Yaun-doni Petriren bizia

        Zerbait erran izan dugu Yaun-doni Petri apostoluaz; ez ordean aski. Badagoko hedadura gehiago saindu handi haren bizitzeari, Piarres apostoluen printze zen, Jesu-Kristoren elizaren buruzagi ageria, eta fedearen harroina, edo sustengua. Simon deithzen zen apostolutasunerat altxatua izan arteraino. Galileako zen sortzez, Bethsaida zaritzon hirikoa; Yonaz zuen aita; ethorki aphalekoa zen, ofizioz arrantzalea, ordean haren prestutasuna ezagutua zen. Ez dakigu xuxenki noiz ethorri zen mundurat; bainan iduri du zenbeit urthez Salbatzaillea baino zaharragoa zela. Ezkondu izan zen Kafarnaum; erran nahi da Tiberiadako itsas hegian zen porturik aiphatuenean. Andres bere anaiarekin bizi zen. Andres hau Yaun-doni Yauni Baptistaren dizipulua zen. Egun batez ikhusi zuen Jesus maitea: ordukotzat entzun zuen bere nausia mintzatzen Jesusez, egiazko Mesiasez bezala. Eraman zion berehala berri handi hura Simon bere anaiari, erraten zioelarik: ediren dugu Mesias, mintzatu gaizko berari. Simon suharra zen berenez, Jesusen ikhusteko zuen hirritsak etzion ematen amorrik Andresenari; etzion utzi bakerik batere bere haurrideari eraman zezan arteraino Salbatzailleagana. Konplitu zuen biharamunean bere nahia. Jesusek ikhusi zueneko Simon, behatu zion arraitasun berezi batekin, eta erran zion: Simon, Yonasen semea, izen hau ekharri duzu orai arteraino; ordean hemendik harat deithuren zara Zefas, erran nahi da, Piarres. Bi anaiek Jesusekin iragan zuten egun hura guzia. Ordu beretik Piarres aurkhitzen zen dizipulu khartsuenetarik. Bihurtu zenean etxerat, Jainkoarengana zuen bere familia osoa. Arrantzan zaraman denborarik gehiena, halarik ere, hartzen zituen arteak maiz ikhustekotzat Salbatzaillea. Uzte izateko da harekin gerthatu zela Kanaako esteietan, eta lekhuko izan zela bere nausi dibinoaren lehenbiziko mirakuilluez.

        Jesu-Kristok, Yerusalemetik heldu zela, bathu zuen itsas hegian Piarres sareen garbitzen hari zela Andres bere anaiarekin. Piarres, etzen oraino deuserez gabetu; Salbatzaillea eman zen hura zen barkhuan; erran zion eraman zezala ur gehiago zen lekhurat, eta arrantza on bat eginen zutela. Piarresek ihardetsi zion: nausia, nekhean iragan dugu gau guzia deusere hartu gabe; ordean horrela nahi duzunaz geroz, berriz ere etxatzen-tut ene sareak urerat. Egin izan zen ordu hartan arrantza handi bat: gure saindua espantitu zen, eta artiki zuen bere burua Salbatzaillearen oinetarat, zioelarik: Jauna, ez naiz gai agertzeko zure aitzinerat, ezen bekhatore bat naiz. Jesusek altxarazi zuen lurretik, erraten zioela: izan ezazu fidantzia, eta yarraik zakizkit, eragin nahi darotzut arrantza hobe bat, hartuko-tutzu gizonak. Jaunaren hitzeen graziak eta gantzudurak erakharri zuten gure saindua utzterat berehala zituen guziak; izan zuen bere emaztearen laudamendua yarraikitzeko Salbatzailleari gainerako guziak largaturik. Emazte hura zen Jesu-Kristoren zerbitzari leihal bat, martirioa pairatzeko zoriona izan zuena.

