SAN MATEOREN EBANJELIOA-1

LENBIZIKO KAPITULUA

        1. Jesukristoren, Dabiden semearen, Abrahamen semearen jatorriko liburua.

        2. Abrahamgandik sortua izan zan Isaak. Eta Isaakgandik sortua izan zan Jakob. Eta Jakobgandik sortuak izan ziraden Judas eta bere anaiak.

        3. Eta Judasgandik sortuak izan ziran Tamarregan Fares eta Zara. Faresgandik sortua izanzan Esron. Eta Esrongandik sortua izan zan Aram.

        4. Eta Aramgandik sortua izan zan Aminadab. Aminadabgandik sortua izan zan Naason. Naasongandik sortua izan zan Salmon.

        5. Salmongandik sortua izan zan Booz Rahabgan. Boozgandik sortua izan zan Obed Rutgan. Obedgandik sortua izan zan Jese. Jesegandik sortua izan zan Dabid erregea.

        6. Eta Dabid erregeagandik izan zan sortua Salomon, Uriasena izan zanagan.

        7. Eta Salomongandik sortua izan zan Roboam. Roboamgandik sortua izan zan Abias. Eta Abiasgandik sortua izan zan Asa.

        8. Eta Asagandik sortua izan zan Josafat. Eta Josafatgandik sortua izan zan Joram. Eta Joramgandik sortua izan zan Ozias.

        9. Eta Oziasgandik sortua izan zan Joatam. Eta Joatamgandik sortua izan zan Akaz. Eta Akazgandik sortua izan zan Ezekias.

        10. Eta Ezekiasgandik sortua izan Manases. Eta Manasesgandik sortua izan zan Amon. Eta Amongandik sortua izan zan Josias.

        11. Eta Josiasgandik sortuak izan ziran Jekonias eta bere anaiak, Babiloniara juduak eramanak izan ziran denboratsuan.

        12. Eta Babiloniara eramanak izanda geroago, Jekoniasgandik sortua izan zan Salatiel. Salatielgandik sortua izan zan Zorobabel.

        13. Eta Zorobabelgandik sortua izan zan Abiud. Eta Abiudgandik sortua izan zan Eliazim. Eta Eliazimgandik sortua izan zan Azor.

        14. Eta Azorgandik sortua izan zan Sadok. Eta Sadokgandik sortua izan zan Akim. Eta Akimgandik sortua izan zan Eliud.

        15. Eta Eliudgandik sortua izan zan Eleazar. Eta Eleazargandik sortua izan zan Matan. Eta Matangandik sortua izan zan Jakob.

        16. Eta Jakobgandik sortua izan zan Jose, Mariaren senarra, zeñgandik jaio zan Jesus, Kristo izena duena.

        17. Eta Abrahamgandik Dabiderañoko gizaldi guztiak, amalau dirade, eta Dabidgandik Juduak Babiloniara eramanak izan ziraden denboraraño, amalau gizaldi, eta Babiloniara eramanak izanda gero ere Kristoraño, amalau gizaldi.

        18. Kristoren jaiotza berriz, onela izan zan: Zegoala ezkonduta bere ama Maria Joserekin, elkartu baño lenago, sabelean Espirituaren egitez sortua zegoala arkitu zan.

        19. Jose bere senarrak berriz, nola zan justoa, eta etzuen bera lotsatu nai, ixiltxorikan bera utzitzea nai zuen.

        20. Gogorazio oietan bera zegoala, ona emen non Jaunaren aingeru bat agertu zitzaion amesetan, esaten zuela: Jose Dabiden semea, etzaite beldur izan Maria zure emaztea zure etxean artzen, zeren bere sabelean sortu dana Espiritu Santuaren lana da.

        21. Eta ala egingo du aurseme bat, zeñi Jesus izentzat jarriko diozun, zeren berak bere erria beren bekatuetatik salbatuko duen.

        22. Au guziau berriz, egiña izan zan, kunplitu zedin Jaunak esan zuena profetaren bitartez, zeñak esan zuen:

        23. Ona emen non donzella baten sabelean sortuko dan, eta bera aur seme batez erdiko dan, zeñi izentzat ipiñiko dien Emmanuel, zeñak, itzulirik, Jaungoikoa gurekin esan nai duen.

        24. Onenbesterekin Josek, esnatu zanean, Jaunaren aingeruak agindu ziona egin zuen, eta bere emaztea artu zuen.

        25. Eta etzuen ezagutzen, bere seme lenbizisortuaz erdi zan arteraño, eta Jesus izentzat jarri zion.

BIGARREN KAPITULUA

        1. Jaio zanean bada Jesus Judako Belenen, Herodes erregearen erregetzako egunetan, ona emen non Mago batzuek sortaldetik Jerusalenera etorri ziraden,

        2. Galdetzen zutela: Juduen errege jaio dana, non dago? Zeren guk bere izarra sortaldean ikusi genduen, eta bera adoratzera gatoz.

        3. Eta aditurik au Herodes erregeak, izutu zan, eta berarekin Jerusalen guztia.

        4. Eta biltzen zituela apaizen prinzipe guztiak, eta erriko Eskribak, galde egiten zien, non jaioko ote zan Kristo.

        5. Eta berak erantzun zioten: Judako Belenen, zeren onela dago Profetak eskribitua.

        6. Eta zu Belen Judako lurra, ziertoro etzera txikiena Judako erririk andienen artean, zeren Israel nere erria zuzenduko duen gialaria, zugandik irtengo dan.

        7. Orduan Herodesek, ixiltxorik Magoai ots egiten ziela, arretaz jakin zuen, zeñ denboratan izarra agertu zitzaien.

        8. Eta bialtzen zituela Belenera, esan zien: Zoazte, eta arretaz jakin ezazute aur seme orren gañean dagoana, eta arkitzen dezutenean, adirazi zadazute, ni ere bera adoratzera joan nadin.

        9. Erregeari au aditu ziotenean, bereala joan ziraden, eta ona emen non sortaldean ikusi zuten izarra, beren aurrean zijoan, aliketa aurra zegoan tokiaren gañera allegaturik, gelditu zan artean.

        10. Eta ikusirik izarra, bozkario txit andia artu zuten.

        11. Eta etxean sartzen ziradela, arkitu zuten aurra bere ama Mariarekin, eta auzpeztzen ziradela, adoratu zuten; eta beren kutxak idikitzen zituztela, urrezko eta inzensuzko, eta mirrazko doañak eskeñi ziozkaten.

        12. Eta amesetan idukirik zeruko argitasun bat, esaten ziena, Herodesgana etzitezela itzuli, beste bide batetik beren alderrira biurtu ziran.

        13. Oiek alde egin zutenean, Jaunaren aingeru bat Joseri amesetan agertu zitzaion, esaten ziola: Jaiki zaite, artu itzatzu aurra eta bere ama, eta Ejiptora iges egin ezazu, eta zaude an aliketa nik itzultzeko esan dizazudan artean. Zeren gertatuko dan Herodes ibiltzea aurraren billan, bera galtzeko.

        14. Jaikitzen zala Jose, artu zituen aurra, eta bere ama gauaz, eta Ejiptora alde egin zuen;

        15. Eta an egon zan, Herodes il zan artean, kunplitu zedin Jaunak, profetaren bitartez esan zuena: Nik, nere semeari, Ejiptotik ots egin nion.

        16. Orduan Herodes, ikusirik Magoak irri egin ziotela, txit aserretu zan, eta agindu zuen, Belenen eta bere inguru guztian zeuden, bi urtetik beerako aur guztiak illak izan zitezela, Magoakgandik jakin al izan zuen denboraren araura izarraren agerketaren gañean.

        17. Ikusi zan orduan kunplitua Jeremias profetak esan zuena, esaten zuela:

        18. Raman adituak izan ziraden bozak, negar eta alarau andiak. Da Rakel, bere semeakgatik negar egiten duena, ez duela nai bozkariotua izatea, onezkero munduan ez daudelako.

        19. Herodes il, eta gero, andikan laster, Jaunaren aingeru bat Ejipton Joseri amesetan agertu zitzaion,

        20. Esaten ziola: Jaiki zaite, eta artu itzatzu aurra, eta bere ama, eta Israelko lurrera zoaz, zeren aurrari bizia kendu nai ziotenak, illak diraden.

        21. Jaikitzen zala Jose, artu zituen aurra, eta bere ama, eta Israelko lurrera etorri zan.

        22. Baña aditurik Arkelao zegoala erregetzan Judean bere aita Herodesen lekuan, ara joaten beldur izan zan, eta izanik adirazia amesetan, Galileako aldamenetara alde egin zuen.

        23. Eta Nazaret izena duen erri batera egotez bizitera etorri zan; onela profetaen bitartez esan zana kunplitu zedin: Nazarenoaren izenaz ots egingo zaio.

IRUGARREN KAPITULUA

        1. Eta egun aietan etorri zan Juan Bautista, Judeako eremuan predikatzen zuela,

        2. Eta esaten zuela: Penitenzia egin ezazute: zeren zeruetako erreñua aldean dagoan.

        3. Au da hura, zeñgatik Isaias profetak esan zuen: Eremuan deadar egiten duenaren boza da, esaten duela, Jaunaren bidea prestatu ezazute; bere bidetxigorrak zuzenak egin itzatzute.

        4. Joanek berak berriz, gameluen illezko soñeko bat zerabillan, eta bere gerrian larruzko ual bat, eta bere janaria larrapoteak eta basoko eztia ziran.

        5. Orduan bazijoazen beragana Jerusalengo, eta Judea guztiko, eta Jordango erribera guztiko jendeak;

        6. Eta berak Jordanen bataiatzen zituen, beren bekatuak konfesatzen zituztela.

        7. Baña ikusirik Fariseoetatik eta Sadduzeoetatik asko bere bataiora zetoztela, esan zien: Suga biboraen arraza! Nork erakutsi dizute, azalkeriakin bakarrik, keñatzen zaituzten aserretik iges egin ditzakezutela?

        8. Penitenziaren diñako frutuak bada egin itzatzute.

        9. Eta ez ezazute esan zuen barrenen: Gure aitatzat Abraham daukagu, zeren nik esaten dizutet, almentsua dala Jaungoikoa, arri oietatik Abrahamen semeak jaio erazitzeko.

        10. Begiratu ezazute, aizkora onezkero zuaitzen sustraietan jarria dagoala, eta frutu ona ematen ez duen zuaitz guztia, izango dala ebakia, eta sutara aurtikia.

        11. Nik egiaz urarekin bataiatzen zaituztet penitenziara mugitzeko; baña nere ondoan etorriko dana, ni baño almentsuagoa da, eta bere oñetakoak eramateko bederik diña ez naiz ni; bera da Espiritu Santuagan eta suan bataiatuko zaituztena.

        12. Berak sardetxea bere eskuetan dauka, eta bere larraña ederki garbituko du; eta bere garia aletegian sartuko du, lastoak berriz, itzali ez ditekean su batean erreko ditu.

        13. Denboratsu onetan etorri zan Jesus Galileatik Jordanera, berak bataiatua izateko.

        14. Juan ordea onetara aurkeztzen zan, esaten zuela: Nik izan bear nuke zuk bataiatua, eta nigana zu zatoz?

        15. Eta Jesusek erantzuten zuela, esan zion: Utzi zadazu egiten orain, zeren onela bear dan guk justizia guztia kunplitu dezagula. Juanek orduan berari oben egin zion.

        16. Bataiatua izan zanean bada Jesus, irten zanean uretik, bereala zeruak idiki zitzaiozkan, eta ikusi zuen Jaungoikoaren Espiritua, jetxitzen zala uso baten gisara, eta bere gañean gelditzen zala.

        17. Eta aditu zan zeruko boz bat, esaten zuena: Au da nere seme maitea, zeñgan nere atseden guzia jarria daukadan.

LAUGARREN KAPITULUA

        1. Orduan Jesus Espirituak eremura eramana izan zan, deabruak tentatua izateko.

        2. Eta barau eginik berrogei egunean, eta berrogei gautan, gero gose izan zan.

        3. Eta alderatzen zala beragana tentatzallea, esan zion: Jaungoikoaren semea bazera, esan ezazu, arri oiek ogi egin diteztela.

        4. Baña Jesusek erantzun zion: Eskribitua dago, gizona ogi utsarekin ez da bizi, baizik Jaungoikoaren aotik irtetzen dan itz guziarekin.

        5. Orduan deabruak artu zuen, eta eraman zuen erri santura, eta tenploko gallurraren gañean jarri zuen,

        6. Eta esan zion: Jaungoikoaren semea bazera, emendikan beera aurtiki zaite. Zeren eskribatua dagoan: Zu zaitzeko agindu diotela aingeruai, eta eskuetan artuko zaituzte, zure oñak arriren baten kontra beaztoporik egin ez dezan.

        7. Jesusek esan zion: Baita eskribatua ere dago, zure Jaun Jainkoa ez dezu tentatuko.

        8. Oraindikan ere artu zuen deabruak, eta eraman zuen mendi txit goratu batera, eta erakutsi ziozkan munduko erreñu guztiak, eta beren gloria,

        9. Eta esan zion: Gauza guzi oiek emango dizkizut, auzpeztzen zerala nere aurrean, adoratzen banazu.

        10. Orduan Jesusek esan zion: Utikan Satanas, alde egin ezak ortik. Zeren eskribitua zeagok: Zure Jaun Jainkoa adoratuko dezu, eta bera bakarrik serbituko dezu.

        11. Orduan deabruak utzi zuen; eta ona emen non aingerauak alderatu ziran eta serbitzen zuten.

        12. Eta Jesusek, aditu zuenean Juan karzelan sartua izan zala, Galileara alde egin zuen.

        13. Eta Nazaretko erria utzitzen zuela, joan zan egotez bizitera Kafarnaum, itsasaldeko erri, Zabulon eta Neptaliren mugetan zegoanera.

        14. Kunplitu zedin Isaias profetak esan zuena:

        15. Zabulongo erriak, eta Neptaliko erriak, nondik dagoan itsasorako bidea, Jordango beste aldamenean, jentillen Galileak

        16. Illuntasunetan zetzan erri onek, argi andi bat ikusi du, argi bat, eriotzako itzaletako alderrian bizi ziradenak argitutzera etorri dana.

        17. Denbora artatik asi zan Jesus predikatzen, eta esaten: Penitenzia egin ezazute; zeren zeruetako erreñua aldean dagoan.

        18. Zijoala egun batean Jesus Galileako itsasoko erriberatik, ikusi zituen bi anai, Simon, Pedro izena zuena, eta bere anaia Andres, itsasoan sarea aurtikitzen ari ziradela (zeren arraitzaleak ziraden),

        19. Eta esan zien: Darraidazute, eta nik egingo det, gizonen arrapariak izan zaiteztela.

        20. Eta berak, sareak utzitzen zituztela bereala, jarraitu zioten.

        21. Eta iragotzen zala aurrerago, ikusi zituen beste anaia bi, Santiago Zebedeoren semea, eta Juan bere anaia, ongitzen zituztela beren sareak txalupa batean beren aita Zebedeorekin; eta ots egin zien.

        22. Eta berak bereala, utzitzen zituztela sareak eta aita, jarraitu zioten.

        23. Eta Jesus zijoan ibilliaz inguruan Galilea guzitik, beren sinagogetan erakutsiak ematen zituela, eta zeruko erreñuko Ebanjelioa predikatzen zuela, eta errikoetan gaitz guzia, eta eritasun guzia sendatzen zuela.

        24. Eta onekin bere otspea Siria guzitik zabaldu zan, eta bere aurrean jartzen ziozkaten eririk zeuden guztiak, eta gaitz eta oñazeakin zeudenak, gaizkindunak, alditsuak, elbarridunak; eta sendatzen zituen.

        25. Eta Galileako, eta Dekapoliko, eta Jerusalengo, eta Judeako, eta Jordanen beste aldameneko jendetza txit andi batek jarraitzen zion.

BOSGARREN KAPITULUA

        1. Eta ikusirik Jesusek jendetza andi au, igo zan mendi batera, non, eseria zegoala, bere ikasleak alderatu zitzaiozkan,

        2. Eta bere aoa idikitzen zuela, erakutsiak ematen ziezten, esaten zuela:

        3. Zorionekoak gogozko beartsuak, bada zeruetako erreinua oiena da.

        4. Zorionekoak berenez bigunak, bada berak lurraren jabe izango dirade.

        5. Zorionekoak negar egiten dutenak, bada berak poztuak izango dirade.

        6. Zorionekoak zuzentasunaren gosea eta egarria daukatenak, bada berak aseak izango dirade.

        7. Zorionekoak urrikaltsuak, bada berak urrikaltasuna iritxiko dute.

        8. Zorionekoak biotz garbikoak, bada berak Jaungoikoa ikusiko dute.

        9. Zorionekoak paketsuak, bada Jaungoikoaren semeak deituko zaie.

        10. Zorionekoak zuzentasunagatik atsekabeak daramazkitenak, bada zeruetako erreinua berena da.

        11. Zorionekoak zerate nigatik madarikatzen zaituztenean, eta persegitzen zaituztenean, eta gaitz mota guzia gezurrarekin zuen kontra esaten dutenean:

        12. Poztu zaitezte orduan, eta gozatu zaitezte, zeren zeruetan itxedotzen dizuten ordaña txit ugaria dan; era berean zuek baño lenago izan diran profetak ere persegitu dituzte.

        13. Lurreko gatza zuek zerate, eta baldin gatza gezatzen bada, zerekin gazituko da? Ezertarako ez da onezkero gai, baizik izateko aurtikia, eta gizonak zapaldua.

        14. Zuek munduko argia zerate. Mendi baten gañean egiten dan erri bat ez diteke estali.

        15. Eta ez da ere irazekitzen argia lakari baten azpian jartzeko, baizik kandelero baten gañean, etxean dauden guziai argi egin dizaien.

        16. Zuen argiak gizonen aurrean argi egin beza alako moduan, non, zuen obra onak ikusi ditzatela, eta zeruetan dagoan zuen aita, gloriaz bete dezatela.

        17. Ez ezazute uste izan ni etorri naizala legearen erakutsi, ez profetaena desegitera; ez naiz etorri bera desegitera, baizik berari betetasuna ematera.

        18. Zeren egiaz esaten dizutet, zeruak eta lurra lenago uts emango dutela, legean dagoan guztia jota bat, edo puntu baterañokoa osotoro betetasuna iduki gabe geldituko dan baño.

        19. Eta ala autsitzen duena aginte oietatik bat, edo bat, danik txikiena izan arren, eta gizonai ala egiten erakusten diena, zeruetako erreinuan txikienentzat idukia izango da; baña zaitu, eta erakusten dituena, au zeruetako erreñuan anditzat idukia izango da.

        20. Zeren nik esaten dizutet, zuen justizia Eskriba eta Fariseoena baño ugariagoa ez bada, zeruetako erreinuan etzeratela sartuko.

        21. Aditu dezute anziñakoai esan zizaiotela: Ez dezu iñor ere ilko, eta iñor iltzen duena, juizioan eriotzara kondenatua izango dala.

        22. Nik berriz, esaten dizutet: Bere anaiarekin aserretutzen dan guztia, juezak kondenatua izateko diña dala. Eta raka deitzen diona, batzarreak kondenatua izateko diña dala. Txoroa deitzen diona berriz, infernuko suaren errudun izango da.

        23. Baldin bada zure doaña aldarean eskeñtzen badezu, eta an oroituko baziña, zure anaiak zure kontra zerbait daukala,

        24. Utzi ezazu zure doaña an aldarearen gañean, eta zoaz lenago zure anaiarekin adiskidetutzera, eta orduan etortzen zerala, zure doaña eskeñiko dezu.

        25. Egin itzatzu pakeak bereala zure etsaiarekin, berarekin bidean zauden artean; etsaiak juezaren eskuetan jarri etzaitzan, eta juezak aguazillarenetan ipiñi etzaitzan, eta karzelan sartu etzaitzaten.

        26. Egiaz esaten dizut, etzerala andikan irtengo atzeneko ardita pagatu dezazun artean.

        27. Aditu dezute anziñakoai esan zitzaiela: Ez dezu adulterioko bekaturik egingo.

        28. Nik berriz, esaten dizutet: Begiratzen dionak emakume bati, beraganako gura gaiztoarekin, bere biotzean adulterioko bekatua egin duela.

        29. Baldin zure eskuiko begiak ematen badizu bekaturako bidea, atera ezazu, eta aurtiki ezazu zugandik kanpora, zeren obe da zuretzat zure gorputzeko zentzunetatik bat galtzea, zure gorputz guztia infernura aurtikia izatea baño.

        30. Eta baldin zure eskuiko eskua bada bekaturako bidea ematen dizuna, ebaki ezazu, eta aurtiki ezazu zugandik urrutira, zeren obeago dan zuretzat zure gorputzeko zentzunetatik bat galdua izatea, zure gorputz guztia ifnernura joatea baño.

        31. Esana izan da: Bere emaztea utzitzen duen guztiak, utziaren agiria eman bizaio.

        32. Baña nik esaten dizutet: Bere emaztea utzitzen duen guztiak, adulterioko bekatuagatik ez izanik, adulterioko bekatuan erortzeko bidea ematen diola, eta andre utziarekin ezkontzen danak, adulterioko bekatua egiten duela.

        33. Aditu ere dezute, anziñakoai esana izan zizaiela: Ez dezu gezurrarekin juramenturik egingo, baizik Jaunari egindako juramentuak kunplituko dituzu.

