San Andres Apostolua

        Erran izan dugu San Andres Yaun-doni Petriren anaia zela; beraz Galilearra, eta Beithzaidaikoa. Entzun zuen, egun batez, Yaun-doni Yauni Baptista erraten, Jesu-Kristoz mintzo zela: horra Jainkoaren bildotsa. Ordu beretik yarraiki zitzaion Saibatzailleari, zuelarik laguntzat bertze dizipulu bat ebanyelioak izendatzen ez duena. Jesu-Kristo itzuli zen heien alderat, eta erran zioten: noren bilha zabiltzate? Etzuen galde hau egiten etzakielakotzat heien barneko berri; bainan atsegin zuen zabal ziotzoten bere bihotzak. Bi dizipuluek ihardetsi zioten: nausia, non da zure egoitza? Salbatzailleak erran zioten: zatozte, eta ikhus ezazue. Abiatu ziren Jesusen ondotik, eta harekin iragan zuten egun hura guzia. Zer bozkario! zer kontsolamendu gozo etzuten ediren Jesusen solas salbagarrietan!

        Andresek predikatu zuen zenbeit denboraz Yudeako herritan; iragan zen gero Thrazarat, eta Epiarat; ibilhi zen oraino Eszitian, Kapadozian eta Albanian barna. Suntsi-arazten zituen bazter guzietan satanen ilhunbeak, eta hedatzen Jesu-Kristoren argia. Sarthu zen Patras deithua zen hiri batean, eta predikatu zuen han ere bere nausi dibinoaren errelijione saindua. Ejea zen herri hetako gobernadorea. Yakin zuenekotzat Andres Patrasen zela, ethorri zen berehala hiri hartarat nahiz debekatu fedearen aitzinamendua, eta begiratu Jainko faltsoen alderako adorazionea. Gure apostoluak Jainkoaren loriarentzat zuen kharra etzen nihon baratzen; huna nola mintzatu zitzaion gobernadoreari: baduzu, o! Ejea, bertze gizonen yuiatzeko esku guzia: etzaitzu bada bere bidean laitekela zuk ere ezagut bazineza zure yuie zeruan datzana? Etzaitzu bada iduritzen ezagutu dukezunean haren handitasun guzizkoa, behar zinokeiela bihurtu zor zaion ohorea, eta behar zintuzkeiela alde baterat utzi eta arbuiatu zure Jainko faltsoak?

        Gure apostoluaren hitzek harritu zuten gobernadorea; erran izan zion: zu zare Andres hura gure tenpluak lurrerat artik-arazterat lehiatzen dena? Onhets-arazten duena errelijione bat gure herritako manuek kondemnatzen dutena? Andresek, batere kantitu gabe, ihardetsi zion: zuen printzeek etzuten emanen halako manurik izan balute gure erospeneko misterioaren ezagutza, eta yakin izan balute Salbatzailleak athera gaituela etsai gaixtoaren eskutarik, gu libertate dohatsu batean ezartzekotzat. Ejeak erran zioen: horiek guziek ez dute begiratu zuek Jesus deithzen duzuen hura izatetik yuduez hartua eta gurutzefikatua. Aithortzen dut (ihardetsi zuen Andresek) Jesus izan dela gurutzeari estekatua; ordean bada deusere gurutzea baino ohoragarriagorik? Gureganako amudioz hil izan da: erosi nahi izan du mundu guzia bere odolaren gostuz. Ejeak erran zion: nik zer antsia dut izan den gurutzefikatua bere nahitarat, edo bere bortxa? Aski ahal da yakitea gurutzefikatua izan dela adorazionerik ez mezitzeko. Nor da hartu nahi lukeiena Jainkotzat gizon bat gurutzefikatua izan dena? Orduan apostolu saindua mintzatu zen gure misterio handiez, hala nola Jesu-Kristoren sortzeaz, eta gure errelijioneari darontsoten bertze egia errespektagarriez. Gobernadoreak etzuen halakorik aditzen; manatu zioen Andresi idolei sakrifikatzeaz. Huna zer ihardetsi zuen gure apostoluak: ofrendatzen diot, egunoroz, Jainko guziz botheretsuari ez, zezenen haragia, ez eta akherren odola; bainan bai gurutzean imolatu den, eta narraiorik gabea den bildotsa. Mundu guzia haren haragiaz eta odolaz hazten da; halarik ere bethi oso gelditzen da. Bildotsa hain da bizia sakrifikatua izan denean nola imolatua izateko aitzinean.

