean berari galdetzen.

        46. Eta sartu zitzaien berai gogorazioa, beretatik zeñ andiena izango ote zan.

        47. Baña Jesusek ikusirik beren biotzeko gogorazioak, artu zuen eskutik mutikotxo bat, eta bere ondoan jarri zuen.

        48. Eta esan zien: Mutikotxo au nere izenean artzen duen edozeñek, ni artzen nau, eta ni artzen nauenak, ni bialdu ninduena artzen du. Eta ala, zuen artean txikiena dana, andiena au da.

        49. Orduan Juanek, asirik izketan, esan zion: Jauna, ikusi degu bat, zure izenean demonioak aurtikitzen, eta galerazi diogu, zeren ez dizun zuri gurekin jarraitzen.

        50. Jesusek esan zion: Etzaiozute galerazi, zeren zuen kontra ez dagoana, zuekin dago.

        51. Eta zegoanean kunplitzeko, Jesus mundu onetatik irtengo zan denbora, bidean jarri zan, arpegi garratz bat ipintzen zuela Jerusalenera joateko.

        52. Eta bialdu zituen batzuek bere aurretik, bere etorrera adiraztzeko, zeñak joaten ziradela, Samariatarren erri batean sartu ziran, beretzat ostatua prestatzeko.

        53. Baña etzuten artu nai, zeren Jerusalenera zijoala adiraztzen ematen zuen.

        54. Ikusirik au bere ikasle Santiago, eta Juanek, esan zuten: Nai dezu agindu dezagun, zerutik sua jetxi dedilla, eta iretsi ditzala?

        55. Baña Jesusek, berakgana itzulita, errierta egin zien, esaten zuela: Zeñ espirituarenak zeraten ez dakizute.

        56. Gizonaren semea etzan etorri gizonak galtzera, baizik berak salbatzera. Eta beste erri batera joan ziran.

        57. Eta gertatu zan, bidean zijoazela gizon batek berari esatea: Nik jarraituko dizut, joaten zeran edozeñ tokitara.

        58. Baña Jesusek erantzun zion: Azeriak kobak dauzkate, eta zeruko egaztiak kabiak, baña gizonaren semeak bere burua non etzin ez dauka.

        59. Eta beste bati Jesusek esan zion: Darraidazu. Berak berriz esan zion: Jauna, utzi zadazu lenago joan nadin, eta nere aita obiratu dezadan.

        60. Eta Jesusek esan zion: Utzi zaiezu illai, beren illak obiratu ditzaten.

        61. Eta beste batek esan zion: Nik jarraituko dizut Jauna, baña lenago laketu zadazu, nere etxeko gauzak utzitzen.

        62. Eta Jesusek esan zion: Eskua goldean jarri, eta gero atzera begiratzen duenik, Jaungoikoaren erreñurako ez da gai.

AMARGARREN KAPITULUA

        1. Oiek iragota gero, autu zituen Jaunak beste irurogeita amabi, eta binan binan bialdu zituen bere aurretik, bera etorriko zan erri, eta toki guztietara.

        2. Eta esaten zien: Uzta egiaz asko dago, langillak berriz gutxi dirade. Erregutu zaiozute bada uztaren jabeari, bere uztara langillak bialdu ditzala.

        3. Zoazte, ona non nik bialtzen zaituztedan, arkumeak otsoen artera bezela.

        4. Ez ezazute eraman zizkurik, ez zakutorik, ez zapatarik, eta etzaitezte ere gelditu bidean, iñori ere diosalik egiten.

        5. Edozeñere etxetan sartzen zeratenean, aurrena esan ezazute: Etxe onetan pakea izan dedilla.

        6. Eta bertan balego pakearen semeren bat, zuen pakeak atsedengo du bere gañean, bestela zuekgana itzuliko da.

        7. Eta etxe artan beratan egon zaitezte, berak daukatena jaten eta edaten dezutela, zeren lanean ari dana, bere ordañaren diña bada. Etzaitezte berriz etxetik etxe ibilli.

        8. Edozeñere erritan sartzen zeratenean, eta ostatuz artzen zaituztenean, aurrean jartzen dizutena jan ezazute.

        9. Eta bertan arkitzen diraden eriak sendatu itzatzute; eta esan zaiozute: Jaungoikoaren erreñua zuekgana alderatu da.

        10. Baña baldin sartu zeraten errian artu nai ez bazinduzte, irtetzen zeratela bere plazaetara, esan ezazute:

        11. Zuen errian itsatsi zagun autserañokoa, zuen kontra astintzen degu, baña alaere jakin ezazute, Jaungoikoaren erreñua alderatu dala.

        12. Nik esaten dizutet: Sodoma juizioko egunean, erri hura baño gogortasun gutxiagorekin tratatua izango dala.

        13. Ai zure zorigaiztokoa Korozain! Ai zure zorigaiztokoa Betsaida! Zeren baldin Tiron eta Sidonen izan balirade eginak, zuekgan egin diran mirariak, denbora da zilizioz estalita, eta autsaen gañean eserita, penitenzia egingo zutela.

        14. Argatik Tiro eta Sidon zuek baño biguñtasun geiagorekin juzgatuak izango dirade.

        15. Eta zu, o Kafarnaum, zeruraño jaso eta altxatu zerana! infernuraño beeratua izango zera.

        16. Zuek aditzen zaituztenak, ni aditzen nau, eta zuek mezpreziatzen zaituztenak, ni mezpreziatzen nau. Eta ni mezpreziatzen nauenak, ni bialdu ninduena mezpreziatzen du.

        17. Eta irurogeita amabiak bozkarioz beteak itzuli ziran, esaten zutela: Jauna, zure izenean demonioak berak ere gure mendean jartzen dira.

        18. Eta berak esan zien: Ni nengoan ikusten, nola Satanas, oñazkarraren gisara zerutik erortzen zan.

        19. Zuek ikusten dezute, nola eman dizutedan eskubidea, zapaltzeko sugeak, eta lupuak, eta etsaiaren indar guztia, eta ezerk ere ez dizutela gaitzik egingo.

        20. Alaere etzaitezte bozkariotu, espirituak zuen mendean jartzen zazkizutelako, baizik bozkariotu zaitezte, zuen izenak zeruetan eskribituak daudelako.

        21. Ordu artan beratan, agertu zuen Jesusek bozkario txit andi bat Espiritu Santuaren indarrez, eta esan zuen: Nik alabatzen zaitut, nere Aita, zeruko eta lurreko Jauna, jakintsuai, eta zentzudunai gauza oiek ezkutatu, eta aurrai agertu dizkizulako. Ala da, o Aita, zeren zure borondatea ala izan dan.

        22. Aitak gauza guztiak nere eskuan jarri ditu. Eta iñork ere ez du ezagutzen zeñ dan Semea, baizik Aitak, eta iñork ez du ezagutzen zeñ dan Aita, baizik semeak, eta semeak adirazi nai dionak.

        23. Eta bere ikaslakgana itzulirik, esan zuen: Zorionekoak zuek ikusten dituzuten gauzak ikusten dituztenak,

        24. Zeren esaten dizutet, asko profeta eta erregeak ikusi nai izan zituztela, zuek ikusten dituzuten gauzak, eta etzituzten ikusi, eta aditu, zuek aditzen dituzuten gauzak, eta etzituzten aditu.

        25. Jaiki zan orduan legeko erakusle bat, eta Jesus tentatzeko, esan zion: Erakuslea, zer egin bear det nik, betiko bizitza iritxitzeko?

        26. Eta Jesusek esan zion: Zer dago legean eskribitua? Nola irakurtzen dezu?

        27. Eta berak, erantzuten zuela, esan zuen: Maitatuko dezu zure Jaun Jainkoa zure biotz guzitik, eta zure anima guzitik, eta zure indar guziakin, eta zure adimen guziarekin, eta zure projimua zu zerori bezela.

        28. Esan zion Jesusek: Ederki erantzun dezu, ori egin ezazu, eta biziko zera.

        29. Baña berak justoa zala erakutsi nairik, Jesusi galdetu zion: Eta, nere projimua zeñ da?

        30. Eta orduan asirik izketan Jesus, esan zion: Bazetorren bein batean gizon bat Jerusalendik beerontz Jerikora, eta lapurren eskuetan erori zan, zeñak kendu zioten zeukan guztia, eta zauriz betetzen zutela, erdi illa utzita, joan ziran.

        31. Eta gertatu zan apaiz bat bide artatik beerontz jetxitzea; eta ikusirik gizona, aurrera irago zan.

        32. Orobat Lebita bat ere, egon bazan ere toki aren ondoan, eta ikusi bazuen ere, aurrera irago zan.

        33. Baña Samariako gizon, bidean zijoan bat, etorri zan bere aldera, eta ikusi zuenean, urrikaldu zan.

        34. Eta alderatzen zala beragana, bere zauriak lotu ziozkan, igortzitzen ziozkala olioarekin, eta ardoarekin; eta bere zaldiaren gañean jartzen zuela, ostatura eraman zuen, eta zaitu zuen.

        35. Eta biaramonean bi diru atera zituen, eta ostatariari eman ziozkan, esaten ziola: Zaitu ezazu, eta gañera kastatzen dezun guztia, nik, itzultzen naizanean, emango dizut.

        36. Iru oietatik, zeñ uste dezu izandu zala, lapurren eskuetan erori zanaren projimua?

        37. Eta berak erantzun zuen: Gizon zaurituarekin urrikaldu zana. Eta Jesusek esan zion: Zoaz, eta zuk ere orobat egin ezazu.

        38. Jarraitzen ziola Jesusek aurrera bere bideari, sartu zan erri batean, non Marta izena zuen andre batek, bere etxean ostatuz artu zuen,

        39. Zeukan onek aizpa bat, Maria izena zuena, zeñ ere, eseria Jaunaren oñetan, bere itza aditzen zegoan.

        40. Bitartean Marta, zebillan txit arazo andietan bear zana prestatzeko, eta argatik Jaunagana joan zan, eta esan zion: Jauna, ez al dezu ikusten nere aizpak etxeko lanetan bakarrik utzi nauela? Esan zaiozu bada lagundu dizadala.

        41. Baña Jaunak, erantzuten ziola, esan zion: Marta, Marta, gauza txit askotan arazotua eta nekatua zabiltza,

        42. Eta egiaz gauza bakar bat da premiazkoa. Mariak autu du lanik onena, kendua izango etzaiona.

AMAIKAGARREN KAPITULUA

        1. Egun batean, zegoala Jesus orazioan toki batean, orazioa bukatu zuenean, bere ikasleetatik batek esan zion: Jauna, erakutsi zaguzu orazio egiten, Juanek ere bere ikaslai erakutsi zien bezela.

        2. Eta Jesusek erantzun zien: Orazio egiten jartzen zeratenean, esango dezute: Aita, zure izena santutua izan bedi. Betor gugana zure erreñua.

        3. Egunoroko gure ogia gaur eman zaguzu.

        4. Eta barka zazkiguzu gure bekatuak, zeren guk ere zor digun guziari barkatzen diogu. Eta etzaguzu utzi tentazioan erortzen.

        5. Eta esan zien: Zuetatik batek baleuka adiskide bat, eta joango balitza beragana gauaren erdian, ta esango balio: Adiskidea, iru ogi prestatu zazkidazu,

        6. Zeren beste adiskide bideante bat nere etxera etorri da, eta ez daukat ezerere zer emanik.

        7. Berak barrendik erantzungo balio ere: Etzadazu gogaiterazi, atea itxia dago, eta nere morroiak nerekin oean daude, ez niteke jaiki zuri ogiak ematera.

        8. Besteak jarraituko balio ots, eta ots egiteari; esaten dizutet, jaikita ematen ez badiozka ere, adiskidea dalako, gogaiterazitzen diolako bederik, jaikiko da, eta bear dituen guztiak emango diozka.

        9. Ala esaten dizutet nik, esan zuen Jesusek, eskatu ezazute, eta emango zazute. Billatu ezazute, eta arkituko dezute, ots egin ezazute, eta idikiko zazute.

        10. Zeren eskatzen duen guztiak, artzen du, eta billatzen duen guztiak, arkitzen du, eta ots egiten duenari, idikiko zaio.

        11. Eta baldin zuen artean seme batek bere aitari ogia eskatuko balio, arri bat emango al dio? Edo arrai bat eskatuko balio, arraiaren lekuan, suga bat emango al lioke?

        12. Edo arraultza bat eskatzen badu, lupu bat emango al dio?

        13. Bada baldin zuek, gaiztoak izanik, zeraten bezela, zuen semeai gauza onak ematen badakizute, zenbat geiago zuen Aita, zeruetan dagoanak, emango die espiritu ona eskatzen diotenai?

        14. Beste egun batean zegoan Jesus aurtikitzen demonio bat, zeñ mutua zan. Eta demonioa aurtiki zuenean, mutuak itz egin zuen, eta jendetza guztiak arrituak gelditu ziran.

        15. Eta beretatik batzuek esan zuten: Beelzebub demonioen prinzipeagan, demonioak aurtikitzen ditu.

        16. Eta beste batzuek, tentatzen zutela, zeruan mirariren bat ikusierazi zaiela, eskatzen zuten.

        17. Eta berak, beren gogorazioak ikusi zituenean, esan zien: Beragan berezitua dagoan erreñu guzia, arrasatua geldituko da, eta etxea etxearen gañean eroriko da.

        18. Baldin bada Satanas ere beragan berezitua badago, nola bere erreñuak iraungo du? Esaten dezuten ezkero zuek, nik demonioak Beelzebubgan aurtikitzen ditudala.

        19. Eta baldin nik Beelzebubgan demonioak aurtikitzen baditut, zuen semeak zeñgan aurtikitzen dituzte? Argatik berak zuen juezak izango dirade.

        20. Egiaz, baldin nik Jaungoikoaren beatzarekin demonioak aurtikitzen baditut, noaski Jaungoikoaren erreñua zuekgana allegatu da.

        21. Gizon azkar, ongi armatu batek bere etxeko sarrera zaitzen duenean, dauzkan gauza guztiak ongi gordeak daude.

        22. Baña etorririk gero bera baño sendoago bat, garaitzen badu, bere arma guztiak kenduko diozka, eta bilduta zeuzkan gauza guztiak partituko ditu.