        34. Nik berriz, esaten dizutet, iñolaere ez dezazutela juramenturik egin, ez zeruagatik, zeren Jaungoikoaren esertokia dan;

        35. Ez lurragatik, zeren bere oñen jarlekua dan; ez Jerusalengatik, zeren errege andiaren erria dan;

        36. Ez dezu ere juramenturik egingo zure burua gatik, zeren ille bakar bat zuria, edo beltxa egitea zure eskuan ez dagoan.

        37. Izan bedi bada zuen izketa, bai, bai, edo ez, ez, zeren oiek baño ugariago dana, gaitzetik dator.

        38. Aditu dezute esana izan zala: Begia begia gatik, eta ortza ortzagatik.

        39. Nik berriz, esaten dizutet, ez zatzakizkiola aurkeztu gaitzari; baizik baldin norbaitek zure eskuiko masallan jotzen bazaitu, bestea ere eman zaiozu.

        40. Eta zurekin auzitan egin nai duenari, eta zure tunika kendu nai dizunari, kapa ere utzi zaiozu.

        41. Eta batek beartzen bazaitu, zamatuta milla pausoan joatera, zoaz berarekin beste bi ere.

        42. Eskatzen dizunari, eman zaiozu, eta ordañetan zuk zerbait ematea nai duenari, ez arpegia itzuli.

        43. Aditu dezute esana izan zala: Zure lagun urkoa maitatuko dezu, eta zure etsaiari gorroto idukiko diozu.

        44. Nik berriz, esaten dizutet: Zuen etsaiak maitatu itzatzute; gorrotatzen zaituztenai, on egin zaiozute, eta zuek persegitzen zaituztenakgatik, eta gezur andiak asmatzen dizkizutenakgatik, erregutu ezazute.

        45. Zuen aita zeruetan dagoanaren semeak izan zaitezten, zeñak bere eguzkiari onen eta gaiztoen gañera irtenerazitzen dion, eta justoen eta biurrien gañera euria egiten duen.

        46. Zeren ez badituzute maitatzen, zuek maitatzen zaituztenak baño, zeñ ordañ idukiko dezute? Publikanoak ere ez al dute ala egiten?

        47. Eta zuen senideai bakarrik diosal egiten badiezute, zer geiago egiten dezute? Jentillak ere ez al dute au egiten?

        48. Izan zaitezte bada zuek osoz onak, zuen aita zerukoa ere osoz ona dan bezela.

SEIGARREN KAPITULUA

        1. Ez ditzatzutela gero egin zuen obra onak gizonen aurrean, berak ikusiak izan zaitezten, bestela zuen Aita zeruetan dagoanak ez dizute ordañik emango.

        2. Eta ala, limosna egiten dezunean, ez ezazu agertu tronpeta otsarekin hipokritak egiten duten bezela sinagogetan eta karrikaetan, onratuak izan ditezen. Egiaz esaten dizutet, beren ordaña artu zutela.

        3. Zuk berriz, limosna ematen dezunean, ez beza jakin zure ezkerreko eskuak, zure eskuikoak zer egiten duen.

        4. Zure limosna ezkutuan egon dedin, eta zure aita, ezkutuko gauzak ikusten dituenak, saria emango dizu.

        5. Eta orazioa egiten dezutenean, etzaitezte izan hipokritak bezelakoak, zeñak nai izan oi duten zutik orazio egitea sinagogetan, eta karrikaetako kantoietan, gizonak ikusiak izan ditezten; egiaz esaten dizutet, beren ordaña artu zutela.

        6. Zu berriz, orazio egiten dezunean, sartu zaite zure gelan, eta itxirik atea, erregutu zaiozu zure aitari ezkutuan; eta zure aita, ezkutuko gauzak ikusten dituenak, ordañduko zaitu.

        7. Orazioan zaudetenean berriz, ez ezazute itz asko egin, jentillak bezela, zeren uste duten, itz asko eginda adituak izango diradela.

        8. Etzaitezte bada beren antzekoak izan, zeren zuen aita zerukoak badaki, zuek zeren premia daukazuten, zuek berari eskatu baño ere lenago.

        9. Zuek bada, onela orazio egingo dezute: Aita gurea, zeruetan zaudena, santifikatua izan bedi zure izena.

        10. Betor gugana zure erreinua. Egin bedi zure borondatea, nola zeruan, ala lurrean.

        11. Egin iguzu zure egunoroko ogia.

        12. Eta barka zazkiguzu gure zorrak, guk gure zordunai barkatzen dieztegun bezela.

        13. Eta etzatzakigu utzi tentazioan erortzen; baizikan libratu gaitzatzu gaitzetik. Amen.

        14. Zeren baldin zuek gizonai zuen kontra egiten dituzten ezbearrak barkatzen badieztezute, zuei ere zuen Aita zerukoak zuen bekatuak barkatuko dizkizute.

        15. Baña baldin zuek gizonai ez badiezute barkatzen, zuen Aitak ere zuen bekatuak ez dizkizute barkatuko.

        16. Barau egiten dezutenean, etzaitezte triste jarri, hipokritak egiten duten bezela; oiek itxusitzen dituzte beren arpegiak, gizonai erakusteko, barau egiten dutela. Egiaz esaten dizutet, oiek beren saria artu zutela.

        17. Zuk bada, barautzen dezunean, zure burua usaitu, eta zure arpegia garbitu itzatzu,

        18. Gizonak jakin ez dezaten barautzen dezula, baizik zure Aita ixilla dakienak, eta zure Aita, ixilleko gauza ere dakianak, ordaña emango dizu.

        19. Ez itzatzute montoitu tesoroak zuentzat lurrean, non erdoiak eta sitsak galtzen dituzten eta nondik lapurrak atera, eta ostutzen dituzten.

        20. Baizik montoitu itzatzute tesoroak zuentzat zeruan, non erdoiak eta sitsak ez dien gaitzik egiten, eta nondik lapurrak ez dituzten ateratzen, ez ostutzen.

        21. Zeren zure tesoroa non dagoan, zure biotza ere an dago.

        22. Zure begiak zure gorputzeko argiontziak dirade; zure begia garbia balego, zure gorputz guztia argitua egongo da.

        23. Zure begia ordea gaiztoa balitza, zure gorputz guztia illuna egongo da. Eta baldin zugan argia izan bear duena illuntasunak badirade; illuntasunak berak, zeñ andiak izango dirade?

        24. Iñork ere bi nagusi serbitu ez ditzake; zeren edo batari gorroto izango dio, eta bestea maitatuko du, edo bataren mendean egongo da, eta bestea mezpreziatuko du. Jaungoikoa eta aberastasunak serbitu ez ditzakezute.

        25. Argatik esaten dizutet, ez dezazutela ardura geiegirik iduki zuen bizitzagatik zer jango dezuten, ez zuen gorputzagatik zer jantzirekin estaliko dezuten. Bizitza, janaria baño geiago ez al da, eta gorputza jantzia baño geiago?

        26. Begiratu zaiezute zeruko egaztiai, nola ez duten ereiten, ez itaitzen, ez ganbaraetan bildutzen, eta zuen aita zerukoak bazkatzen ditu. Ez al dezute zuek aiek baño asko geiago balio?

        27. Eta zuetatik zeñak, bere gogoko asmazioakin bere gorputzeko luzeerari, beso bat geitu dizaioke?

        28. Eta jantziagatik, zergatik orrenbat ardura? Begiratu ezazute nola larra lirioak azitzen diraden; berak ez dute lanik egiten, ez iruten.

        29. Alaere esaten dizutet, Salomon bere anditasun guztian ere, etzala jantzi, oietatik bat bezin ederki.

        30. Baldin bada, kanpoko belar, gaur jaiotzen dana, eta biar labe sutura aurtikiko dana, Jaungoikoak ala jantzitzen badu, zenbat geiago zuek fede gutxiko gizonok?

        31. Ala bada, etzaitezte antsiatuak egon, esaten dezutela: Zer jango degu, edo zer edango degu, edo zerekin estaliko gera?

        32. Zeren oien guzioen billan jentillak dabiltzan. Zeren zuen Aita zerukoak badaki, zuek oien guzioen premian zaudetela.

        33. Aurrena bada, Jaungoikoaren erreñua billatu ezazute, eta oiek guziok gañera itsatsiak izango zazkizute.

        34. Etzaitezte antsiatuak ibilli, biarko eguna gatik, zeren biarko egunak beretzat ardurarik asko ekarriko duen; egun bakoitzari bere arazoa aski zaio.

ZAZPIGARREN KAPITULUA

        1. Ez itzatzute besteak juzgatu, zerok juzgatuak izan etzaitezten.

        2. Zeren besteak juzgatzen dituzuten juizioarekin, juzgatuak izango zerate, eta zuek besteak neurtzen dituzuten neurriarekin berarekin, zuek ere neurtuak izango zerate.

        3. Zergatik bada, zuk zure anaiaren begian samartxoa ikusten dezu, eta zure begian aga ez dezu ikusten?

        4. Edo, nola zure anaiari esaten diozu; Ots, zaude geldirikan, zure begiko samartxoa aterako det; zuk zure begian aga bat daukazunean.

        5. Gaitz estaltzallea! Zure begiko aga lenengo atera ezazu, eta orduan ikusiko dezu, nola zure anaiaren begitik samartxoa aterako dezun.

        6. Gauza santak txakurrai etzaieztezute eman, ezta zuen perlak ere txerrien aurrera bota; beren oñakin ostikopetu ez ditzaten, eta zuetarontz itzulita, triskatu etzaitzaten.

        7. Eska ezazute, eta emango zatzute; billa ezazute, eta arkitu dezute; jo ezazute, eta idikiko zatzute.

        8. Bada eskatzen duen guztiak, artzen du; eta billatzen duenak, arkitzen du; eta jotzen duenari, idikiko zaio.

        9. Zuen artean iñor ere bai al dago, bere semeak ogi bat eskatzen dionean, arri bat emango dionik?

        10. Edo arrai bat eskatzen badio, suge bat emango dionik?

        11. Baldin bada zuek, izanik gaiztoak, zuen semeai gauza onak ematen badakizute, zenbat geiago zuen Aita zerukoak gauza onak emango diezte, eskatzen diozkatenai?

        12. Eta ala zuek beste gizonai egin zaiezute, berak zuei egitea nai dezuten guztia. Zeren au dan legeak eta profetak agintzen duten guztia.

        13. Ate estutik sartu zaitezte, zeren galmenera daraman atea andia dan, eta bidea zabala; eta asko dira emendik sartzen diranak.

        14. O zein ate estua dan eta bide mearra bizitzara daramana; eta gutxi dirade, bera arkitzen dutenak!

        15. Kontuz zabiltzate gezurrezko profetakin, zeñak zuekgana ardien jantziakin datozten; barrendikan berriz, otso amorratuak dirade.

        16. Beren frutuetatik ezagutuko dituzute. Elorrietatik matsik, eta larraetatik pikurik atxitzen al dute?

        17. Ala zuaitz on guziak frutu onak ematen ditu, eta zuaitz gaiztoak, frutu gaiztoak ematen ditu.

        18. Zuaitz on batek, frutu gaiztoak ez ditzake eman, ezta zuaitz gaizto batek ere frutu onak ez ditzake eman.

        19. Frutu ona ematen ez duen zuaitz guzia, ebakia, eta sutara aurtikia izango da.

        20. Beren frutuetatik bada ezagutuko dituzute.

        21. Neri Jauna, Jauna esaten didan guztia, ez da argatik bakarrik zeruetako erreinuan sartuko, baizik nere Aita, zeruetan dagoanaren borondatea egiten duena, hura zeruetako erreinuan sartuko da.

        22. Askok egun artan esango didate: Jauna, Jauna, ez al degu guk zure izenean profetizatu; eta zure izenean ez al ditugu demonioak aurtiki; eta zure izenean asko mirari ez al degu egin?

        23. Eta nik esango diet: Beñere etzaituztet ezagutu; alde egin ezazute nigandik, gaiztakeriaren langilleak.

        24. Nere itz oiek bada aditzen, eta kunplitzen dituena, bere etxea arkaitz baten gañean egin zuen gizon jakintsu baten antzekoa izango da.

        25. Eta euriak erori ziran, eta ibaiak anditu ziran, eta aizeak irten ziran, eta indar guziarekin jo zuten etxe hura, eta erori etzan, arkaitz gañean egiña zegoalako.

        26. Eta nere itz oiek aditu, eta kunplitzen ez dituen guztia, bere etxea ondarraren gañean egin zuen gizon ero baten antzekoa izango da.

        27. Euri jasa erori zan, eta ibaiak azi ziran, eta aizeak irten ziran, eta etxe hura indarrez jo zuten, eta erori zan, eta bere ondamena andia izan zan.

        28. Eta gertatu zan atzenean; Jesusek itz oiek bukatu zituenean, jendetzak bere dotrinaren gañean arrituak zeuden.

        29. Zeren eskubidea zeukanak bezela, eta ez beren Eskriba eta Fariseoak bezela, erakutsiak ematen ziezten.

ZORTZIGARREN KAPITULUA

        1. Eta Jesusi, menditik jetxi zanean, jendetza andiak jarraitu zion.

        2. Eta ona non soraio bat bazetorrela, adoratzen zuen, esaten zuela: Jauna, nai badezu, garbitu nazakezu.

        3. Eta luzaturik Jesusek eskua, ukitu zion, esaten zuela: Nai det. Garbitua gelditu zaite. Eta bereala bere legenarretik garbitua izan zan.

        4. Eta Jesusek esan zion: Begira ezazu, ez dizaiozula iñori ere esan; baizikan zoaz, Apaizari erakutsi zatzakio, eta Moisesek agindu zuen doaña eskeñi ezazu, berentzat agiri bat izan dedin.

        5. Eta sartu zanean Kafarnaumera, alderatu zan beragana Euntari bat, erregututzen ziola,

        6. Eta esaten ziola: Jauna, nere morroi bat datza etxean elbarritua, eta gaizki oñazetua.

        7. Eta Jesusek esan zion: Ni joango naiz, eta sendatuko det.

        8. Eta Euntariak erantzuten ziola, esan zuen: Jauna, ni ez naiz, zu nere etxean sartu zaitezen diña; eta ala, itz bat bakarra esan ezazu, eta nere morroia sendatua geldituko da.

        9. Zeren nik ere, besteen mendean nagoan gizon bat baizik ez naizan onek, nola nere agindura soldaduak dauzkadan, esaten diot bati: Joan adi, eta badijoa; eta besteari: Atoz, eta badator; eta nere morroiari: Egin ezak au, eta egiten du.

        10. Aditu zuenean au Jesusek, miraritu zan, eta berari jarraitzen ziotenai, esan zien: Egiaz esaten dizutet, fede ain andirik ez dedala Israelen arkitu.

        11. Ala nik adirazten dizutet, asko etorriko diradela Sortaldetik eta Sartaldetik, eta egongo diradela maiean Abraham, Isaak eta Jakobekin zeruetako erreinuan.

        12. Erreinuko semeak berriz, kanpora, illuntasunera aurtikiak izango dirade; an negarra eta ortzkarraskotsa izango da.

        13. Gero Jesusek Euntariari esan zion: Zoaz, eta sinistu dezun bezela, ala gertatu dakizula. Eta morroia ordu artan beratan sendatua gelditu zan.

        14. Joanik gero Jesus Pedroren etxera, ikusi zuen onen amagiarraba, sukarrarekin oean zetzala.

        15. Eta ukitu zion bere eskuan, eta sukarrak utzi zion, eta jaiki zan, eta berak serbitzen zituen.

        16. Eta etorririk arratsaldea, ekarri ziozkaten demonioak zeuzkaten asko; eta bere itzarekin aurtikitzen zituen espiritu gaiztoak, eta gaizki zeuden guztiak sendatu zituen.

        17. Egiztatzen zala onekin, Isaias profeta santuak lendanaz adirazi zuena, esaten zuela: Berak gure gaitzak artu zituen eta gure eritasunak bere gañean eraman zituen.

        18. Eta ikusirik Jesusek bere inguruan jendetza andiak, itsasoaren beste aldamenera joateko agindu zuen.

        19. Eta alderatzen zitzaiola Eskriba bat, esan zion: Erakuslea, joaten zeran edozeñere tokitara jarraituko dizut.

        20. Eta Jesusek esan zion: Azeriak lurpean ezkutatokiak dauzkate, eta zeruko egaztiak kabiak; gizonaren semeak berriz, burua non etzin ez dauka.

        21. Bere ikasletatik beste batek esan zion: Jauna, utzi zadazu joan nadin lenago nere aita obiratzera.

        22. Eta Jesusek esan zion: Darraidazu, eta utzi zaiezu illai, beren illak obiratu ditzatela.

        23. Eta igotzen zala bera txalupatxo batera, bere ikasleak jarraitu zioten.

        24. Eta ona non jaiki zan itsasoan ekaitz ain andi bat, non bagak txalupa estalitzen zuten; Jesus berriz, lotan zegoan.

        25. Eta bere jarraitzalleak alderatu zitzaiozkan, eta esnatu zuten, esaten zutela: Jauna, salbatu gaitzazu, bada galduak gera.

        26. Eta esan zien Jesusek: O gizon fede laburrekoak, zeren beldur zerate? Orduan zutik jartzen zala, agindu zien aizeai eta itsasoari, eta bare bare gelditu zan itsasoa.

        27. Orduan gizonak miretsi ziran, esaten zutela: Nolakoa ote dek, aizeak eta itsasoak obeditzen diozkaten au?

        28. Eta etorri zanean itsasoaren beste aldamenera, Jerasenoen alderrira, bidera irten zitzazkioten demonioak zeuzkaten bi, ateratzen ziradela bizi ziran obietatik, alako moduan suminduak, non, iñor ere bide artatik etzitekean irago.

        29. Eta ona non deadarrez asi ziran, esaten zutela: Zer daukagu guk zurekin zer ikusi, o Jesus Jaungoikoaren semea? Denbora baño lenago gu oñazetzera onara etorri al zera?

        30. Eta andikan ez urrutian, txerri talde andi bat zegoan bazkatzen.

        31. Eta demonioak erregututzen zioten onela: Botatzen bagaituzu emendikan, txerri talde orretara bialdu gaitzatzu.

        32. Eta berak esan zien: Zoazte. Eta berak irtetzen ziradela, txerrietan sartu ziran, eta ona emen non txerri talde guztia korrika eta sumintasunez betea joan zan, amiltoki batetik Jenesaretko itsasora aurtikitzera, eta uretan itoak gelditu ziran.

        33. Txerrizaiak berriz, iges egin zuten, eta etorririk errira, adirazi zituzten gauza guztiak, eta batezere demonioak iduki zituztenenak.

        34. Eta ona non erri guztia Jesusi bidera irten zitzaion, eta ikusi zutenean, erregututzen zioten, arren beren alderritik alde egin zezala.

BEDERATZIGARREN KAPITULUA

        1. Eta txalupara igotzen zala, berriz joan zan itsasoaren beste aldamenera, eta beste errira etorri zan.

        2. Eta ona non aurrean jarri zioten gizon elbarritu, oean zetzan bat. Eta ikusirik Jesusek bere fedea, gizon elbarrituari esan zion: itxedon ezazu, ene semea, zure bekatuak barkatzen zazkizu.

        3. Eta ona non Eskribaetatik batzuek beren barrenetan esan zuten: Au blasfemiak esaten ari dek.

        4. Eta ikusi zituenean Jesusek beren gogorazioak, esan zuen: Zergatik zuen biotzetan gogorazio gaiztoak dauzkazute?

        5. Zeñ da gauza errazagoa, esatea: Zure bekatuak barkatzen zazkizu; ala esatea: Jaiki, eta ibilli zaite?

        6. Jakin dezazuten bada, gizonaren semeak badaukala lurrean bekatuak barkatzeko eskubidea, orduan esan zion elbarrituari: Jaiki zaite; zure oea artu ezazu, eta zure etxera zoaz.

        7. Eta jaiki zan, eta bere etxera joan zan.

        8. Ikusirik au jendetzak, beldurrez jarri ziran, eta gloriaz bete zuten, gizonai alako eskubidea eman zien Jaungoikoa.

        9. Eta alde egin zuenean andik Jesusek, ikusi zuen Mateo izena zuen gizon bat, petxa biltzalleen aulkian eseria. Eta esan zion: Darraidazu. Eta jaikitzen zala, jarraitu zion.

        10. Eta gertatu zan zegoala Jesus maiean Mateoren etxean, ona non publikano eta pekatari asko etorririk, zeuden eserita jaten Jesusekin, eta bere ikaslakin.

        11. Eta ikusirik au Fariseoak, Jesusen ikasleai esan zien: Zergatik zuen Erakusleak publikano eta bekatariakin jaten du?

        12. Eta Jesusek au aditu zuenean, esan zuen: Ez daukate sendatzallearen premiarik osasunarekin daudenak, eriak baizik.

        13. Zoazte bada ikastera zer adirazten duen. Urrikaltasuna nai det, eta ez eskeñtza. Zeren ez naizan etorri justoai, baizik bekatariai ots egitera.

        14. Orduan jarri ziran Jesusen aurrean Juanen ikaslak, eta esan zioten: Zergatik guk, eta Fariseoak maiz barau egiten degu; eta zure ikasleak berriz, ez dute baraurik egiten?

        15. Eta Jesusek erantzun zien: Esposoaren adiskideak atsekabetuak ibilli al ditezke, esposoa berakin dagoan artean? Etorriko dirade egunak zeñtzuetan esposoa arrapatua izango zaioten, eta orduan barau egingo dute.

        16. Eta iñork ere ez dio jartzen oial berrizko adobakirik soñeko zar bati, zeren kentzen du jantzitik bere osotasuna, eta etendura gaiztoagoa egiten dan.

