www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



San Benoaten bizitzea
Bazilio Joanategi
1887

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: San Benoaten bizitzea, Bazil Joannateguy (Inazio Mujika Iraolaren edizioa). Euskal Editoreen Elkartea, 1996

 

aurrekoa hurrengoa

Zortzigarren Kapitulua

San Benoatek egiten du Erromarainoko bat;
eta Erromatik eta urrunagotik ethortzen zaizko ikustiarrak

 

        Bazuen hirur urthe San Benoat Casingo mendian zela, orduko Aita-Sainduak manatu zionean Erromarat joaitea. Bazter guzietako apezpikuek eta abadek edo fraide aintzindariek bazutelakotz biltzar bat.

        Hala Aita-Sainduak nola bertze apezpikuek eta abadek egin zioten gure Aita loriosari hainitz ongi-ethorri ona.

        Erromako aitoren-seme handien ahide zelakotz, hiri hartako jendeak ere ezagutzerat eman zion atsegin egiten ziola haren ikusteak. Eta Saindua baliatu zen, bere izenak eta omen onak ematen zioten bothereaz, ahal zuen ongi guziaren egiteko, batzuei eta bertzei.

        Baziren Erroman hogoita hirur komentu, bainan osoki lazatuak. Denetan predikatu zuen, eta denei harrarazi zioten bere Erregela saindua.

        Egin zituen ere, Jondoni Petriren Eliza Nagusiaren inguruan, hiru komentu berri. Hala-hala, jendea etzelakotz hartaz baizik mintzo, ikustiarrak ethortzen zitzaizkon bazter guzietarik.

        Hala joan zitzaizkonetarik batek Tubiria zuen izena. Hura Espainiatik joan zitzaion. Eta hain eder, hain ongi kausitu zituen gauza guziak, San Benoatek Erroman egin zuen komentuan, non galdetu baitzion komentu hartan sartzea.

        Urruntxago ikusiko dugu noiz eta zergatik igorria izatu zen berriz ere Espainiarat.

        Espainian etzen komentuan egon beharra bethi. Ezen denborarekin, Palenciako apezpiku bilhakatu zen, eta Espainiako giristinoei ongi handia egin ondoan, hil izatu zen sainduen heriotzeaz.

        San Benoatez bezenbatean, hura ere joan zen bere Casingo komenturat, Erromako egitekoak antolatu bezein sarri.

        Etzen, alabainan, lur onik harentzat bere komentutik kanpo. Mendiko xoriak bere mendirat bezein, lehia handia zuen San Benoatek bere Casingo komenturat.

        Casingo mendian, bere ohiko lanari emana zen, erran nahi dut, egiten zuela egin-ahala bere haurride maitei berthutearen maitarazteko, eta Jainkoa ganat itzularazi zituen giristino berrien finkarazteko zeruko bidean.

        Bere egiteko maite horietan zelarik San Benoat, Placide gaztearen aitak gaztigatu zion bere semeari, ian joan ziteken; haren komentu berria ikusi nahia zuela.

        San Benoatek berak ihardetsi zion Placideren aitari ethor zitekela nahi zuenean, eta nahi zituen lagunekin. Jaun harek Tertulia zuen izena.

        Joan zen beraz Tertulia, berekin zaramanzkalarik Maore fraidearen aita eta bertze lagun batzu. Komenturat ere hurbilduak ziren jadaneko, San Benoati ekharri ziotenean berria, bazela zaldidun multzu bat mendiari gora hari zirenak.

        San Benoat athera zen ordu berean hekien bidera, Placide eta Maore lagun harturik. Eta zaldidunak jautsi ziren berehala beren zaldietarik, ikusi zutenean agertzen zitzaizkoten hirur fraide hek nor ziren.

        Besarkatu ere zituzketen gogo onez beren haurrak, orduan berean, bainan etzitzaioten zilhegi izatu. Ezen, nola gure Erregela Sainduak ekhartzen baitu komentura ethortzen diren arrotzak Sakramendu Sainduaren aintzinera ereman behar direla hekiekin solhasean hasi baino lehen, San Benoatek eta haren lagunek agur handi bat egin zioten arrotz maite hekiei, eta, gero, ereman zituzten Elizara.

        Eta Elizan elkharrekin othoitz egin ondoan, Placidek eta Maorek besarkatu zituzten beren burasoak, eta orduan hasi ziren solhasean San Benoatekin.

        Komentuko gauza ederrak ikusiz eta bereziki, zein ederki emanak ziren ofizioak, gabaz eta egunaz, etzakiten non ziren, bozkarioaren handiaren handiz.

        Hekien atseginik handienetarik bat oraino, hau zen: ikustea beren haurrak, Nagusi guziz saindu haren idurira moldatuak. Han zutela beren begitartean, mintzoan eta ibiltzean, San Benoaten eztitasuna, umilitatea, eta aire bildu eta saindua.

        Nahi izatu zuten ere beren atsegina ezagutarazi. Ezen Tertuliak eman zituen behin bethikotz Casingo komentuari, Casingo mendi hartan zituen lurrak, Erromako hirian zuen etxe bat, isla batzu, eta, oraino, Ciciliako islan, hemezortzi herri.