        Piarresek erraten zuen ordu guzietan erakutsterat Jesu-Kristori ekhartzen zion amudio khartsua. Tiberiadako itsasoaren bertze alderat zohala bere dizipulu lagunekin, Jesus ibilhi zen uraren gainean, leihorrean izan balitz bezala, heltzekotzat heiengana. Piarresek nahi zuen lehen bai lehen artiki bere burua Jesusen oinetarat, abiatu zen oihuz erraten: mana zazu, Jauna, ibil nadin ni ere uraren gainean heltzeko zuregana iguriki gabe zu gureganat ethor zaitezen arteraino. Salbatzaillea erori zen haren nahirat; ihardetsi zion: zato. Piarres lehiatu zen obeditzerat; ordean etzen hain laster eman uraren gainean non altxatu baitzen xirimola bat ondorat zaramana. Gure saindua yarri zen ikharan, eta oihu egin zion Jesusi: Jauna, othoi, begira nazazu. Salbatzailleak hartu zuen eskutik, eta ihardetsi zion: fede gutitako gizona, zergatik eman zara dudan?

        Handik harat finkatuz eta emendatuz zohan gure apostoluaren fedea. Jesu-Kristok explikatu zioten bere dizipuluei, eta hitz garbienez Eukaristiako misterioa; guziarekin gerthatu ziren, heien artean, zenbeit bakhar herabe zirenak ematerat sinhetste oso bat haren erran saindutan, urrundu ere zirenak harenganik. Salbartailleak hori ikhusi zuenean, galdegin zaroen apostolutzar hautatu zituen hamabiei, hea ekharriak ziren hek ere haren utzterat. Piarresek ihardetsi zion: zu utzterat geroz, norat egin behar ginduke bide? Zure hitzak berak gai dire gu bizitze eternalerat hel-arazteko. Sinhetste itsu batean bizi gara zu zarela Mesias igurikia.

        Piarresen fede bizia etzen bakharrik aldi hartan seinalatu. Jesusek galdegin zioten bere dizipuluei zer zioten bada hartaz Yudeako herritan, eta norentzat hartzen zuten. Apostoluek ihardetsi zuten, batzuen uztez, Joanes Baptista zela, bertze batzuen arabera, Elias zelas, edo Yeremias, edo ezperen profetetatik bat zela. Eta zuek (erran zioten) nor zaitzue naizela? Piarresek ihardetsi zuen bere khar handiarekin: zu zare Kristo, Jainko biziaren semea. Jesus itzuli zen haren alderat, eta erran zion: Simon, Yonasen semea, dohatsu zara zeren haragiak eta odolak ez darotzuten irakhatsi erranik heldu zaren egia. Ez dagoko gizonari izatea horren argitua: ene aita zeruetan denak irakhatsi darotzu nor naizen, eta nik irakhatsi nahi darotzut zer izan behar zaren orai beretik: zu zare Piarres, eta harri horren gainean ezarriren dut ene eliza: zu izanen zare (ene manuen azpian) haren asentua eta haren indarra. Ifernu guzia altxa bedi, nahi duen bezanbat, hari yazartzekotzat; heresiek, tiran barbaroek eman biozote gudu. Gordoka dezakete non edo non; ordean ez dute nihoiz ere iharrosiren eliza guzia emanen darozkitzut zeruko erresumaren gakhoak: nori ere idekiren baidiotzatzu hango atheak, eta hek sarthuko dire erresuma dohatsu hartan eta ez dire harako han sartzeko gai etzaizkitzunak; ezen zeruko yustiziak zuk lurrean ekharriren duzun yuiamendu bera ekharriko du: zu izanen zara behere huntako ene bikarioa, on eginen dut zeruan zuk lurrean eginen duzunaz. Elizako aiteen arabera, Piarres ordu hartan izan zen ezarria Jesu-Kristoz apostoluen printzetzat, errelijionearen zimendutzat, eta elizaren buruzagi ageritzat.

        Piarresen amudioa Jesu-Kristoren alderat emendatzen zen haren fedea bortitzten zenaren eredura. Nausi dibinoak erran zioten, egun batez, bere apostolu guziei bazohala laster Yerusalemerat, yasanen zituela hiri hartan laidorik handienak, azkenaz goiti heriotzea bera. Gure sainduaren kharra seinalatu zen orduan ere, zioelarik: Jainkoari nahi ez dakioela gertha dadin sekulan erranik heldu zarena. Eman bazintez eginbide hartan, baginakike zu hartarik gibelatzen. Solas hau gaitzitu zitzaion Salbatzailleari: mintzatu zitzaion Piarresi hitz garratz hautaz: urrun zaite eneganik horrela mintzatzekotan; satanen ofizioa egiten duzu hura ere gizonen erospena gibelatu nahiz dabilha. Guziarekin Jesusek ikhusten zuen garbia zela gure sainduaren xedea hala mintzo zenean. Ez da egundaino gerthatu dizipulurik bere nausia Piarresek bezanbat maitatu duenik. Amodio khartsu hark berak erakharri zuen erraterat bertze guziek utz balezate ere Salbatzaillea, hartaz bezanbatean, etzela behinere hastanduren harenganik. Zerk oraino erakharri zuen Piarres ebakitzerat Malkusen beharria soldaduak yabetu zirenean Jesusez olibetako baratzean? Zerk bada baizik haren alderat sustatua zen khar handiak?