        23. Nerekin ez dagoana, nere kontra dago, eta nerekin biltzen ari ez danak, barreiatzen ditu.

        24. Espiritu zikin bat gizonagandik irten danean, toki legorretatik dabil, toki baten billan, atsedetzeko, eta arkitzen ez duenean, esaten du: itzuliko naiz nere etxera, nondik atera nintzan.

        25. Eta ara etorririk, garbitua ta apaindua arkitzen du.

        26. Orduan badijoa, eta beste zazpi espiritu, bera baño gaiztoagoak, berarekin artzen ditu, eta etxe onetan sarturik, an egotez gelditzen da. Eta gizon aren atzenak, asiera baño gaiztoagoak egiten dira.

        27. Gauza oiek esaten ari zala, altxatzen zuela boza jendetzako emakume batek, esan zion: Zorionekoa, erabilli zinduen sabela, eta artu zinduzten bularrak.

        28. Eta Jesusek esan zuen: Zorionekoagoak oraindik, Jaungoikoaren itza aditzen dutenak, eta kunplitzen dutenak.

        29. Eta nola jendetzak biltzen ziran, asi zan esaten: Giza arraza au, arraza gaiztoa da: berak mirari bat eskatzen dute, baña etzaie beste miraririk emango, Jonas profetaren miraria baño.

        30. Zeren, nola Jonas Ninibetarrentzat miraria izan zan, ala erreñu onentzat ere, gizonaren semea izango da.

        31. Egoeko erregiña jaikiko da juizioko egunean, erreñu onetako gizonen kontra, zeren bera, munduaren bukaeratik Salomonen jakinduria aditzera etorri zan: eta ikusten dezute, nola emen Salomon baño andiago bat daukazuten.

        32. Ninibeko gizonak jaikiko dira juizioan giza arraza onen kontra, eta kondenatuko dute, zeren berak Jonasen predikazioarekin penitenzia egin zuten, eta Jonas baño andiagoa dan bat ona emen non dagoan.

        33. Ez du iñork ere argi bat erazekiten, ipintzeko toki ezkutu batean, ez lakari baten azpian, baizik kandelero baten gañean; sartzen diranak argia ikusi dezaten.

        34. Zure gorputzeko argia zure begia da. zure begia garbia badago, zure gorputz guztia argitsua egongo da, baña baldin gaitzik baleuka, zure gorputza ere illuntasunez betea egongo da.

        35. Begiratu ezazu bada, zugan dagoan argia illuntasuna izan ez dedin.

        36. Zeren zure gorputza balego guztia argitsua, zatirik batere illuna iduki gabetanik, guztia argitsua izango da, eta argi argitsu batek bezela argi egingo dizu.

        37. Eta izketan ari zala, Fariseo batek erregutu zion, bere etxera jatera joan zedilla; eta Jesus etxean sarturik, maiean eseri zan.

        38. Eta Fariseoa asi zan bere arteko gogorazioetan esaten: Zergatik jaten jarri baño lenago ez ote da garbitu?

        39. Eta Jaunak esan zion: Zuek, o Fariseoak, edanontziak eta platerak kanpotik garbitzen dituzute: baña zuen biotzaren barrena lapurretaz eta gaiztakeriaz betea dago.

        40. O jakinduria gabeak! Kanpokoa egin zuenak barrendikoa ere ez al zuen egin?

        41. Bear dezuten baño geiago daukazutenetik limosna eman ezazute, eta onenbesterekin, zuentzat gauza guztiak garbiak dirade.

        42. Baña, ai zuen, Fariseoen doakabeak! Pagatzen dezutenenak mendaren, bortusaiaren, eta barazki mota guzien amarrena, eta Jaungoikoaren juizio ta karidadearekin etzerate oroitzen.

        43. Ai zuen, Fariseoen doakabeak! Lenbiziko erakustokiak Sinagogetan, eta agurrak egin ditzatzutela kanpoan maitatzen dezutenak!

        44. Ai zuen, Fariseoen doakabeak, zeren estaliak dauden obiak bezelakoak zeraten, zeñaen berririk beren gañetik iragotzen diran gizonak ez daukaten.

        45. Orduan, erantzuten zuela legetsu batek, esan zion: Erakuslea, orrela itz eginaz gu ere lotsatzen gaituzu,

        46. Eta berak esan zion: Ai zuen, legetsuen ere doakabeak, zeren gizonen gañean ipintzen dituzuten, eraman ezin dituzten zamak, eta zuek beatzarekin ere ez diezute ukitzen.

        47. Ai zuen, profetai obi panparroiak egiten dieztezutenen, doakabeak, izanik zuen gurasoak berak il zituztenak.

        48. Onela adiraztzen dezute, zuen gurasoen lan gaiztoak ontzat ematen dituzutela, zeren berak il zituzten, eta zuek berai obiak egiten dieztezute.

        49. Argatik Jaungoikoaren jakinduriak ere esan zuen: Nik bialduko dieztet profetak eta Apostoluak, eta batzuek ilko dituzte, eta persegituko dituzte besteak.

        50. Erreñu oni eskatua izan dizaion, munduaren asieratik onara isuria izan dan profeta guztien odolaren kontua,

        51. Abelen odoletik Zakariasen odoleraño, zeñ izan zan illa aldarearen eta tenploaren bitartean. Bai, nik esaten dizutet: gizon arraza oni oien kontua eskatuko zaio.

        52. Ai zuen, lege erakusleen, jakinduriako giltza gorde dezutenen doakabeak! Zuek zerok etzerate sartu, eta sartzera zijoazenai ere galerazi diezute.

        53. Gauza guzi oiek esan ziozkatenean Fariseoak, eta legeko erakuslak asi ziran berari txit sendo kontra egiten, eta era askotara berari aoa estalitzen,

        54. Azeloak jartzen ziozkatela, eta bere aotik zerbait billatzen zutela bera salatzeko.

AMABIGARREN KAPITULUA

        1. Eta zeudela Jesusen inguruan jendetza andiak, eta anbeste, non, elkar salatu eta zapaltzen zuten, asi zan bere ikasleai esaten: Alde egin ezazute Fariseoen legamitik, zeñ dan hipokresia.

        2. Eta ez dago gauza ain estalirik, non agertuko ez dan.

        3. Eta ala illunetan esan zenduztenak, egunaren argitan esango dirade, eta belarrira esan zendutena geletan, tellatuetan predikatuko da.

        4. Eta zuei, nere adiskideak zeratenai, esaten dizutet nik orain, etzaiteztela ikaratu, gorputza iltzen dutenakgatik; eta au eginik, gero ezerere egin ez lezakenakgatik.

        5. Nik erakutsiko dizutet, zeñaen beldur izan bear zeraten, bizia kenduta gero, infernura aurtiki lezakeanaren beldur izan zaitezte, berriz esaten dizutet, onen beldur izan zaitezte.

        6. Ez al da egia, bost txoritxo txanpon batean saltzen dirala; eta alaere beretatik bat ere ez daukala Jaungoikoak aztuta?

        7. Zuen buruetako illerañokoak, guztiak kontatuak daude. Argatik Jaungoikoak aztuta idukiko zaituzten beldurrik ez ezazute iduki. Txori askok baño zuek geiago balio dezute.

        8. Esaten dizutet bada: Gizonen aurrean aitortzen nauena, gizonaren semeak ere, Jaungoikoaren aingeruen aurrean beretzakotzat ezagutu, eta aitortuko dauela.

        9. Bestera, gizonen aurrean ukatzen nauena, Jaungoikoaren aingeruen aurrean ukatua izango da.

        10. Baldin iñork gizonaren semearen kontra itz egiten badu, bekatu au barkatua izango zaio. Espiritu Santuaren kontra blasfematzen duenari berriz, etzaio barkatuko.

        11. Eramaten zaituztenean berriz Sinagogetara, eta majistraduakgana, eta agintariakgana, etzaitezte arduraz egon, nola edo zer erantzun eta esango ote dezuten:

        12. Zeren Espiritu Santuak erakutsiko dizuten ordu artan, zer esan bear dezuten.

        13. Orduan aditzalleen arteko batek esan zion: Nere anaiari esan zaiozu, neri tokatzen zatan herenziaren zatia eman dizadala.

        14. Eta Jesusek erantzun zion: O gizona! Zuen arteko juez, eta partitzalle, nork egin nau ni?

        15. Eta esan zien: Kontuan zaudete, eta zikoiztasun guzitik alde egin ezazute, zeren gizonaren bizia, dauzkan ondasunen ugaritasunean ez dagoan.

        16. Eta parabola au ere esan zien: Gizon aberats batek bere soroetan uzta txit ugari bat izan zuen.

        17. Eta zegoan gogorazioetan bere artean, esaten zuela: Zer egingo det nik, nere gari aleak sartzeko gai dan tokirik ez daukadan onek?

        18. Eta atzenean esan zuen: Au da egin bear dedana, Desegingo ditut nere aletokiak, eta andiagoak egingo ditut, eta beretan ipiñiko ditut, bildu ditudan ale guztiak, eta nere ondasunak,

        19. Eta orduan nere animari esango diot: O nere anima! Ondasun asko, asko urteetarako gordeak dauzkazu, atseden ezazu, jan ezazu, edan ezazu, eta ongi bizi zaite.

        20. Eta Jaungoikoak esan zion: Zentzugabea! Gau onetan eskatuko dizute zure anima, eta, gordeak dauzkazun ondasunak, norentzat izango dirade?

        21. Au da gertatzen zaiona, bukatu zuen Jesusek, beretzat ondasunak montoitzen dituenari, eta Jaungoikoaren begietan aberatsa ez danari.

        22. Eta bere ikaslai esan zien: Etzaitezte arduraz egon, nola biziko zeraten, jango dezutenaren gañean, ez gorputzaren aldamenetik zer jantziko dezuten.

        23. Bizitza, geiago da janaria baño; eta gorputza soñekoa baño.

        24. Begiratu zaiezute belai, berak ez dute ezerere ereitzen, ez igitaitzen, ez daukate ere janarigelarik, ez aletokirik; eta alaere Jaungoikoak bazkatzen ditu. Orain bada, aiek baño zuek, zenbat geiago balio ez dezute?

        25. Eta gañera, zuetatik zeñek, danik asmazio geienakin ere, bere luzeera beso bakar batean ere geitu dezake?

        26. Baldin bada gauzarik txikienik ere ez badezakezute egin, zertarako zaudete gañerakoetarako arduratan?

        27. Begiratu zaiezute liliai, nola azitzen diran, ez dute lanik egiten, ez iruñtzen. Alaere esaten dizutet, Salomon, bere anditasun guztian ere, etzala egon jantzirik, lore oietatik bat bezela.

        28. Baldin bada, gaur kanpoan dagoan, eta biar labera aurtikia dan belar bat, Jaungoikoak ala jantzitzen badu, zenbat geiago zuek, fede gutxiko gizonak?

        29. Ala bada etzaiteztela egon antsiatuak, jatekoa, edo edatekoa billatzen dezutenean, eta ez ezazute ere zuen gogoa estu eta larri iduki.

        30. Zeren gauzaen billan arazotuak dabiltzanak munduko jendeak dirade. Zuen Aitak badaki, oiek bear dituzutela.

        31. Argatik, aurrena billatu ezazute Jaungoikoaren erreñua eta bere justizia, eta oiek guziok gañera itsatsita emango zazkizute.

        32. Ez daukazute zuek zertan ezeren ere beldurrik iduki, nere artalde txikitxoa, zeren zuen Aita zerukuari ongi iritzi zizaion, betiko erreñua zuei ematea.

        33. Saldu itzatzute dauzkazuten gauza guztiak eta limosnak egin itzatzute. Zartutzen ez diran zizku batzuek egin itzatzute, beñere galtzen ez dan tesoro bat zeruan, nora lapurrak ez diran allegatzen: eta non ez duen sitsak jaten.

        34. Zeren non dagoan zuen tesoroa, an egongo da zuen biotza ere.

        35. Zaudete, zuen soñekoak gerrian lotuak dauzkazutela, eta zuen eskuetan argi irazekiak iduki itzatzute.

        36. Eta izan zaitezte, beren nagusi, eztaietatik itzultzen danaren zai dauden morroien antzekoak, allegatzen danean, eta atea jotzen duenean, bereala idikitzeko.

        37. Doatsuak serbitzari aiek, zeñak nagusiak, datorrenean, bellan arkitzen dituen, egiaz esaten dizutet, berak bere soñekoaren magalak gerriraturik, maiean eserieraziko diela, eta bera berak serbitzen jarriko dala.

        38. Eta etorriko balitza bigarren beillan, eta irugarren beillan, eta ala prestatuak arkituko balitu, alako morroiak doatsuak dirade.

        39. Ziertotzat iduki ezazute, familiako buruak baleki, zeñ ordutan lapurra etorriko dan, dudarikan gabe beillan egongo litekeala; eta ez lukeala utziko, bere etxea zulatua izaten.

        40. Ala zuek ere zaudete beti prestatuak, zeren uste ez dezuten orduan, gizonaren semea etorriko dan.

        41. Orduan Pedrok esan zion: Parabola au guri esaten diguzu, ala guztiai?

        42. Eta Jaunak esan zion: Zeñ uste dezu dala administratzalle leial eta zentzudun hura, zeñ bere nagusiak bere familiako otseñen burutzat jarri zuen, bakoitzari bere denboran, dagokion gari neurria emateko?

        43. Zorionekoa alako serbitzaria, bere nagusiak bere itzulieran, ala egiten duela arkitzen badu.

        44. Egiaz esaten dizutet, bere ondasun guztiak bere kontura utziko dituela.

        45. Baña baldin morroi ark, bere biotzean esango balu: Nere nagusiari berandututzen zaio etortzea, eta asiko balitza morroiak eta neskameak jotzen; eta jaten, eta edaten eta moskortzen,

        46. Morroi aren nagusia, gutxien uste duen egunean, ta ez dakian orduan etorriko da, eta bere etxetik aurtikiko du, eta morroi desleialaren ordaña emango dio.

        47. Eta ala, arako morroi, bere nagusiaren borondatea ezaguturik, alaere gauzak zuzen jarri etzituenak, eta bere Jaunaren borondatea egin etzuenak, asko azote artuko ditu.

        48. Baña ezagutu gabe, kastiguaren diña diran gauzak egin dituenari, azote gutxi emango zaio. Zeren, askoren kontua eskatuko zaio, asko eman zitzaionari, eta bere kontura asko gauza utzi zitzaionari, kontu geiago eskatuko diote.