        17. Ez dute ere ipintzen ardo berria zagi zarretan, bestela urratzen dira zagiak, eta ardoa isurtzen da, eta zagiak galtzen dira. Baizik ardo berria zagi berrietan ipintzen dan, eta onela ala batak, nola besteak irautzen dute.

        18. Bera oiek esaten aiei ari zala, ona emen non prinzipe bat alderatu zan, eta adoratzen zuela, esan zuen: Jauna, nere alaba arestian il da; baña atoz, bere gañean zure eskua jarri ezazu, eta biziko da.

        19. Eta jaikitzen zala Jesus, jarraitzen zion, baita bere ikasleak ere.

        20. Eta ona non, amabi urtean odol jarioaren gaitza zeukan emakume bat, alderatu zan ostetik, eta bere jantziaren ertzari ukitu zion.

        21. Zeren bere artean esaten zuen: Bere jantziaren ertzari bederik, ukitzen badiot, sendatua izango naiz.

        22. Eta Jesusek beragana itzultzen zala, eta begiratzen ziola, esan zion: iduki ezazu itxedopena, ene alaba, zure fedeak sendatu zaitu. Eta ordu artatik emakumea sendatua gelditu zan.

        23. Eta etorri zanean Jesus prinzipearen etxera, eta ikusi zituenean txirola jotzalleak, eta jendetzaren naspilla, esaten zuen:

        24. Alde egin ezazute, zeren neskatxa ez da il, baizik lo datza. Eta iseka egiten zioten.

        25. Eta jendetza kanpora aurtikia izan zanean, sartu zan, eta eskutik eldu zion, eta neskatxa jaiki zan.

        26. Eta gertakari au alderri guzi artatik barreatu zan.

        27. Eta toki artatik Jesusek alde egiten zuela, jarraitu zioten bi itsuk, deadar egiten zutela, eta esaten zutela: Dabiden semea, erruki gaitzatzu.

        28. Eta etxera allegatu zanean, alderatu zitzaiozkan itsuak. Eta Jesusek esan zien: Sinistzen dezute, eskatzen dezutena nik egin dezakedala? Berak esaten diote: Bai, Jauna.

        29. Orduan ukitu zien beren begietan, esaten zuela: Zuen fedearen araura, ala egiña izan dizakezutela.

        30. Eta beren begiak idikiak izan zizaiozkaten; eta keñatu zituen Jesusek, esaten zuela: Kontu gero, begiratu ezazute, iñork ere ez dezala jakin.

        31. Berak ordea andik ateratzen ziradela, alderri guzi artan zabaldu zuten.

        32. Eta oiek irten ziradenean, ona non aurrean jarri zioten gizon mutu, demonioa zeukan bat.

        33. Eta aurtikia izanik demonioa, itz egin zuen mutuak, eta jendetzak mirestu ziraden, esaten zutela: Egundaño ez da Israelen onelako gauzarik ikusi.

        34. Fariseoak berriz esaten zuten: Demonioen Prinzipearen arteakin, demonioak onek aurtikitzen ditu.

        35. Eta Jesus zebillan erri eta iri guztiak ingurututzen zituela, beren sinagogetan erakutsiak ematen zituela, eta Jaungoikoaren erreñuko ebanjelioa predikatzen zuela, eta gaitz guztia, eta eritasun guztia sendatzen zuela.

        36. Eta ikusirik jendetzak, berakin txit urrikaldu zan, zeren gaizki zeuden, eta etzinda artzai gabeko ardiak bezela.

        37. Orduan bere ikasleai esan zien: Uzta egiaz andia da, langilleak berriz, gutxi dirade.

        38. Erregutu zaiozute bada uztaren jabeari, bere uztara langilleak bialdu ditzala.

AMARGARREN KAPITULUA

        1. Eta bildurik bere amabi ikasleak, eman zien eskubidea espiritu zikiñen gañean, berak aurtiki zitzaten, eta gaitz guztia, eta eritasun guztia sendatu zezaten.

        2. Eta amabi Apostoluen izenak oiek dirade. Lenbizikoa, Simon, izengoitiz Pedro, eta Andres bere anaia.

        3. Santiago Zebedeoren semea, eta Juan bere anaia, Felipe eta Bartolome, Tomas eta Mateo publikanoa, Santiago Alfeoren semea, eta Tadeo.

        4. Simon Kanaantarra, eta Judas Iskariote, gero saldu zuena bera.

        5. Amabi oiek bialdu zituen Jesusek, erakutsi oiek ematen zieztela. Etzaitezte orain joan jentillen lurrera, eta Samariako errietan ere etzaitezte sartu.

        6. Baizik zoazte lenago, Israelko etxeko ardi, galdu ziradenen billan.

        7. Zoazte, eta predikatu ezazute, esaten dezutela: Zeruetako erreinua alderatzen dala.

        8. Eriak sendatu itzatzute, illak biztu itzatzute, legenartiak garbitu itzatzute, demonioak aurtiki itzatzute; doan artu dezutena, doan eman ezazute.

        9. Ez ezazute eraman urrerik, ez zillarrik, ez dirurik zuen zizkuetan.

        10. Ez zakutorik biderako, ez bi jantzirik, ez oñetakorik, ez makillarik; zeren lanean ari dana, bere janariaren diña dan.

        11. Eta sartzen zeraten edozeñere iri, edo erritan, galdetu ezazute zeñ dan bertan zuek ostatuz idukitzeko diña; eta zaudete an, irtetzen zeraten bitartean.

        12. Etxean sartzen zeratenean, agurra egingo diozute, esaten dezutela: Etxe onetan pakea izan dedilla.

        13. Eta baldin etxea diña balitza, zuen pakea artara etorriko da; baldin berriz diña ez balitza, zuen pakea zuekgana itzuliko da.

        14. Baldin berriz, nortzukbait artu nai ez bazaituzte, eta zuen itzak aditu ere ez badituzte nai, irtetzen zeratela kanpora alako etxe, edo erritik, zuen oñetako autsa astindu ezazute.

        15. Mene menetan esaten dizutet, Sodoma, eta Gomorra gogortasun gutxiagorekin tratatuak izango diradela juizioko egunean, alako erria baño.

        16. Ona non nik bialtzen zaituztedan, ardiak otsoen erdian bezela. Izan zaitezte kontuzkoak sugeak bezala, eta tolesgabeak usoak bezala.

        17. Gizonakgandik berriz gorde zaitezte. Bada Tribunaletara eramango zaituzte, eta beren Sinagogetan azotatuko zaituzte.

        18. Eta nigatik gobernarien eta erregeen aurrera eramanak izango zerate, berai eta erreinuai testigantza emateko.

        19. Berakgana eramaten zaituztenean berriz, etzaitezte buruak ausitzen egon, gogoratzen, nola edo zer esango dezuten; zeren ordu artan esango dezutena emana izango zatzute.

        20. Etzeraten ezkeroz zuek orduan itz egiten dezutenak, baizik zuen Aitaren Espiritua da, zuen bitartez itz egiten duena.

        21. Orduan anaia batek bere anaia eriotzara eramango du; eta aitak semea; eta semeak jaikiko dirade gurasoen kontra, eta illeraziko dituzte:

        22. Eta zuek izango zerate, guztiak gorrotatuak nere izenagatik; baña atzeneraño irautzen duena, au salbatuko da.

        23. Erri onetan persegituak bazerate, beste batera iges egin ezazute. Egiaz esaten dizutet, Israelko erri guztiak ez dituzutela onduko, gizonaren semea datorren arteraño.

        24. Ez da ikaslea bere erakuslea baño geiago, ez mendekoa bere nagusia baño geiago.

        25. Ikasleari asko zaio, bere erakuslea bezelakoa izatea. Familien aitari Beelzebub deitu bazioten, zenbat geiago bere etxekoai?

        26. Baña argatik ere etzaitezte bere beldur izan. Zeren ez dagoan gauza estalirik, agertuko ez danik; ez gauza ezkuturik, jakingo ez danik.

        27. Illuntasunetan esaten dizutedana, argitan esan ezazute; eta belarrira esaten dizutedana, tellatuetatik predikatu ezazute.

        28. Eta gorputza iltzen dutenen, baña anima il ezin dutenen beldur etzaitezte izan, baizik anima eta gorputza infernura botata galdu ditzakeanaren beldur izan zaitezte.

        29. Ez al dirade bi arditgatik bi txori saltzen, eta alaere oietatik bat bakarra ere zuen Aitaren baimena gabe lurrera eroriko ez da?

        30. Zuen buruko illerañokoak, guztiak zenbatetuak daude.

        31. Etzaitezte bada beldur izan, zeren txori askok baño geiago balio dezuten.

        32. Gizonen aurrean bada aitortzen nauen guztia, nik ere nere Aita zeruetan dagoanaren aurrean aitortuko det.

        33. Ukatzen nauena berriz gizonen aurrean, nik ere nere Aita zeruetan dagoanaren aurrean ukatuko det.

        34. Ez ezazute uste izan ni lurrera etorri naizala pakea ekartzera; ez naiz etorri ekartzera pakea, baizikan ezpata.

        35. Zeren etorri naiz berezitzera semea bere aitagandik, alaba bere amagandik, eta erraña bere amagiarrabagandik.

        36. Eta gizonaren etsaiak bere etxekoak izango dirade.

        37. Aita edo ama ni baño geiago maitatzen dituena, ez da nere diña, eta semea edo alaba ni baño geiago maitatzen dituena, nere diña ez da.

        38. Eta bere gurutzea artu, eta ez darraidana, nere diña ez da.

        39. Bere animaren kostuan bere bizia gordetzen duenak, galduko du, eta bere anima nigatik galtzen duenak, arkituko du.

        40. Zuek artzen zaituztenak, ni artzen nau, eta ni artzen nauenak, artzen du ni bialdu ninduena.

        41. Profeta profetaren izenean artzen duenak, profetaren ordaña artuko du, eta justoa justoaren izenean artzen duenak, justoaren ordaña artuko du.

        42. Eta ematen dion edozeñek txikitxo oietatik bati baso bete ur otz, bakarrik nere ikaslea dalako; egiaz esaten dizutet, bere saria ez duela galduko.

AMAIKAGARREN KAPITULUA

        1. Eta gertatu zan, bukatu zituenean Jesusek bere amabi apostoluai eman ziozkaten erakutsiak, joan zan andik, beren errietan erakutsiak eman, eta predikatzera.

        2. Baña Juanek, itxian zegoala, aditurik Kristoren egite arrigarriak, bere ikasleetatik bi bialdu zituen berari galdetzera,

        3. Onela esaten ziola: Zu al zera Mesias etorriko dana, edo beste bat itxedon bear al degu?

        4. Eta Jesusek erantzuten ziela esan zien: Zoazte, eta adirazi zaiozute Juani aditu eta ikusi dezutena.

        5. Itsuak ikusten dute, errenak badabiltza, legenardunak garbituak gelditzen dirade, gorrak aditzen dute, illak berriz biztutzen dirade, eta beartsuai ebanjelioa adirazten zaie.

        6. Eta doatsua, nigandik gaitzerako bidea artzen ez duena.

        7. Oiek joan ziradenean, asi zan Jesus Juangatik itz egiten, eta erriari esan zion: Eremuan zer ikustera atera zerate? Aizeak darabillan kañaberaren bat?

        8. Baña, zer ikustera atera zerate? Soñeko biguñakin jantzia zegoan gizonen bat? Badakizute soñeko biguñakin jantziten diradenak erregeen jauregietan daudela.

        9. Baña, zer ikustera atera zerate? Profetaren bat? Ori bai, nik esaten dizutet, eta profeta baño ere geiago dana.

        10. Zeren berau dan, zeñgatik eskribatua dagoan. Begira ezazu, nik zure aurretik bialduko dedala nere aingerua, zeñ joango dan zure aurretik zuretzat bidea prestatuaz.

        11. Egiaz esaten dizutet, ez dala jaiki andragandik jaiotako semeen artean, Juan Bautista baño andiagorik; alaere zeruetako erreñuan txikiena dana, hura baño andiagoa da.

        12. Eta Juan Bautistaren egunetatik onaraño zeruetako erreñua indarrez irabazten da, eta beren buruai indar egiten dienak, arrapatzen dute.

        13. Zeren profeta guztiak, eta legeak Juaneraño, etorkizunak lendanaz adirazi zituzten.

        14. Eta aditu nai badezute, bera da Elias etorriko dana.

        15. Belarriak aditzeko dauzkanak, aditu beza.

        16. Baña, zeñen antzekoa dala gizon arraza au uste izango det? Da plazan eseriak dauden mutillen antzekoa, zeñak beren ideko lagunai

        17. Esaten dien: Kantatu dizkizugu bozkariozko kantak, eta ez dezute dantzarik egin; kanta tristeak, eta ez dezute negarrik egin.

        18. Zeren Juan etorri zan etzuela jaten, ez edaten, eta esaten dute: Demonioa zeaukak.

        19. Etorri da gizonaren semea jaten duela, eta edaten duela, eta esaten dute: Ona emen tripontzi, eta ardo edale bat, publikanoen eta bekatarien adiskidea.

        20. Orduan asi zan errierta egiten, bere mirarietatik txit asko egiñak izan ziraden erriai, penitenziarik etzutelako egin.

        21. A, zure doakabea Korozaim! Ai zure doakabea Bethsaida! Zeren baldin Tiron, eta Sidonen egiñak izan balirade zuekgan egin diraden mirariak, denboratsu da penitenzia egingo zutela,autsez eta zilizioz estalita.

        22. Argatik esaten dizutet, Tiro eta Sidon juizioko egunean zuek baño gogortasun gutxiagorekin tratatuak izango diradela.

        23. Eta zuk Kafarnaum, zeruraño zerori altxatzea uste al dezu? izango zera, bai, infernuraño beeratua; zeren baldin Sodoman eginak izan balirade, zugan eginak izan diraden mirariak, aurki gaurko egunean Sodoma desegiña izan gabe egongo zan.

        24. Argaitik esaten dizut, Sodoma juizioko egunean zu baño gogortasun gutxiagorekin kastigatua izango dala.

        25. Denbora artan erantzuten zuela Jesusek esan zuen: Nik gloriaz betetzen zaitut, o Aita, Zeru eta lurreko Jauna, ezkutatu dieztezulako oiek jakintsu eta zentzudunai, eta agertu dieztezulako txikitxoai.

        26. Bai, Aita, zuk ala izatea nai izan dezulako.

        27. Nere Aitak nere eskuetan gauza guztiak jarri ditu. Eta ez du iñork ere ezagutzen Semea, Aitak baizik, eta ez du ere iñork ezagutzen Aita, baizik Semeak, eta Semeak agertu nai dionak.

        28. Atozte nigana nekatuak zabiltzatenak, eta zamatuak zaudetenak, eta nik gozatuko zaituztet.

        29. Artu ezazute zuen gañean nere uztarria, eta ikasi ezazute nigandik, bada otsana, eta biotzez umilla naiz, eta zuen animentzat atsedena arkituko dezute.

        30. Zeren nere uztarria leuna, eta nere zama ariña dan.

AMABIGARREN KAPITULUA

        1. Denbora artan zijoala Jesus larunbateko egun batean alor batzuen aldetik, bere ikasleak, nola gose ziran, asi ziraden galburuak arrapatzen, eta gari aleak jaten.

        2. Eta Fariseoak ikusi zituztenean, esan zioten: Ona non zure ikaslak, larunbatetan zillegi ez dana egiten duten.

        3. Berak berriz esan zien: Ez al dezute irakurri zer egin zuen Dabidek, bera eta berarekin zeudenak gose ziradenean;

        4. Nola sartu zan Jaungoikoaren etxean, eta jan zituen proposizioko ogiak, zeñak jatea zillegi etzaien berari, ez bereai, baizik apaizai bakarrik?

        5. Edo ez al dezute legean irakurri, nola apaizak tenploan larunbatetan lanean ari diran, eta alaere ez dutela bekaturik egiten?

        6. Bada nik esaten dizutet, tenploa baño andiagoa dan bat emen dagoala.

        7. Baldin bazenekite zuek zer dan. Urrikaltasuna nai det, eta ez eskeñtza; obengabeak beñere etziñituzten kondenatuko.

        8. Zeren gizonaren semea larunbataren ere Jauna dan.

        9. Eta andik alde eginik, beren sinagogan sartu zan,

        10. Non zegoan gizon bat, esku bata txangua zeukana, eta galdetu zioten Jesusi, bera salatzeko, larunbatetan iñor ere sendatzea zillegi ote zan.

        11. Berak berriz, esan zien: Zeñ gizon egongo da zuen artean, ardi bat daukana, eta au larunbateko egun batean zulo batera eroriko balitza, berari eskuarekin elduko ez diona, eta kanpora aterako ez duena?

        12. Zenbat obeago ez da gizona ardia baño? Beraz larunbatetan on egitea zillegi da.

        13. Orduan gizonari esan zion: Luzatu ezazu zure eskua. Eta luzatu zuen, eta beste eskua bezin sendatua gelditu zan.

        14. Fariseoak berriz, kanpora ateratzen ziradela, batzarrea egin zuten bere kontra, nola galduko ote zuten.

        15. Jesusek ordea, au jakinik, andik alde egin zuen, eta jarraitu zioten askok, eta guztiak sendatu zituen.

        16. Agintzen ziela etzetzatela agertu.

        17. Kunplitu zedin Isaias profetak esan zuena, zeñak esan zuen:

        18. Ona emen nere serbitzaria, zeñ nik autua daukadan; nere maitatua, zeñagan nere anima osotoro gozatu dan. Nere espiritua bere gañean jarriko det, eta justizia erreñuai adiraziko die.

        19. Ez da iñorekin ere elean ariko, eta ez du ere deadarrez jardungo, eta ez du ere iñork bere boza plazaetan adituko.

        20. Ez du ausiko kañabera zartatua, eta ez du ere itzaliko kea darion metxa; justizia garai jarri dezan artean.

        21. Eta bere izenean jendeak itxedongo dute.

        22. Orduan ekarri zioten demonioa zeukan gizon itsu eta mutu bat, eta sendatu zuen, alako moduan, non, itz egiten zuen, eta ikusten zuen.

        23. Eta jendetza guztia arritua gelditu zan, eta esaten zuen: Dabiden semea ote da au?

        24. Baña Fariseoak, aditu zutenean, esan zuten: Onek ez ditu aurtikitzen demonioak Beelzebub demonioen prinzipearen bitartez baizik.

        25. Orduan Jesusek, jakinik beren gogorazioak, esan zien: Bere kontra berezitua dagoan erreinu guztia, arrasatua izango da, eta bere kontra berezitua dagoan erriak, edo etxeak, ez du iraungo.

        26. Eta baldin Satanasek Satanas aurtikitzen badu, bere kontra berezitua dago; nola bada, bere erreñuak iraungo du?

        27. Eta baldin nik Beelzebubgan demonioak aurtikitzen baditut, zuen semeak zeñgan aurtikitzen dituzte? Argatik berak zuen juezak izango dirade.

        28. Baldin berriz nik Jaungoikoaren espirituagan demonioak aurtikitzen baditut, Jaungoikoaren erreinua zuekgana allegatu da.

        29. Edo nola norbait sartu diteke sendoaren etxean, eta bere ondasunak ostu ditzaiozkake, lenago sendoa lotzen ez badu? Orduan bere etxeko gauzak arrapatu alko diozka.

        30. Nerekin ez dagoana, nere kontra dago, eta nerekin biltzen ez duenak, barreatzen du.

        31. Argatik esaten dizutet: Bekatu guztia, eta blasfemia guztia gizonai barkatua izango zaiote, Espirituaren kontrako blasfemia berriz, ez da barkatuko.

        32. Eta gizonaren semearen kontra itzen bat esaten duen edozeñi, barkatuko zaio; baña Espiritu Santuaren kontra itz egiten duenari, bizitza onetan, ez bestean etzaio barkatuko.

        33. Edo egin ezazute zuaitz ona, eta bere frutua ona, edo egin ezazute zuaitz gaiztoa, eta bere frutua gaiztoa; zeren zuaitza frututik ezagutzen dan.

        34. O biboren arraza! Nola zuek gauza onak esan ditzakezute, izanik, zeraten bezela, gaiztoak? Zeren aoak biotzaren ugaritasunetik itz egiten duen.

        35. Gizon onak tesoro onetik gauza onak ateratzen ditu, eta gizon gaiztoak tesoro gaiztotik gauza gaiztoak ateratzen ditu.

        36. Eta nik esaten dizutet, gizonak esaten duten itz alper guziagatik, bere kontua juizioko egunean emango dutela.

        37. Zeren zure itzetatik justotua izango zera, eta zure itzetatik kondenatua izango zera.

        38. Orduan Eskriba eta Fariseoetatik batzuek erantzun zuten, esaten zutela: Erakuslea, mirariren bat egiten ikusi nai zaitugu.

        39. Berak erantzuten zuela, esan zien: Arraza gaizto eta adultera onek mirari bat billatzen du, eta miraririk etzaio emango, Jonas profetaren miraria baizik.

        40. Zeren nola Jonas egon zan balearen sabelean iru egunean eta iru gautan, ala gizonaren semea egongo da lurraren barrunen iru egunean eta iru gautan.

        41. Ninibeko gizonak jaikiko dirade juizioan gizon arraza onen kontra, eta kondenatuko dute, zeren berak Jonasen predikazioarekin penitenzia egin zuten. Eta ona emen Jonas baño geiago dana.

        42. Egoeko erregiña jaikiko da juizioan gizon arraza onen kontra, eta kondenatuko du, zeren lurraren ertzetatik etorri zan Salomonen jakinduria aditutzera. Eta ona emen Salomon baño geiago dana.

