USADIO GAIZTOAK KENTZEKO BIDE EDO DOTRINA

        Gaizki egiteko, edo esateko, juramentu, birau, edo orrelako usadio, ta kostunbre txarrak, uste gabe, ta txit erraz etxeetan sartu oi dira: Gurasoak txit kontuz ezdabiltza gazteai bata, edo besteagandik laster eransiko zaiezte: ta sentigabe beñ orietara egin ezkero, ezin erremediatu dirala, beren eskuan ezdaukatela, esango dute. Baña eskusa, ta ezin orrek Jainkoarekiko eztu balio. Dan oitura, edo usadiorik txarrena, ta zarrena izan aren ere, Jaunaren grazia, ta zure ekiñarekin, eskuaz bezala kendu ditele. Aita: orren erraz? Bai, ta seguru, zuk urrengo erreglak ondo artu, ta gordeaz.

        I. da: Guraso Nagusi, edo Etxekoandreak, ez itzetan, ta ez obretan orrelako usadio gaisorik, berak ez artzea; baizik beren etxekoai ejenplo ona guzian ematea, Juramentu, maldizio, errierta, ta aserrerik ezdan etxean, ume, ta mirabeak orrelako itzkuntzarik ezin ikasiko dute: ta orobat da beste eragabeko libertade, joko, jolas, itzekra, ta ibillera desonesto, ordikeria, ta onelakoetan. Guraso, ta etxeburuak, zuek Jainkoaren lekuan, ispillu bat, edo Jainkoordeko biziak bezala zerate etxekoentzat: oiek zuetan dakusten, edo enzuten dutena, esan, ta egingo dute. Begira bada ondo Jainkoari zer kontu eman bear diozuten.

        II. Baldin alde gaizto, lagun txarretatik alako usadio oker, edo itzkunde eragaberik zure ume, edo mirabeai eransi bear zaie, bereala eskuak erremediora. Esan nai det: orrelako okerrik egiten, edo esaten duen bakoitzean, bertatik pena bat ezarri: gosari, edo afaria kendu, belauniko kontriziozko aktu bat, ta guzien aurrean lurrari mun eragin. Onelako lege, edo pena bat ifiñi, ta gorde eragiten badezu, orren bildur, ta Jaunaren graziarekin, nere kontu zure ume, edo mirabe ori seguru erremediatuko dala.

        III. Beste edozeñek, edo zerorrek dezun oitura zar, edo zure kondenazioko usadio ori sustraietik ebaki, edo ateratzeko, zeruko Mediku, ta erremedioa bear dezu. Ta ori zeñ da? Konfesore jakinsu zelo andiko bat. Animako gaitz bakoizari zer erremedio, ta kulpa bakoizari zer pena dagokion, orrek ondo daki. Gaitz guziak era batera sendatzen ezdira. Zeruko botikan, lurrekoetan baño, erremedio geiago, ta obeagoak dira. Zure gaitzak zer bear, edo eskatzen duen, zeruko Mediku, edo Konfesore zelodunak daki. Erremedioa onek emango dizu, ta ori zuk gogoz artzen badezu seguru kuratu, sendatu, ta salbatuko zera. Au guzia ejenplo grazioso batek obeto erakutsi, ta zure bear dezun erremedioa emango dizu.

        Erregegizon, Kapitan aberats bat. Konfesore zintso, ta zeloso batekin konfesatzen beñ batean jarri zan. Beste kulpen artean esan ion, nola gaizkiesaka, ta maldizio txit asko egin zituen. Konfesoreak galdetu zion: ta zenbat denbora da, oitura ori dezula? Asko, Aita, anziñako kostumbre zarra det. Anbat gaiztoago, esan zion: asturak cdakar erraztura. Ta ori kentzeko, zer penitenzia, edo erremedio egin dituzu? Agindu dizkidaten errezoak beti egin ditut, Aita. Ta besterik ez? Ez, Aita.

        Errezoak berez gauza onak dira; baña animako gaitzen batzuentzat ezidra asko: ta askotan beste erremedio portitzagoak, ta gaitzari egokiagoak bear dira. Zu, ene seme, denbora orretan guzian, ta igaroko konfesioetan, emienda gabe, gaizki ibilli zera, ta erremedioen faltaz, kondenazioko peligro andian zure anima iuki dezu. Konfesoreak onela txit pazienzia andi, ta era onean Kapitan ori artu, ta salbatzeko egin bear zuena txit ederki erakutsi zion.

        Orduan Soldaduak: Aita, esan zion: arrazoi andia dauka, ta Jainkoari, ta berorri eskerrak, nere animaren peligro orañ ikusten, ta ezagutzen det: salbatu nai det, ta orretako bidea artu bear det. Bada egiazko penitenzia zuk egitea, beste bide, ta erremediorik eztago. Agin beza bada, Aita, ta penitenzia ori eman begit. Baña arako ezurrak autsitzeko, azote, zilizio, barau, edo gauza gogorrik, ez arren niri agindu, zeren Soldadua banaiz ere, ama orietara egiña eznago.

        Ez esan zion Konfesore zogiak: animako gaitzak kuratzeko, ta ezurrik autsi gabeko erremediorik zeruko botikan badira. Gorputzeko penitenzia, disziplina, zilizio, barau, oieko gogortasun, limosna, ta biotzeko orazioa Jaunari egitea, ekatuen barkaziorako txit gauza onak dira. Baá zure barrengo libertade geiegi, ta eragabeko lasaitasun ori autsi, ta ukatzea zuk bear dezu. Arma oiekin, Soldadu goapoak bezala, zuk peleatu, ta benzutu bear dezu. Onela gure gizona txit berotu, ta penitenziaren zaletu zan.