        49. Ni etorri naiz, lurrean sua ipintzera, eta, zer besterik nai det, baizik irazekia egon dedilla?

        50. Odolezko bataio batekin bataiatua izan bear det nik, eta, nola estututzen dan nere biotza, kunplitua ikusi dezadan artean!

        51. Uste al dezute, lurrera etorri naizala pakea ipintzera? Ez, baizik bata besteagandik berezitzera, ala esaten dizutet:

        52. Alako moduan, non, oraindandik egongo dira etxe batean bost elkarren kontra berezituak eta elean, iru biren kontra, eta bi iruen kontra.

        53. Aita, semearen kontra egongo da; eta semea, aitaren kontra. Ama, alabaren kontra; eta alaba, amaren kontra. Amagiarraba errañaren kontra; eta erraña amagiarrabaren kontra.

        54. Jendetzari ere esan zion: ikusten dezutenean eguzkiaren sartaldetik odei bat jaikitzen dala, bereala esaten dezute: Ekaitzak dauzkagu, eta ala gertatu oi da.

        55. Eta ikusten dezutenean Egoeko aizea darabillala, esaten dezute: Bero egin bear du, eta ala egiten du.

        56. Hipokritak! Zeruaren eta lurraren iruditik badakizute etorkizunak adiraztzen, nola bada Mesiasen denbora au ez dakizute ezagutzen?

        57. Edo, nola, zuekgan zerokgan iragotzen danetik, zer dan justoa ez dezute juzgatzen?

        58. Zoazanean zure etsaiarekin kerella ipintzera majistraduagana, bidean egin ezazu al dezun guztia, beragandik libratzeko, juezagana indarrez eraman etzaitzan, eta juezak agoazillaren eskuetan jarri etzaitzan, eta agoazillak karzelan sartu etzaitzan.

        59. Esaten dizut, atzeneko ardita pagatu dezazun artean, etzerala andik aterako.

AMAIRUGARREN KAPITULUA

        1. Denbora onetan beronetan, etorri ziran batzuek, eta kontatu zioten Jesusi, gertatu zitzaiena Galileatar batzuei, zeñaen odola, Pilatosek berak nastu zuen, berak eskeñtzen zituzten sakrifizioetako odolarekin.

        2. Eta, erantzuten zuela Jesusek, esan zien: Uste al dezute, Galileatar aiek ziradela, beste Galileatar guztien artean bekataririk andienak, onela kastigatuak izan ziradelako?

        3. Ezetz esaten dizutet: eta jakinik iduki ezazute. Zuek guztiok penitenzia egiten ez badezute, guziok batean galduko zeratela.

        4. Nola ere arako emezortzi gizon, zeñaen gañera Siloeko dorrea erori zan, eta il ziran. Uste al dezute aiek ziradela, Jerusalenen bizi ziradenen artean, pekaturik geien zeukatenak?

        5. Ezetz esaten dizutet; eta baldin ez badezute penitenzia egiten, guziok batbatean galduko zerate.

        6. Eta gañera, parabola au ere esan zien: Gizon batek zeukan bere mastian piko ondo bat ipiñita; eta etorri zan beragana frutuaren billa, eta etzuen arkitu.

        7. Argatik mastizaiari esan zion: ikusten dezu, iru urte diradela, pikuondo onetara natorrela frutuaren billan, eta ez det arkitzen, ebaki ezazu bada, zergatik lurrean alperrik egongo da?

        8. Baña berak erantzun zuen: Jauna, oraindikan urte onetan utzi zaiozu; bere ingurua aitzurtua det, eta zimaurra aurtikiko diot,

        9. Ikusteko ala fruturik ematen ote duen, bestela orduan ebakiko dezu.

        10. Zegoala Jesus larunbateko egun batean Sinagogan erakutsiak ematen,

        11. Ona non etorri zan ara emakume bat, espiritu gaizto batek emaniko gaitz bat, emezortzi urtean zeukana, eta makurtua zebillan, iñolako moduz ere, goirontz begiratu etzitzakeala.

        12. Jesusek, ikusi zuenean, beragana ots egin, eta esan zion: Emakumea, zure gaitzetik sendatua gelditzen zera.

        13. Eta eskuak bere gañean ipiñi zituen, eta bereala zuzen jarri zan, eta Jaungoikoari eskerrak eta alabantzak ematen ziozkan.

        14. Sinagogako agintaria aserreturik, Jesusek emakume au larunbatean sendatu zuelako, erriari esaten zion: Sei egun daude, zeñaetan lanean ari bear dan. Oietan bada atozte sendatuak izatera; baña larunbatean ez.

        15. Baña Jaunak, zuzendurik itza beragana, esan zion: Hipokritak! Zuetatiko bakoitzak ez al du askatzen ganbelatik bere idia, edo bere astoa, larunbata izan arren, eta ez darama ura edatera?

        16. Eta, Abrahamen alaba onek, zeñ, ikusten dezuten bezela, Satanasek lotuta iduki duen emezortzi urtean, ez al zuen izan bear lokarri oietatik askatua larunbateko egunean?

        17. Eta itz oietara, bere etsai guztiak lotsatuak gelditu ziran, eta erri guztia bozkariotzen zan berak egiten zituen gauza, gloriaz beteetan.

        18. Jesusek esaten ere zuen: Jaungoikoaren erreñua zer gauzaren antzekoa da, edo zerekin berdindu nezake?

        19. Da, moztaza ale baten antzekoa, zeñ gizon batek artu zuen, eta bere baratzean erein zuen,zeñ aziaz joan zan, zuaitz andi bat izatera allegatu arteraño, alako moduan, non, zeruko egaztiak bere errametan atsedetzen zuten.

        20. Eta berriz ere esan zuen: Zer gauzaren antzekoa dala Jaungoikoaren erreñua, esango det?

        21. Da legami baten antzekoa, zeñ artu zuen emakume batek, eta iru iriñ neurritan nastu zuen, ore guztia legamiztatu zan artean.

        22. Eta ala, erakutsiak emanaz zijoan erri eta etxadietatik Jerusalenerako bidean,

        23. Eta batek galdetu zion: Jauna, egia ote da gutxi dirala salbatzen diranak? Berak aditzalleai erantzun zien.

        24. Ate estutik sartzeko indar andiak egin itzatzute; zeren egiaz esaten dizutet, asko sartu naiko dirala, eta ezingo dirala sartu.

        25. Eta familiako aita sartzen danean, eta atea itxitzen duenean, kanpoan zaudetela, asiko zerate ots egiten atean, esaten dezutela: Jauna, idiki zaguzu. Eta berak erantzungo dizute: Ez dakit zuek nongoak zeraten.

        26. Orduan asiko zerate esaten: Zure aurrean jan, ta edan genduen, eta zuk gure plazaetan predikatzen zenduen.

        27. Eta berak, berriz ere esango dizute: Zuek nongoak zeraten ez dakit. Alde egin ezazute nigandik, gaiztakeriaren egille guztiak.

        28. An negarra, ta ortzkarraskotsa izango da: ikusten dituzutenean Abraham, eta Isaak, eta Jakob, eta profeta guztiak Jaungoikoaren erreñuan, zuek berriz kanpora aurtikiak zeratela.

        29. Eta etorriko dira Sortaldetik, eta Sartaldetik, eta ifarretik, eta Egoetik, eta Jaungoikoaren erreñuko janedanean, maiean eseriko dirade.

        30. Eta ona emen orain atzenekoak diradenak, orduan lenbizikoak izango dirade, eta orain lenbizikoak diradenak, orduan izango dirade atzenekoak.

        31. Egun artan beratan etorri ziran Fariseoetatik batzuek, berari esatera: irten zaite emendik, eta zoaz beste toki batera, zeren Herodesek il nai zaituen.

        32. Eta berak esan zien: Zoazte, eta nere izenean azeri orri esan zaiozute: Jakin ezazu, oraindikan demonioak aurtiki, ta eriak sendatuko ditudala gaurko egunean, eta biar, baña irugarren egunean bukatua naiz.

        33. Alaere, ala gaur nola biar, eta etzi, nik nere bideari jarraitu bear diot, zeren ez diteke, profeta batek Jerusalendik kanpora bizia galtzea.

        34. O Jerusalen, Jerusalen! Profetak iltzen dituzuna, eta zugana bialduak diradenai, arrika egiten diezuna! Zenbat alditan nai izan nuen zure semeak biltzea, egaztiak bere kabia bere egoen azpian estalitzen duen bezela; eta zuk ez dezu nai izan!

        35. Ona emen non zuen bizilekua, eremutua gelditzera dijoan. Eta esaten dizutet, ez nazutela berriz ikusiko, etorri dedin artean eguna, zeñatan esango dezuten: Bedeikatua izan dedilla Jaunaren izenean datorrena.

AMALAUGARREN KAPITULUA

        1. Eta gertatu zan, sarturik Jesus jatera Fariseoetatik nagusietatiko baten etxean, larunbateko egun batean, berak bere azeloan zeuden.

        2. Eta ona non, ugerigaitza zeukan bat bere aurrean zegoan.

        3. Eta itzulirik Jesus Legetsu eta Fariseoakgana, esan zien: Zillegi al da larunbatean sendatzea?

        4. Eta berak ixillik gelditu ziran. Eta Jesusek, ukiturik ugerigaitzdunari, sendatu eta bialdu zuen.

        5. Zuzendurik gero berakgana, esan zien: Zuetatik zeñak bere astoa, edo bere idia putzu batera erortzen bazaio, ez du bereala aterako, larunbateko eguna izan arren ere?

        6. Eta etziekiten erantzun.

        7. Ikusirik orduan, konbidatuak izan ziranak, maiean lenbiziko esertokiak aututzen zituztela, parabola au ipiñi zien, esaten ziela:

        8. Eztaietara konbidatua zeranean, lenbiziko tokian etzaite eseri, zu baño andiagoren bat konbidatua egon ez dedin.

        9. Eta etorirrik gero, zu eta hura konbidatu zinduztena, esan ez dizazun: Tokia, oni eman zaiozu. Eta orduan, lotsatuta, atzeneko tokira joateko premian arkitu etzaitezen.

        10. Baizik konbidatua zeranean, zoaz atzeneko tokian jartzera, konbidatu zaituana datorrenean, esan dizazun: Adiskidea, gorago igo zaite. Orduan zurekin batean eseriak daudenen aurrean, onratua izango zera;

        11. Zeren goratutzen dan guztia, umillatua izango da, eta umillatzen dana, goratua.

        12. Berak kombidatu zuenari ere esaten zion: Bazkariren bat, edo afariren bat ematen dezunean, ez itzatzu konbidatu zure adiskideak, ez zure anaiak, ez aldeko aberatsak. Berak ere zu konbidatu etzaitzaten, eta zure ordaña au izan ez dedin.

        13. Baizik jateketaren bat ematen dezunean, konbidatu itzatzu beartsuak, erkiak, errenak, eta itsuak,

        14. Eta doatsua izango zera, zeren zuri zerekin ordañik eman ez daukaten, eta onela justoen biztutze berrian ordaindua izango zera.

        15. Maiean eserita zeudenetatik batek, oiek aditu zituenean, esan zion: Doatsua, Jaungoikoaren erreñuan ogia jango duena.

        16. Eta berak esan zion: Gizon batek afari andi bat prestatu zuen, eta askori ots egin zien.

        17. Eta afaritako orduan, bere morroi bat bialdu zuen, konbidatuak zeudenai esatera, etorri zitezela, zeren guztia prestatua zegoan.

        18. Eta guztiak batean asi ziran aitzakiak ipintzen. Lenbizikoak esan zion: Basoetxe bat erosi det, eta bera ikustera joan bearra daukat. Erregututzen dizut eskusatutzat iduki nazazula.

        19. Eta besteak esan zuen: Bost idiuztarri erasi ditut, eta berak probatzera noa. Erregututzen dizut, eskusatutzat iduki nazazula.

        20. Eta beste batek esan zuen: Arestian ezkondu naiz, eta argatik ez naiteke etorri.

        21. Eta biurturik morroia, oiek bere nagusiari adirazi zitzaiozkan. Orduan familiako aitak, aserreturik, bere morroiari esan zion: Bereala irten zaite erriko plaza, eta karrikaetara, eta beartsuak, eta argalak, eta itsuak, eta errenak, onara sartu itzatzu.

        22. Eta gero morroiak esan zuen: Jauna, zuk agindu zenduena, egin da; eta oraindikan geiagorentzat ere tokia dago.

        23. Eta Jaunak bere morroiari esan zion: irten zaite bideetara, eta soroetara; eta gogor egin zaiezu sartu ditezen, nere etxea bete dedin.

        24. Eta esaten dizutet: Deituak izan ziran gizon aietatik batek ere, nere afaria ez duela probatuko.

        25. Eta jendetza andiak Jesusekin zijoazen, eta biurturik berakgana, esan zien:

        26. Baldin nigana iñor ere badator, eta gorrotatzen ez baditu bere aita, eta ama, eta emaztea, eta semeak, eta anaiak, eta arrebak, baita bere bizia ere, nere ikaslea ez diteke izan.

        27. Eta bere gurutzea artzen ez duena, eta jarraitzen ez didana, nere ikaslea ez diteke izan.

        28. Zeren, zuetatik zeñek, dorre bat egin nai duenean, lendanaz eta astiro ez ditu bere kontuak ateratzen, bukatzeko bear diran gaiak ote dauzkan,

        29. Zimenduak jarrita gero; eta bukatu ezin duenean, ikusten duten guztiak berari iseka egiten asi ez ditezen,

        30. Esaten dutela: Ona emen gizon bat, dorre bat egiten asi zana, eta bukatu ezin izan duena?

        31. Edo zeñ da erregea, beste errege baten kontra gerran egitera joateko dagoanean, lendanaz begiratzen ez duena, amar milla gizonekin bidera irten ote datzakioken, ogei millarekin bere kontra datorkionari?

        32. Bestela oraindikan bera urrutian dagoela, mandatariak bialduta, erregututzen dio bien artean pakeak egiteko.

        33. Ala bada, zuetatik edozeñ, dauzkan gauza guztiak utzitzen ez dituena, nere jarraitzallea ez diteke izan.

        34. Ona da gatza. Baña baldin gatza gezatzen bada, zerekin gazitua izango da?

        35. Ez da gai ez lurrerako, ez zimaurtzarako, baizik kanpora aurtikia izango da. Belarriak dauzkanak aditzeko, aditu beza.