        43. Espiritu zikiña irtetzen danean gizonen batgandik, toki leorretatik dabil, atsedenaren billan, eta ez du arkitzen.

        44. Orduan esaten du: itzuliko naiz nere etxera, nondik irten naizan. Eta etortzen danean arkitzen du utstua, ongi garbitua, eta apaindua.

        45. Orduan badijoa, eta artzen ditu berarekin beste zazpi espiritu, bera baño gaiztoagoak, eta sartzen diradela, an egotez bizi dira. Eta gizon aren atzenak, lengoak baño gaiztoagoak dira. Gizon arraza txit gaizto oni ere ala gertatuko zaio.

        46. Oraindikan bere jendetzai izketan ari zala, ona emen non bere ama, eta anaiak kanpoan zeuden, berarekin itz egin nai zutela.

        47. Eta batek esan zion: Ona emen non zure ama eta zure anaiak kanpoan dauden zure billan.

        48. Baña berak erantzuten ziola itz egin zionari, esan zion: Nere ama zeñ da, eta nere anaiak zeñ dirade?

        49. Eta eskua luzatzen zuela bere ikasleakganontz, esan zuen: Ona emen nere ama, eta nere anaiak.

        50. Zeren nere Aita, zeruetan dagoanaren borondatea egiten duena, au nere anaia, arreba, eta ama da.

AMAIRUGARREN KAPITULUA

        1. Egun artan ateratzen zala Jesus etxetik, itsasoaren aldean eserita zegoan.

        2. Eta bildu ziraden beragana jendetza andiak, alako moduan, non, igotzen zala ontzitxo batera eseri zan, eta jendetza guztia erriberan zegoan.

        3. Eta esan ziezten asko gauza paraboletan, esaten zuela: Ona non irten zan ereitzen duena ereitzera.

        4. Eta ereitzen ari zala, azi batzuek erori ziran bidearen aldean, eta etorri ziran zeruko egaztiak eta jan zituzten.

        5. Beste batzuek erori ziran arritzetan, non lur gutxi zegoan, eta bereala erne ziran, lur zakonik etzeukatelako.

        6. Baña eguzkia irten zanean, erre ziran, eta igartu ziran, sustrairik etzeukatelako.

        7. Beste batzuek berriz, arantza artean erori ziran, eta arantzak azi ziran, eta ito zituzten.

        8. Beste batzuek berriz, lur onean erori ziran, eta ematen zuten frutua, batzuek bateko eun, beste batzuek irurogei, eta beste batzuek ogeita amar.

        9. Belarriak dauzkanak aditzeko, aditu beza.

        10. Eta alderaturik ikaslak esan zioten: Zergatik paraboletan itz egiten diezu?

        11. Berak erantzuten zuela, esan zien: Zeren zuei zeruetako erreñuko misterioak ezagutzea eman zazuten; aiei ordea etzaiote emana izan.

        12. Zeren daukanari, emana izango zaio, eta ugari idukiko du; ez daukanari ordea, daukana ere kenduko zaio.

        13. Argatik paraboletan itz egiten diet, zeren ikusten dutela, ez dute ikusten; eta aditzen dutela, ez dute aditzen, ez konprenditzen.

        14. Eta kunplitzen da berakgan Isaiasen profezia, zeñak esaten duen: Zuen belarriakin adituko dezute, eta ez dezute konprendituko; eta zuen begiakin begiratuko dezute, eta ez dezute ikusiko.

        15. Zeren erri onek bere biotza gogortu du, eta bere belarriak itxi ditu, eta bere begiak estali ditu, begiakin ikusi ez dezan, eta belarriakin aditu ez dezan, eta biotzarekin konprenditu ez dezan, eta nigana biurtu ez ditezten, eta sendatu ez ditzadan.

        16. Zuen begiak berriz, doatsuak dirade ikusten dutelako, eta zuen belarriak aditzen dutelako.

        17. Egiaz esaten dizutet, profeta eta justo askok nai izan zituztela ikusi zuek ikusten dituzutenak, eta etzituzten ikusi; eta aditu, zuek aditzen dituzutenak, eta etzituzten aditu.

        18. Zuek bada, ereitzen ari danaren parabola aditu ezazute.

        19. Edozeñek aditzen duenean erreñuko itza, eta ez badu konprenditzen, badator gaiztoa, eta bere biotzean erein zana arrapatzen du; au da bidearen aldean erein zana.

        20. Arritzaren gañean erein zana berriz, au da itza aditzen duena, eta bereala bozkarioarekin artzen duena.

        21. Baña ez dauka beragan sustrairik, baizik denbora gutxikoa da; eta datorrenean gero atsekabea eta persekuzioa ebanjelioagatik, bereala eskandalizatzen da.

        22. Arantzen artean ereina berriz, au da itza aditzen duena; baña mundu onetako ardurak, eta aberastasunen llilluramenduak, itotzen dute itza, eta fruturikan eman gabe gelditzen da.

        23. Lur onean erein zana berriz, au da itza aditu eta konprenditzen duena, eta frutua ematen duena, batek bateko eun, besteak irurogei, eta besteak ogeita amar.

        24. Beste parabola bat ipiñi zien, esaten zuela: Zeruetako erreñua da, bere kanpoan azi ona ereitzen duen gizon baten antzekoa.

        25. Baña gizonak lo zetzatela, etorri zan bere etsaia, eta erein zuen gañetik lolloa garitzaren erdian, eta joan zan.

        26. Eta belarra azi zanean, eta frutua eman zuenean, orduan lolloa ere agertu zan.

        27. Eta familiako aitaren morroiak beragana alderatzen ziradela, esan zioten: Jauna, ez al zenduan zure kanpoan azi ona erein? Nola bada lolloa dauka?

        28. Eta esan zien: Gizon etsaiak au egin du. Morroiak berriz esan zioten: Nai dezu joan gaiteztela, eta bildu dezagula?

        29. Eta esan zuen: Ez, lolloa biltzen dezutela, berarekin garia ere atera ez dezazuten.

        30. Utzi zaiezute biai azi diteztela uztako denboraraño, eta uztako denboran esango diet igitariai: Atxitu ezazute aurrena lolloa, eta egin itzatzute berakin sortak erretzeko, garia berriz, nere aletokirako bildu ezazute.

        31. Beste parabola bat ere ipiñi zien, esaten zuela: Zeruetako erreinua da mostaza ale baten antzekoa, zeñ artu zuen gizon batek bere eskuan, eta bere kanpoan erein zuen,

        32. Zeñ egiaz azi guztien artean txikiena dan; baña azitzen danean, barazki guztien artean andiena da, eta zuaitz egiten da, alako moduan, non, zeruko egaztiak etortzen dirade, eta bere besangetan egon oi dirade.

        33. Beste parabola bat ere esan zien: Zeruetako erreinua da legamiaren antzekoa, zeñ artu zuen emakume batek, eta iru sato iriñekin nastu zuen, aliketa guztia legamiztatua gelditu zan arteraño.

        34. Gauza guzti oiek esan ziezten Jesusek jendetzai paraboletan; eta parabola gabe etzien itz egiten.

        35. Kunplitu zedin profetak esan zuena: Nere aoa paraboletan idikiko det, munduaren asieratik ezkutatuak egon diran gauzak agertuko ditut.

        36. Orduan, utzirik jendetzak, etxera etorri zan, eta bere ikasleak beragana alderatu ziran, esaten zutela: Kanpoan ereindako lolloaren parabola azaldatu zaguzu.

        37. Berak erantzuten zuela, esan zien: Azi ona ereitzen duena, gizonaren semea da.

        38. Kanpoa mundua da. Azi ona erreinuko semeak dirade. Lolloa gaiztoaren semeak.

        39. Berak erein zituen etsaia berriz, deabrua da. Uzta, munduaren atzena da. Igitariak berriz, aingeruak dirade.

        40. Eta nola lolloa biltzen dan, eta sutan erretzen dan, ala izango da munduaren atzenean.

        41. Gizonaren semeak bere aingeruak bialduko ditu, eta gaitzerako bidea ematen duten guztiak, eta gaiztakerian ari diraden guztiak bere erreinutik kenduko ditu.

        42. Eta suzko labe batera aurtikiko dituzte. An izango da negarra, eta ortzkarraskotsa.

        43. Orduan justoak beren aitaren etxean eguzkiak bezela argi egingo dute. Aditzeko belarriak dauzkanak, aditu beza.

        44. Zeruetako erreinua da, kanpoan ezkutatua dagoan tesoro baten antzekoa, zeñ arkitzen duen gizonak, estalitzen du, eta bozkarioz beteta arkitu duenagatik, badijoa, eta dauzkan gauza guztiak saltzen ditu, eta kanpo hura erosten du.

        45. Zeruetako erreñua da, gizon merkatari, perla fiñen billan dabillanaren antzekoa.

        46. Eta arkitu zuenean perla fiñ bat, joan zan, eta zeuzkan gauza guztiak saldu zituen, eta perla erosi zuen.

        47. Berriz zeruetako erreñua da, txinga baten antzekoa, zeñak aurtikirik itsasoan, arrai mota guzia biltzen duen.

        48. Zeñ, betea dagoanean, ateratzen duten arraitzaleak, eta itsasbazterrean eserita, onak autu, eta ontzietan ipintzen dituzte, gai ez diradenak berriz, kanpora aurtikitzen dituzte.

        49. Ala izango da munduaren bukaeran, aterako dirade aingeruak, eta gaiztoak justoen erditik berezituko dituzte,

        50. Eta suzko labe batera aurtikiko dituzte; an negarra eta ortzkarraskotsa izango da.

        51. Gauza guzi oiek ongi aditu dituzute? Bai, Jauna, erantzun zioten.

        52. Esan zien orduan: Erakusla jakintsu guztia zeruetako erreinuari dagozkion gauzetan, da, familiako aita baten antzekoa, zeñak gauza berriak eta zarrak bere gordelekutik ateratzen dituen.

        53. Eta gertatu zan, bukatu zituenean Jesusek parabola oiek, andikan alde egin zuen.

        54. Eta etorririk bere errira, beren sinagogetan erakutsiak ematen ziezten, alako moduan non, miresten ziraden, eta esaten zuten: Nondik etorri zaio oni alako jakinduria, eta alako mirariak egiteko eskubidea?

        55. Ez al da au arotzaren semea? Bere ama Maria izena duena ez al da? Santiago, Jose, Simon, eta Judas bere anaiak ez al dirade?

        56. Eta, bere arrebak, guztiak ez al dirade gure artean bizi?

        57. Eta eskandalizatzen ziraden beragan. Eta Jesusek esan zien: Ez dago profetarik onrarikan gabe bere errian, eta bere etxean baizik.

        58. Eta etzituen an mirari asko egin beren sinisgogortasunagatik.

AMALAUGARREN KAPITULUA

        1. Denbora artan Herodes Tetrarkak Jesusen otspea aditu zuen.

        2. Eta bere jauregitarrai esan zien: Au da Juan Bautista, illen artetik biztu dana, eta argatik mirariak egiteko eskubideak anbeste argitasun beragan botatzen du.

        3. Zeren Herodesek eldu zion Juani, eta lotu zuen, eta sartu zuen karzelan bere anaiaren emazte Herodiasgatik.

        4. Zeren Juanek esaten zion: Ez dezu zillegi andre hura idukitzea.

        5. Eta Juan iltzea nai bazuen ere, erriaren beldur izan zan, zergatikan ezik, profeta bezela zeukaten.

        6. Herodesen jaiotegunean bada, Herodiasen alabak erdian dantzan egin zuen, eta Herodesi txit ongi iritzi zitzaion.

        7. Argatik juramentuarekin eskeñi zion, berari eskatzen zion edozeñere gauza emango ziola.

        8. Eta berak, bere amak lendanaz adirazia izanda, esan zuen: Eman zadazu emen plater batean Juan Bautistaren burua.

        9. Eta erregea tristetu zan; baña juramentuagatik, eta berarekin maiean eseriak zeudenen begiruneagatik, agindu zuen, emana izan zizaiola.

        10. Eta bialdu zuen, eta karzelan Juani lepoa ebaki zion.

        11. Eta Juanen burua plater batean ekarria izan zan, eta neskatxari emana, eta onek bere amari eraman zion.

        12. Eta etorririk bere ikasleak, bere gorputza artu zuten, eta obiratu zuten; eta joanik Jesusgana berria eman zioten.

        13. Jesusek au aditu zuenean, alde egin zuen andik ontzitxo batean, erritik kanpora zegoan toki eremu batera; eta jendetzak aditu zutenean, errietatik irtetzen ziradela, oñaz jarraitu zioten.

        14. Eta Jesusek, ontzitxotik irtetzen zala, ikusi zuen jendetza andi bat, eta berakin urrikaldu zan, eta beren eriak sendatu zituen.

        15. Eta arratsaldearen bukaeran, bere ikasleak beragana alderatu ziran, esaten zutela: Tokia eremutua da, eta iragoa da onezkeroz ordua, eta ala utzi zaiezu jendetza oriei, errietara joan ditizen, eta zer jan erosi dezaten.

        16. Jesusek berriz esan zien: Ez daukate joanaren premiarik; zuek berai jaten eman zaiezute.

        17. Berak erantzun zioten: Ez daukagu emen bost ogi, eta bi arrai baizik.

        18. Jesusek esan zien: Onara ekarri zazkidazute.

        19. Eta agindurik eseri zedilla jendetza belarraren gañean, arturik bost ogiak, eta arrai biak, bedeikatu zituen, zatitu zituen, eta ogiak eman ziozkaten ikasleai, eta ikasleak jendetzai.

        20. Eta guztiak jan zuten, eta ase ziran, eta artu zituzten kondarrak, zeñakin gelditu ziraden amabi saski zatiz beteak.

        21. Jan zutenak berriz, izan ziran bost milla gizon, emakumeak eta aurrak zenbatu gabe.

        22. Eta bereala Jesusek bere ikasleai ontzitxora igoerazi zien, eta joanerazi itsasoaren beste aldamenera, an berari itxedotzera, berak jendetzak bialtzen zituen artean.

        23. Eta bialdurik jendetza, igo zan bakarrik mendira orazio egitera. Eta gaututa ere, bakarrik an zegoan.

        24. Ontzitxoari berriz, itsasoaren erdian bagak gogorki erasoten zioten, zeren aizea kontrakoa zan.

        25. Eta gauaren laugarren beillan, etorri zan Jesus berakganontz itsasoaren gañean zebillala.

        26. Eta ikusi zutenean itsasoaren gañean zebillala, arritu ziran, eta esan zuten: iratxo bat da. Eta beldurrez beterik, deadarrez asi ziran.

        27. Eta bereala Jesusek itz egin zien, esaten zuela: Alaitu zaitezte, ni naiz, ez ezazute beldurrik iduki.

        28. Eta Pedrok erantzuten zuela, esan zuen: Jauna, zu bazera, agindu zadazu zuganontz uren gañetik joan nadilla.

        29. Eta berak esan zion: Atoz. Eta Pedro jetxirik ontzitxotik, bazijoan ibilliaz uren gañetik Jesusgana allegatzeko.

        30. Ikusirik berriz aize sendoa zerabillala, beldurtu zan, eta ondatzen asi zanean, deadar egin zuen, esaten zuela: Jauna, salba nazazu.

        31. Eta bereala Jesusek, luzaturik eskua, eldu zion, eta esan zion: Fede gutxio gizona, zergatik zalanzan jarri zera?

        32. Eta ontzitxora igo ziradenean, aizea gelditu zan.

        33. Ontzitxoan zeudenak berriz, etorri ziran, eta adoratu zuten, esaten zutela: Egiaz zu Jaungoikoaren semea zera.

        34. Eta iragorik itsasoaren aldamen batetik bestera, Jenesaretko lurrera etorri ziran.

        35. Eta nola an bizi ziradenak ezagutu zuten, bialdu zien berria alderri guzi artakoai, eta eri guziak ekarri ziozkaten.

        36. Eta eskatzen zioten mesedez, bere soñekoaren ertzari bederik ukitzea. Eta ukitu zioten guztiak, sendatuak gelditu ziran.

AMABOSGARREN KAPITULUA

        1. Garai onetan Jerusalendik etorri ziran Eskriba eta Fariseo batzuek, beragana alderatu ziran, esaten zutela.

        2. Zergatik zure ikasleak ausitzen dituzte anziñakoetatik etorri zazkigun oiturak? Zeren ez dituzte beren eskuak garbitzen jatera dijoazenean.

        3. Eta berak erantzuten ziela, esan zien: Eta zergatik zuek, daukazuten anziñatik etorritako oituragatik, Jaungoikoaren agintea ausitzen dezute? Zeren Jaungoikoak esan zuen:

        4. Onratu itzatzu aita eta ama; eta Aitari, edo amari añenekoren bat botatzen diona, illa izan dedilla.

        5. Zuek berriz, esaten dezute: Aitari edo amari esaten dionak, nik eskeñtzen dedan doaña zure onerako izango da.

        6. Eta ez du, bere aita edo bere ama onratu bearrik idukiko, eta utsera bota dezute Jaungoikoaren agintea, anziñakoetatiko erakutsi, zuek daukazutena gatik.

        7. Hipokritak! Ongi profetatu zuen zuekgatik Isaiasek, esaten zuela:

        8. Erri onek españakin onratzen nau; baña bere biotza nigandikan urrutian dago.

        9. Alperrik onratzen naute, gizonen dotrina eta aginteak erakusten dituztela.

        10. Eta beragana ots eginik jendetzai, esan zien: Aditu nazazute, eta konprenditu zadazute.

        11. Aotik sartzen dana, ez da gizona zikintzen duena, baizik aotik irtetzen dana, au da gizona zikintzen duena.

        12. Orduan ikasleak beragana alderatzen ziradela, esan zioten: Badakizu, Fariseoak, itz au adituta eskandalizatu diradela?

        13. Jesusek berriz erantzuten zuela, esan zuen: Nere aita zerukoak ipiñi ez duen landare guztia, sustraiz ateratua izango da.

        14. Utzi zaiozute, itsuak dirade, eta itsuen gialariak, eta itsu bat bada beste itsu baten zuzentzallea, biak kobara eroriko dirade.

        15. Eta Pedrok erantzuten ziola, esan zion: Parabola au azaldatu zaguzu.

        16. Eta Jesusek esan zuen: Oraindikan ere zuek adimentu gabe zaudete?

        17. Ez dezute aditzen, aoan sartzen dan guztia sabelera dijoala, eta toki ezkutuetan aurtikitzen dala?

        18. Aotik ateratzen diradenak berriz, biotzetik irtetzen dirade, eta oiek gizona zikintzen dute.

        19. Zeren biotzetik irtetzen dirade gogorazio gaiztoak, gizon iltzeak, adulterioak, fornikazioak, lapurretak, gezurrezko testimonioak, blasfemiak.

        20. Oiek dirade gizona zikintzen dutenak. Eskuak garbitu gabe jateak berriz, ez du gizona zikintzen.

        21. Eta alde eginik andik Jesusek, Tiro eta Sidongo alderrietarontz joan zan.

        22. Eta ona non Kanaango emakume bat, alderri aietatik irtenda, deadarrez asi zan, esaten zuela: Jaun, Dabiden semea, nerekin urrikal zaite, nere alaba demonioak portitzki oñazetua da.

        23. Jesusek etzion itzik ere erantzun. Eta bere ikasleak alderatzen ziradela beragana, erregututzen zioten, esaten zutela: Eman zaiozu eskatzen duena, joan dedin, zeren gure ondoren deadarrez datorren.

        24. Berak berriz, erantzuten zuela, esan zuen: Ez naiz ni bialdua izan Israelko etxeko ardi, galdu ziradenetara baizik.

        25. Alaere emakumea etorri zan, eta adoratu zuen, esaten zuela: Jauna, lagundu zadazu.

        26. Berak, erantzuten zuela, esan zuen: Ez da on semeen ogia artu, eta txakurrai aurtikitzea.

        27. Emakumeak berriz, esan zuen: Ala da Jauna; baña txakurtxoak beren nagusien maietik erortzen diran ogi apurrak jaten dituzte.

        28. Orduan erantzuten zuela Jesusek, esan zion: O emakume! Zure fedea andia da; nai dezun bezala, ala egin dakizula. Eta bere alaba ordu artatik sendatua izan zan.

        29. Eta alde eginik andik Jesusek, Galileako itsasoaren erriberara etorri zan, eta igotzen zala mendira, an eserita zegoan.

        30. Eta alderatu ziraden beragana jendetza andiak, berakin zeuzkatenak mutuak, itsuak, errenak, elbarrituak, eta beste asko; eta bere oñetara aurtiki zituzten, eta sendatu zituen.

        31. Alako moduan non, jendetzak miresten ziraden ikusten zituztenean mutuak itz egiten, errenak bazebiltzala, itsuak ikusten zutela, eta Israelko Jaungoikoa alabatzen zuten.

        32. Jesusek berriz, bildurik bere ikasleak, esan zuen: Jendetza onen urrikaltasuna daukat, zeren iru egun dirade onezkero nerekin daudela, eta zer janikan ez daukate; eta baraurik ez ditut bialdu nai, bidean desmaiatuta gelditu ez ditezen.

        33. Eta ikasleak esan zioten: Nola arkitu dezakegu toki eremu onetan, jendetza ain andia asetzeko adiña ogi?

        34. Eta Jesusek esan zien: Zenbat ogi dauzkazute? Eta berak esan zuten: Zazpi, eta arraitxo batzuek.

        35. Eta agindu zion jendetzari, lurraren gañean eseri zedilla.

        36. Eta berak artzen zituela zazpi ogiak, eta emanik eskerrak, zatitutu zituen, eta bere ikasleai eman ziezten, eta ikasleak jendetzari eman ziezten.

