Lehen Kapitulua

San Benoatek nola daraman bere haurtasuna

        San Benoat gure Aita loriosa sorthu zen Italian, Nurciako hirian, Erromako hiriari hurbil. Hunen amaren izena Abondancia zen; eta aitaren izena, Utrope. Eta hala aita nola ama, biak jende handien-handienetarik ziren; biak guziz aberatsak, eta, bertzalde, biak egiazko giristinoak.

        Ama galdu zuen hainitz goizik.

        Hala ere, aitak egin zituen bere egin-ahalak berthute guzien hazien eraiteko bere haur maitearen bihotzean.

        Eta nola Benoatek ere baitzituen berthuterako jaidurarik hoberenak, goizik ohartu ziren haren inguruan zirenak, maite zuela berthutea, eta bazela hura baithan, adinak ematen zion baino zuhurtzia handiagoa. Horra zergatik, ezarria izatu zen Erromako eskoletan, zazpi urtheak bethe zitueneko.

        Bazuen jadanik zazpi urthe eskola hetan zabilala ohartu zenean, eskolierek bazutela, beren artean, behar ez den bezalako zerbeit josteta.

        Eta, ohartu bezein sarri, egin zuen bere baithan etzuela gehiago zangorik ezarriko eskola hartan.

        Gutixago jakinen bazuen ere, nahi zen baitezpada salbatu.

        Utzi zuen beraz eskola. Eta gero, etxerat joan-orde, hartu zuen mendi arte batzuetarako bidea. Ez bizkitartean bakharrik. Ezen amañori erran zion, nolakoak ziren haren xedeak. Eta emakume hura jarraiki zitzaion; etzitzaiolakotz iduritzen haur gazte hura bakharrik bizi zitekela.

        Hargatik etzen joan, ordu beretik, borturat. Bainan gelditu ziren biak izena Afile duen herri batean.

        Benoaten lan guzia, herri hartan, othoitz eta penitentzia egitea zen. Eta hain kharsuki hari zen bere lanari, non jendea harritua baitzagon beira haren bildura sainduari.

        Ordean, huna zertarik ezagutu zuten hobeki nolako indarrak zituen ordukotz Jainkoaren aintzinean:

        Amañok hautsi zuen behin, uste gabetan, lurrezko bahe bat, jende behar batzuei maileatu edo prestamaz hartu ziotena. Eta gero, atsekaberik handienean zen eta dena gogoetatua, etzakielakotz nola eman ez saririk ez ordainik jende gaixo hekiei.

        Benoat gazteak, ohartu zenean amañoren atsekabe hortaz, hartu zituen bere eskuetan puska guziak, egin zuen othoitz labur bat, eta hain sarri puska guziak elkharri lothu ziren, eta bahea antholatua zen, hautsia izatu ez balitz bezala.

        Jendea harritu zen ikusiz zer mirakuilua egin zuen. Behar zuen, beraz, hainitz ohore han berean egotu balitz.

        Bainan nola ez baitzen etxetik atheraia jendez ohoratua izatea gatik, utzi zituen han berean jende on hek guziak, eta joan zen Subiakeko oihanerat buruz, bere amañoari berari ere deusik erran gabe.

        Mendi mazela bati gora zohalarik, fraide bat hurbildu zitzaion. eta galdetu zion zeren bilha zabilan biderik ere etzen toki hetan.

        Eta Benoatek, ikusiz Jainko guziz onak bidaltzen ziola fraide hura, ezagutarazi ziozkan bere xede guziak: nahi zela gorderik egon, nihork atxemanen etzuen leze batean; behar zela saindutu, eta, hartarakotz, nahi zuela penitentzia egin.

        Erroman zuen fraide hark izena. Eta hura zen mendi arte hetan zen komentu bateko fraide bat.

        Erromanek ikusi zuen laster, Jainkoaren Izpirituak athearazi zuela haur hura mundutik.

        Erran zion, beraz, bazakiela leze bat harrek nahi zuen bezalakoa, eman zion ere fraide arropa, eta gero, gidatu zuen leze beltz-ilhun baterat, hitz ematen ziolarik, berak ekharriko ziola baitezpada behar zuen jatekoa, nihori deusik erran gabe.

        Benoat sarthu zen, beraz, leze hartan atseginik handienarekin, eta Jainko Jaunari eskerrak ematen ziozkalarik. Eta eman zen Izpiritu Sainduak harrarazten zion lanari, erran nahi baita, Jainkoaren maitatzeari eta bertute guzien pratikatzeari, khenduz bere izpiritutik mundua eta munduko gauza guziak.

        Lan hortan ongi joaiteko, etzen izaten ahal bide hobe bat, berbera zagonaz geroz, gau eta egun, nihoiz nihor ikusi gabe, nihoren mintzorik entzun gabe.

        Ezen, Erroman bera ere etzitzaion jausten lezearen ahoraino, halakoak zirelakotz hekien arteko hitzak. Bainan jausten ziozkan, noizik behinka, otharre batean bere eguneko ogi zathiari khentzen ziozkan ogi pixkak, nihoiz hitz bat erran gabe.

        Otharrea soka batetik zabilaten, goiti eta beheiti; eta, otharreari estekatua, bazuten xilintxa bat, Benoat ohart ahal zadin jatekoa han zuela.

        Hala hari zirelarik biak zerukotzat aberasten, Benoat bere bizitze garratzaren bidez, eta, aldiz, bertzea ekharriz hain sainduki bizi zenari gosez ez hiltzeko behar zuena, gure arimen etsaia beldurtu zen, ian haur gazte hura ez othe zen saindu handiegi baten gaia.

        Egia erratera beldur izateko zuen. Halakoak ziren, alabainan, haren sua penitentzia egiteko eta haren amodioa Jainko Jaunarentzat.

        Etzituela, beraz, utzi behar nahi zuten guziaren egiterat, hautsi zioten xilintxa, harri ukhaldi batez.

        Ordean, Erroman etzen gelditu hartakotz, harri kasko hartara joaitetik, bere otharrea ogiz bethe zuenean; ogia han zuela ere, adiarazten zion nolazpeit; eta Benoat haritu zen aintzina geroago eta sainduago bilhakatzen.