AMABOSGARREN KAPITULUA

        1. Publikano eta bekatariak Jesusgana alderatu oi ziraden, berari aditzeko.

        2. Eta Fariseo ta Eskribak argatik murmuratzen zuten, esaten zutela: Begiratu ezazute, nola au bekatariakin adiskidetutzen dan, eta berakin jaten duen,

        3. Eta berak orduan ipui au ipiñi zien, esaten ziela:

        4. Zeñ da zuetatik, idukirik eun ardi, beretatik bat galdu badu, utziko ez dituena larogeita emeretziak arditokian, eta joango ez dana galdu zanaren billan, aliketa arkitu dezan artean?

        5. Eta arkitzen duenean, txit bozkario andiarekin bizkarraren gañean jartzen du,

        6. Eta etxera etortzen danean, ots egiten die bere adiskide, eta auzokoai, esaten diela: Poztu zaitezte nerekin, zeren galdu zitzadan nere ardia, arkitu dedan.

        7. Ala, esaten dizutet, bozkario geiago egongo dala zeruan, penitenzia egiten duen bekatari batgatik, penitenziaren premiarik ez daukaten larogeita emeretzi justogatik baño.

        8. Edo, zeñ emakumek, idukirik amar drakma, bat galtzen badu, ez al du argia irazekitzen, eta ez al du etxea ongi garbitzen, eta ez al du guztia aratutzen, aliketa arkitu dezan artean?

        9. Eta arkitzen duenean, bere adiskide eta auzoetakoai ots egiten die, esaten diela: Poztu zaitezte nerekin, zeren, galdu nuen drakma, arkitu dedan?

        10. Ala nik esaten dizutet, Jaungoikoaren aingeruak jostaketan ariko diradela, penitenzia egiten duen bekatari batgatik.

        11. Baitaere esan zuen: Gizon batek bi seme zeuzkan,

        12. Zeñatatik gazteenak bere aitari esan zion: Aita, dagokidan herenziaren partea, eman zadazu. Eta aitak bien artean hazienda partitu zuen.

        13. Asko egun irago baño lenago, semerik gazteena, bere gauza guztiak bildurik, alderri txit urrutiko batera joan zan, eta an, zeukan guztia gaizki gastatu zuen, zabarkiro bizitza iragotzen zuela.

        14. Eta gauza guztiak gastatu zituenean, alderri artara gosete andi bat etorri zan, eta bera ere asi zan premia idukitzen.

        15. Argatik jarri zan alderri artako andizki nagusi baten morroitzan, zeñak basoko etxe batera txerriak zaitzera bialdu zuen.

        16. Eta txerriak jaten zituzten garrobakin, bere sabela bete nai zuen, eta iñork ere etziozkan ematen.

        17. Eta beragan biurturik, esan zuen: Ai, zenbat alogerekok nere aitaren etxean ogia ugari daukaten; ni berriz emen goseak iltzen nago!...

        18. Eta esan zuen: Jaiki bear naiz, eta joango naiz nere aitagana, eta esango diot: Aita, bekatu egin det zeruaren kontra, eta zure kontra.

        19. Onezkero zure semearen izenaren diña ez naiz, eta ala zure alogerekoetatik bat bezela iduki nazazu.

        20. Eta jaikitzen zala, bere aitagana etorri zan. Oraindik urrutian zegoala, bere aitak ikusi zuen, eta urrikaldu zan, eta korrika joanik berari bidera irtetzera, laztandu zuen eta musu eman zion.

        21. Eta semeak esan zion: Aita, bekatu egin det zeruaren kontra, eta zure kontra. Onezkero zure semearen izenarekin ots egiña izateko diña ni ez naiz.

        22. Baña aitak bere morroiai esan zien: Ekarri ezazute agudo soñekorik onena, eta jantzi zaiozute; eta errastuna bere beatzean, eta zapatak bere oñetan ipiñi zaiozkazute.

        23. Eta ekarri ezazute txal gizendu bat, eta il ezazute, eta jan dezagun, eta jateketa andi bat egin dezagun.

        24. Zeren nere seme au illa zegoan, eta biztu da. Galdu zan, eta arkitua izan da. Eta jateketa asi zuten.

        25. Garai artan bere seme zarra kanpoan zegoan, eta etorri zanean, eta alderatu zanean bere etxera, musika soñua, eta dantzaren otspea aditu zituen.

        26. Eta morroietatik bati ots egin zion, eta galdetu zion, aiek zer ote ziran.

        27. Eta berak esan zion: Zure anaia etorri da, eta zure aitak txal gizendu bat il du, osasun onarekin arkitu duelako.

        28. Oiek adituta, aserretu zan, eta etxean etzan sartu nai. Orduan bere aita irten zan, eta erreguak egiten asi zitzaion.

        29. Baña berak, erantzuten zuela, bere aitari esan zion: Ona non nik anbeste urtean serbitzen zaitudan; eta zuk agindutako gauzarik batere ez det, egin gabe utzi, eta alaere, beñere ez didazu antxume bat bederik eman, nere adiskideakin jan nezan.

        30. Eta orain, etorri danean zure seme au, zeñak bere ondasun guztiak bordionakin galdu dituen, bereala beretzat txal gizendu bat il dezu.

        31. Ene semea, erantzun zuen aitak, zu beti nerekin zaude, eta nere ondasun guztiak zureak dirade.

        32. Baña jateketa egitea eta jostaketan aritutzea gauza bearra zan, zeren zure anaia au illa zegoan, eta biztu da, galdu zan, eta arkitu da.

AMASEIGARREN KAPITULUA

        1. Bere ikaslai ere Jesusek esaten zien: Bazan gizon aberats bat, bere ondasunen begirale bat zeukana, eta jendeen esanetatik aditu zuen, bere ondasunak galdu ziozkala.

        2. Ots egin zion bada, eta esan zion: Zer da zugatik aditzen dedana? Eman zazkidazu kontuak nere gauzakgatik begiratzearen gañean, zeren ez dedan nai emendik aurrera, nere ondasunen begiralea zu izan zaitezela.

        3. Orduan nagusiaren ondasunen begiraleak bere artean esan zuen: Zer egingo det, bada nere nagusiak kentzen dit bere ondasunen begiraletza? Aitzurtzean ez naiteke ari, eskaletzan ibiltzen lotsa naiz.

        4. Baña badakit zer egingo dedan, nagusiaren ondasunen begiraletzatik kentzen nautenean, arkitu ditzadan nik beren etxeetan artuko nautenak.

        5. Ots eginik bada bere nagusiaren zordunai, bakoitzari berezian, lenbizikoari esan zion: Nere nagusiari zenbat zor diozu?

        6. Eta berak esan zuen: Eun lusull olio. Esan zion ark: Ar zazu zure agiria, eseri zaite, eta berrogeita amarreko bat egin ezazu,

        7. Gero beste bati esan zion: Eta, zuk zenbat zor diozu? Erantzun zuen: Eun zama gari. Esan zion: Ar zazu zure agiria, eta larogeiko beste bat eskribitu ezazu.

        8. Eta nagusiak bere ondasunen begirale gaizto au alabatu zuen, somaz ibilli zalako; zeren mundu onetako semeak beren gauzaetan, soma geiagorekin ibilli oi diran, argiaren semeak baño.

        9. Ala nik zuei esaten dizutet: Egin itzatzute adiskideak aberastasunakin, zeñ diran gaiztakeriako jatorriak, iltzen zeratenean, betiko bizilekuetan artuak izan zaitezten.

        10. Gutxian leiala dana, askoan ere leiala izango da, eta gutxian gaiztoa dana, askoan ere gaiztoa da.

        11. Gezurrezko aberastasunetan leialak izan ez bazerate, egiazkoak nork emango dizkizute?

        12. Eta iñorenean leialak izan ez baziñaten, zuena dana zuen eskuetan, nork ipiñiko du?

        13. Ez dago morroirik, bi nagusi serbitu ditzakeanik, zeren bat gorrotatuko du, eta maitatuko du bestea; edo bataren adiskide izango da, eta bestea mezpreziatuko du. Jaungoikoa eta aberastasunak ez ditzakezute serbitu.

        14. Eta gauza guzti oiek aditzen zituzten Fariseoak, zeñak diru zaleak ziraden, eta irri egiten zioten.

        15. Eta Jesusek esan zien: Zuek zerate, gizonen aurrean justotzat iragotzen zeratenak; baña Jaungoikoak zuen biotzak ezagutzen ditu, zeren gizonen begietan gauza goratua dana, Jaungoikoaren aurrean nazkagarria da.

        16. Legeak eta profetak Juaneraño iraun dute. Andik onara Jaungoikoaren erreñua adirazia da, eta guztiak an indarrez sartzen dirade.

        17. Errazago da zeruak eta lurra galduak izatea, legearen izpi bakar bat kunplitu gabe gelditzea baño.

        18. Bere emaztea utzi, eta beste batekin ezkontzen dan guztiak, adulterioko bekatua egiten du, eta bere senarrak utziarekin ezkontzen danak ere, adulterioko bekatua egiten du.

        19. Bazan gizon bat, aberatsa, purpuraz eta lino txit finez jantzitzen zana, eta egunoro galanki jaten zuena.

        20. Eta denbora artan beratan bizi zan gizon eskale bat, Lazaro izena zuena, zeñ zauriz betea zegoala, onen atean etzinik egon oi zan,

        21. Aberatsaren maietik erortzen ziran ogi apurrakin asetzea nai zuela; baña iñork ere etziozkan ematen, txakurrak berriz etortzen ziran, eta zauriak miaztzen ziozkaten.

        22. Gertatu zan bada, esan dan gizon eskalea iltzea, eta aingeruak Abrahamen tokira eraman zuten. Aberatsa ere il zan, eta infernuan obiratua izan zan.

        23. Eta oñazeetan zegoala, jasotzen zituela bere begiak, urrutitik ikusi zuen Abraham, eta Lazaro bere tokian.

        24. Eta berak deadar egin zuen, esaten zuela: Nere aita Abraham, nerekin urrikaldu zaite, eta Lazaro bialdu zadazu, bere beatzaren punta urean bustita, mingaña freskatu dizadan, zeren gar oietan kiskalitzen naiz.

        25. Eta Abrahamek esan zion: Ene semea, oroitu zaite zure bizitzan ordañak artu ziñituela, eta Lazarok kontrara gaitzak, eta orain au gozatua da, eta zu oñazetua.

        26. Gañera, zuen eta gure artean lize ondogabeko bat dago, alako moduan, non, emengoak nai balute zuekgana irago, ezingo litezke; ezta ortik onara ere etorri.

        27. Eta esan zuen aberatsak: Erregututzen dizut, o Aita, nere aitaren etxera bialdu dezazula,

        28. Non bost anaia dauzkadan, kontuan ipiñi ditzan, berak ere oñazeen toki onetara etorri ez ditezen.

        29. Eta Abrahamek esan zion: Badauzkate Moises eta profetak, aditu bizaie.

        30. Eta berak esan zuen: Ez, Aita Abraham, baizik ildakoren bat berakgana joaten bada, penitenzia egingo dute.

        31. Eta Abrahamek erantzun zion: Moisesi, eta profetai aditzen ez badie, illetatik bat biztutzen bada ere, ez diote sinisterik emango.

AMAZAZPIGARREN KAPITULUA

        1. Eta bere ikaslai ere egun batean esan zien: Ez dateke eskandaluak ez etortzea, baña, ai! beragatik eskandalua datorrenaren zorigaiztokoa.

        2. Gaitz txikiagoa izango zan beretzat, errotarri bat bere lepoaren inguruan jarri, eta itsasora aurtikia izatea; txikitxo oietatik bat eskandalizatzea baño.

        3. Begiratu ezazute bada zuekgatik. Zure anaiak zure kontra bekatu egingo balu, errierta egin zaiozu, eta damututzen bazaio, barkatu zaiozu.

        4. Egunean zazpi alditan zure kontra bekatu egiten badu; eta egunean zazpi alditan zugana itzultzen bada, esaten duela: Damutua nago, barkatu zaiozu.

        5. Eta orduan Apostoluak Jaunari esan zioten: Fedea geitu zaguzu.

        6. Eta Jaunak esan zien: idukiko bazendute, moztaza aletxo bat bezin andia dan fedea, masusta abe orri esango diozute: Sustraitik atera adi, eta jarri adi itsasoan, eta obedituko dizute.

        7. Zeñ da zuen artean idukirik morroi nekazari bat, edo artzai bat, kanpotik datorrenean bereala esango diona: Atoz, maiean eseri adi:

        8. Eta bestera esango ez diona: Afaria prestatu ezak, lotu ezak gerria, eta serbitu nazak, nik jaten eta edaten dedan artean, zeren ik gero jan, ta edango dek.

        9. Alako morroiak bere nagusiari berarizko mesederen bat egin al izango dio, agindu ziona egin zuelako?

        10. Uste det ezetz. Ala zuek ere, agindu zazkizuten gauza guztiak egin dituzutenean, esan ezazute: Morroi ezertarako gaiezak gera, ez degu egin besterik, egin bear genduena baizik.

        11. Eta gertatu zan, zijoala Jesus Jerusalenerontz, Samaria eta Galilearen erditik iragotzen zan.

        12. Eta erri batean sartzera zijoala, bidera irten zitzaiozkan amar gizon sarnadun, zeñak urrutian gelditu ziran.

        13. Eta boz goratuarekin itz egin zuten, esaten zutela: Jesus, gure Erakuslea, gurekin urrikaldu zaite.

        14. Jesusek ikusi zituenean, bereala esan zien: Zoazte, apaizai agertu zatzakie. Eta gertatu zan, bazijoazela, sendatuak gelditu ziran.

        15. Eta beretatik bat, ikusi zuenean garbitua gelditu zala, atzera itzuli zan, boz goratuakin Jaungoikoa alabatzen zuela,

        16. Eta Jesusen oñetan auzpeztu zan, eskerrak ematen ziozkala, eta au berez Samariarra zan.

        17. Eta Jesusek, erantzuten zuela, esan zuen: Amar ez al dira sendatu diranak? Eta, bederatziak, non dira?

        18. Ez da arkitu, atzera biurtu, eta Jaungoikoari gloria eman dionik, arrotz au baizik.

        19. Eta gero esan zion: Jaiki zaite, zoaz, zure fedeak salbatu zaitu.

        20. Eta Fariseoak galde au egin zioten: Jaungoikoaren erreñua noiz etorriko ote da? Erantzuten ziela, esan zien: Jaungoikoaren erreñua otspearekin ez da etorriko.