        37. Eta guztiak jan zuten, eta asetuak gelditu ziraden. Eta gelditu ziraden zatiakin zazpi saski bete zituzten.

        38. Jan zutenak lau milla gizon ziraden, kopuru onetan aurrak eta emakumeak sartu gabe.

        39. Eta utzirik jendetza, ontzitxora igo zan, eta Majedango alderrietara joan zan.

AMASEIGARREN KAPITULUA

        1. Eta alderatu zaiozkan Fariseoak eta Sadduzeoak tentatzen zutela, eta erregutu zioten, zeruko mirariren bat ikusierazi zizaiela.

        2. Eta berak erantzuten ziela, esan zioten: Gaua allegatzera dijoanean esaten dezute: Egualdi ona egingo du, zeren zerua osgorritua dagoan.

        3. Eta goizean: Gaur ekaitzak izango dirade, zeren zerua estalia eta irazekia dagoan.

        4. Beraz zeruaren iruditik juzgatzen dakizute, eta denbora oietako siñaleak ez ditzakezute jakin? Arraza gaizto eta adultero onek mirari bat eskatzen du, eta miraririk etzaio emana izango, Jonas profetaren miraria baizik. Eta utzitzen zituela oiek, joan zan.

        5. Eta bere ikasleai, zetoztela itsasoaren beste aldamenetik, ogia artzea aztu zitzaieten.

        6. Eta Jesusek esan zioten: Zaudete kontuan, eta alde egin ezazute Fariseoen eta Sadduzeoen legamitik.

        7. Eta berak beren arteko gogorazioetan ari ziran esaten zutela: Au esaten du, ez degulako ogirik ekarri.

        8. Eta ezaguturik au Jesusek, esan zien: Fede gutxiko gizonak: Zergatik zaudete zuen arteko gogorazioetan, ogirik ez daukazutelako?

        9. Oraindikan ezagera gabe al zaudete, eta etzerate ere oroitzen, nola bost ogi bost milla gizoni emanak izan zitzaiezten, eta zenbat saski ogi zati artu zenduten?

        10. Ezta ere zazpi ogiakin ere lau milla gizonentzat, eta zenbat zumezka bildu zenduzten gelditu zanetik?

        11. Nola ez dezute ezagutzen, ogiagatik ez dizutedala esan: Alde egin ezazute Fariseoen eta Sadduzeoen legamitik?

        12. Orduan aditu zuten etzitzaiotela esan alde egin zezatela, ogian ipintzen dan legamitik, baizik Fariseoen eta Sadduzeoen dotrinatik.

        13. Etorririk gero Jesus Filiporen Zesareako aldamenetara, bere ikasleai galde egiten zien, esaten zuela: Zeñ dala gizonaren semea esaten dute gizonak?

        14. Eta berak erantzun zuten: Batzuek esaten dute dala Juan Bautista, beste batzuek berriz Elias, eta beste batzuek Jeremias, edo profetetatik bat.

        15. Jesusek esan zien: Zuek berriz, zeñ naizala ni, esaten dezute?

        16. Erantzuten zuela Simon Pedrok, esan zuen: Zu zera Kristo, Jaungoiko biziaren semea.

        17. Eta Jesusek erantzuten zuela, esan zion: Zorionekoa zera Simon Jonaren semea, zeren aragiak eta odolak ez dizun agertu, baizik nere Aita zeruetan dagoanak.

        18. Eta nik esaten dizut, zu zerala Pedro, eta arri onen gañean jasoko dedala nere eliza, eta infernuko ateak bere kontra ez dirade garai jarriko.

        19. Eta zeruetako erreñuko giltzak zuri emango dizkizut. Eta lurraren gañean lotzen dezun edozeñere gauza, zeruan ere lotua izango da, eta lurraren gañean askatzen dezun edozeñere gauza, zeruan ere askatua izango da.

        20. Orduan agindu zien bere ikasleai, iñori ere etzitzaiotela esan bera Jesus Kristo zala.

        21. Eta andikan laster asi zan Jesus bere ikasleai agertzen, nola berak joan bear zuen Jerusalenera, eta an asko irago bear zuela zarren, eta Eskribaen, eta apaiz buruen aldetik, eta illa izan bear zuela, eta irugarren egunean biztu bear zuela.

        22. Eta Pedro, bera berezian artzen zuela, asi zan berari errierta egiten, esaten zuela: Ez arren orrelakorik zuri, o Jauna; ez, ez da orrelakorik zure gañera etorriko!

        23. Baña Jesusek beragana itzulita, esan zion Pedrori: Zoaz nere aurretik, Santanas, eskandalizatzen nazu, zeren ez daukazun Jaungoikoaren guzaen gustorik, gizonen gauzaena baizik.

        24. Orduan Jesusek bere ikasleai esan zien: Baldin iñork nere ondorean etorri nai badu, bere burua ukatu beza, eta bere gurutzea artu beza, eta berraikit.

        25. Zeren bere bizia salbatu nai duenak, galduko du; nigatik bere bizia galtzen duenak, berriz, arkituko du.

        26. Zeren zer balio dio gizonari mundu guztia irabazteak, bere animak kaltea artzen badu? Edo, zer emango du gizonak bere animaren trukadan?

        27. Zeren gizonaren semea etorriko dan bere Aitaren glorian, bere aingeruakin, eta orduan emango dio bakoitzari bere egiteen araura.

        28. Egiaz esaten dizutet, badaudela emen batzuek, ilko ez diradenak, gizonaren semea bere erreinuan agertzen ikusi dezaten artean.

AMAZAZPIGARREN KAPITULUA

        1. Eta sei egunen ondoan, artu zituen Jesusek Pedro, eta Santiago, eta Juan bere anaia, eta eraman zituen berezian zegoan mendi goratu batera.

        2. Eta beren aurrean bestiruditu zan. Eta bere arpegiak eguzkiak bezela argi egin zuen; bere soñekoak berriz, zurituak jarri ziraden, elurra bezela.

        3. Eta ona non agertu zitzaiezten Moises, eta Elias berarekin itz egiten zutela.

        4. Eta Pedrok, izketan asitzen zala, esan zion Jesusi: Jauna, on da gu emen egotea; nai badezu, egin ditzagun emen iru bizeleku, zuretzat bat, Moisesentzat bat, eta Eliasentzat bat.

        5. Oraindikan Pedro izketan ari zala, ona emen non, odei argitsu batek estali zituen. Eta ona non odeitik irten zan boz bat, esaten zuena: Au da nere seme maitea, zeñagan nere gozotasun guztiak dauzkadan.

        6. Eta aditu zutenean au ikasleak, auzpez erori ziran, eta txit beldurtu ziran.

        7. Eta Jesus berakgana alderatu zan, eta ukitu zien, eta esan zien: Jaiki zaitezte, eta etzaitezte beldur izan.

        8. Eta beren begiak jasotzen zituztela, iñor ere etzuten ikusi, Jesus bakarrik baizik.

        9. Eta berak menditik jetxitzen ziradela, agindu zien Jesusek, eta esan zien: Ez diozute iñori ere esango ikusketa, aliketa gizonaren semea illen artetik biztu dedin artean.

        10. Eta ikasleak galdetu zioten, esaten zutela: Nola bada Eskribak esaten dute, Eliasek lenago etorri bear duela?

        11. Eta berak erantzuten zuela, esan zien: Ala da, Elias etorriko da, eta gauza guztiak berriz zuzen jarriko ditu.

        12. Nik berriz esaten dizutet, Elias etorri zala, eta etzutela ezagutu, baizik berarekin, nai zuten guztia egin zutela. Ala berak gizonaren semeari ere padezitu eraziko diote.

        13. Orduan konprenditu zuten ikasleak, Juan Bautistagatik itz egin ziela.

        14. Eta etorri zanean jendetzagana, alderatu zan beragana gizon bat, belauniko jarririk bere aurrean, esaten ziola: Jauna, nere semearekin urrikaldu zaite, zeren alditsua da, eta oñaze asko daramazki; zeren maiz sutara, eta sarri uretara aurtikitzen da.

        15. Eta eraman diet zure ikasleai, eta ezin izan dute sendatu.

        16. Eta erantzuten zuela Jesusek, esan zuen: O arraza sinisgogor eta gaiztoa! Noizarteraño zuekin egongo naiz? Noizarteraño sufrituko zaituztet? Onara ekarri zadazute.

        17. Eta Jesusek demonioari errierta egin zion, eta mutillagandik irten zan, eta ordu artatik mutilla sendatu zan.

        18. Orduan ikasleak alderatu ziran Jesusgana ixillean, eta esan zioten: Zergatik guk ezin aurtiki izan degu?

        19. Jesusek esan zien: Zuen sinisgogortasunagatik, zeren egiaz esaten dizutet, mostaza ale bat adiñako fedea bazeneukate, esango diozute mendi oni, oa emendikan ara, eta joango da, eta ezerere ezinik ez da zuentzat izango.

        20. Eta gañera, arraza mot au, orazioaren eta barauaren bitartez baizik ez da aurtikitzen.

        21. Eta berak Galilean zeudela, Jesusek esan zien: Gizonaren semea gizonen eskuetan jarria izango da.

        22. Eta ilko dute, eta irugarren egunean biztuko da. Eta txit tristetu ziran.

        23. Eta Kafarnaumera etorri ziranean,alderatu ziraden Pedrogana bi drakmako kotizaren biltzalleak, eta esan zioen: Zuen Maisuak bi drakmak ez al ditu pagatzen?

        24. Bai, erantzun zuen. Eta etxean sartu zanean, Jesusek aurrea artu zion, esaten ziola: Zer deritzatzu, Simon? Lurreko erregeak norgandik artzen dute kotiza, edo petxa? Semeakgandik, ala arrotzak gandik?

        25. Eta berak esan zuen: Arrotzakgandik. Jesusek esan zion: Beraz semeak ez daukate pagatu bearrik.

        26. Baña alaere eskandalizatu ez ditzagun, zoaz itsasora, eta amua bota ezazu, eta lenengo irtetzen dan arraia artu ezazu, eta aoa idikitzen diozula, lau drakmako bat arkituko dezu, eta artzen dezula, nigatik eta zugatik eman zaiezu.

EMEZORTZIGARREN KAPITULUA

        1. Ordu artan alderatu ziran ikasleak Jesusgana, esaten zutela: Zeñ, uste dezu, zeruetako erreinuan andiena izango dala?

        2. Eta Jesusek, ots eginik beragana mutiko aur bati, beren erdian jarri zuen,

        3. Eta esan zuen: Egiaz esaten dizutet, itzultzen ez bazerate, eta egiten ez bazerate aurren antzekoak, zeruetako erreinuan etzerate sartuko.

        4. Mutiko aur au bezela bada umillatzen dana, au zeruetako erreinuan andiena izango da.

        5. Eta artzen duenak alako aur semetxo bat nere izenean, ni artzen nau.

        6. Nigan sinistzen duten aurtxo oietatik bati berriz, gaitzerako bidea ematen dionari, obe lizaioke, jarriko balitzaiokete lepotik zinzilika, asto batek darabillan errotako arri oietatik bat, eta ala itsasoaren barrenen ondatua izango balitza.

        7. Ai munduaren doakabea eskandaloakgatik! Zeren premiazkoa bada ere eskandaloak etortzea; alaere, ai gizon aren beragatik eskandalua datorrenaren zorigaiztokoa!

        8. Eta baldin zure eskuak, edo zure oñak gaitzerako bidea ematen badizu, atera ezazu, eta zugandik aurtiki ezazu, zeren obe dezun sartzea betiko bizitzan txangu, edo erren, bi esku, edo bi oin-rekin betiko sutara aurtikia izatea baño.

        9. Eta baldin zure begiak gaitzerako bidea ematen badizu, atera ezazu, eta bota ezazu zugandik, zeren obe dezu, begi batekin betiko bizitzan sartzea, bi begi dauzkazula suzko infernura aurtikia izatea baño.

        10. Begiratu ezazute txikitxo oietatik bat ere ez dezazutela mezpreziatu, zeren esaten dizutet, oien aingeruak zeruetan beti ikusten dutela, nere Aita, zeruetan dagoanaren arpegia.

        11. Zeren gizonaren semea, galdu zana salbatzera etorri zan.

        12. Zer deritzatzute? Baleuzka norbaitek eun ardi, eta beretatik bat galduko balitza, ez al ditu utzitzen larogeita emeretziak mendietan, eta ez al dijoa galdu danaren billan?

        13. Eta gertatuko balitza arkitzea, egiaz esaten dizutet, beragatik bozkario andiagoa artuko duela, galdu etziraden larogeita emeretziakgatik baño.

        14. Ala ez da zuen Aita zeruetan dagoanaren borondatea, txikitxo oietatik bat ere galdu dedilla.

        15. Eta baldin zure anaiak zure kontra bekatu egingo balu, zoaz, eta errierta egin zaiozu zure eta bere artean bakarrik: aditzen bazaitu, zure anaia irabazi izango dezu.

        16. Baldin berriz aditzen ez bazaitu, oraindikan artu itzatzu zurekin lagun bat, edo bi, testigu bi edo iruen aoan egon dedin itz guztia.

        17. Oiei aditzen ez badie, elizari esan zaiozu; eta baldin elizari aditzen ez badio, jentilla eta publikanoa bezela iduki ezazu.

        18. Egiaz esaten dizutet, lurraren gañean lotzen dezuten guztia, zeruan ere lotua izango dala; eta lurraren gañean askatzen dezuten guztia, zeruan ere askatua izango dala.

        19. Berriz esaten dizutet: zuetatik bi elkartzen badirade beren artean lurraren gañean, zerbait eskatzeko, dana dala, nere Aita zeruetan dagoanak emango die.

        20. Zeren non dauden bi, edo iru bilduta nere izenean, an nago ni beren erdian.

        21. Orduan Pedrok, alderatzen zala beragana, esan zion: Jauna, zenbat aldiraño barkatu bearko ote diot nere anaiari, nere kontra bekatu egiten duenean? Zazpi aldiraño ote?

        22. Jesusek esan zion: Ez dizut esaten zazpi aldiraño; baizik irurogeita amazazpiraño.

        23. Argatik zeruetako erreinua da, bere morroiai kontuak artu nai ziezten gizon errege baten irudikoa.

        24. Eta asi zanean berai kontuak artzen, aurrean jarri zitzaioten bat, zeñak berari amar milla talentu zor ziozkan.

        25. Eta nola etzeukan onek zerekin pagatu, bere nagusiak agindu zuen, salduak izan zitezela bera, eta bere emaztea, eta semeak, eta zeukan guztia, eta zorra pagatua izan zekiola.

        26. Morroi hurak berriz, auzpeztzen zala bere oñetan, erregututzen zion, esaten ziola: itxedon zadazu, eta guztia pagatuko dizut.

        27. Eta urrikaldurik nagusia morroi arekin, utzi zuen askatuta, eta zorra ere barkatu zion.

        28. Eta irten zanean morroi hura, arkitu zuen bere morroi lagunetatik bat, zeñak eun denario zor ziozkan; eta eltzen ziola itotzen zerabillan, esaten ziola: Pagatu ezak zor dekana.

        29. Eta bere morroi lagunak, auzpeztzen zala bere oñetan erregututzen zion, esaten ziola: itxedon zadazu, eta guztia pagatuko dizut.

        30. Berak ordea etzuen nai; baizik joan zan, eta sartu erazi zuen karzelan, zorra pagatu arteraño.

        31. Eta ikusirik bere morroi lagunak nolako gertakariak iragotzen ziraden, txit tristetu ziraden; eta joan ziraden beren nagusiagana, eta irago ziraden gauza guztiak kontatu ziozkaten.

        32. Orduan ots egin zion bere nagusiak, eta esan zion: Morroi gaiztoa, nik zor guztia barkatu nikan, erregutu idakalako.

        33. Eta i ere ire morroi lagunagaz errukitu bear ez intzakan, ni izaz errukitu nindukan bezela?

        34. Eta aserreturik bere nagusia, jarri zuen borreroaren eskuetan, zor guztia pagatu arteraño.

        35. Nere Aita zerukoak ere ala egingo dizute, bakoitzak bere anaiari biotzetik barkatzen ez badio.

EMERETZIGARREN KAPITULUA

        1. Eta gertatu zan Jesusek izketa oiek bukatu zituenean, alde egin zuen Galileatik, eta etorri zan Judeako mugetara, Jordanen beste aldamenera,

        2. Eta jendetza andiak jarraitu zioten, eta an eriak sendatu zituen.

        3. Eta alderatu ziran beragana Fariseoak, tentatzen zutela, eta esaten ziotela: Ote zaio zillegi gizon bati, edozeñere gauzagatik bere emaztea utzitzea?

        4. Jesusek erantzuten zuela, esan zien: Ez al dezute irakurri, asieran gizona egin zuenak, gizona, eta emakumea egin zituela?

        5. Argatik gizonak aita eta ama utziko ditu, eta bere emazteaganatuko da, eta aragi batean bi izango dirade.

        6. Ala bada onezkero ez dirade bi, baizik aragi bat. Jaungoikoak bada elkartu zuena, gizonak ez beza berezitu.

        7. Berak esan zioten: Zergatik bada Moisesek agindu zuen, utziaren agiria emateko, eta utzitzeko?

        8. Jesusek esan zien: Zeren Moisesek zuen biotzeko gogortasunagatik eman zizuten baimena, zuen emazteak utzitzeko; asieratik ordea etzan ala izan.

        9. Ala bada esaten dizutet, bere emaztea utzitzen duenak, fornikazioagatik ez izanenean, eta beste batekin ezkontzen danak, adulterioko bekatua egiten duela; eta utziarekin ezkontzen danak, adulterioko bekatua egiten duela.

        10. Bere ikasleak esaten diote: Orrela izan bear badu gizonak emaztearekin, ez da ezkondu bear.

        11. Jesusek esan zien: itz au egiztatzeko gai ez dirade guziak, emana izan zaienak baizik.

        12. Zeren badirade txikiratuak, amaren sabeletik ala jaio ziradenak; eta badirade txikiratuak, gizonak eginak izan ziradenak; eta badirade txikiratuak, berak txikiratu ziradenak zeruetako erreñuagatik. Arrapatu dezakeanak, arrapatu beza.

        13. Orduan aurrean jarri ziozkaten aur batzuek, bere gañean eskuak ipiñi zitzan, eta orazio egin zezan. Ikasleak ordea errierta egiten zien.

        14. Jesusek ordea esan zien: Utzi zaiezute pakean aurrai, eta nigana etortzea etzaiezute galerazi, zeren zeruetako erreñua, berak bezelakoak diradenena dan.

        15. Eta berai eskuak buruen gañean jarri ziozkatenean, joan zan andik.

        16. Eta ona emen non alderatzen zitzaiola bat, esan zion: Erakusla ona, nolako obra onak egin bear ditut, betiko bizitza iritxitzeko?

        17. Berak esan zion: Zergatik ona ots egiten didazu? Jaungoikoa bakarrik da ona. Betiko bizitzan sartu nai badezu berriz, mandamentuak gorde itzatzu.

        18. Mutillak esan zion: Zer mandamentu? Eta Jesusek esan zion: Ez dezu iñor ilko. Ez dezu adulterioko bekaturik egingo. Ez dezu lapurretarik egingo. Gezurrezko asmaziorik ez dezu esango.

        19. Zure aita, eta zure ama onratu itzatzu; eta zure projimoa, zu zerori bezela maitatu ezazu.

        20. Galai gazteak esaten dio: Oiek guziok nere gazte denboratik zaitu ditut; zer besterik bear det?

        21. Jesusek esan zion: Osoz ona izan nai badezu, zoaz, eta saldu ezazu daukazun guztia, eta beartsuai eman zaiezu, eta zeruan tesoro bat idukiko dezu; gero atoz, eta darraidazu.

        22. Galai gaztea berriz, itz oiek aditu zituenean, tristetua joan zan, zeren gauza askoren jabe zan.

        23. Eta Jesusek bere ikasleai esan zien: Egiaz esaten dizutet, aberats batek txit gaitz izango duela, zeruetako erreinuan sartzea.

        24. Eta berriz esaten dizutet: Gamelu bat jostorratzaren begitik igarotzea errazago da, aberats bat zeruetako erreinuan sartzea baño.

        25. Gauza oiek aditurik, ikasleak txit miraritzen ziraden, esaten zutela: Nor bada salbatu al diteke?

        26. Eta Jesusek berai begiratzen ziela, esan zien: Gizonentzat au ez ditekean gauza da; baña Jaungoikoak gauza guztiak egin ditzake.

        27. Orduan Pedrok erantzuten ziola, esan zion: Ona emen non guk, gauza guztiak utzi giñituen, eta jarraitu dizugu; zer izango da bada gurekin?

        28. Eta Jesusek esan zien: Egiaz esaten dizutet, zuek, jarraitu didazutenak, biztze berriko egunean, Gizonaren semea bere anditasuneko tokian esertzen danean, zuek ere eseriko zeratela amabi esertokiren gañean, Israelko amabi tribuak juzgatzeko.

        29. Eta utzitzen dituen guztiak etxea, edo anaiak, edo arrebak, edo aita, edo ama, edo emaztea, edo semeak, edo soroak nere izenagatik, eunetan anbat artuko du, eta betiko bizitzaren jabe izango da.