        Gobernadoreak ezin yasan zezakeien gehiago gure sainduaren solasik, altxarazi zuen preso. Erakharri zuen biharamunean beregana; mehatxatu zuen hil-araziren zuela gurutzean ez bazituen adoratzen Jainko faltsoak. Andresek ihardetsi zion bere khar sainduarekin: o! gizon zoroa, zure itsumenduan, eta zure buru-gogortasunean egonen zara bada bethi? Uzte duzu bada zure dixiduek izitzen nautela? yakin ahal dezakezu ene hirritsik handiena tormenten pairatzean datzala. Nik dudan atsekabe bakharra da ikhusteaz urrundua zarela zeruko bidetik. Zenbatenaz pairaturen bai dut, hanbatenaz preziatuagoa izanen da Jainkoak enetzat zeruan dadukan gollardoa.

        Ejeak azotarazi zuen krudelitate izigarrienarekin gure apostolua. Agertu behar izan zuen berriz ere gobernadore barbaro haren aitzinerat, eta mintzatu zitzaion egundainoko khar berarekin gurutzean hiltzeari zatxeikon zorion handiaz, Jesusen ohoretan zenean. Andresek erran zion oraino Ejeari: enetzat daduzkatzun tormentek ez naute batere lotsatzen: egun bat, edo bia iraun ahal dezakete, eta hek izan-araziren darotedan dohatsutasunak ez du izanen akhabantzarik. Ordean, o! Ejea, tormenta guziz ikharagarria, eta zuk merezi duzuna da ifernuko sua, su bat behinere iraungituren ez dena, eta bethi indar bera izanen duena.

        Gobernadoreak ikhusten zuen etzuela deusere irabaziko gure apostoluaren izpirituan; kondemnatu zuen gurutzean hiltzerat. Populua abiatu zen oihuz erraten: zer egindu bada gizon yustu, eta Jainkoaren adiskide horrek kondemnatua ikatekotzat heriotzerat? Ez, ez dugu utzi behar efetutan ematerat sententzia bat hain zuzen kontrakoa. Gure sainduak etzakien non zen bozkarioz hil behar izateaz Jesu-Kristoren ohoretan. Othoitztu zituen giriztino guziak ez debekatzeaz, ez eta luzatzeaz ere haren martirioa. Etzuen hain laster urrundik ikhusi gurutzea, non abiatu baitzen erraten, oihuz, allegrantzia guzietan: agur egiten darotzut, o! gurutze ohoragarria; Jesu-Kristok, hil izan denean zure besoetan, konsekratu izan zaitu bere gorphutz adoragarriaz. Arbuiatua zinen ordu hartaraino; ordean geroztik, osoki zara prezagarria. Fedea duenak ezagutzen du zure maitagarritasuna, eta badaki nolakoa den zuk izan-arazten duzun khoroa. Heldu natzaitzu fidantzia eta bozkario handirekin. Har nazazu zureganat. O! gurutze preziatua, aspaldion berantetsia, hel-araz nazazu lehen bai lehen zure gainean hil izan den ene Salbatzaille maiteagana.

        Gure saindua egon zen, bi egun, gurutzeari sokhez amarratua: erakhartzen zituen ingurutan zituen giriztinoak fedean irauterat, eta tormenta iragankhorren arbuiatzerat ardiestekotzat bethiko khoroa. Andresen pasientziak eta animo sainduak sumindura oraino handiagoan ematen zuten, populu guzia yuie kruelaren alderat. Ejea hasi zen beldurtzen; manatu zituen burreuak libratzeaz gurutzetik gure apotolua; ordean burreuak eman nahi izan zirenean eginbide hartan, eskastu zitzaizten indar guziak, hillak bezala zituzten bere besoak. Ordu hartan Andresek egin zuen, hitz goraz, othoitz hau: ene Jainkoa, ez dezazula permeti zure izenaren ohoretan gurutzeari estekatua dena yauts dadin handik. Har nazazu, othoi, zure erresuma dohatsurat: zure baitan dut ene fidantzia guzia: ordu da goza nadin, azkenean, ene bihotzak hanbat maite duen bere yabe adoragarriaz. Hitz hauk erran orduko, gure saindua inguratua izan zen zeruko argi distioz batez, eta artiki zuen azken hatsa heltzekotzat bizitze eternalerat.