        21. Ez dute ere esango: Ona emen, edo orra an. Baizik ziertotzat iduki ezazute, Jaungoikoaren erreñua zuen erdian dagoala.

        22. Eta bere ikasleai esan zien: Etorriko da denbora, zeñatan naiko dezuten ikusi gizonaren semearen egunetatik bat, eta ez dezute ikusiko.

        23. Orduan esango dizute: Ona emen, eta orra an. Etzaitezte joan, eta etzaiezute ere jarraitu.

        24. Zeren nola tximistak argi egiten duen, eta zeruaren aldamen batetik besteraño ikusten dan argiz betea, gizonaren semea, bere egunean ala ikusiko da.

        25. Baña lenago berak asko irago bear du, eta izan bear du giza arraza onek utzia.

        26. Noeren egunetan gertatu zana, gizonaren semearen egunetan ere, orobat gertatuko da:

        27. Jaten eta edaten ari ziran, ezkontzen ziran, eta ezkontzetarako emanak ziran, Noe kutxan sartu zan eguneraño, eta etorri zan ugoldea, eta guztiak galdu zituen.

        28. Nola Loten egunetan ere gertatu zan: Sodomako, eta Gomorrakoak jaten eta edan zuten, landarak ipintzen zituzten, eta etxeak egiten zituzten.

        29. Baña Lot Sodomatik irten zan egunean, suzko ta sufrezko euria zeruak egin zuen, zeñak guztiak erre zituen.

        30. Onelakoa izango da, gizonaren semea agertuko dan eguna.

        31. Ordu artan Sabaian dagoana, eta etxearen barrenen etxeko tresnak dauzkana, berak artzera ez bedi jetxi, eta kanpoan dagoena ere, ez bedi atzera itzuli.

        32. Loten emaztearekin oroitu zaitezte.

        33. Bere bizia salbatu nai duen guztiak, galduko du: eta galtzen duenak, gordeko du.

        34. Gauza bat esaten dizutet: Gau artan oe batean bi egongo dirade. Bata izango da artua, eta bestea utzia.

        35. Bi emakume batean eta elkarrekin eotzen ariko dira. Bata izango da artua, bestea utzia. Bi gizon egongo dira kanpo batean; bat izango da artua, eta bestea utzia.

        36. Berak, erantzuten zutela, esan zuten: Non Jauna?

        37. Jesusek erantzun zien: Gorputza dagoan edozeñ tokitan, agilak ere an bilduko dira.

EMEZORTZIGARREN KAPITULUA

        1. Esaten ere zien parabola au, adirazteko, beti egon bear dala orazioan, eta ez dala bear desalaitu.

        2. Esaten zuela: Bazegoan erri batean juez bat, Jaungoikoaren beldurrik etzeukana, ezta gizonen begirunerik ere.

        3. Erri artan beratan bizi zan andre alargun bat, eta au joan oi zan beragana, esaten zuela: Nere etsaiaren kontra justizia egin zadazu.

        4. Baña juezak denbora luzean etzion egin nai. Gero berriz bere artean esan zuen: Jaungoikoaren beldurrik, ez gizonen begirune ta errespetorik nik ez badaukat ere,

        5. Alaere andre alargun onek pakean utzi dizadan justizia egingo diot, maiz etorri ez dedin, neri burua ausitzera.

        6. Ona, esan zuen Jaunak, juez gaizto orrek esan zuena.

        7. Eta, uste al dezute, Jaungoikoak utziko diela justizia egin gabe, bere autu, gau ta egun berari deadarrez eskatzen dienai, eta utziko duela, mendean idukiak izan ditezela?

        8. Esaten dizutet, beren bengantza laster artuko duela. Baña, gizonaren semea datorrenean, uste al dezute, lurrean federik arkituko duela?

        9. Esan ere zien, justoak balirade bezela berakgan itxedotzen zuten, eta gañerakoak mezpreziatzen zituzten gizon batzuei, parabola au:

        10. Bi gizon tenplora igo ziran orazio egitera: bata Fariseoa, bestea publikanoa.

        11. Fariseoak zutik jarrita, bere barrenen onela orazio egiten zuen: O nere Jaungoikoa! Eskerrak ematen dizkizut, ez naizalako beste gizonak bezelakoa, zeñak diran lapurrak, gaiztoak, adulteroak, publikano au bezelakoa ere ez naizalako.

        12. Astean bi alditan barau egiten det, dauzkadan gauza guztien amarrenak pagatzen ditut.

        13. Eta publikanoak urrutitikan jarrita, begiak ere etzituen zerura jaso nai; baizik bere bularra jotzen zuen, esaten zuela: O nere Jaungoikoa! Urrikaldu zaite nerekin, bekatari andi bat naizan onekin.

        14. Esaten dizutet bada, au bere etxera justotuta biurtu zala; baña ez bestea, zeren goratutzen dan guztia, umillatua izango dan; eta umillatzen dana, goratua izango dan.

        15. Aur batzuek ere ekartzen ziozkaten, ukitu zizaien. Eta ikusirik au ikasleak, itz garratzakin galerazitzen zien.

        16. Eta Jesusek, ots eginik aurrai, bere ikaleai esan zien: Utzi zaiezu aurrai, nigana etorri ditezela, zeren Jaungoikoaren erreñua alakoena dan.

        17. Egiaz esaten dizutet: Artzen ez duena Jaungoikoaren erreñua aur batek bezela, ez da bertan sartuko.

        18. Eta prinzipe batek galdetu zion; esaten ziola: Erakusle ona, zer egin dezaket nik, betiko bizitza iritxitzeko?

        19. Eta Jesusek esan zion: Zergatik ona esaten didazu? Ez dago onik Jaungoikoa bakarrik baizik.

        20. Aginteak badakizkizu: Ez dezu iñor ere ilko, ez dezu aragizko bekaturik egingo, ez dezu lapurretarik egingo, gezurrezko testigantzarik ez dezu emango, zure aita eta zure ama onratu itzatzu.

        21. Berak esan zuen: Oiek guziok nere gazte denboratik zaitu ditut.

        22. Aditurik au, Jesusek esan zion: Oraindikan gauza bat bear dezu: Saldu itzatzu dauzkazun gauza guztiak, eta beartsuai eman zazkiezu; eta zeruan tesoro bat idukiko dezu, eta gero atoz, darraidazu.

        23. Bera, oiek aditurik, tristetu zan, zeren zan txit aberatsa.

        24. Eta Jesusek, ikusirik tristetua zegoala, esan zuen: Zer gauza gaitza dan, dirutsuak zeruetako erreñuan sartzea!

        25. Errazago da, gamelu bat jostorratz baten begitik iragotzea, aberats bat Jaungoikoaren erreñuan sartzea baño.

        26. Eta aditzen ziotenak, esan zuten: Zeñ da salbatu ditekena?

        27. Jesusek esan zien: Gizonak egin ez dezaketena, Jaungoikoak badezake.

        28. Orduan Pedrok esan zion: Ona non guk gauza guztiak utzi ditugun, eta jarraitu dizugun.

        29. Jesusek esan zien: Egiaz esaten dizutet, ez dagoala iñor ere utzi dituenik etxea, edo gurasoak, edo anaiak, edo emaztea, edo semeak, Jaungoikoaren erreñuagatik,

        30. Artu ez duenik asko geiago mundu onetan, eta bestean betiko bizitza.

        31. Gero arturik Jesusek berezian amabi Apostoluak, esan zien: ikusten dezute, nola igotzen geran Jerusalenera, non kunplituko diran, profetak gizonaren semearen gañean eskribitu zituzten gauza guztiak.

        32. Zeren izango dan jarria jentillen eskuetan, eta isekatua, eta azotatua, eta istuz betea.

        33. Eta azotatua izanda gero, ilko dute, eta irugarren egunean biztuko da.

        34. Baña berak gauza oietatik batere etzuten konprenditu, baizik zan berentzat au, izketa ezezagun bat, eta etzuten ezagutzen, esanak izan ziezten itzak zer adirazten zuten.

        35. Eta Jerikora alderatu zanean, gizon itsu bat bidearen ondoan eseria zegoan, limosna eskatzen.

        36. Eta iragotzen zan jendetzaren otspea aditurik, zer ote zan galdetzen zuen.

        37. Eta esan zioten, Jesus Nazaretkoa andik bidez iragotzen zala.

        38. Eta bereala asi zan deadarrez, esaten zuela: Jesus, Dabiden semea, nizaz erruki zaite.

        39. Aurretik zijoazenak errierta egiten zioten, ixildu zedin. berak berriz deadar andiagoakin esaten zuen: Dabiden semea, nizaz erruki zaite.

        40. Gelditu zan orduan Jesus, eta agindu zuen, bere aurrera ekarri zizaiela. Eta alderatu zizaionean, galdetu zion,

        41. Esaten ziola: Zer nai dezu nik egin dizazudan? Eta berak erantzun zuen: ikustea, Jauna.

        42. Eta Jesusek esan zion: Begietako argitasuna artu ezazu: Zure fedeak salbatu zaitu.

        43. Eta bereala ikusten zuela gelditu zan, eta jarraitu zion, Jaungoikoaren anditasunak zelebratzen zituela. Eta erri guztiak, oiek ikusi zituenean, Jaungoikoa alabatzen zuen.

EMERETZIGARREN KAPITULUA

        1. Eta sarturik Jesus Jerikon, bazebillan erritik.

        2. Eta ona emen non gizon aberats, publikanoen arteko andizki, Zakeo izena zuen batek,

        3. Nai zuen ikustea Jesus, zeñ ote zan, eta ezin zuen jendetzagatik, zeren txit txikia zan.

        4. Eta korrika aurrera joanik, pikoar baten gañera igo zan, Jesus ikusteko, zeren andikan iragoko zan.

        5. Eta allegatu zanean Jesus toki artara, jasorik begiak, begiratu zion, eta esan zion: Zakeo, agudo jetxi zaite, zeren gaur zure etxean ostatuz gelditu bear naizan.

        6. Eta bera agudo jetxi zan, eta bozkarioz artu zuen.

        7. Au ikusita, guztiak murmuratzen zuten, esaten zutela: Gizon bekatari baten etxera ostatuz joan zala.

        8. Eta Zakeok, jarririk Jaunaren aurrean, esan zion: Jauna, nere ondasunen erdia, beartsuai ematen diet; eta baldin iñori ezer ostu badiot, biurtzen diot lau alditan anbat.

        9. Jesusek esan zion: Ziertoro gaurko eguna etxe onentzat salbazioko eguna izan da, zeren au ere, Abrahamen fedearen semea da.

        10. Zeren gizonaren semea, galdu zana billatu eta salbatzera etorri da.

        11. Aiek gauza oiek aditzen zituztela, gañera parabola bat ere esan zuen, Jerusalen ondoan, zegoalako, eta uste zutelako Jaungoikoaren erreñua bereala agertuko zala.

        12. Esan zuen bada: gizon jaiotzaz argitsu bat, joan zan toki urruti batera, erreñu bateko agintaritza artu, eta gero biurtzeko.

        13. Eta ots eginik bere amar morroiai, amar mna zillarrezko eman ziozkaten, eta esan zien: Merkataritzan ari zaitezte, etortzen naizan artean.

        14. Erri aietakoak berriz gorroto zioten: eta bere ondorik mandatariak bialdu zituzten, esaten zutela: Ez degu au nai gure erregetzat.

        15. Eta biurtu zanean, erreñuko agintaritza artuta, agindu zuen ots egiteko bere morroiai, zeñai bere dirua eman zien, bakoitzak zenbat irabazi zuen jakiteko.

        16. Etorri zan bada lenbizikoa, eta esan zuen: Zure mnarekin, amar mna irabazi ditut.

        17. Eta berak esan zion: Ongi dago, morroi ona; gauza gutxian leiala izan zeralako, amar errien gañean agintaritza idukiko dezu.

        18. Eta beste bat etorri zan, esaten zuela: Jauna, zure mnak bost mna irabazi ditu.

        19. Eta oni ere esan zion: Zuk ere bost erritako agintaritza idukiko dezu.

        20. Beste bat etorri zan, eta esan zuen: Jauna, ona emen non daukazun zure mna, zapi batean gordea iduki dedana,

        21. Zeren zure beldur izan naizan, gizon moldakaitza zeralako. Artzen dezu, ipiñi etzenduena, eta igitaitzen dezu, erein etzenduena.

        22. Nagusiak esan zion: ire aotik juzgatzen aukat morroi gaiztoa. Zuk baziniekien, ni gizon estuegia nintzala, ipiñi ez nuena eramaten dedala, eta erein ez nuena, igitaitzen dedala.

        23. Zergatik ipiñi etzenduen bada nere dirua irabazian, nik, itzultzen nintzanean, irabaziakin eskatu nezan?

        24. Eta an zeudenai esan zien: Kendu zaiozute mna, eta amar mna dauzkanari eman zaiozute.

        25. Eta esan zioten: Jauna, amar mna dauzka.

        26. Nik esaten dizutet, daukan guztiari emango zaiola, eta aberastuko da; ez daukanari berriz, daukana ere kenduko zaio.

        27. Nere etsai, erregetzat ezagutu izan nai ez nautenen gañean berriz, onara ekarri zazkidazute, eta nere aurrean il itzatzute.

        28. Eta oiek esanik, Jesusek jarraitu zion bere bideari Jerusalenerontz, eta bera guzien aurretik zijoan.

        29. Eta gertatu zan, alderatu zanean Betfaje eta Betaniara, Oliboena ots egiten zaion mendiaren ondoan, bere ikasleetatik bi bialdu zituen,

        30. Esaten ziela: Zoazte, aurkez dagoan etxadi orretara, non sartzen zeratenean arkituko dezute lotuta asto eme baten umea, zeñaen gañera beñere ez dan gizonik igo. Askatu ezazute, eta ekarri ezazute.

        31. Eta baldin iñork galdetuko balizute, esaten dizutela: Zergatik askatzen dezute? Onela esango diozute: Zeren Jaunak bera bear duen.