        Hartua izan zenean artzaina, barraiatu zen arthaldea. Piarres eta Joanes izan ziren bakharrak leihal agertu zirenak. Piarres yarraiki zitzaion Salbatzailleari Kaifasen etxeraino; ordean ezagutu zutenean haren dizipulutzat, aski flakoa gerthatu zen errateko etzuela Jesus ezagutzen oilharraren kantak orhoit-arazi zuen bere desleihaltasunaz. Ezin erran daite nolakoa zen Piarresen orduko urrikia. Ilkhi zen handik marrasketan; iragan zituen hirur egun nigar gozoenetan atrebitu gabe nihon agertzerat. Eroriko humiliagarri hark etzuen batere gutitu gure apostoluaren amudioa bere nausiaren alderat, ez eta nausiarena bere dizipuluaren alderat; ezen Salbatzaillea etzen hain laster biztu hillen artetik non agertu baitzitzaion, bekhoz bekho, gure sainduari.

        Yaun-doni Petrik, elizaren buruzagi bezala, erran zioten apostoluei hartu behar zutela bertze lagun bat Yudas traidorearen orde. Izpiritu saindua yautsi zenean apostoluen gainerat, Yaundoni Petrik egin zion populu guziari prediku bat huntaraino sarkhorra non hirur milla presuna izan baitziren bathaiatuak ordu hartan berean. Tenpluan sartzen zela Yaun-doni Jaunirekin aurkhitu zuen pobre bat athean etzana; pobre hark bazituen berrogoi urthe, eta ezin niholare balia zitekeien bere zangoez. Piarresek manatu zioen Jesu-Kristoren izenean altxatzeaz handik. Eri hura altxatu zen berehala bozkario guzietan, eta hedatu zuen mirakuillu haren berria hiri guzirat. Gauza espantagarri hark erakharri zuen mundutze handi bat aposoluen ingurutarat; orduan ere Yaun-doni Petri mintzatu izan zen hanbat khar eta gantzudurekin non itzul-arazi baitzituen bortz milla arima Jainkoaganat.

        Obra miragarri hek guziek haro sobera egiten zuten utzteko eliza orduraino aurkhitzen zen bakean eta deskantsuan. Yuduak yabetu ziren bi apostoluez. Galdegin zioten, noren izenean obratu zuten eri haren sendatzeko mirakuillua. Yaun-doni Petrik ihardetsi zuen beretzat, eta Yaun-doni Yauni bere lagunarentzat, egin zutela mirakuillu hura hek hil-arazi zuten Mesias egiazkoaren izenean. Yuduek debekatu zituzten mintzatzeaz gehiago Jesu-Kristoz, eta haren errelijioneaz. Yaun-doni Petrik ihardetsi zuen han aurkhitzen ziren guziak harritu zituen fermutasunarekin hitz hautaz: ikhus ezazue zeuek yustu denez zuei obeditzea Jainkoari baino hobeki. Bada Jainkoak manatzen daroku predikatzeaz lekhu guzietan Jesu-Kristo biztu dela, hillen artetik.

        Yaun-doni Petri geroago eta botheretsuago agertzen zen bere hitzetan eta obretan. Zuela bi egun deusere hurren etzakien arrantzale pobre hura mintzo zen legeko Doktorik yakintsuenak baino hobeki. Haren hitzak hanbat sententzia miragarri ziren. Zenbat mirakuillu etzuen egiten! Hedatzen zituzten eriak bere lastaira eta ohetan hura iragan behar zen karrika eta bidetan, agian gure sainduaren itzala helduko zela heien gainerat; etzen behar gehiago sendatuak izatekotzat. Yudu bekaxtiek kondemnatu zuten Yaun-doni Petri izaterat azotatua; ordean haren atseginik handiena zen, paira ahal izatea Salbatzaillearen ohoretan.