        30. Eta lelengoak ziraden asko izango dirade atzenekoak, eta atzenekoak lenengoak.

OGEIGARREN KAPITULUA

        1. Zeruetako erreñua da, goizean goiz bere mastirako langilleen eske irten zan etxeko-buruaren antzekoa.

        2. Eta langilleak eta berak ajustea eginik eguneko diru bat emango ziela, bere mastira bialdu zituen.

        3. Eta ateratzen zala irugarren orduaren aldean, ikusi zituen beste batzuek plazan alperrik zeudela,

        4. Eta esan zien: Zuek ere nere mastira zoazte, eta bidezko dana emango dizutet.

        5. Eta berak joan ziran. Berriz ere bi alditan seiretako, eta bederatzietako orduaren aldean irten zan; eta orobat egin zuen.

        6. Eta amaikagarren ordurontz irten zan, eta arkitu zituen beste batzuek zutik zeudela, eta esan zien: Nola zaudete emen egun guztian alperrik?

        7. Esaten diote: iñork ere ez gaituelako alogerean eraman. Esan zien: Zuek ere nere mastira zoazte.

        8. Eta eguzkia sartu zanean, mastiaren jabeak bere maiordomoari ots egin zion, eta esan zion: Ots egin zaiezu langilleai, eta alogera pagatu zaiezu, asitzen zerala atzenekoetatik, eta lenbizikoetatik bukatzen dezula.

        9. Etorri ziradenean amaikaetako orduaren aldean etorri ziranak, bakoitzak diru bat artu zuten.

        10. Etorri ziradenean bada lenengoak, uste zuten geiago artuko zutela, eta berak ere bakoitzak diru bat artu zuten.

        11. Eta artzen zutenean gaizki esaka ari ziran etxekoburuaren kontra,

        12. Esaten zutela: Oiek atzenekoak ordu bateko lana baizik ez dute egin; eta berdindu dituzu gurekin, egunaren eta beroaren zama eraman degunakin.

        13. Baña berak beretatik bati erantzuten ziola, esan zion: Adiskidea, ez dizut bidegabetasunik egiten; ez al ziñan nerekin diru batean ajustatu?

        14. Artu ezazu bada zurea dana, eta zoaz; nik berriz, atzeneko oni ere zuri bezela eman nai diot.

        15. Edo, ez al dezaket nik nai dedana egin? Edo zure begia gaiztoa izango al da, ni ona naizalako?

        16. Ala izango dira atzenak lenengoak, eta lenengoak atzenak, zeren asko dirade deituak, berriz gutxi autuak.

        17. Eta igotzen zala Jesus Jerusalenera, artu zituen berezian amabi ikasleak eta esan zien:

        18. Ona non igotzen geran Jerusalenera, non gizonaren semea izango dan apaizburuen eta Eskribaen eskuetan jarria, eta eriotzara kondenatuko dute,

        19. Eta jentillai emango die, izan dedin isekatua, eta azotatua, eta gurutziltzatua, eta irugarren egunean biztuko da.

        20. Orduan alderatu zan beragana Zebedeoren semeen ama, bere semeakin, eta adoratu zuen, agertzen zuela zerbait eskatu nai ziola.

        21. Jesusek esan zion: Zer nai dezu? Berak esan zion: Esan ezazu nere seme bi oiek eseri ditezela, bata zure eskuiean, eta bestea ezkerrean, zure erreinuan.

        22. Erantzuten zuela Jesusek, esan zien: Ez dakizute zer eskatzen dezuten. Edan badezakezute, nik edango dedan kaliza? Esaten diote: Badezaguke.

        23. Eta esan zien: Nere kaliza bai edango dezute; baña esertzea nere eskuiean, edo ezkerrean, ez dagokit niri ematea zuei, baizik nere Aitak prestatu dienai.

        24. Eta aditurik oiek amarrak, bi anaien kontra aserretu ziran.

        25. Eta Jesusek ots egin zien beragana, eta esan zien: Badakizute erreñuetako prinzipeak beren erriak mendean dauzkatela, eta bere andizkiak gogortasunarekin agintzen diela.

        26. Ez da zuen artean ala izango; baizik zuen artean andiena izan nai duena, zuen morroia izan bedi.

        27. Eta zuen artean lenengoa izan nai duena, zuen mendekoa izango da.

        28. Nola gizonaren semea ere etzan etorri serbitua izatera, baizik serbitzera, eta askoren erredenziorako bere bizia ematera.

        29. Eta irtetzen ziradela berak Jerikotik, jendetza andi batek jarraitu zion.

        30. Eta ona non bidearen aldean eseriak zeuden gizon itsu bik, aditu zuten Jesus iragotzen zala, eta deadar egin zuten, esaten zutela: Jauna, Dabiden semea, guzaz errukitu zaite.

        31. Jendetzak berriz, errierta egiten zien, ixildu zitezen. Baña berak geiago deadar egiten zuten, esaten zutela: Jauna, Dabiden semea, guzaz errukitu zaite.

        32. Eta gelditu zan Jesus, eta ots egin zien, eta esan zien: Zer nai dezute egin dizazutedan?

        33. Berak esaten diote: Gure begiak idikiak izan ditezela.

        34. Eta errukiturik Jesus berakin, beren begiai ukitu zien. Eta bereala ikusten zuten, eta berari jarraitu zioten.

OGEITA BATGARREN KAPITULUA

        1. Eta alderatu ziradenean Jerusalenera, eta etorri ziradenean Betfajera, Olibeteko mendira; orduan Jesusek bialdu zituen bi ikasle,

        2. Esaten ziela: Zoazte zuen aurkez dagoan errira, eta bereala arkituko dezute asto eme bat lotuta, eta berarekin astokume bat; askatu itzatzute eta ekarri zazkidazute.

        3. Eta baldin iñork ezerere esango balizute, erantzungo diozute, Jaunak oien premia daukala, eta bereala utziko dizkizute.

        4. Au guziau gertatu zan, kunplitu zedin Profetak esan zuena:

        5. Esan zaiozute Siongo alabari, ona emen non zure erregea datorren zugana otsantasunez betea, asto eme baten gañean eserita, eta bere astokumea, uztarrira oitua dagoanaren astokumea da.

        6. Eta joanik ikasleak, Jesusek agindu zien bezela egin zuten.

        7. Eta ekarri zituzten asto emea, eta astokumea, eta beren soñekoak beren gañean jarri zituzten, eta berari gañean eseri erazi zioten.

        8. Eta jendetza andi batek beren soñekoak bidean zabaldu zituzten, beste batzuek berriz, zuaitzetako ostoakin adarrak ebakitzen zituzten, eta bidean ipintzen zituzten.

        9. Eta bere aurretik zijoazen jendetzak, eta berari jarraitzen ziotenak, deadarrez ari ziran, esaten zutela: Hosanna Dabiden semeari, zorionekoa Jaunaren izenean datorrena, hosanna txit goietan.

        10. Eta Jerusalenen sartu zanean, erri guztia mugitu zan, esaten zuela: Zeñ da au?

        11. Eta jendeak esaten zuen: Au da Jesus, Galileako Nazaretko profeta.

        12. Eta sartu zan Jesus Jaungoikoaren tenploan, eta bota zituen tenploan saltzen eta erosten ari ziradenak, eta ganbialarien maiak, eta usoak saltzen zituztenen sillak zatitu zituen.

        13. Eta esan zien: Eskribatua dago, nere etxeari orazioko etxea deituko zaio; zuek berriz, lapurren koba egin dezute.

        14. Eta alderatu ziraden beragana itsuak eta errenak tenploan, eta sendatu zituen.

        15. Eta ikusirik apaizburuak eta Esribak, egin zituen mirariak, eta aurrak deadarrez ari ziradela tenploan, eta esaten zutela: Hosanna Dabiden semeari; aserretu ziran,

        16. Eta esan zioten: Aditzen dezu oiek zer esaten duten? Eta Jesusek esan zien: Bai. Beñere ez al dezute irakurri, txikitxoen eta bularreko aurren aotik zure alabantza artu zenduen?

        17. Eta utzirik aiek, joan zan erritik kanpora Betaniara, eta an egotez egon zan.

        18. Biaramon goizean berriz, errira itzultzen zala, gose izan zan.

        19. Eta ikusirik piku zuaitz bat bidearen aldean, joan zan beragana, zeñean etzuen ezerere arkitu, ostoak baizik, eta esan zion: Arren bada, beñere ez al dek igandik fruturik jaioko. Eta bereala piku ondoa igartu zan.

        20. Eta ikusirik au ikasleak, miraritu ziran, esaten zutela: Nola bereala igartu da?

        21. Eta Jesusek erantzuten zuela, esan zuen: Egiaz esaten dizutet, fedea bazeneukate, eta ez baziñate zalanzan egongo, ez bakarrik egingo dezute piku ondoarena, baita ere esango baziñiote mendi oni: Atera adi, eta aurtiki adi itsasora, egingo da.

        22. Eta orazioan eskatzen dezuten guztia, sinisten dezutela, artuko dezute.

        23. Eta tenplora etorri zanean, alderatu ziraden beragana, erakutsiak ematen ari zala, apaizburuak, eta erriko zarrak, esaten zutela: Zer eskubiderekin gauza oiek egiten dituzu? Eta eskubide au, nork eman dizu?

        24. Jesusek erantzuten zuela, esan zien: Nik ere galde bat egin bear dizutet, eta baldin artara erantzuten badidazute, nik ere esango dizutet, ze eskubiderekin gauza oiek egiten ditudan.

        25. Juanen bataioa nongoa zan? Zerutikoa, ala gizonakgandikoa? Eta berak beren artean zeuden gogorazioetan, esaten zutela:

        26. Esaten badegu zerutikoa zala, esango digu. Zergatik bada ez dezute beragan sinistu? Erantzuten badegu gizonakgandikoa, erriaren beldur izan bear gera; zeren guztiak Juan profeta bezela zeukaten.

        27. Eta erantzuten ziotela Jesusi, esan zuten: Ez dakigu. Eta berak esan zien: bada nik ere ez dizutet esaten, ze eskubiderekin gauza oiek egiten ditudan.

        28. Eta zer deritzatzute? Gizon batek bi seme zeuzkan, eta alderaturik lenengoagana, esan zion: Ene semea, zoaz gaur, nere mastian lanean aritzera.

        29. Berak berriz, erantzuten zuela, esan zuen: Ez det nai. Gero berriz, damututa, joan zan.

        30. Eta alderaturik besteagana, berdin esan zion: Eta berak erantzuten zuela, esan zuen: Banoa, Jauna, eta etzan joan.

        31. Bietatik zeñek egin zuen aitaren borondatea? Esaten diote: Lenengoak. Jesusek esan zien: Egiaz esaten dizutet, publikanoak eta galotsak Jaungoikoaren erreinurako zuek baño aurrerago izango diradela.

        32. Zeren Juan etorri zan zuekgana justiziako bidetik, eta etziñioten sinistu; publikanoak eta galotsak berriz, sinistu zioten; baña zuek, au ikusita ere, etziñaten gero penitenziara mugitu, beragan sinistzeko.

        33. Beste parabola bat aditu ezazute. Bazan gizon etxe jaun bat, zeñak ipiñi zuen masti bat, eta esiz ingurutu zuen, eta aitzurtuta, dolare bat egin zuen, eta dorre bat ere jaso zuen, eta gero maizter batzuei eman zien, eta toki urruti batera joan zan.

        34. Eta frutuen denbora allegatu zanean, bere morroiak maizterrakgana bialdu zituen, bere frutuak artzeko.

        35. Eta maizterrak, erasorik bere morroiai, batari makillaka egin zioten, beste bat il zuten, beste bati berriz arrika egin zioten.

        36. Berriz bialdu zituen beste morroi batzuek lenengoak baño geiago, eta berai orobat egin zien.

        37. Eta atzenean bialdu zuen berakgana bere semea, esaten zuela: Nere semeari bederik lotsaz begiratuko diote.

        38. Maizterrak ordea ikusirik semea, beren artean esan zuten: Au nagusiaren oiñordekoa da, ots, atozte, il dezagun, eta bere ondadea idukiko degu.

        39. Eta eltzen ziotela, bota zuten mastitik kanpora, eta il zuten.

        40. Datorrenean bada mastiaren jabea, maizter aiekin zer egingo du?

        41. Berak esaten diote, gaiztoak gaizki galduko ditu; eta bere mastia emango die beste maizter beren denboretan frutuak emango dieztenai.

        42. Jesusek esan zien: Beñere ez al dezute Eskrituretan irakurri, etxe egilleak txartzat eman zuten arria, au kantoiaren buru egiña izan da? Jaunak au egin du, eta gure begietan miragarria da.

        43. Argatik esaten dizutet, zeruetako erreinua kendua izango zatzutela, eta bere frutuak egiten dituen jendeari emana izango zaiola.

        44. Eta arri onen gañera erortzen dana, zatitua izango da: eta bere gañera erortzen zaiona berriz, txeatuko du.

        45. Eta apaizburuak, eta Fariseoak bere parabolak aditu zituztenean, ezagutu zuten berakgatik itz egiten zuela.

        46. Eta berari eldu nai bazioten ere, erriaren beldur ziran: zeren profeta bezela zeukaten.

OGEITA BIGARREN KAPITULUA

        1. Eta Jesusek jarraiturik izketari, berriz ere paraboletan itz egin zien, esaten zuela:

        2. Zeruetako erreinua, semea ezkontzeko eztaiak prestatu zituen errege baten antzekoa da.

        3. Eta bialdu zituen bere morroiak, lendanaz esanda zeudenai ots egitera eztaietara, eta etziran etorri nai.

        4. Berriz beste morroi batzuek bialdu zituen, esaten ziela: Esan zaiezute konbidatuai: Ona non nere jateketa prestatu dedan, nere txalak eta abere gizenduak illak dirade, eta guztia prest dago, atozte eztaietara.

        5. Berak ordea mezpreziatu zuten, eta joan ziran bata bere sorora, bestea berriz, bere saldu erosira.

        6. Gañerakoak berriz, arrapatu zituzten morroiak eta isekaz bete, eta gero il zituzten.

        7. Aditu zituenean oiek erregeak, aserretu zan, eta bialdurik bere martiztiak, galdu zituen eralla aiek, eta beren erriari su eman zion.

        8. Orduan esan zien bere morroiai: Eztaiak prestatuta daude, esan zitzaienak ordea etziraden diña.

        9. Zoazte bada bidegurutzetara, eta arkitzen dituzuten guziai, eztaietara ots egin zaiezute.

        10. Eta ateratzen ziradela bideetara bere morroiak, arkitu zituzten guztiak bildu zituzten, onak, eta gaiztoak; eta eztaietarako jarri zituzten maiak bere ziran.

        11. Eta sartu zan erregea, maiean zeudenak ikustera, eta ikusi zuen an gizon bat, eztaiko soñekoarekin jantzi gabea.

        12. Eta esan zion: Adiskidea, nola onara sartu zera eztaiko soñeko gabe? Eta bera mututu zan.

        13. Orduan esan zien erregeak bere serbitzariai: Eskuak eta oñak lotuta, aurtiki ezazute kanpora, illuntasunetara; an izango da negarra, eta ortz karraskotsa.

        14. Zeren asko diraden deituak, gutxi berriz autuak.

        15. Orduan, alde eginik Fariseoak, batzarrea egin zuten, nola arrapatuko ote zuten esaten zituen itzetan.

        16. Eta bialtzen diozkate beren ikasleak Herodianoakin, esaten ziotela: Maisua, badakigu egiatia zerala, eta Jaungoikoaren bidea erakusten dezula egia garbiaren araura, iñoren ere begirune gabetanik; zeren ez dezun zeñ, zeñ dan begiratzen.

        17. Esan zaguzu bada arren, zer deritzazu, zillegi da Zesarri kotiza ematea, ala ez?

        18. Eta ezaguturik Jesusek beren gaiztakeria, esan zuen: Zergatik tentatzen nazute, hipokritak?

        19. Erakutsi zadazute kotiz dirua. Eta berak diru bat eman zioten.

        20. Eta Jesusek esan zien: Zeñaenak dirade irudi au eta letra oiek?

        21. Esaten diote: Zesarrenak. Orduan esan zien: Bada eman zaiozute Zesarrena dana, Zesarri; eta Jaungoikoarena dana, Jaungoikoari.

        22. Eta oiek aditu zituztenean, miraritu ziran, eta utzitzen zutela bera, joan ziran.

        23. Egun artan alderatu ziran beragana Sadduzeoak, zeñak esaten duten ez dagoala biztutzerik; eta galdetu zioten.

        24. Esaten zutela: Erakuslea, Moisesek esan zuen, norbait ilko balitza semerik iduki gabe, bere anaia ezkondu dedilla aren emaztearekin, bere anaiari jatorria emateko.

        25. Baziraden gure artean zazpi anai, eta lenengoa ezkonduta, il zan; eta nola etzuen familiarik utzi, bere emaztea bere anaiari utzi zion.

        26. Orobat gertatu zitzaien bigarrenari eta irugarrenari zazpigarreneraño.

        27. Eta guztien ondoan, andrea il zan.

        28. Orain bada, biztutze berrian, zazpiretatik zeñaena izango da emaztea? Zeren guztiena izan zan.

        29. Eta Jesusek erantzuten ziela, esan zien: Uts egiten dezute, ez dakizkizutela Eskriturak, ez Jaungoikoaren eskubidea.

        30. Zeren biztuze berrian, ez gizonak artuko dute andrerik, ez andreak senarrik; baizik zeruan Jaungoikoaren aingeruak bezelakoak izango dirade.

        31. Illen biztutzearen gañean berriz, ez dezute irakurri Jaungoikoak esan dizutena:

        32. Ni naiz Abrahamen Jaungoikoa, eta Isaak-en Jaungoikoa, eta Jakoben Jaungoikoa? Ez da illen Jaungoikoa, baizik biziena.

        33. Eta oiek aditu zituenean erriko jendeak, bere dotrinarekin miraritua zegoan,

        34. Fariseoak berriz, aditurik Sadduzeoak ixillik utzi zituela, bildu ziran batean.

        35. Eta beretatik batek, lege erakusleak, tentatzen zuela, galdetu zion:

        36. Erakuslea, zeñ da legean aginterik nagusiena?

        37. Jesusek esan zion: Zure Jaun Jainkoa maitatuko dezu zure biotz guzitik, eta zure anima guziarekin, eta zure adimen guziarekin.

        38. Au da aginterik andiena, eta lenengoa.

        39. Bigarrena onen antzekoa da. Maitatuko dezu zure lagun urkoa, zu zerori bezela.

        40. Bi aginte onetan daude sartuta lege guziak, eta profetak.

        41. Zeudela emen Fariseoak bilduta, Jesusek egin zien galde au.

        42. Esaten ziela: Zer deritzatzute zuei Kristogatik? Zeñen semea da? Esaten diote: Dabidena.

        43. Esan zien: Nola bada Dabidek profeten espirituan ots egiten dio bere Jauna, esaten duenean:

        44. Jaunak nere Jaunari esan zion: nere eskuiean eseri zaite, zure oinpeko oltzat zure etsaiak jartzen ditudan artean?

        45. Baldin bada Dabidek bere Jauna ots egiten badio, bere semea nola da?

        46. Eta iñork ere itzik erantzun ez lizakion, eta egun artatik iñor ere etzan ausartu berriz galderik egiten.

OGEITA IRUGARREN KAPITULUA

        1. Orduan Jesusek itz egin zien jendetzai, eta bere ikasleai.

        2. Esaten ziela: Eskribak eta Fariseoak Moisesen erakustokian eseriak daude.

        3. Esaten dizkizuten gauza guztiak bada zaitu eta egin itzatzute; beren obraen araura berriz ezitzatzute egin, zeren esaten dute, eta ez dute egiten.

        4. Zeren zama andi eta sufritu ezinak lotzen dituzte, eta gizonen bizkarretan ipintzen dituzte; ez dituzte nai berriz beren beatz batekin ere mugitu.

        5. Beren obra guziak berriz egiten dituzte, gizonak ikusiak izan ditezen; argatik zabaltzen dituzte beren larru ualak, eta apaintzen dituzten soñekoen ertzetako zintak.

        6. Nai dituzte ere lenengo esertokiak jateketetan, eta lenengo sillak sinagogetan.

        7. Eta plazan agurrak egin dizaieztela, eta gizonak Erakusleen izena eman dizaiela.

        8. Zuek kontrara; ez dezute naiko Erakuslaen izenarekin besteak ots egitea, zeren bat dan zuen Erakuslea, eta zuek guziok anaiak zerate.

        9. Ez diozute ere iñori lurraren gañean aita ots egingo; zeren bat bakarra da zuen Aita, zeñ zeruetan dagoan.

        10. Ez dezute ere bear elkarri Erakuslea ots egin; zeren Kristoa dan zuen Erakusle bakarra.

        11. Zuen artean andiena dana, zuen serbitzaria izango da.

        12. Goratutzen dana berriz, beeratua izango da, eta beeratzen dana goratua.

        13. Ai berriz zuen, Eskriba eta Fariseo hipokritaen doakabeak! Zeruetako erreinua gizonentzat itxitzen dezutenenak; zeren zuek etzerate sartzen, eta sartzera dijoazenai ez diezute utzitzen.

        14. Ai zuen, Eskriba eta Fariseo hipokritaen doakabeak! Zeñak iretsitzen dituzuten andre alargunen etxeak, orazio luzeak egiteko aitzakiarekin; argatik sentenzia gogorragoa artuko dezute.

        15. Ai zuen, Eskriba eta Fariseo hipokritaen, doakabeak! Zeren itsasoak eta lurra ingurututzen dezuten jentil bat konbertitzeko, eta konbertitzen dezutenean, zuek baño bi alditan anbat, infernuaren diñago egiten dezute.