        32. Joan ziran bada, bialduak izan ziranak, eta arkitu zuten astoa, berak esan zien bezela.

        33. Eta askatuten ari ziradela, bere jabeak esan zien: Zergatik askatzen dezute asto ori?

        34. Eta berak erantzun zien: Jaunak bear duelako.

        35. Eraman zuten bada Jesusgana. Eta beren soñekoak aurtikitzen zituztela astoaren gañera, Jesusi gañera igoerazi zioten.

        36. Eta bera aurrera zijoala, beren soñekoak bidean zabaltzen zituzten.

        37. Eta Oliboen mendiaren jetxierara alderatu ziradenean, ikasle talde guztiak bozkarioz asi ziran Jaungoikoa alabatzen boz goratuan, ikusi zituzten mirari guztiak gatik,

        38. Esaten zutela: Bedeikatua izan dedilla, Jaunaren izenean datorren erregea; pakea zeruetan, eta gloria zeruen gorenetan.

        39. Onegatik jendetzaren artean zijoazen Fariseo batzuek, esan zioten: Erakuslea, zure ikasleai errierta egin zaiezu.

        40. Zeñai berak erantzun zien: Egiaz esaten dizutet, oiek ixilduko balirade, arriak deadar egingo dutela.

        41. Eta Jerusalenera alderatu zanean, ikusirik erria, negar egin zuen beragatik, esaten zuela:

        42. Ah! Zuk ere ezagutuko bazeneza, emana izan zatzun egun onetan bederik, zerk pakea ekarri lizakezun; baña orain guztia dago zure begietatik ezkutatua.

        43. Damu ematekoa da, etorriko diradela zure gañera egun batzuek, zeñatan zure etsaiak lutesiz ingurutuko zaituzten, eta inguruan jarriko zazkizu, eta aldamen guztietatik estutuko zaituzte.

        44. Eta lurrera aurtikiko zaituzte zu, eta zure seme, zugan daudenak, eta ez dute zugan arririk arriaren gañean utziko, Jaungoikoak bisitatu zaituen denbora ez dezulako ezagutu.

        45. Eta sarturik tenploan, asi zan kanpora aurtikitzen, bertan saltzen eta erosten ari ziradenak,

        46. Esaten ziela: Eskribatua dago: Nere etxea, orazioko etxea da; zuek berriz, lapurren koba egiña daukazute.

        47. Eta egunoro tenploan erakutsiak ematen zituen. Apaizen buruak berriz eta Eskribak, eta erriko andizkiak, bera galtzeko eraren billan zebiltzan.

        48. Eta etzuten arkitzen, bere kontra ezerere egiteko erarik. Zeren erri guztia, berari aditzen, aoa zabalik zuela, zegoan.

OGEIGARREN KAPITULUA

        1. Eta gertatu zan egun aietatik batean, zegoala bera tenploan erriari erakutsiak ematen, eta Ebanjelioa adiraztzen, Apaizburuak eta Eskribak, zarrakin bildu ziran,

        2. Eta galde au egin zioten: Esan zaguzu, zer eskubiderekin gauza oiek egiten dituzu? Edo, zeñ da, zuri eskubide au eman zizuna?

        3. Eta Jesusek, erantzuten ziela, esan zien: Nik ere galde bat egingo dizutet. Erantzun zadazute.

        4. Joanen bataioa zan zerutiko gauza, ala gizonetatikoa?

        5. Eta berak beren artean gogorazioak zeranbiltzkiten, esaten zutela: Erantzuten badegu zerutikoa zala, esango digu: Zergatik bada beragan etzenduten sinistu?

        6. Eta esango bagiñio gizonetatikoa zala, erri guztiak arrika egingo digu, zeren ziertotzat daukaten, Juan profeta bat zala.

        7. Eta ala erantzun zuten, etziekitela nongoa zan.

        8. Eta Jesusek esan zien: Nik ere ez dizutet esaten, zer eskubiderekin gauza oiek egiten ditudan.

        9. Andikan laster asi zan esaten erriari parabola au: Gizon batek ipiñi zuen masti bat, eta gizon batzuei errentan eman zien, eta bera denbora luzeetarako urrutira joan zan.

        10. Bere denboran bialdu zuen morroi bat maizterrakgana, mastiaren frutuari zegokiona eman zizaien. Baña berak, gaizki tratatuta, esku utsakin bialdu zuten.

        11. Berriz beste morroi bat bialdu zuen; baña au ere, otsak emanda, eta isekaz betea, ezerere gabe bialdu zuten.

        12. Oraindikan ere beste bat bialdu zien; baña au ere zauritu zuten, eta bota zuten kanpora.

        13. Mastiaren jabeak orduan esan zuen: Zer egingo ote det onezkero? Nere seme maitea bialduko det. Noaski, ikusten dutenean, errespetoz begiratuko diote.

        14. Baña maizterrak, ikusi zutenean, gogorazioetan jarri ziran beren artean, esaten zutela: Au primua da, il dezagun, azienda guretzat izan dedin.

        15. Eta, aurtikirik mastitik kanpora, il zuten. Orain bada, mastiaren jabeak berakin, zer egingo ote du?

        16. Etorriko da bera, eta maizter oiek galduko ditu, eta beste batzuei mastia emango die. Au aditurik, berak esan zuten: Jaungoikoak laketu ez dezala.

        17. Eta Jesusek, berai begiratuta, esan zuen: Zer esan nai du bada eskribitua dagoanak: Etxe egilleak gaiztotzat bota zuten arria, au bera kantoiko arri nagusia izatera etorri zan?

        18. Arriaren gañera erortzen dan guztia, zatitua izango da, eta bera gañera erortzen zaiona, piskatua geldituko da.

        19. Baita apaizburuak eta Eskribak, eskuak egotzi nai ziozkaten ordu artan, zeren ezagutu zuten, beren kontra zuzentzen zala parabola hura: baña erriaren beldur ziran.

        20. Bitartean, nola azeloan zebiltzan, zelatariak bialdu zituzten, onak zirala iruditzen zutela, itzen batean arrapatzeko, onela gobernariaren agindupe, eta eskubidearen mendean ipintzeko.

        21. Eta galdetu zioten esaten zutela: Erakuslea, badakigu zuk zuzen itz egin, eta erakutsiak ematen dituzula, eta ez dezula begiratzen zeñ zeñ dan, baizik Jaungoikoaren bidea, egiaren araura erakusten dezula.

        22. Zillegi al zagu Zesarri kotiza ematea, ala ez?

        23. Baña Jesusek, ezaguturik beren gaiztakeria, esan zien: Zergatik tentatzen nazute?

        24. Erakutsi zadazute diru bat, zeñen irudia, eta zeñen letrak dauzka? Erantzuten zutela, esan zioten: Zesarrenak.

        25. Orduan berak esan zien: Eman zaiozute bada Zesarri, Zesarrena dana, eta Jaungoikoari, Jaungoikoarena dana.

        26. Eta bere erantzuteagatik, berari erriertarik ezin egin izan zioten erriaren aurrean, eta bere erantzutearekin mirarituta, ixillik gelditu ziran.

        27. Alderatu ziraden gero Sadduzeoetatik batzuek, zeñak ukatzen duten biztutze berria, eta galdetu zioten,

        28. Esaten zutela: Erakuslea, Moisesek eskribituta utzi zigun, norbaiten anaia ezkonduta egon da, semerik utzi gabe ilko balitza, onen anaia ezkondu dedilla aren emaztearekin, eta bere anaiari jatorria eman dizaiola.

        29. Baziran bada zazpi anaia: lenbizikoak emaztea artu zuen, eta semerik gabe il zan.

        30. Eta urrengoak artu zuen lenbizikoaren emaztea; eta au ere semerik utzi gabe il zan.

        31. Eta irugarrena ezkondu zan lenbiziko bien andre alargunarekin. Orobat zazpirak ere; eta jatorririk utzi gabe il ziran.

        32. Atzenean senar guztiak il, eta gero, andrea ere il zan.

        33. Biztutze berrian bada, beretatik zeñaena, emaztea izango da? Zeren zazpiren emaztea izan zan.

        34. Eta Jesusek esan zien: Gizaldi onetako semeak elkarrekin ezkontzak egiten dituzte.

        35. Beste gizaldiaren, eta illen artetik biztutze berriaren diñatzat daudenak berriz, ez gizonak artuko dute emazterik, ez emazteak gizonik.

        36. Zeren onezkero ez litezke berriz il, zeren aingeruakin berdiñak, eta Jaungoikoaren semeak diran, biztutze berriaren semeak izanik.

        37. Illak biztuko dirala berriz, Moisesek erakutsi zuen, sasiaren ondoan zegoala, Jaunak esan zionean: Ni naiz Abrahamen Jaungoikoa, eta Isaak-en Jaungoikoa, eta Jakoben Jaungoikoa.

        38. Jaungoikoa berriz ez da illena, biziena baizik, zeren beretzat guztiak bizi diran.

        39. Eta Eskribaetatiko batzuek, erantzuten ziotela, esan zioten: Erakuslea, ongi erantzun dezu.

        40. Eta andikan aurrera etziran azartzen ezerere galdetzen.

        41. Berak berriz esan zien: Nola esaten dute, Kristo Dabiden semea dala?

        42. Zeren Dabidek berak Salmoen liburuan esaten du: Jaunak nere Jaunari esan zion; nere eskuitik eseri zaite,

        43. Aliketa zure etsaiak nik jarri ditzadan artean zure oñen aulki eginik?

        44. Baldin bada Dabidek bere Jauna ots egiten badio, bere semea, nola izan diteke?

        45. Erri guztiak aditzen zuela, bere ikaslai esan zien:

        46. Iges egin ezazute Eskribakgandik, zeñak soñeko ederrakin ibilli nai duten; eta plazaetako agurren, eta Sinagogetako lenbiziko esertokien, eta jateketetan toki aurrenen zaleak diran,

        47. Zeñak andre alargunen etxeak iretsitzen dituzten orazio luzeen irudiakin. Oiek gogortasun andiagoarekin kondenatuak izango dirade.

OGEITA BATGARREN KAPITULUA

        1. Zegoala egun batean Jesukristo gure Jauna, tenploko limosnak biltzen ziran atabakara begira, ikusi zituen aberats batzuek, zeñak beren doañak ara botatzen zituzten.

        2. Eta ikusi ere zuen andre alargun beartsutxo bat, zeñak bi ardit bota zituen.

        3. Eta bere ikasleai esan zien: Egiaz esaten dizutet, andre alargun beartsu onek, beste guztiak baño geiago bota duela.

        4. Zeren oiek guziok eskeñi diote Jaungoikoari, ugari zeukatenetik, baña andre alargun onek, bere gutxitik eman du zeukana, eta berak jateko bear zuena.

        5. Eta nola bere ikasleetatik batzuek esan zioten tenploagatik, arri ederrakin egina zegoala, eta doañ aberatsakin apaindua, esan zuen:

        6. Etorriko dira egunak, zeñatan, ikusten dezuten guzi au desegina izango dan, alako moduan, non, arririk arriaren gañean ez da geldituko, izan gabe desegina.

        7. Eta galdetu zioten esaten zutela: Erakuslea, oriek noiz gertatuko ote dira, edo zer siñale izango da, oriek laster gertatuko diradela ezagutzeko?

        8. Berak esan zien: Begiratu ezazute etzaitzatela engañatu, zeren asko etorriko diran nere izenean, esaten dutela: Ni Mesias naiz, eta denbora allegatu da. Etzaitezte bada beren ondoren joan.

        9. Baizik aditzen dituzutenean gerraen, eta iskanbillaen otsak, etzaitezte beldurtu. Oiek lenengo eginak izan bear dute; baña argatik ez da bereala bukaera izango.

        10. Orduan, gañera esan zuen: Jaikiko da erri bat, beste erri baten kontra; eta erreñu bat beste erreñu baten kontra.

        11. Eta toki askotan izango dira lurdardarak, eta izurriteak, eta goseteak, eta zeruan gauza arrigarriak, eta mirari andiak agertuko dira.

        12. Baña gauza guzi oiek gertatu baño lenago, arrapatuko zaituzte, eta persegituko zaituzte, eta ipiñiko zaituzte Sinagogetan, eta indarrez eramango zaituzte erregeakgana eta agintariakgana, nere izenagatik.

        13. Eta oiek balioko dizute nere testigantza emateko.

        14. Jarri ezazute bada zuen biotzetan, ez dezutela egon bear lendanaz asmatzen, zer erantzungo dezuten,

        15. Zeren nik jarriko ditut zuen aoetan itzak eta jakinduria bat, zeñi ezin aurkeztuko zaiozkan, ez kontrarik egin ere, zuen etsai guztiak.

        16. Eta zuen gurasoak, anaiak, aideak, eta adiskideak, eramanak izango zerate agintariakgana, eta zuetatik asko ilko dituzte:

        17. Eta mundu guztiak gorrotatuak izango zerate nere izenagatik.

        18. Alaere zuen buruetako ille bat bakarra ere ez da galduko.

        19. Zuen pazienziaren bitartez, zuen animak salbatuko dituzute.

        20. Eta ikusten dezutenean, Jerusalen ejerzitu batek ingurutua dagoala; orduan jakin ezazute, bere ondamena alderatu dala.

        21. Orduan, Judean daudenak, mendietara iges egin bezate, eta erriaren erdian daudenak, alde egin bezate; eta inguruetan daudenak, ez bitez an sartu.

        22. Zeren bengantzako egunak diraden oiek, kunplitu ditezen gauza guztiak, eskribituak dauden bezela.

        23. Baña ai! egun aietan aurdun edo umeak azitzen daudenen doakabeak! Zeren alderri au antsia andietan arkituko da, eta erri onen gañera etorriko da Jaungoikoaren aserrea.

        24. Eta batzuek ezpataz illak izango dira, eta beste batzuek izango dira erreñu guztietara katibu eramanak, eta Jerusalen, jentillak zapaldua izango da, aliketa erreñuen denborak kunplitu ditezen artean.

        25. Baitaere gauza arrigarriak ikusiko dira eguzkian, illargian eta izarretan, eta lurrean beldurtuak, eta arrituak egongo dirade jendeak, itsasoaren, eta bagaen dunbotsagatik.

        26. Sikatzen dirala gizonak beldurrez, eta mundu guztira etorri bear duten gaitzen gogorazioarekin, zeren zeruko bertuteak dardaraz egongo dirade.

        27. Ta orduan izango da, noiz ikusiko duten gizonaren semea odei baten gañean, eskubide andiarekin, eta osoarekin datorrela.

