IZARRARI SOLASETAN

                Laudato si, mi Signore,

                per sora luna et stelle...

                        (Cantico del fratre sole)

                Bertso bida bear ditut kantatu

                izarrei: zer zaidan gertatu...,

                korputzak ar dezan deskantsu.

                        (errikoia)

                        Donostian 1950 ko olerki-guduan

                        lenbiziko saria.

Arratsik arrats zeru urrutian ñirñari,

maite kupiraz zagerkidan izar argi:

beste iñoizetan legez natortzu gaur ere

ixilmixil bat izan nairik zurekintxe.

Aski izaten dut leiotik tinka zuri so,

biotz axanpak jaulkiz izketan jartzeko.

Ordu onean zindudan bai aukeran jo,

nire izkutuak azaltzeko aboz-abo.

Zuk ez bait duzu, lurtarrok lez, iñor saltzen;

aditu ala ixillik duzu gordetzen.

Deitzen dizudan bakoitzean: «nere izarra!»,

darantzuidazu: «emen nauk, seme lurtarra»,

ta arin zatozkit ainbeste luzeko bidez

lagun gaixo oni «gabon» ematera maitez.

Maitasunezko zure errukiaren izpiz

goza didazu bekoki ituna amaika aldiz,

biotz kezkaen sarigarritzat, il ondoz,

zaudeneko ortan Zeru bat dala adirazoz.

On ta otxana zaitut, zerutar zuzia,

on ta otxana ta ixilla ta maitatia...

                        * * *

...Gaur, baña, Izarño begiko orrek bazeneki

zein beste dudan atzotik gaurko ikuspegi!

Gogamenaren ortzeak odeirik ez dit;

bat batez, samin danak poz biurtu zaizkit.

Pake bat sor zait..., oskarbi orren pakea,

Jaungoiko onaren zolitasunez betea.

Nire baitako laiotzean azterkari,

goi leñurutan ez dizut, bada, nabari.

Samariko osin ura?, Sikarko iturria

eguzkitan, ta Jesu bertan exeria

antuxiñetik bere Ur bizia eskeñiz

«Edan —esaten—, ez aiz egarriko berriz».

Eskale antzo urbil natzaio albetan;

edan dut, edan, Jainko onaren eskutikan.

Ta bertan, mundu guzia arki dizut berri;

oro garden, bai, oro iztun, maitagarri!

Ez nuen uste, ez onen zoragarria

zitekeanik sor zaidan egunsentia.

Beste begiz dakusat orain izadia!

Bestelako biotzez maite du bizia!

Atzo miñarren negarrik ezin zeridan;

ta gaur pozarren malkoa dut begietan.

Zure susmurra berbera gaur zoliago

aditzen dizut, ta ulertzen gardenkiago.

                        * * *

Millaka izarño zaudete betiraunean

giza gogoak zuenganatu naiean.

Biotzak diraust, Zeru eder orren pean

nola gizona onen gaizto ditekean.

Millaka izarño Jainko geznari or ernai.

Baña satorrak lur zuloa baizik ez nai.

Ez ote griñaz lañotuta datzalako?

Ez ote entzungor zuen mintzaira aditzeko?

Ezin ulertu: Zeru eder orren pean

nola gizona onen gaizto ditekean...

                        * * *

Zuk beintzat jarrai niri izketan, txingar maite.

Gaurkoz, alare, agur; baña biar arte.

Emen itxoingo dizut, gau ontan bezala.

Ta gaur baño re obea arki nazazula;

zure irudira nakusazula: argia,

on ta otxana, ta ixilla, ta maitatia...