        Ekicio, Maoreren aitak ere egin ziozkan emaitza handiak, hala nola Gordiano deitzen zuten bertze aitoren-seme aberats batek.

        Eta gero, joan ziren, ongi galdeginik San Benoati partalier egin zetzala, komentuko othoitz, penitentzia eta egintza saindu guzietan.

        Etzuen zenbeit egun baizik Erromako aitoren-seme hek joanak zirela, Sardiniako gobernadorearen mandatari batzu ethorri zirenean komentura.

        Mandatari hek etzuten solhas onik baizen. Eta othoizten zuten San Benoat igor zezala isla hartarat bere haurridetarik zenbeit.

        Nahi ziotela adiarazi haren meneko ziren jende guziei, nolakoak ziren gizonaren egitekoak lurraren gainean, eta gizona zeren egiteko gai zen, Jainkoaren graziarekin batean.

        Sainduak hautatu zituen hirur haurride, eta erranik xehe-xehea nola eta zer egin, bidali zituen Sardiniako mandatari edo mezu-egilekin.

        Ordu hura bera zen oraino, jakin zuenean bazituela bidean bertze ikustiar batzu ere, iruzkirako eskualdetik ethortzen zitzaizkonak.

        Hek ere entzuna zuten, zein saindu handia zen San Benoat gure Aita, mirakuilurik handienak ere egiten zituela, eta jendeak lehiarik handiena zuela haren komentuetan sartzeko.

        Fraide greka hek itsasoaren gainean ziren oraino, Jainkoak jakinarazi ziozkanean gauza horiek guziak gure Aita loriosari. Jainko Jaunak adiarazi zion bertzalde, noizko helduko zen hekien untzia Napleko itsas portura.

        Eta hortakotz, San Benoat bere komentuan egon-orde, bertze edozein jenderentzat zagon bezala, joan zitzaioten bere ongi-ethorriaren egitera Napleko hirira, hek leihorrera jautsi orduko.

        Etzizaioten ere joan eskuak hutsik. Ez!

        Ordean, zerbeiten hartu beharretan zitezkela, ereman zioten asko jateko, eta edatekoa ere bai.

        Erran zioten beraz, lehenbiziko solhasak egin ondoan, behar zutela jan ogi pixka bat, bideari lothu baino lehen.

        Fraide arrotzek, aldiz, ihardetsi zioten, etzezaketela jan, barur eguna zela.

        Eta nola San Benoatek berriz ere erran baitzioten, jaten ahal zutela, hobe zutela janik; arrotz hek eman ziren elkharri beira, elkharri galdetzeko bezala, ian hura othe zen San Benoat hainbertze aiphatu hura.

        Etzitzaion nekhe izatu gure Aita dohatsuari ikustea elkharri begiratze harrek zer erran nahi zuen.

        Denborarik galdu gabe beraz solhas alferretan, San Benoatek ereman zituen arrotz hek komentuko hilerrietara. Eta, guziak harrituak zaudelarik, zer egin gogo othe zuen, oihu egin zioten, han ehortziak ziren fraidei, erraten ziotelarik:

        «Hemen hilerri hautan lo zaudezten haurride maiteak, manatzen dautzuet, Jainko Jaunaren izenean: errazue, ian gaztigatuak izatu zareten, zeren hautsi duzuen barura zenbeit aldiz, nere erranaren gainean, eta niri iduritu zarotalakotz hobe zinutela jatea».

        Hilak piztu eta xutitu ziren, beren Aita maitearen mintzora, eta ihardetsi zuten:

        «Galdetzen baitarokuzu, ian gaztigatuak izatu garen barura hautsi dugulakotz zure manura, ez, ez dugu gaztigurik izatu! Bainan bai, saria, barur egin baginu baino handiagoa, loria eta zorion gehiago, zeren obeditu dautzugun itsutuki».

        Solhas hori entzun zuten han ziren guziek. Eta fraide arrotz hekien izialdura etzen ttikia izatu.

        Ezen mirakuilu harrek berak erraten zioten ikusi zuela nolako gogoetak zituzten haren gainean. Mirakuilu harrek erraten zioten oraino, Jainkoak maiteago dituela obedientzia eta karitatea, ezen-ez barura eta penitentzia, nork-berak bere burutara egiten dituenean.

        Hala-hala, handik goiti, bazuten gure Aita maitearentzat, behar zen ikustatea. Eta, astiroki egotu ondoan Casingo komentuan, eta bertze asko gauza ikusirik eta ederretsirik, joan ziren beren herrirat, Jainkoari eta San Benoati eskerrak ematen ziozkatelarik.

 

* * *

 

        Zenbat aldiz etzaiku gerthatzen, guri ere, fraide hekiei bezala, gure lagunen egitekoez dohanean, kontu egitea doidoia, kanporat ageri denari. Eta gero, juiatzea eta kondenatzea, duda-mudarik gabe, guri ez dohakun guzia.

        Orhoit gaiten bada, hobeki litekela, eta ez gutiz, ez baginu batere juiatzen ez kondenatzen nihor-ere, eta gauza guziak onerat hartzen baginitu.

 

aurrekoa hurrengoa