        28. Oiek egiztatzen asitzen diradenean, begiratu ezazute, eta zuen buruak jaso itzatzute, zeren zuen erredenzioa aldean dan.

        29. Eta berdinkuntza au ipiñi zien: Begiratu ezazute piku ondora, eta beste zuaitzetara.

        30. Berakgandik frutuak moteatzen asitzen diranean, uda aldean dala ezagutzen dezute.

        31. Ala zuek ere, gauza oiek ikusten dituzutenean, jakin ezazute, Jaungoikoaren erreñua aldean dala.

        32. Egiaz esaten dizutet, gizaldi au ez dala iragoko aliketa esan dan guztia kunplitu artean.

        33. Zerua eta lurra iragoko dira, baña nere itzak ez dira utsean geldituko.

        34. Zaudete bada beillan zuen gañean, zuen biotzak llilluratu ez ditezen jan edan geiegiakin, ordikeriakin, eta lurreko bizitza onetarako gauzaen arretarekin, egun hura ustekabean etorri ez dakizuten,

        35. Bada izango da lazo bat bezela, lur guztiaren gañean bizi diran guziak ustekabean artuko dituena.

        36. Zaudete bada beillan, denbora guzietan orazio egiten dezutela, diñak izan zaitezten, etorriko diran gaitz oietatik libratzeko, eta gizonaren semearen aurrean itxedopenarekin agertzeko.

        37. Eta Jesus egunaz egon oi zan tenploan erakutsiak ematen, eta gauean irtetzen zala, Oliboena izena zuen mendian iragotzen zuen.

        38. Eta erri guztia txit goiz tenplora joan oi zan berari aditzera.

OGEITA BIGARREN KAPITULUA

        1. Alderatzen zan onezkero Legamigabeen jaieguna, zeñ dan Pazkoa izena duena.

        2. Eta Apaizburuak, ta Eskribak, Jesus nola ilko ote zuten asmazioetan, eta onetarako neurriak artzen zebiltzaten, baña erriaren beldur ziran.

        3. Eta Satanas, Judas, izengoitiz Iskariote amabietatik batgan sartu zan.

        4. Eta joan zan, eta apaizburuakin, eta agintariakin itz egin zuen, nola beren eskuetan jarriko ote zuen.

        5. Berak bozkariotu ziran, eta elkarrekin aditu ziran emango zioten diruaren gañean.

        6. Eta Judasek itza eman zuen. Eta era on bat billatzen zuen, otspe gabe aien eskuetan bera jartzeko.

        7. Bitartean allegatu zan Legamigabeen eguna, zeñatan Pazkoako bildotsa il bear zan.

        8. Jesusek bada Pedro eta Juan bialdu zituen, esaten ziela: Joaten zeratela, Pazkoa jateko bear dana prestatu zaguzute.

        9. Eta berak esan zioten: Non nai dezu prestatu dezagula?

        10. Eta Jesusek esan zien: Errian sartzen zeratenean, pegar bat ur daraman gizon bat arkituko dezute. Sartzen dan etxera jarraitu zaiozute.

        11. Ta ango etxeko nagusiari esango diozute: Maesuak esatera bialtzen dizu, non da tokia, non nik nere ikaslakin Pazkoako bildotsa jango dedan?

        12. Eta berak erakutsiko dizute Afaltoki bat, apaindua, eta an prestatu ezazute.

        13. Joaten ziradela bada, esan zien bezela arkitu zuten, eta prestatu zuten Pazkoa.

        14. Eta ordua allegatu zanean, maiean eseri zan, ta berarekin amabi apostoluak.

        15. Eta esan zien: Opa opa nuen, nere pasioa allegatu baño lenago Pazkoa au zuekin jatea.

        16. Zeren nik esaten dizutet, ez dedala berriz jango, Jaungoikoaren erreñuan bere betetasuna iduki dezan artean.

        17. Eta kaliza artzen zuela, Jaungoikoari eskerrak eman ziozkan, eta esan zuen: Artu ezazute, eta zuen artean partitu ezazute.

        18. Zeren esaten dizutet, matsaren ezadetik ez dedala edango, Jaungoikoaren erreñua allegatu dedin artean.

        19. Eta arturik ogia, eskerrak eman zituen, eta zatitu zuen, eta eman zien, esaten zuela: Au da nere gorputza, zeñ zuekgatik emana dan. Au nere oroipenean egin ezazute.

        20. Era berean artu zuen kaliza afaldu zuenean, esaten zuela: Kaliza au da elkartasun berri, nere odolarekin sillutua, zeñ zuekgatik isuria izango dan.

        21. Alaere ona non, saldukeria egiten didanaren eskua, maiean nerekin dagoan.

        22. Egia da gizonaren semea, beragatik erabakia dagoan bezala, badijoala, baña, ai! gizon aren, beragatik saldua izango danaren, zorigaiztokoa!

        23. Eta berak bereala asi ziran elkarri galdetzen, beretatik zeñ izango ote zan, au egingo zuena.

        24. Beren artean ere elean ari ziran, beretatik zeñ izango ote zan andienentzat idukia.

        25. Jesusek berriz esan zien: Erreñuetako erregeak beren mendekoak azpiratuak dauzkate, eta beren gañean eskubidea daukatenak, ongigilleak deituak dira.

        26. Zuek ordea etzerate alakoak izango, baizik andiena dana zuen artean, txikiena bezelakoa egin bedi, eta aurrena dana, besteen serbitzaria bezelakoa.

        27. Zeren, zeñ da andiagoa, maiean jaten dagoana, ala maia serbitzen duena? Ez al da ziertoa, maiean eseria dagoana dala? Bada ni zuen artean, serbitzari bat bezela nago.

        28. Eta zuek zerate nere atsekabeetan nerekin iraun dezutenak.

        29. Argatik nik zeruko erreñua prestatzen dizutet, nere Aitak neri prestatu zidan bezala,

        30. Jan dezazuten, eta edan dezazuten nere maiean, nere erreñuan, eta tronuen gañean eseri zaitezten, Israelko amabi tribuak juzgatzeko.

        31. Esan ere zuen Jaunak: Simon, Simon, begira Satanasek nai izan zaituztela, garia bezela artzatutzeko.

        32. Baña nik zugatik erregutu det, zure fedea galdu ez dedin, eta zuk noizbait, konbertituta, zure anaiak sendotu itzatzu.

        33. Jauna, erantzun zuen berak, ni prestatua nago zurekin karzelara eta eriotzara ere joateko.

        34. Eta Jesusek esan zion: Nik esaten dizut, o Pedro, ollarrak ez dutela gaur kantatuko, zuk ukatu dezazun baño lenago iru alditan, ni ezagutzen nazula. Gero esan zien:

        35. Bialdu zinduztedanean zizkutxo gabe, zakuto gabe, eta zapata gabe, ezerere faltatu bazazuten?

        36. Eta berak erantzun zuten: Ezerere ez. Esan zien bada berak: Orain bada, zizkutxoa daukanak, eraman beza, baita zakutoa ere, eta ezpatarik ez daukanak, bere tunika saldu beza, eta erosi beza ezpata.

        37. Zeren nik esaten dizutet, oraindikan kunplitu bear dala nigan, eskribitua dagoan au: «Eta gaiztoen artean kontatua izan da». Zeren lendanaz nigatik esan diran gauzak, aurki kunplitu bear dute.

        38. Eta berak esan zuten: Jauna, ona emen bi ezpata. Eta berak esan zien: Asko da.

        39. Irten zan bada Jesus, eta joan zan, oi zuen bezela, Oliboen mendirontz. Bere ikasleak ere jarraitu zioten.

        40. Eta ara allegatu zanean, esan zien: Zaudete orazioan, tentazioan erori etzaitezten.

        41. Eta berakgandik alde eginik, arri baten aurtikiaren ereduan, belauniko jarrita, orazio egiten zuen,

        42. Esaten zuela: Aita, nai badezu, kaliza au nigandik urrutiratu ezazu. Alaere ez bedi egin nere borondatea, zurea baizik.

        43. Onetan zerutik Aingeru bat agertu zizaion, sendotzen zuela. Eta agonian sarturik, gogo geiagorekin orazio egiten zuen.

        44. Eta irten zitzaion izerdi batek, odol tantoak bezela, lurreraño zeriona.

        45. Eta jaikirik oraziotik, eta etorririk bere ikasleakgana, lotan arkitu zituen tristezagatik,

        46. Eta esan zien: Zergatik lo egiten dezute? Jaiki zaitezte, eta orazio egin ezazute, tentazioan erori etzaitezten.

        47. Oraindik izketan ari zala, ona non jendetza bat etorri zan, eta beren aurretik zijoan amabietatik bat, Judas izena zuena, eta Jesusgana alderatu zan bera laztantzeko.

        48. Eta Jesusek esan zion: Judas, laztan batekin gizonaren semea saltzen dezu?

        49. Jesusi laguntzen ziotenak, ikusirik gertatzera zijoana, esan zioten: Jauna, ezpatarekin zaurituko ote ditugu?

        50. Eta beretatik batek, apaizburuaren morroi bat zauritu zuen, eta eskuieko belarria ebaki zion.

        51. Baña Jesusek, asirik izketan, esan zuen: Utzi zaiozute, etzaitezte aurrera irago. Eta belarriari ukiturik, sendatu zuen.

        52. Eta Jesusek esan zien apaizburuai, eta tenploko agintariai, eta zarrai, zeñak beragana etorri ziran: Lapur batgana bezela ezpatakin eta makillakin irten zerate?

        53. Zuekin tenploan egunoro egon banintzan ere, beñere etziñituzten eskuak luzatu ni arrapatzeko, baña au da zuen ordua, eta illuntasunak eskubidea daukaten denbora.

        54. Eta arrapatzen zutela Jesus, apaizburuaren etxera eraman zuten. Pedrok berriz urrutitikan jarraitzen zion.

        55. Eta atariaren erdian sua irazekirik, eta guztiak inguruan eseriak arkitzen ziradela, Pedro ere beren artean zegoan.

        56. Zeñ ikusirik neskame batek sutondoan eseria zegoala, berari begiratuta, esan zuen: Au ere gizon arekin ibiltzen zan.

        57. Baña Pedrok ukatu zuen, esaten zuela: Emakumea, ez det ezagutzen.

        58. Andikan denbora gutxi batera, beste gizaseme batek begiratzen ziola, esan zion: Bai, zu ere aietatikoa zera. Pedrok berriz erantzun zion: O gizona, ez naiz.

        59. Eta ordu bat bezelatsu iragorik, beste gizaseme batek esaten zuen: Egiaz au ere arekin zegoan: zeren Galileatarra da.

        60. Eta Pedrok erantzun zuen: Gizona, ez det nik aditzen esaten dezuna. Eta bereala, oraindik izketan ari zala, ollarrak jo zuen.

        61. Eta itzulirik Jauna, Pedrori begiratu zion. Eta Pedro oroitu zan, Jaunak esan zion itzarekin. Ollarrak jo dezan baño lenago, iru aldiz ukatuko nazu.

        62. Eta kanpora irtetzen zala, negar samiñak egin zituen.

        63. Bitartean Jesus lotuta zeukatenak, irriak egin eta otsak ematen ziozkaten.

        64. Eta begiak estalitzen ziozkatela, masallakoak ematen ziozkaten, eta galdetzen zioten, esaten zutela: Profetizatu ezak, zeñ dek jo aukana?

        65. Eta beste asko gauza, blasfematzen zutela, bere kontra esaten zuten.

        66. Eta eguna argitu zanean, erriko zarrak, eta apaizburuak, eta Eskribak bildu ziran; eta beren batzarrera eramanik, esan zioten: Zu bazera Kristo, esan zaguzu.

        67. Eta berak esan zien: Esaten badizutet, ez didazute sinistuko,

        68. Eta nik galde bat egiten badizutet, ez didazute erantzungo, eta ez didazute ere itxiko joaten.

        69. Baña orain ikusten dezutena iragota, gizonaren semea Jaungoikoaren eskubidearen eskuiean eseria egongo da.

        70. Orduan guztiak esan zuten: Beraz zu Jaungoikoaren semea zera? Berak erantzun zien: Ala da, zuek esaten dezuten bezela ni naizala.

        71. Eta aiek esan zuten: Onezkero testiguak zertarako bear ditugu? Zeren guk gerok bere aotik aditu diogu?

OGEITA IRUGARREN KAPITULUA

        1. Eta jaikitzen zala jendetza guzi hura, Pilatori eraman zioten.

        2. Eta asi ziran salatzen, esaten zutela: Au arkitu degu, gure erreñua nastutzen gaitzerako, eta Zesarri kotizak pagatzea galerazitzen, eta bera Kristo, erregea dala esaten.

        3. Pilatok bada galdetu zion, esaten ziola: Zu Juduen erregea al zera? Eta berak, erantzuten ziola, esan zion: Ala da, zuk esaten dezun bezela.

        4. Pilatok apaizburuai, eta erriari esan zien: Nik gizon onegan obenik batere ez det arkitzen.

        5. Baña berak beti berenean zeuden, esaten zutela: Erria nastua dauka ematen dituen erakutsiakin Judea guztitik, asirik Galileatik onaraño.

        6. Pilatok berriz, Galilea aditurik, galdetu zuen, Galileatarra ote zan gizon hura.

        7. Eta ezagutu zuenean Herodesen mendekoa zala, bialdu zuen Herodesgana, zeñ ere egun aietan Jerusalenen zegoan.

        8. Herodes, Jesus ikusita, txit bozkariotu zan, zeren denbora andia zan ikusi nai zuela, beragatik gauza asko aditu zituelako, eta berak eginda, mirariren bat ikustea itxedotzen zuen.

        9. Galde asko egin ziozkan bada, baña berak itzik ere etzion erantzun.

        10. Bitartean apaizburuak, eta Eskribak aspertu gabe zeuden bera salatzen.

        11. Eta Herodesek, bere andizki talde guziarekin, mezpreziatu zuen, eta berari irri egiteko, soñeko zuri bat jantzierazi, eta Pilatori bialdu zion.

        12. Eta egun artan Herodes eta Pilato adiskidetu ziran, zeren len beren artean aserretuak zeuden.

        13. Pilatok bada, ots eginik apaizburu eta majistraduai, erriarekin batean,

        14. Esan zien: Zuek gizon au ekarri didazute, errien iskanbillari bat bezela, eta ona non nik, zuen aurrean berari galdeak eginda, bera salatzen dezuten gaiztakeriarik batere ez det arkitu.