        Yaun-doni Petri, Samariako herritarik heldu zela, sarthu zen Lidako hirian. Han ikhusi zuen paralitiko bat ohatua zena zortzi urthe hetan. Enea zen haren izena. Hedatu zituen begiak haren gainerat, eta erran zion: Enea, Jesu-Kristo Jaunak sendatzen zaitu, yeiki zaite, eta egizu zure ohea. Enea yeiki zen berehala; hedatu zuen mirakuillu haren berria, eta erran nor zen haren egillea. Hiri guzia lehiatu zen bathaioa errezibitzerat. Zenbat ere urhats, eta haren bertze mirakuillu berri. Alhargun bat Tabitha deithzen zena hil izan zen Jopeko hirian. Gure saindua han aurkhitzen da emazte hura hiltzenetik bigarren egunean. Ematen zaio othoitzari gorphutz hillaren aldean, eta han ziren guzien aitzinean manatzen dio Tabithari, Jesu-Kristoren izenean, yeikitzeaz. Tabithak idekitzen ditu begiak, ilkhitzen da gathabutetik, eta erakhartzen du Jopeko populu guzia bathaioa errezibitzerat.

        Giriztinoen kontrako persekuzioneak abiatu ziren Yerusalemen egundaino baino fulia gehiagoekin. Herode Agripak uzte izan zuen atsegin eginen ziotela yuduei hil-arazten balin bazuen Yaun-doni Petri apostoluen printzea. Altxarazi zuen preso, eta estekatu zuten gathe lodiz. Hil-arazi gogo zuen gizon saindu hura handik zenbeit egunen buruan; ordean Jainkoak entzun zituen eliza guziaren othoitzak, eta urmariarazi zuen Agriparen nahi kruela. Yaun-doni Petrik bizia galdu behar zuen bezperan, Jaunaren aingeruak iratzarri izan zuen bere presundegian; eta gure saindua estekatua zadukaten bi gatheak erori ziren bere baitarik; ideki ziren presondegiko atheak. Aingeru berak eraman zuen Yaun-doni Petri karrikaren bururaino, eta han suntsitu zen.

        Gure saindua yoan zen giriztinoak othoitz egiterat bilduak ziren etxe baterat. Yo zuen hango athea Rode zaritzon neskatxa bat hurbildu zen, emeki emeki, yakitekotzat nor othe zen athea yo zuena. Ezagutu zueneko gure apostoluaren boza, hunenbat bozkariatu zen, non athea idekitzerat egin behar bidean, lehiatu baitzen etxe hartan zirenei erraterat Yaun-doni Petri athean zela. Urrun da sinhetsia baitzen nahi bezanbat erranik ere ezagutu zuela boza. Azkenean, gure saindua sarthu zen etxe hartan. Zer allegrantzia bihotz guzietan, guziz yakin zutenean zer mirakuilluz libratu zen bere gathetarik eta presondegitik!

        Yaun-doni Petri ibilhi zen Yudeako eta Asiako bazter gehienetan; sustatzen zituen guzietan khar saindu batez giriztinoen bihotzak. Ethorri zen Erromarat, eta egin zen hiri hartako aphezpiku. Iragan zuen bere denbora guzia Jesu-Kristoren ezagut-arazten eta maitarazten. Azkenean, kondemnatua izan zen heriotzerat errelijione sainduaren buruzagi bezala. Bertzeak bezala gurutzefikatzerat zaramaten; ordean ardietsi zuen bere burreuetarik grazia ezarria izateko gurutzean buruz behera, zioelarik etzela gai gurutzefikatua izateko haren nausi dibinoa izan zen molde berean. Gobernatu zuen Erromako eliza hogoi eta laur urthez, eta zenbeit illabete gehiago. Haren gorphutza izan zen ehortzia Batikango eliza ederrean. Jesu-Kristoren hobiaz landan, gure apostoluarena ahal da munduko lekhurik errespektagarriena eta ohoratuena.