IRAKURLIARI

        Ikusirik, irakurlia, zariana zariala, ez daukazula zeure euskeeran pulpituan esateko zer irakurririk entero gitxi baino, gogoratu jatan, kristinaubaren ERAKUTSIKO lau zatijak pultipoti esateko edo predikeetako Ikasikizuneetan imini biar nitubala. Adiskide askok aurreratu nabee sail oni ekitera. Esaten ebeen, txito asmo ona zala. Ta onera jakinekua euskal errijetako kura jaun ta eleisa-gizonentzat. Neuk bere (sinistu daikezu, irakurlia, baderitxazu) ondo neritxon egitiari, al izan ezkero. Baina zeinbat geijago asmaubago sail onetan, ainbat gatxago ta aldatsago begitanduten jatan. Kristandadeko erakutsijaren lau zatijak pulpitoti esateko edo predikeetako duinaan, tertzijo baten, ikasikizuneetan edo platikeetan edo sermoetan imintia, egiija esateko, ene alizatia baino lan andijagua da. Eurak zerbait alkarri iraatsi arren, argitara ateratiak zeregin dauka. Asko kastau biar da. Ta menturaz gitxi edo bat bere ez saldu. Ikasikizunak eurak alan alanguak. Ez, urrineti bere, biar leukeenak. Euskeeran liburu egitia, markeetia edo ondo letratutia, asko kostata bere, sarri uts egin. Salduteko merkatari gitxi. Euskal Errijak kanpo laburrak. Euskeria ez dakit zelakua. Ta liburu bakotxa popuertza goria. Aldats oneek guztiok era batera datoz neure burura, neure asmuaren sailari jarraituteko.

        Alan bere, asi bagarik ezer egiten ez dala sinistuta, jarri nas Jaungoikuaren amar agindubeen leleengo zatija edo partia ogeta sei ikasikizunetan argitara ateratera. Au aintzat artuten badozu, irakurlaak, laster aterako da bigarren zatija. Baita aren ondorik sakramentubak, kredua ta aita geuria bere. Baita gero (zerubak lagunduten badeust) Jesukristoren ta Ama Birjiniaren grazijazko jazuen ondrarako, santubeen ondo esanerako ta arimeen oitura onerako sermoiak bere. Oneen guztion biarrik gatxeena eginda daukat neure moduban. Baneki zeubeen gogoko izango litzaatekezana, ez nintzateke luzaro geldi egongo. Zati onen azkenian imini dot sermoe bat, euki dagizun, irakurlaak, beste aterako nitukianen ezagun garritzat. Sermoe guztiz orraztu baten zatijak ta zatijeen zatijak ez badaukaz bere, izate oin onekua, iturako sailaren zuzentasuna, errazoiaren indarra ta erakutsi elduba ez ditu palta. Zerbait luze badago, a laburrago ateraten errazago da.

        Ikasikizunak berarijaz imini ditut laburtxubak. Domeeka guztietan esan edo predikeetan diriala, luze baino laburtxubago oba. Gogo prestaguagaz esan, pozaagorik entzun ta erraztuago ikasi. Alan esaten deutsee kura jaunai Balero, Toledoko artzobispo jakitun, zelotsubak: Ez ditezala entero luziak izan eureen platikaak edo ikasikizunak. Oneek daukeen ornidurijan, esan eraan ta erakutsijan, oba balitz, erraz luzatuko nituke bestiak. Osterantzian, palta asko daukeena neuk dakust. Beste edozeinek geijago topauko deutseez. Ta errazoiagaz. Uste badozu, irakurlaak, berba gitxigaz ta eurak ondo toloztuta, Eskritura Sagraduko loraz apainduta, Eleisako Gurasuen ta batzaarren esanez edertuta, jazo jakineen grazijaz gozatuta, errazoe argijakin sendotuta, kanpo andiko erakutsijak ta erabagijak esan biar diriala ikasikizun labur bakotxian, nik ezin negi. Ordu lauren ta erdi edo ordu erdi buruti daukan ikasikizuna, atan asi ezkero, guztia juat niri ezer erakutsi baga rik. Beste palta txikarraguak, nai esan moduban, nai eureen ornidurijaan, edozeini entzungo neuskijoz esker onagaz. Baita eria datorrela, bestiak obatuteko arduria artu bere.

        Berbeetia imini dot neure errikua; dakidana. Euskeerako guztietati apaindubeena, ederreena ta eztitsubeena izan ez arren, izan leiteke, euskaldunen baztar bateti bestera etxe guztietan dei eginda, iragota, zer nai daben onduen zaarrai ta gaztiai aituko deutseena ta adierazoko deutseena. Alan uste dot. Ta jazo jat Naparruan, Kiputzetan ta Bizkaijan, eldu nasan lekubeetan.

        Esan batzuk imini ditut gogo bagarik, geure euskerako berbeeta nausi, maite, zaar, gaztetu, gozo, prestu, ugarira geure erruz, erbesteti etorrijak. Euskeria berez aberatsa da, bagenki ondo. Geuk eleisa gizonok berba askotan naastau ta ezaindu dogu euskeria. Geuri entzunda dakijeez baseerrijetakuak Jaungoiko omnipotentia, poderosua... Birjina klementisimia... miserikordijosia... mandamentubak... absolbizinoia... doloria... errestituzinoia... ta beste onako berba euskalgaistoko asko. Erdeera ez dakijeen euskaldunak, eureen etxeetan ta artu emoneetan biar dabeen guztia, esaten dabee euskeera garbijan. Kristinautzako ikasijan dira euskaldun gaistuak. Ez da au euskeeriaren erruba, ezbada geuria. Ta, ain daukeez ya artubak erdeera edo latin berba batzuk, eze eurakin ez bada, aituten ez dabee ondo dotrinia edo kristinautzako erakutsija. Onen bildurra arren, imini ditut erbeste berba batzuk ikasikizuneetan. Bada, kristinautzako erakutsijan zuzen aituten emotia leenago da berbeetan erakustia baino. Aleginaz ta deritxadanez, gitxitu ditut asko. Ta geijago gitxitu gura nituke, asmau dodan saila amaitu orduko. Oituko bagina geu, eleisa-gizonok, Larramendi, Kardaberaz, Mendiburu, Mogel ta beste euskaldun garbijak irakurtera ta areen erara geure siniskizunak ta egikizunak berbeeta garbijan pulpituan ta ostian kristinaubai erakustera, arin erbestetuko litzaatekez geure euskeera maitia ta aberatsa ezaindu ta lotsatuten dabeen urrin errijetako berba banakaak. Astarloa bat, Erbas bat, Erro bat ta beste jakitun asko jagi ez balira geure euskeera jausija irakoitera, uste dot, geuk galduko geuntsala laster bere ontasun ta edertasun guztia.

        Egiija da, Jesukristo, geure Jaunagan sinistutia ta ari darraikon guztia dan legez txito barrija euskeriagazko, geure kristinautzako gauza barri askoren izenak bere barrijak dira. Ta areetati ez gitxi kristandadiagaz beragaz urrin errijeetati etorrijak. Onetariko ya izen artubak, bautismua... konpirmazinoia... penitenzija... gere euskeera garbira aldatutia ondo litzaatekian edo ez, Jakitunak esango dabee. Ez da ain biar gatxa euskeera garbiko izeneetan imintia. Ta onenbestegaz, irakurlia, aintzat artuten banozu, zeure adiskidetzat neure buruba ezaututa, eskintzen deutsut bijotz prestubagaz. Ta egiten deutsut: Agur.