        15. Ezta Herodesek ere, zeren bialdu zaituztet beragana, eta irago danetik ikusten da, Herodesek eriotzaren diñatzat ez duela iduki.

        16. Argatik, kastigatu eta gero, utziko diot.

        17. Pilatok libratu bear zien karzelan zegoan bat, pazkoako jaiagatik.

        18. Eta erri guztiak batean deadar egin zuen, esaten zuela: Kendu zaiozu oni bizia eta Barrabas libratu zaguzu.

        19. Zeñ, errian atera zuen iskanbilla batgatik, eta gizon bat il zuelako, karzelan jarria izan zan.

        20. Berriz ere Pilatok itz egin zien, Jesus libratu nairik.

        21. Baña berak deadarrez asi ziran, esaten zutela: Gurutziltzatu ezazu, gurutziltzatu ezazu.

        22. Berak alaere irugarren aldiz esan zien: Onek bada, zer gaitz egin du? Nik ez det beragan eriotzaren diña dan gaiztakeriarik batere arkitzen. Ala bada, kastigatuta gero, libratuko det.

        23. Baña berak aurrera jarraitzen zioten deadar andiakin eskatzeari, gurutziltzatua izan zedilla, eta beren deadarrak geituaz zijoazen.

        24. Atzenean Pilatok erabaki zuen eskatzen zutena ematea.

        25. Eta utzi zien, gizon bat iltzeagatik, eta iskanbilla bat jasotzeagatik karzelan sartua izan zana, zeñ zan eskatzen zutena, eta Jesus beren mendean jarri zuen.

        26. Iltzera zeramatenean berriz, arrapatu zuten Simon izena zuen gizon bat, berez Zirenekoa, basoetxe batetik zetorrena, eta gurutzea ipiñi zioten Jesusen ondoren eraman zezan.

        27. Erriko eta emakumeen jendetza andi batek jarraitzen zion: emakumeak negarrak egiten zituzten, eta adiaka ari ziran.

        28. Eta Jesusek, berakgana itzulita, esan zien: Jerusalengo alabak, ez nigatik negarrik egin, baizik zuekgatik, eta zuen semeakgatik negar egin ezazute,

        29. Zeren egunak etorriko diran, zeñatan esango dan: Zorionekoak emakume agorrak, eta aurrik artu ez duten erraiak, eta titirik eman ez duten bularrak.

        30. Orduan mendiai asiko zaiezte esaten: Erori zaitezte gure gañera; eta muñatsai: Estali gaitzatzute.

        31. Zergatik eze, arbola ezean au egiten badu, igarrean zer egingo du?

        32. Beste, bi gizon gaizto ere Jesusekin eramanak izan ziraden, illak izatera.

        33. Eta allegatu ziranean Kalbarioa izena duen tokira, an gurutziltzatu zuten eta berarekin bi lapur, bat eskuietara, eta bestea ezkerretara.

        34. Eta Jesusek esaten zuen: Aita, barkatu zaiezu, zeren zer egiten duten ez dakiten. Eta berak jartzen zirala beren artean Jesusen soñekoak partitzen, txotx egin zuten.

        35. Erria begira zegoan, eta berarekin batean andizkiak Jesusi isekak egiten ziozkaten, esaten zutela: Besteak libratu zituen, bera ere bada libratu bedi, bera Kristoa, eta Jaungoikoak autua bada.

        36. Soldaduak ere isekak egiten ziozkaten, beragana alderatzen ziradela, eta ozpiña eskeñtzen ziotela.

        37. Eta esaten zutela: Juduen erregea i baldin baaiz, eskuetatik joan akigu.

        38. Eta zegoan Jesusen buruaren gañean txartel batean eskribitua, Grieguz, Latinez, eta Hebreoz: Juduen erregea au da.

        39. Eta gurutziltzatuak zeuden lapurretatik bat, Jesusen kontra añenekoka ari zan, esaten zuela: Kristo baaiz, i erori libratu adi, eta gu ere libratu gaitzaguk.

        40. Baña besteak errierta egiten zion, esaten ziola: i ere, urkamendi artan beratan agoan ori, ez aiz Jaungoikoaren beldur?

        41. Guk zeramakagun patua, txit bidezkoa, eta gure gaiztakeriai dagokiena dek; baña onek gaitzik batere ez dik egin.

        42. Eta Jesusi esaten zion: Jauna, zure erreñuratzen zeranean, arren nizaz oroitu zaite.

        43. Eta Jesusek erantzun zion: Egiaz esaten dizut, gaur nerekin paradisuan egongo zerala.

        44. Zan onezkero sextako ordua, eta illuntasunak lur guztia nonako orduraño estali zuen.

        45. Eta eguzkia illundu zan, eta tenploko beloa urratu zan erditik.

        46. Eta Jesusek, boz andi batekin deadar eginda, esan zuen: Aita, nere espiritua zure eskuetan utzitzen det. Eta oiek esaten zituela, atzeneko asnasa eman zuen.

        47. Ikusi zuenean Zenturionak gertatu zana, Jaungoikoa alabatu zuen, esaten zuela: Egiaz au gizon justoren bat zan.

        48. Eta ikusikizun onetan zeudenetatiko jendetza guztia, ikusi zituenean gertatzen ziraden gauzak, beren bularrai otsak ematen zieztela, itzultzen ziran.

        49. Bere ezagun guztiak berriz, eta Galileatik jarraitu zioten emakumeak, urrutitik zeuden, oiek ikusten zituztela.

        50. Orduan agertu zan gizon bat, amartaria, Jose izena zuena, gizon ona eta justoa, Arimatea, Judeako erri batean jatorria zeukana.

        51. Onek etzuen bere baimenik eman besteen asmazio gaiztoetarako, ez egin zituzten gauza txarretarako; baizik zan, Jaungoikoaren erreñua itxedotzen zutenetatikoa.

        52. Au bada, Pilatogana joan zan, eta Jesusen gorputza eskatu zion.

        53. Eta jetxirik gorputza gurutzetik maindire batean bildu zuen, eta ipiñi zuen, arri bizian idikitako obi batean, non iñor ere etzan ipiñia izan.

        54. Eta egun hura prestaerakoa zan, eta larunbata argitutzera zijoan.

        55. Eta Galileatik etorri ziran, eta jarraitu zioten emakumeak, ikusi zuten obia, eta nola Jesusen gorputza izan zan an ipiñia.

        56. Eta itzultzen ziradela, aromak, eta okenduak prestatu zituzten. Alaere larunbatean, legeak agintzen zuen bezela, geldirik egon ziran.

OGEITA LAUGARREN KAPITULUA

        1. Eta astearen lenbiziko egunean, txit goiz, emakume oiek obira joan ziran, prestatuta zeuzkaten aromak zeramazkitela.

        2. Eta obiko arria, aldeerazia arkitu zuten.

        3. Eta barrenen sartzen zirala, Jesus Jaunaren gorputza etzuten arkitu.

        4. Eta gertatu zan, augatik beren adimenak izutuak zeuzkatela, ona non bi gizaseme soñeko argitsuz jantziak, jarri zitzaiezten beren ondoan.

        5. Eta nola beldur ziran, eta beren arpegiak lurrerontz makurtuak zeuzkaten, esan zien: Zergatik zabiltzate bizirik dagoanaren billa, illaen artean?

        6. Jesus ez dago emen, biztu da. Oroitu zaitezte nola itz egin zizuten, oraindikan Galilean zegoala,

        7. Esaten zuela: Gauza bearra zala, gizonaren semea gizon bekatarien eskuetan jarria izatea, eta izatea gurutziltzatua, eta irugarren egunean biztutzea.

        8. Eta berak, Jesusen itzakin oroitu ziran.

        9. Eta obitik itzultzen ziradela, gauza guzi aiek amaikai, eta beste guztiai adirazi ziezten.

        10. Apostoluai gauza oiek adirazi zieztenak, Maria Madalena, eta Juana, eta Maria Santiagoren ama, eta beste emakume beren lagunak izan ziran.

        11. Eta berak berriz oiei, beren burutazioai bezela begiratu zien, eta etziezten sinistu.

        12. Pedro alaere jaikitzen zala, obira korrika joan zan, eta makurturik, ikusi zituen illoialak an lurrean bakarrik jarriak; eta miraritzen zala bere artean, gertatu zanarekin, itzuli zan.

        13. Eta egun artan beratan beretatik bi zijoazen Emmaus izena duen erritxo batera, zeñ Jerusalendik irurogei estadioko bidean dagoan.

        14. Eta elkarren artean, gertatu ziraden gauza guztien gañean izketan ari ziran.

        15. Eta gertatu zan, elkarrekin alako gertakariak esan, eta elkarren iritziak aditzen zituztela, Jesus bera berakgana alderaturik, berakin zijoan.

        16. Eta beren begiak llilluratuak zeuden, ezagutu etzetzaten.

        17. Eta berai esan zien: Zer dirade, bidean zoaztela, elkarrekin egiten dituzuten izketa oiek, eta zergatik triste zaudete?

        18. Eta beretatik batek, Kleofas izena zuenak, erantzuten zuela, esan zuen: Zu bakarrik Jerusalenen arrotza al zera, ez jakiteko, egun oietan bertan irago diradenak?

        19. Berak esan zien: Zertzuk ote? Eta aiek erantzun zuten: Jesus Nazaretkoarenak, zeñ izan zan profeta almentsu bat obraetan, eta itzetan, Jaungoikoaren eta erri guztiaren begietan,

        20. Eta nola apaizburuak eta gure agintariak Pilatoren eskuetan jarri zuten, eriotzara kondenatua izan zedin; eta gurutziltzatu dute.

        21. Guk berriz, itxedotzen genduen berra zala, Israel erredimituko zuena, eta orain, oiek guziok iragota, irugarren eguna da gaur, gauza oiek gertatu ziradela.

        22. Egia da gureetatiko emakume batzuek beldurtu gaituztela, zeren eguna argitu baño lenago obira joan ziran,

        23. Eta etzutenean arkitu bere gorputza, itzuli ziran, esaten zutela: Aingeru batzuek agertu zitzaieztela, zeñak esan dien, bizirik dagoala.

        24. Onenbesterekin gureetatiko batzuek obira joan dira, eta arkitu dute, emakumeak esan ziena, egia dala, baña Jesus etzuten arkitu.

        25. Eta berak esan zien: O zentzugabeak, eta biotz astunekoak, Profetak adirazi zuten guztia sinistzeko!

        26. Ez al zituen Kristok oiek irago bear, eta ala sartu zeruetako erreñuan?

        27. Eta asirik Moisesgandik, eta profeta guztietatik jarraiturik, beragatik itz egiten zuten Eskritura guztietan, azaldaerak ematen ziezten.

        28. Eta alderatu ziran, zijoazen errira, eta Jesusek urrutirago zijoalakoa egin zuen.

        29. Eta indarrez ta gogorrean gelditu zuten, esaten ziotela: Gurekin gelditu zaite zeren onezkero illundutzera dijoa, eta eguna aurki eroriko da.

        30. Eta berakin maiean eseria zegoala, artu zuen ogia, eta bedeikatu zuen, eta zatitu zuen, eta ematen zien.

        31. Eta beren begiak idiki ziran, eta ezagutu zuten, eta Jesus beren begien aurretik ezkutatu zan.

        32. Orduan elkarri esaten zien: Ez al da egia gure biotzak irazekiak zeudela, bidean itz egiten zigunean, eta Eskriturak azaldutzen zizkigunean?

        33. Eta jaikitzen zirala ordu artan beratan, Jerusalenera itzuli ziran, eta amaikak eta berakin zeudenak, bilduak arkitu zituzten,

        34. Esaten zutela: Egiaz Jauna biztu da, eta Simoni agertu zaio.

        35. Berak beren aldetik, kontatzen zuten bidean gertatu zitzaiena, eta nola, ogia zaitutzean ezagutu zuten.

        36. Berak gauza oien gañean itz egiten ari ziradela, Jesus beren erdian jarri zitzaien, eta esan zien: Pakea zuekin, ni naiz, etzaitezte beldurtu.

        37. Berak berriz, izutu eta beldurturik, espirituren bat ikusten zutela iruditzen zitzaien.

        38. Eta Jesusek esan zien: Zergatik zaudete izutuak, eta zergatik alako gogorazioai zuen biotzetan lekua ematen diezute?

        39. Ikusi itzatzute nere eskuak eta oñak, eta ezagutuko dezute ni naizala. Ukitu zaiezute, eta ikusi ezazute, nola espirituak ez daukan aragirik, ez ezurrik, nik dauzkadala ikusten dezuten bezela.

        40. Eta au esan zuenean, eskuak eta oñak erakutsi ziezten.

        41. Eta nola berak oraindik etzuten sinistzen, eta bozkarioz zeuden mirarituak, esan zien: Jateko gauzarik badaukazute emen?

        42. Berak arrai errearen zati bat, eta ezti abaraska bat aurrean jarri zizkioten.

        43. Eta beren aurrean jan zituenean, arturik kondarrak, eman ziezten.

        44. Eta esan zien: Oiek dira itzak, esaten nizkizutenak, oraindikan zuekin nengoala, kunplitua izan bear zala, nigatik Moisesen legean, eta Profetetan, eta Salmoetan eskribitua dagoan guztia.

        45. Orduan argitu ziezten adimenak Eskriturak aditu zitzaten,

        46. Eta esan zien: Onela zegoan eskribitua, eta onela bear zan Kristok padezitzea, eta irugarren egunean illen artetik biztu zedilla,

        47. Eta bere izenean penitenzia eta bekatuen barkazioa erreñu guztiai predikatu zizaiela, Jerusalendik asitzen diradela.

        48. Zuek gauza oien testiguak zerate.

        49. Eta ni, banoa zuei bialtzera, nere Aitak zuei eskeñitako Espiritua. Bitartean zaudete errian, aliketa goitik sendotasunez beteak izan zaitezten artean.

        50. Gero atera zituen kanpora, Betaniako bidera, eta eskuak jasorik, bedeikatu zituen.

        51. Eta bedeikatzen zituela, berakgandik alde egiten zuela, eta zerurontz altxatzen zala bazijoan.

        52. Eta berak, adoratzen zutela Jesus, bozkario andiarekin itzuli ziran,

        53. Eta beti tenploan zeuden, Jaungoikoa alabatzen, eta bedeikatzen zutela. Amen.