        16. Ai zuen, gialari itsuen, doakabeak! Zeñak esaten dezuten: Juramentu egiteak batek tenplokgatik, utsa da; baña juramentu egiten duena tenploko urreagatik, kunplitzera beartua dago.

        17. Zentzugabe eta itsuak! Zeñ da andiago, urrea, ala urrea santututzen duen tenploa?

        18. Eta baldin norbaitek aldareagatik juramentu egiten badu, ezerere ez da; juramentu egiten duenak berriz aldarearen gañean dagoan eskeñtzagatik, zor du.

        19. Itsuak! Zeñ da andiago, eskeñtza, ala eskeñtza santututzen duen aldarea?

        20. Aldareagatik juramentu egiten bada, juramentu egiten du beragatik, eta bere gañean ipintzen diraden gauza guztiakgatik.

        21. Eta tenploagatik juramentu egiten duenak, juramentu egiten du beragatik, eta bertan dagoan Jaunagatik.

        22. Eta zeruagatik juramentu egiten duenak, juramentu egiten du Jaungoikoaren esertokiagatik, eta bertan eseria dagoanagatik.

        23. Ai zuen, Eskriba eta Fariseo hipokritaen doakabeak! Mendaren, ezamilluaren, eta kuminoaren amarrena pagatzen dezutenenak; eta pisuagoak diradenak utzi dituzute izanik legeak aginduak, zuzentasuna, errukia, eta fedea. Oiek egin bear zenduzten, eta aiek ez utzi.

        24. O gialari itsuak, eltxo bat irazitzen dezutenak, eta gamelu bat iretsitzen dezutenak!

        25. Ai zuen, Eskriba eta Fariseo hipokritaen, doakabeak, garbitzen dituzutenak kanpotik kopa eta platera, eta barrendik lapurretaz, eta zikinkeriaz beteak zaudetenak!

        26. Fariseo itsua, garbitu itzak aurrena barrendik kopa eta platera, kanpokoa garbia izatea nai badek.

        27. Ai zuen, Eskriba eta Fariseo hipokritaen, doakabeak, zeren obi zurituen antzekoak zeraten, zeñak kanpotik gizonai ederrak deritzaten, baña barrendik illen ezurrez, eta zikinkeria mota guziaz beteak dauden.

        28. Ala zuek ere kanpotik gizonai justoak agertzen zatzaiezte; barrendik berriz hipokresiak, eta gaiztakeriaz beteak zaudete.

        29. Ai zuen, Eskriba eta Fariseoen, doakabeak, zeñak egiten dituzuten profeten obiak, eta apaintzen dituzuten justoen egoleku ederrak,

        30. Eta esaten dezute: Gure gurasoen denboran bizi izan bagiña, profetaen odolean ez giñan beren lagunak izango.

        31. Ala zuek zerok aitortzen dezute, profetak il zituztenen semeak zeratela.

        32. Eta zuek zuen gurasoen neurria bete ezazute.

        33. Sugeak, bibora arrazak, nola iges egin dizaiokezute, infernuko sutara kondenatuak izateari?

        34. Argatik ona emen non nik bialtzen ditudan zuekgana profetak, eta jakintsuak, eta eskribak, eta beretatik ilko dituzute, eta gurutziltzatuko dituzute, eta beretatik azotatuko dituzute zuen sinagogetan, eta erritik erri persegituko dituzute.

        35. Etorri dedin zuen gañera odol justo guztia, lurraren gañera isuria izan zana, Abel justoaren odoletik asita, Zakarias, Barakiasen semearen odoleraño, zeñ tenploaren eta aldarearen artean il zenduten.

        36. Egiaz esaten dizutet, oiek guziok gizaldi onen gañera etorriko diradela.

        37. Ah Jerusalen, Jerusalen, profetak iltzen dituzuna, eta zugana bialduak izan ziradenai arrika egiten diezuna, zenbat alditan nai nituen zure semeak bildu, olloak bere txitoak egoen azpian biltzen dituen bezela, eta ez dezu nai izan?

        38. Ona emen non zuen etxea eremutua geldituko dan.

        39. Eta ala esaten dizutet, ez nazutela berriz ikusiko, aliketa esan dezazuten artean: Bedeikatua, Jaunaren izenean datorrena.

OGEITA LAUGARREN KAPITULUA

        1. Eta Jesus tenplotik ateratzen zala, bazijoan. Eta alderatu ziraden beragana bere ikasleak, tenploak zeuzkan aldamenak erakusteko.

        2. Eta berak esan zien: ikusten dituzute gauza guzi oiek? Egiaz esaten dizutet, ez dala geldituko emen arririk arriaren gañean, desegiña izan gabe.

        3. Eta zegoala bera eserita Olibeteko mendiaren gañean, alderatu ziraden beragana ikasleak ixilleak, esaten zutela: Esan zaguzu, noiz gertatuko dirade oiek? Eta zeñ izango da zure etorreraren, eta munduaren bukaeraren siñalea?

        4. Eta Jesusek erantzuten zuela, esan zien: Begiratu ezazute iñork ere etzaitzatela engañatu.

        5. Zeren asko nere izenean etorriko dirade, esaten dutela: Ni naiz Kristoa, eta asko engañatuko dituzte.

        6. Adituko ere dituzute gudaen berriak, eta gerraen ospeak. Begiratu ezazute etzaiteztela nastu; oiek egiñak izatea premiazkoa da, baña oraindikan ez da bukaera.

        7. Zeren jaikiko da erria erriaren kontra, eta erreinua erreinuaren kontra, eta izurriak, eta goseteak, eta lurdardarak toki askotan izango dirade.

        8. Oiek guziok alaere oñazeen asierak baizik ez dirade.

        9. Orduan emanak izango zerate, atsekabetuak izateko, eta ilko zaituzte; eta nere izenagatik jende guziak gorrotatuak izango zerate.

        10. Eta orduan asko eskandalizatuko dira, eta elkar salduko dute, eta elkarri gorroto izango diote.

        11. Eta gezurrezko profeta asko agertuko dira, eta asko engañatuko dituzte.

        12. Eta nola gaiztakeria ugari izango dan, askoren karidadea otzituko da.

        13. Berriz atzeneraño irautzen duena, au salbatuko da.

        14. Eta Jaungoikoaren erreñuko Ebanjelio au mundu guztian predikatuko da, erreiñu guzien aitorrerarako; eta orduan atzena etorriko da.

        15. Ikusten dezutenean bada toki santuan jarria dagoala, Daniel profetak lendanaz esan zuen: nazka ondatzallea, irakurtzen duenak, ongi begiratu beza.

        16. Orduan Judean daudenak, mendietara iges egin bezate.

        17. Eta sabaian dagoana, ez bedi jetxi bere etxeko gauzarik artzera.

        18. Eta kanpoan dagoana, ez bedi itzuli bere tunika artzera.

        19. Baña, ai, egun aietan aurdun, eta aurrak azitzen daudenen doakabeak!

        20. Erregutu ezazute bada, zuen igesa neguan edo larunbatean ez dedilla izan.

        21. Zeren orduko atsekabea andia izango da; nolakorik munduaren asieratik onara izan ez dan, eta izango ere ez dan.

        22. Eta egun aiek laburtuak izango ez balirade, iñor ere ez liteke salbatuko, baña autuakgatik egun aiek laburtuak izango dirade.

        23. Orduan iñork esango balizute: Ona non Kristoa dago emen, edo an, etzaiezute sinistu.

        24. Zeren Kristo gezurrezkoak, eta profeta gezurrezkoak agertuko dira, eta siñale eta mirari andiak egingo dituzte, alako muduan, non, autuak berak ere (al balitza) uts egingo lukete.

        25. Ikusten dezute, lendanaz esan dizutedala.

        26. Ala esaten badizute ere, ona emen Mesias eremuan dagoana, etzaitezte ara joan; edo etxearen barrendieneko tokian dago, etzaiezute sinistu.

        27. Zeren nola tximista irtetzen dan sortaldetik, eta ikusi erazitzen dan sartalderaño, gizonaren semearen etorrera ere ala izango da.

        28. Eta gorputza arkitzen dan edozeñere tokitan, agilak an bilduko dira.

        29. Eta egun aietako atsekabearen ondoan bereala eguzkia illunduko da, eta illargiak bere argia ez du emango, eta izarrak zerutik eroriko dira, eta zeruko bertuteak dardaraz egongo dirade.

        30. Eta orduan agertuko da zeruan gizonaren semearen siñalia, eta orduan lurreko tribu guztiak negarrez egongo dira, eta ikusiko dute gizonaren semea datorrela zeruko odeietan indar eta anditasun goratu batekin.

        31. Eta bialduko ditu bere aingeruak tronpetarekin eta boz andiakin, eta bilduko dituzte bere autuak lau aizeetatik, zeruen gorenetik, beren bukaeraraño.

        32. Piku zuaitzetik ikasi ezazute parabola; bere erramak samurrak daudenean, eta ostoak ernetzen diradenean, uda aldean dala ezagutzen dezute.

        33. Ala zuek ere, gauza guzi oiek ikusten dituzutenean, jakin ezazute aldean, atetan dala.

        34. Egiaz esaten dizutet, ez dala gizaldi au iragoko, gauza guzi oiek egiztatu ditezen artean.

        35. Zerua eta lurra pasatuko dira; nere itzak ordea ez dute utsik emango.

        36. Egun aren berririk berriz iñork ere ez daki, ezta zeruetako aingeruak ere, baizik Aitak bakarrik.

        37. Noeren egunetan gertatu zana, gizonaren semearen etorreran ere, ala gertatuko da.

        38. Zeren nola ugoldea baño lenagoko egunetan zeuden gizonak jaten eta edaten, ezkontzen ziradela, eta beren semeak ezkontzarako ematenzituztela, Noe kutxan sartu zan eguneraño.

        39. Eta etzuten ezagutu aliketa ugoldea etorri eta guziak arrapatu zituen artean; gizonaren semearen etorreran ere, ala gertatuko da.

        40. Orduan kanpoan egongo dirade bi; bata izango da artua, eta bestea utzia.

        41. Bi emakume egongo dirade kotzen errotan; bata izango da artua, eta bestea utzia.

        42. Zaudete bada beillan, zeren ez dakizuten zeñ ordutan zuen Jauna etorriko dan.

        43. Au jakin zazute, baleki etxeko jaunak zeñ ordutan lapurra etorriko dan, ziortoro bellan egongo liteke, eta ez luke utziko, bere etxea azpitik zulatua izan dedilla.

        44. Argatik zuek ere, prestatuak egon zaitezte, zeren ez dakizuten orduan, gizonaren semea etorriko da.

        45. Zeñ uste dezu dala serbitzari leial eta zentzuduna, bere jaunak bere familiaren gañean jarria, bakoitzari janaria bere denboran emateko?

        46. Doatsua serbitzari hura, zeñ, bere nagusiak, datorrenean, arkitzen duen bere eginbearrak kunplitzen dituela.

        47. Egiaz esaten dizutet, bere etxeko gauza guztien zuzenbidea emango diola.

        48. Baldin berriz serbitzari gaizto hurak esango balu, bere biotzean. Luzatzen zaio nere nagusiari etortzea.

        49. Eta asiko balitza bere serbitzari lagunak jotzen, eta ordiakin jaten eta edaten.

        50. Itxedotzen ez duen egunean, eta ez dakian orduan, serbitzariaren nagusia etorriko da.

        51. Ordugaiztoan aurtikiko du, eta hipokriten pena emango dio; an negar egitea eta ortzkarraskotsa izango da.

OGEITA BOSGARREN KAPITULUA

        1. Orduan zeruetako erreñua amar birjiñaren antzekoa da; zeñak, arturik beren kriseluak, esposo eta esposa ezkonberriei bidera irten zien.

        2. Zeñaetatik bost ziran zoroak, eta beste bost zintzoak.

        3. Bost zoroak berriz, arturik kriseluak, etzuten oliorik berakin artu.

        4. Zintzoak berriz beren ontzietan kriseluakin olioa artu zuten.

        5. Eta nola esposoari etortzea luzatzan zitzaion, guztiak logaletu ziran, eta loak artu zituen.

        6. Eta gauaren erdian aditu zan boz bat, deadarrez esaten zuena: Ona emen non esposoa badatorren, berari bidera irten zaiozute.

        7. Orduan birjiña guzi aiek jaiki ziran, eta beren kriseluak prestatu zituzten.

        8. Orduan zoroak zintzoai esan zien: Zuen oliotik eman zaguzute, zeren gure kriseluak itzaltzen diran.

        9. Zintzoak erantzun zien, esaten zutela: Daukaguna gertzat eta zuentzat gutxi izan ez dedin, obe da joan zaiteztela salbatzalleakgana, eta erosi dezazutela bear dezutena.

        10. Oiek erostera zijoazen bitartean, esposoa etorri zan, eta prestatuak zeudenak, sartu ziran berarekin eztaietara, eta atea itxi zan.

        11. Atzenean gañerako birjiñak ere etorri ziran, esaten zutela: Jauna, Jauna, idiki zaguzu.

        12. Eta berak erantzuten zuela, esan zuen: Egiaz esaten dizutet, etzaituztet ezagutzen.

        13. Esnai egon zaitezte bada, ez dakizuten ezkero ez eguna, ez ordua.

        14. Urrutira dijoan gizon batek bezela, zeñak ots egin zien bere morroiai, eta bere ondasunak eman ziezten.

        15. Eta batari bost talentu eman ziozkan, besteari berriz bi, eta besteari bat, bakoitza gai zanaren araura, eta bereala joan zan.

        16. Joan zan bada bost talentu artu zituena, eta irabazian jarri zituen, eta atera zituen beste bost.

        17. Berebat, bi talentu artu zituenak ere, beste bi irabazi zituen.

        18. Talentu bat artu zuenak berriz, joanik, egin zuen zulo bat lurrean, eta bere nagusiaren dirua ezkutatu zuen.

        19. Denbora askoren buruan berriz, morroi aien nagusia etorri zan, eta kontuak artzera ots egin zien.

        20. Eta alderatzen zala bost talentu eman zaiozkana, beste bost talentu aurrean jarri zitzaiozkan, esaten zuela: Jauna, bost talentu eman ziñizkidan, ona emen beste bost berakin irabazi ditudanak.

        21. Bere nagusiak esan zion: Ederki morroi on, eta leiala, gutxian leiala izan zeran ezkero, askoren gañean jarriko zaitut, zure Jaunaren bozkarioan sartu zaite.

        22. Bi talentu artu zituena ere alderatu zan, eta esan zuen: Jauna, bi talentu eman ziñizkidan, ona emen non beste bi irabazi ditudan.

        23. Bere nagusiak esan zion: Ederki morroi on, eta leiala, gauza gutxian leiala izan zeralako, askoren gañean jarriko zaitut, zure nagusiaren bozkarioan sartu zaite.

        24. Talentu bat artu zuena ere alderaturik, esan zuen: Jauna, nik badakit gizon gogorra zerala, igitaitzen dezula, erein ez dezun tokian; eta biltzen dezula, zabaldu ez dezun tokian.

        25. Eta beldurrez joan nintzan, eta lurrean zure talentua ezkutatu nuen; ona non daukazun zurea dana.

        26. Eta bere nagusiak erantzuten zuela, esan zion: O morroi gaizto eta nagia, zuk baziñiekien nik erein ez dedan lekuan ebakitzen dedala, eta zabaldu ez ditudan lekuan, biltzen ditudala.

        27. Beragatik bada nere dirua irabazian ipiñi bear zenduen, ni etortzen nintzanean artu nezan nerea irabaziakin.

        28. Kendu zaiozute bada berari talentua, eta amar talentu dauzkanari eman zaiozute.

        29. Zeren daukan guztiari emango zaio, eta ugari idukiko du; ez daukanari ordea, daukala uste duena ere kenduko zaio.

        30. Eta ezertarako ere gai ez dan morroia, kanpoko illuntasunetara aurtiki ezazute; an negarra, eta ortzkarraskotsa izango da.

        31. Etortzen danean berriz gizonaren semea bere anditasunean, eta berarekin aingeru guztiak, orduan bere anditasuneko tronuaren gañean eseriko da.

        32. Eta erreñu guziak bere aurrean bilduko dira, eta berezituko ditu elkargandik, artzaiak antxumeak ardietatik bezela.

        33. Eta jarriko ditu ardiak bere eskuiean, eta antxumeak ezkerrean.

        34. Orduan erregeak bere eskuian egongo diradenai esango die: Atozte nere Aitaren bedeinkatuok, munduaren asieratik zuentzat prestatua dagoan erreinuaren jabe izan zaitezte.

        35. Zeren gose nintzan, eta jaten eman ziñidaten; egarri nintzan, eta edaten emen ziñidaten; arrotza nintzan, eta etxean artu ninduzuten.

        36. Billosa nengoan, eta estali ninduzuten; eririk nengoan, eta bisitatu ninduzuten; itxian, eta ikuskor etorri zintzazkidaten.

        37. Orduan justoak erantzungo diote, esaten dutela: Jauna, nola ordea gosetua ikusi zindugun, eta jaten eman giñizun, egarritua eta edaten eman giñizun?

        38. Eta noiz bideantez ikusi zinaugun, eta etxean artu zindugun; edo billosik, eta estali zindugun?

        39. Edo noiz ikusi zindugun eririk, edo itxian zeundela, eta zugana etorri giñan?

        40. Eta erantzuten ziela erregeak, esango die: Egiaz esaten dizutet, nere anaiatxo oietatik bati egin ziñiotenean, niri egin ziñidaten.

        41. Orduan ezkerreko aldamenean egongo diradenai ere esango die: Nigandik zoazte, madarikatuok, deabru eta bere aingeruentzat prestatuta dagoan su betikora.

        42. Zeren gose izan nintzan, eta etziñidaten jaten eman; egarri izan nintzan, eta etziñidaten edaten eman.

        43. Arrotza nintzan, eta ez ninduzuten etxean artu; billosa nengoan, eta ez ninduzuten estali; eri eta itxian eta ez ninduzuten bisitatu.

        44. Orduan berak ere erantzungo diote, esaten dutela: Jauna, noiz ikusi zindugun gosetua, edo egarritua, edo arrotza, edo larrugorrian, edo eri, edo itxian, eta ez giñizun lagundu?

        45. Orduan erantzungo die, esaten diela: Txikitxo oietatik bati egin etziñiotenean, neri ere etziñidaten egin.

        46. Eta oiek oñaze betikoetara, eta onak betiko bizitzara joango dirade.

OGEITA SEIGARREN KAPITULUA

        1. Eta gertatu zan, Jesusek itzketa guzi oiek bukaturik, bere ikasleai esan zien:

        2. Badakizute emendikan bi egunera Pazkoa zelebratuko dala, eta gizonaren semea emana izango da gurutziltzatua izan dedin.

        3. Orduan bildu ziran apaiz buruak, eta erriko zarrak, sazerdoteen prinzipe, Kaifas zeritzanaren atarian.

        4. Eta batzarra egin zuten, Jesus marroz artu, eta iltzeko.

        5. Eta esaten zuten: Jai egunean ez, errian iskanbillaren bat jaiki ez dedin.

        6. Zegoala Jesus Betanian Simon lepratsuaren etxea.

        7. Allegatu zan beragana emakume bat, alabastrozko ontzi, balio andiko, okenduz betetako bat zeukan batekin, eta isuri zuen Jesusen buruaren gañean, zeñ zegoan maiean etzinik.

        8. Eta ikusirik ikasleak, aserretu ziran, esaten zutela: Zertarako galmen au?

        9. Zeren saldu zitekean garesti, eta beartsuai emana izan.

        10. Eta jakinik Jesusek, esan zien: Zergatik gogaiterazitzen diozute emakume oni? Zeren lan on bat dan, nerekin egin duena.

        11. Zeren beti dauzkazute beartsuak zuekin; ni berriz ez naukazute beti.

        12. Eta isuririk berak okendu au nere gorputzaren gañera, ni obiratzeko egin du.

        13. Egiaz esaten dizutet, ebanjelioa predikatua dan edozeñere tokitan, mundu guztian, esango ere da, onek nere oroipenean egin duena.

        14. Orduan amabietatik bat, Judas Iskariote zeritzana, joan zan apaizburuakgana.

        15. Eta esan zien: Zer nai didazute eman, eta nik zuen eskuetan jarriko det? Eta izendatu ziozkaten ogeita amar diru zillarrezko.

        16. Eta andikan aurrera zebillan era on baten billan, saldukeria egiteko.

        17. Eta ...been lenbizio egunean, joan ziran ikasleak Jesusgana, esaten ziotela: Non nai dezu prestatu dizazugun Pazkoa jateko?

        18. Eta Jesusek esan zien: Zoazte errira urliaren etxera, eta esan zaiozute: Erakusleak esaten du: nere denbora aldean da, banoa zure etxera nere ikasleakin Pazkoa zelebratzera.

        19. Eta ikasleak egin zuten Jesusek agindu zien bezela, eta Pazkoa prestatu zuten.

        20. Eta illun abarrean maiean eseria zegoan bere amabi ikasleakin.

        21. Eta jaten ari ziradela, esan zuen: Egiaz esaten dizutet, zuetatik batek salduko nauela.

        22. Eta txit tristetuta bakoitza, asi zan esaten: Ni ote naiz, Jauna?

        23. Eta bera erantzuten zuela, esan zuen: Nerekin bere eskua plateran sartzen duenak, ark salduko nau.

        24. Egiaz gizonaren semea badijoa, beragatik eskribatua dagoan bezela; baña ai! gizon aren, bere bitartez gizonaren semea saldua izango danaren, zorigaiztokoa! Obe izango zitzaion onelakoari, beñere jaio ez balitza.