        Bada ona ni, aita: Soldadu prestuaren itza, Erregerena baliz bezala ematen diot: nai duena agin beza. Ea bada, anima salbatzeagatik, egingo dezu nere esana? Bai, Aita: Agintari naiz; baña orañ berori da nere agintari: agin beza, ta agintzeko didana egitea, nik agintzen diot. Onela prestatu zueneko Konfesoreak ikusi zuen, nola Jaun orrek, len oi ziran urre fiñezko botoi eder batzuek soñekoan zekartzien: ta berekiko esan zuen: Ago bada: maldizioak egiteko gogoa nik kenduko diat orañgoan. Nik beatza ondo lotu, pekatuen katea urratu, ta anima ori sekulako libratuko det.

        Ara bada: zu salbatzeko, begira ondo, ez maldiziorik bota. Ez, Aita. Ta botatzen baddezu, kontu: ezurrik autsi gabe, zuk ondo pagatuko dezu. Bai, Aita, Ara: geiago egiten badezu, maldizio bakoitzagatik penitenzian, lenen topartzen dezun pobreari orrako botoi orietatik bat eman bear diozu. Au enzun, ta Kapitan ori arriturik gelditu zan: Adio nere botoiak, esan, a farrari eman zion. Aita zer agintzen dit? Galdua naiz: adio nere botoi ederrak: ale bat ezta geratuko: diranak laster joango dira.

        Alere, gizon prestuaren itza eman diot, ta botoiak galdu ta badere, kunplituko det. Onela Konfesio bukatu, komulgatu, ta bere debozioak egin, ta nere Kapitan ori zijoan etxera. Ta orra non, uste gabe, kalean pobretxo trinkin, edo erten bat topatu zuen. Pauso estua zan, ta erri andietan oi dana, kalea txit zikiña: ta nola pobre ori urgunka pausotik laster kentzen etzan, Kapitanak bere ausardia, ta kolera bizian besotik artu ta: kenadi ortik milla añenekorekin, maldizioa egin zion. Aotik irten orduko kontura zan.

        Ai nere ditxagabea! Nik zer egin det? Adio nere botoi galanta! Bai, nik esan nuen ta onenak agindu. Jauna, lenena zure izenean: ta esan, ta egin: botoia bertan atera, ta pobreari, tori Jainkoaren izenean eman zion. Bere bidean bazijoan, ta berekiko: onela bagoaz, zion, nere botoi guziak laster dijoaz emendik. Bere aiei begiratu, ta damu zuen añ erraz galduaz: ta besteak galdu bearrak biotzean txit miñ ematen zion. Baña zer uste dezu, Kristaua? Zenbat galdu zituela? Orra bada: ori izandu zan botoia, ta erremedio añ zerukoa, non da botoirik geiago sekulan galdu etzuen, zeren kontuz ibilli, ta maldiziorik bere bizian bota etzuen. Beñgoan betiko gogoa erraz kendu zitzaion, ta obeto joan zitzaion.

        Ta orra, Kristaua, ejenplo onetan ikusi, ta animako gaitz guziak aisa, nai badezu, erremediatzeko lezio segurua ikusi dezu. Jokalaria, edalea, juramentu, ta maldiziogillea, ta onelako, edo beste kostunbrea zar anziñakoak, edozeñ modutan, ituzuna, zure aitzakia, edo eskusak Jainkoaren aurrean ezdizute balio, ta ezta zer niri esan: ezin dezula, zure eskuan ez daukazula. Borondate ona, ta egiazko gogoa badezu: Jaunaren graziaz batean, orrekin egin, ta ekin, ta guztia egiña dago.

        Baldin Konfesore jakinsu zogiaren esana gogotik artu, ta egiten badezu, guztian erremediatuko zera. Kulpa bakoitzagatik ondo dagokizun pena emango dizu. Batari, urrengo jaiegunean ez jokora, edo tabernara joatea: besteari, ez onelako leku, edo etxetan sartzea, edo urliarekin bakarrik ez egotea: ta orren penan gosaria, edo txokolatea, edo tabako belarra, edo autsa, egun batean largatzea: ez ardo, ta ez ur, egarri izanagatik, arratsalde batean edan gabe egotea: ordu erdi belauniko, edo zutik, edo eserita deskansu galantean, baña iñora mogitu gabe, Errosario bat, ta beste berrogei ta amar Aktu kontrizioko debozioz, ta biotzetik Ama Birjiñaren izenean, Jainkoari ofrezitzea, ta orrelakoak.

        Baraurik nekazari gajoa ondo ezdagokie: baraurik asko dute beren nekea, ta ez ondo jatea: oiei errezo luzerik ezdagokie: bost Aldareak, ta beren Errosario, Kontrizioko aktuak, ta berriz, ta askotan konfesatzea: onela beste bide, a erremedio asko dira. Jainkoaren ordeko Maisu, ta Mediku, Konfesore onak zuri erakusteko, ta bear danean emateko, ondo dakizki. Zuk bearren dezuna da, ez zure borondatea, ezpada arena guzian egitea: zurea ukatu, ta Konfesoreari jarraitu: zure borondateak galdu zaitu: Jainkoarenak beretzat irabazi, ta salbatuko zaitu. Amen.