        25. Eta erantzuten zuela Judasek, zeñak saldu zuen, esan zuen: Ni ote naiz, Erakuslea? Jesusek esan zion: Zuk esan dezu.

        26. Berak afaritan ari ziradela, Jesusek ogia artu zuen, eta bedeikatu zuen, eta ebaki zuen, eta eman zien bere ikasleai, eta esan zuen: Artu ezazute, eta jan ezazute; au da nere gorputza.

        27. Eta arturik kaliza, eskerrak eman zituen, eta eman zien, esaten zuela: Guztiok onetatik edan ezazute.

        28. Zeren au da nere odola, testamentu berrikoa, askogatik isuria izango dana bekatuen barkaziorako.

        29. Eta esaten dizutet, ez dedala berriz edango matsaren frutu onetatik, nere Aitaren erreinuan berria zuekin edan dezadan egun artaraño.

        30. Eta esanik himnoa, Olibeteko mendirontz irten ziran.

        31. Orduan esan zien Jesusek: Zuek guztiok eskandalizatuko zerate nigatik gau onetan. Zeren eskribatua dagoan: Artzaia zaurituko det, eta artalaeko ardiak sakabanatuko dira.

        32. Baña berriz biztutzen naizanean, zuen aurretik Galilean joango naiz.

        33. Erantzuten zuela Pedrok, esan zion: Guztiak zugan eskandalizatzen badira ere, ni iñoiz ere ez naiz eskandalizatuko.

        34. Jesusek esan zion: Egiaz esaten dizut, gau onetan ollarrak kantatu dezan baño lenago, iru alditan ukatuko nazu.

        35. Pedrok esan zion: Zurekin ni iltzea bear balitza ere, etzaitut ukatuko. Beste ikasleak ere orobat esan zuten.

        36. Orduan etorri zan Jesus berakin Jetsemani deritzan baratza batera, eta bere ikasleai esan zien: Eseri zaitezte emen, ara joan, eta orazio egin dezadan artean.

        37. Eta arturik Pedro, eta Zebedeoren bi semeak, asi zan tristetzen eta antsiatzen.

        38. Orduan esan zien: Triste dago nere anima eriotzaraño; iraun ezazute emen, eta beillan zaudete nerekin.

        39. Eta ...urik piskatxo bat, auzpeztu zan bere arpegiraño, orazio egiten zuela, eta esaten zuela: Nere aita, al baldin bada, irago bedi nigandik gauza au; baña alaere, ez bedi egin nik nai dedan bezela, baizik zuk.

        40. Eta etorri zan ikasleakgana, eta lo arkitu zituen, eta Pedrori esan zion: Ordu betean ere nerekin esnai ezin egon izan zerate?

        41. Kontuan zaudete bada, eta orazio egin ezazute tentazioan erori etzaitezten. Espiritua egiaz prest dago, baña aragia argala da.

        42. Berriz bigarren aldiz joan zan, eta orazio egin zuen, esaten zuela: Ene Aita, ezin irago baliteke kaliza au, nik esan gabe, egin bedi zure borondatea.

        43. Eta etorri zan berriz, eta lo arkitu zituen; zeren begiaz estunak zeuden.

        44. Eta berak utzitzen zituela, berriz joan zan, eta irugarren aldiz orazio egin zuen, lengo itzak berak esaten zituela.

        45. Orduan etorri zan bere ikasleakgana, eta esan zien: Onezkero lo egin, eta atseden ezazute; ona emen non alderatu dan ordua, eta gizonaren semeak bekatarien eskuetan jarria izan bear du.

        46. Jaiki zaitezte, goazen, ona non alderatu dan bekatarien eskuetan jarriko nauena.

        47. Oraindikan bera izketan ari zala, ona non Judas amabietatik bat etorri zan, eta berarekin jendetza andia ezpatakin, eta makillakin, apaizen buruak, eta erriko zarrak bialduta.

        48. Saldu zuenak berriz, eman zien siñalea, esaten ziela: Nik laztantzen dedana, hura da, eldu zaiozute.

        49. Eta bereala alderatzen zala Jesusgana, esan zion: Agur Maisua. Eta musu eman zion.

        50. Eta Jesusek esan zion: Adiskidea, zertara etorri zera? Orduan alderatu ziran beragana, eta eskuak ezarri ziozkaten Jesusi, eta arrapatu zuten.

        51. Eta ona non Jesusekin zeudenetatik batek, luzaturik eskua, atera zuen bere ezpata, eta apaiz buruaren morroia zauritzen zuela, belarri bat ebaki zion.

        52. Orduan Jesusek esan zion: Biurtu ezazu zure ezpata bere tokira; zeren ezpata artzen duten guztiak, ezpataz illak izango dirade.

        53. Ala uste al dezu ez al dizaiokedala erregutu nere Aitari, eta bereala emango dizkidala amabi lejio aingeru baño geiago?

        54. Nola bada kunplituko litezke Eskriturak, onela egin bear dala esaten dutenak?

        55. Ordu artan Jesusek jendetzai esan zien: Lapur batgana bezela atera zerate ezpatakin, eta makillakin, ni arrapatzera; egunoro zuekin nengoan tenploan eserita erakusten, eta etziñidaten eldu.

        56. Au guziau berriz egiña izan zan, profetak eskribitu zituzten gauzak kunplitu zitezten. Orduan ikasle guztiak, bera utzita, iges egin zuten.

        57. Eta Jesus arrapatu zutenak, eraman zuten kaifas apaizburuaren jauregira, non Eskribak eta zarrak bilduak zeuden.

        58. Eta Pedrok urrutitikan jarraitzen zion apaizburuaren jauregiraño. Eta sarturik barrenen, eserita zegoan serbitzariakin, ikusteko zertan gelditzen ote ziraden oiek.

        59. Apaiz buruak berriz, eta batzarre guztia gezurrezko testimonio baten billa zebiltzan Jesusen kontra, bera eriotzara kondenatzeko.

        60. Eta etzuten arkitu gezurrezko asko testigu joan baziraden ere. Eta atzenean gezurrezko bi testigu etorri ziran,

        61. Eta esan zuen: Onek esan zuen: Nik Jaungoikoaren tenploa desegin dezaket, eta iru egunean berriz egin.

        62. Eta apaiz buruak, jaikitzen zala, esan zion: Ez dezu ezerere erantzuten, testigu oiek zure kontra esaten dutenera?

        63. Baña Jesus ixillik zegoan. Eta apaizen buruak esan zion: Nik Jaungoiko biziaren izenean galdetzen dizut, esan zaguzula, Kristo Jaungoikoaren Semea zu ote zeran.

        64. Esan zion Jesusek: Zuk esan dezu; baitaere esaten dizutet, ikusiko dezutela laster gizonaren seme au, Jaungoikoaren anditasunaren eskuiean eseria, eta zeruko odeietan datorrela.

        65. Orduan apaizburuak soñekoak urratu zituen esaten zuela: Zertarako ditugu onezkero testiguak? Ona non orainxe aditu dezuten añenekoa.

        66. Zer deritzatzute? Eta berak erantzuten zutela, esan zuten: Eriotzaren diña da.

        67. Orduan bere arpegira istua, botatzen, eta ukabilka jotzen ari ziran; beste batzuek berriz bere arpegian masallakoak ematen ziozkaten,

        68. Esaten zutela: Asma zaguk, Kristo zeñ dek jo aukana?

        69. Pedro berriz kanpoan atarian zegoan, eta alderatu zan beragana neskame bat, esaten zuela: Zu ere Jesus Galilearrarekin zeunden.

        70. Eta berak guztien aurrean ukatu zuen, esaten zuela: Ez dakit nik zer esaten dezun.

        71. Eta Pedro atera irtetzen zala, beste neskame batek ikusi zuen, eta an zeudenai esan zien: Au ere Jesus Nazaretkoarekin zegoan.

        72. Eta bigarren aldiz juramentuarekin ukatu zuen. Alako gizonik etzuela ezagutzen.

        73. Eta denbora gutxiren buruan alderatu ziran beragana inguruan zeudenak, eta Pedrori esan zioten: Ziertoro zu aietatikoa zera, zeren zure izkuntzak ere agertzen zaitu.

        74. Orduan asi zan birauak botatzen, eta juramentu egiten, alako gizonik etzuela ezagutu. Eta bereala ollarrak kantatu zuen.

        75. Eta Pedro oroitu zan Jesusek esan zuen itzarekin: Ollarrak kantatu dezan baño lenago, iru aldiz ukatuko nazu. Eta kanpora ateratzen zala, negar samiñak egin zituen.

OGEITA ZAZPIGARREN KAPITULUA

        1. Eta eguna zabaldu zanean, apaizen buru guztiak eta erriko zarrak, batzarrea egin zuten Jesusen kontra, il erazitzeko.

        2. Eta lotuta eraman zuten, eta Ponzio Pilato agintariari eman zioten.

        3. Orduan Judasek, zeñak saldu zuen, ikusirik eriotzara kondenatua izan zala, damuturik egin zuenarekin, ogeita amar diru zillarrezkoak apaiz buruai, eta zarrai biurtu ziezten.

        4. Esaten zuela: Bekatu egin det oben kulpa gabeko baten odola saltzearekin. Eta berak esan zioten: Zer digu guri? Or konpon zaite.

        5. Eta aurtikirik tenploan zillarrezko diruak, alde egin zuen, eta andik joanik, eta soka batetik zinzilika jarririk, urkatu zan.

        6. Eta apaizen buruak, arturik zillarrezko diruak, esan zuten: Ez da zillegi oiek gordairura botatzea, zeren odolaren saria dan.

        7. Eta gauza au batzarrean trataturik, berakin eltzegille baten soro bat erosi zuten arrotzak lurpetzeko.

        8. Argatik soro ari deitu zioten, Hazeldama, au da, odolaren soroa, gaurko eguneraño.

        9. Orduan kunplitu zan Jeremias profetak esana, zeñak esaten duen: Eta artu zituzten ogeita amar zillarrezko diru, salgai jarri zanaren balioa, balio au eman zioten Israelko semeak.

        10. Eta eman zituzten oiek eltzegille baten soroaren saritzat, Jaunak agindu zidan bezela.

        11. Eta Jesus eramana izan zan Gobernariaren aurrera, eta Gobernariak galdetu zion, esaten zuela: Zu juduen erregea al zera? Jesusek esan zion: Zuk esaten dezu.

        12. Eta izanik apaizburuak eta zarrak salatua, ezerere etzuen erantzun.

        13. Orduan Pilatosek esaten dio: Ez dezu aditzen zenbat salazio zure kontra esaten duten?

        14. Eta itz batera ere etzion erantzun, alako moduan, non, gobernaria txit miretsi zan.

        15. Eta egun andian gobernariak askatuta eman oi zion erriari, onek nai zuen, lotuta itxian zegoanen bat.

        16. Zeukan berriz orduan lotuta, Barrabas zeritzan gizon otspatsu bat.

        17. Biltzen zituela bada berak, Pilatosek esan zien: Zeñ nai dezute zuei askatuta eman dizazutedan, Barrabas, ala Jesus, Kristo deritzana?

        18. Zeren baziekien, ondamuz bere eskuetan jarri zutela.

        19. Eta bera bere tribunalean eseria zegoala, bere emazteak bialdu zuen esatera: Etzaite nastu justo orren gauzaetan, zeren asko gauza irago zazkit gaur beragatik amesetan.

        20. Apaiz buruak eta zarrak berriz, ekarri zuten erriko jendedia eskatzera Barrabas, Jesus berriz, galdua izan zedilla.

        21. Eta erantzuten zuela gobernariak, esan zien: Bietatik zeñ nai dezute utzi dizazutedan? Eta berak esan zuten: Barrabas.

        22. Pilatosek esaten die: Zer egingo det bada Jesus, Kristo deritzanarekin?

        23. Guztiak esaten dute: Gurutziltzatua izan bedi. Gobernariak esan zien: Baña, zer gaitz egin du? Eta berak deadar andiagoak egiten zituzten, esaten zutela: Gurutziltzatua izan bedi.

        24. Eta ikusirik Pilatok etzuela ezerere aurreratzen, baizik iskanbilla geituaz zijoala, arturik ura, erriaren aurrean bere eskuak garbitu zituen, esaten zuela: Justo onen odoletik ni obengabea naiz; or konpon zaitezte.

        25. Eta erri guztiak erantzunik esan zuen: Bere odola gure gañera, eta gure semeen gañera erori bedi.

        26. Orduan Barrabas utzi zien: eta Jesus, azotatua izanda, eman zien gurutziltzatzeko.

        27. Orduan gobernariaren soldaduak, artzen zutela Jesus, eta eramanik pretoriora, soldadu talde guzia beragana bildu zuten.

        28. Eta billostzen zutela, granazko mantu batekin estali zuten.

        29. Eta eotzen zutela arantzakin koroa bat, bere buruaren gañean jarri zioten, eta bere eskuiko eskuan kañabera bat. Eta belaunikatzen ziradela bere aurrean, isekak egiten ziozkaten, esaten zutela: Agur, Juduen erregea.

        30. Eta berari istuka ari ziradela, artzen zuten kañabera, eta bere buruan jotzen zuten.

        31. Eta onelako isekak egin ziozkatenean, kendu zioten mantua, eta bere soñekoakin jantzi zuten, eta eraman zuten gurutziltzatera.

        32. Erritik irtetzen ziradela, arkitu zuten Zireneko gizon bat, Simon zeritzana, eta oni eramanerazi zien Jesusen gurutzea.

        33. Eta etorri ziran Golgota deritzan toki batera, zeñ dan Kalbarioko tokia.

        34. Eta eman zioten edaten ardoa beazunarekin nastuta. Eta dastatu zuenean, etzuen edan nai izan.

        35. Eta gurutziltzatu zutenean, partitu zituzten bere soñekoak, txotx egiten zutela; kunplitu zedin profetak esan zuena itz oiekin. Partitu zituzten beren artean nere soñekoak, eta nere soñekoaren gañean txotx egin zuten.

        36. Eta eseriak zeudela, zaitzen zuten.

        37. Eta bere kausa bere buruaren gañean eskribatua ipiñi zuten: Au da Jesus Juduen erregea.

        38. Orduan gurutziltzatuak izan ziran berarekin bi lapur, bata eskuietik, eta bestea ezkerretik.

        39. Eta andik iragotzen ziradenak blasfematzen zuten, beren buruak mugitzen zituztela.

        40. Eta esaten zutela: Adizak, Jaungoikoaren eliza ondatu, eta iru egunean berritzen dekan orrek, ire burua libratu ezak. Jainkoaren seme baaiz, gurutzetik jetxi adi.

        41. Berebat apaizen buruak ere, eskribakin eta zarrakin isekak egiten ziozkatela, esaten zuten:

        42. Beste batzuek salbatu zituen, bere burua ezin salbatu du. Israelko erregea bada, jatsi dedilla orain gurutzetik, eta sinistuko diogu.

        43. Jaungoikoagan itxedotzen du: libratu beza orain, nai badu; zeren berak esan zuen: Ni Jaungoikoaren semea naiz.

        44. Eta au bera arpegian ematen zioten, berarekin gurutziltzatuak zeuden lapurrak ere.

        45. Sestako ordutikan berriz, nonako orduraño lur guztia illuntasunez estalia gelditu zan.

        46. Eta nonako orduaren aldean deadar egin zuen Jesusek boz andi batekin, esaten zuela: Eli Eli, lamma sabakthani? Au da: Ene Jainkoa, Ene Jainkoa, zergatik utzi nazu?

        47. An zeuden batzuek berriz, oiek aditzean, esaten zuten: Eliasi ots egiten dio onek.

        48. Eta bereala beretatik batek korrika joanik, artu zuen arroki bat, ozpiñez bete zuen, eta kañabera baten erpiñean jarri zuen,eta ematen zion edaten.

        49. Besteak berriz, esaten zuten: Zaudete geldirikan, ikusi dezagun Elias ote datorren bera libratzera.

        50. Orduan Jesusek berriz boz andiarekin deadar egiten zuela, bere espiritua eman zuen.

        51. Eta ona non tenploko beloa urratu zan bi zatitan gorengo tokitik beerengoraño, eta lurra dardaratu zan, eta aitzak zatitu ziraden.

        52. Eta obiak idiki ziran, eta il ziraden santu askoren gorputzak, biztu ziran.

        53. Eta irtetzen ziradela obietatik Jesusen biztueraren ondoan, erri santura etorri ziran, eta askori agertu zitzaiezten.

        54. Zenturionek berriz, eta berarekin zeudenak Jesus zaitzen, ikusirik lurdardara, eta gertatzen ziraden gauzak, txit beldurtu ziran, esaten zutela: Egiaz au Jaungoikoaren semea zan.

        55. Zeuden ere an asko emakume, Jesusi Galileatik jarraitu ziotenak, bera serbitzeko.

        56. Zeñaen artean zeuden Maria Madalena, eta Maria Santiagoren eta Joseren ama, eta Zebedeoren semeen ama.

        57. Onezkero berandu zala, etorri zan gizon aberats bat, Arimateakoa, Jose zeritzana, zeñ ere Jesusen ikaslea zan.

        58. Au joan zan Pilatogana, eta Jesusen gorputza eskatu zion. Orduan Pilatok agindu zuen, gorputza eman zizaiola.

        59. Eta arturik gorputza, Josek maindire garbi batean bildu zuen.

        60. Eta ipiñi zuen bere obi berri, aitzean idiki zuenean. Eta jarri zuen arri andi bat obiaren sarreran, eta joan zan.

        61. Eta an zeuden Maria Madalena eta beste Maria, obiaren aurkez eseriak.

        62. Eta biaramonean, zeñ dan prestaerako egunaren ostekoa, apaizburuak, eta Fariseoak Pilatogana joan ziraden.

        63. Esaten zutela: Jauna, oroitu gera, nola engañalari ark esan zuen oraindikan bizirik zegoala: iru egunen buruan biztuko naiz.

        64. Agindu ezazu bada, obia irugarren eguneraño zaitua izan dedilla, bere ikasleak etorri ez ditezten, eta ostu ez dezaten, eta esan ez dizaioten jendeari: illen artetik biztu da, eta atzeneko utsa lenbizikoa baño kaltegarriagoa izango da.

        65. Pilatok esan zien: Or daukazute soldadu taldea, zoazte, dakizuten bezela zaitu ezazute.

        66. Eta aiek joanik ara, ongi zaitua jarri zuten obia, silluturik arria, eta ipiñirik bealariak.

OGEITA ZORTZIGARREN KAPITULUA

        1. Larunbateko gaua onezkero aurreratua zegoala, astearen lenbiziko egunaren egunsentian, etorri ziran Maria Madalena, eta beste Maria, obia ikustera.

        2. Eta ona non garai onetan lurdaradara andi bat izan zan, zeren Jaunaren aingerua zerutik jetxi zan; eta obira allegaturik, alde erazi zion arriari, eta bere gañean eseria zegoan.

        3. Zan berriz bere irudia tximista batena bezelakoa, eta bere soñekoa elurra bezelakoa.

        4. Eta bere beldurrarekin izutuak gelditu ziran gordetzalleak, eta illak bezela jarri ziran.

        5. Eta itz egiten zuela aingeruak, emakumeai esan zien: Zuek ez ezazute beldurrik iduki, zeren badakit gurutziltzatua izan dan Jesusen billan zabiltzatela.

        6. Ez dago emen, zeren biztu da, esan zuen bezela. Atozte, eta ikusi ezazute, Jauna ipiñia zegoan tokia.

        7. Eta agudo joaten zeratela, esan zaiezute bere ikasleai, biztu dala; eta ona non bera zuen aurretik Galileara dijoan; ona non lendanaz esan dizutedan.

        8. Eta bereala obitik irten ziran beldur eta bozkario andiarekin, eta korrika joan ziran bere ikasleai berria ematera.

        9. Eta ona non Jesusek bidera irten zien, esaten zuela: Jaungoikoak gorde zaitzatela. Emakumeak berriz, alderatzen ziradela beragana, eldu zien oñetatik, eta adortu zuten.

        10. Orduan Jesusek esan zien: Ez ezazute beldurrik iduki; zoazte, adirazi zaiezute nere anaiai Galileara joan ditezela, an ikusiko naute.

        11. Oiek joan ziradenean, ona non gordetzalletatik batzuek errira etorri ziran, eta apaiz buruai adirazi ziezten gertatu ziraden gauza guztiak.

        12. Eta biltzen ziradela zarrakin, idukirik beren konsejua, soldaduai dirua ugari eman zien,

        13. Esaten ziela: Esango dezute: Gu lo geundela, etorri ziraden gauaz bere ikasleak, eta ostu zuten.

        14. Eta gobernariak au adituko balu, guk itz egingo diogu zuen alde; ez dizute ezerere egingo.

        15. Eta berak, dirua arturik, egin zuten esan zien bezela. Eta boz au juduen artean zabaldu zan, gaurko eguneraño.

        16. Amaika ikasleak berriz, joan ziran Galileara, Jesusek izendatu zien mendira.

        17. Eta ikusi zutenean, adoratu zuten: batzuek berriz, zalanzan zeuden.

        18. Eta alderatzen zala Jesus berakgana, itz egin zien, esaten zuela: Neri zeruan eta lurrean eskubide guztia eman zat.

        19. Zoazte bada, eta jende guziai erakutsiak eman zaiozkazte, bataiatzen dituzutela Aitaren, eta Semearen, eta Espiritu Santuaren izenean.

        20. Erakusten diezutela gordetzen, nik agindu dizkizutedan gauza guztiak. Eta ona emen non ni, egun guztietan, munduaren bukaeraraño, zuekin nagoan.