Eskuaren fereka
Iņaki Zabaleta

Hordago, 1982

 

 

I

 

 

 

 

 

Zazpigarren ordua zen.

Zazpigarren orduko

zortzigarren garrasia

ahitu berria zen.

 

Esku lerden,sendoz

betetako odeia

—hauts umilaren senide—

airetara,ilusioetara

abiatu zen

bular zabaletatik.

 

Zazpigarren ordua zen.

Izar keinuz

betetako odeia

zerura begira zegoen,

burdin hotsik

ez baitzen ilusioetan.

 

 

 

 

 

Eta mila esku libre

jaio zen.

Eta odei koloregabe bat

osatu zuten.

Eta hautsa (senide)

poztu egin zen,

leize zuloetan

adarra hauspotu nahiz.

 

Eta parkeko menderatuak

bitan ireki ziren

erdiminez

erdiminez.

Mila esku jaioberrien erdiminez.

 

 

 

 

 

Igandeetako musika banda

biolin desafinatuz

Ludwig Van Beethoven-en

ezein kontzertu

jotzen, kolpatzen

parkeko harri koxkor

sofrituen kontra.

 

Zazpigarren ordua zen.

 

Erdiminak zituen ito

Ludwig Van Beethoven

musikariak eta

parkeko goiz munizipala.

 

Biolinak bitan

ireki ziren

erdiminez.

 

 

 

 

 

Igandetu aitonaren eskutik

—lizar makulu, zapel berri—

haurra ihes nahiz.

Urdina zen.

Haurtzaroko koloreak

izan behar duen legez.

Musika banda isilaren ondotik

lizarra eta urdina

—korapilo—

zihoazen.

 

Zortzigarren garrasia

lehertu egin zen.

 

Korapiloa hautsirik

urdina arrailatu

zitzaion egin haurrari,

makulua

harrizko biolin

bihurtu aitonari,

eta erdiminez,

harri koxkorretan

irauliz,

bitan ireki ziren.

 

 

 

 

 

Gartzelako

lau ormetako

ardatzean,

errotarriaren

dantzan...

musikarik gabe.

 

Parkeko harri koxkor

hobengabeen hotsa

lau ormetako

izerditan

galtzen da.

 

Errotarriak

ez du bereizten

iganderik.

 

Zazpigarren ordua zen.

 

Barroteen sabela

bitan

ireki zen

erdiminez.

 

 

 

 

 

Ardo botila txamarretan

zintzilik

azken zurruta

parkeko ateak irekitzean

egina du.

Banku aspertu batetan etzanda

loak hartu du

musika banda hastean.

Ludwig Van-ek bezainbateko kalparra

gau mozkortiarrak

zikindu dio

ardoaren lagunari.

 

Bandako biolinari zurbilek

ez zekiten hori... hori, bai!

ardo botila hutsean

amets ero bat zeukala gorderik.

 

Ez zuen entzun zortzigarren garrasia,

baina berdin zen.

 

Amets eroa

bitan

ireki zen.

 

 

 

 

 

Ba zekiten igandea zela.

Urmaeleko faisanek

mila uhinetako pentagraman

kontzertua orraztu egiten zuten.

Pailaso mokoz pintatzen zituzten

igandearen hegoak,

baina ez zuten zortzikorik asmatzen,

bals zoro, geldi, eder bat baizik.

 

Eta zazpigarren ordua zen.

 

Urmaela zuritu, erotu

irauli egin zen.

Uhinak dardarrez

erdiminez

lausotu ziren egin.

 

Faisanak eta

haien uretako dantza

bitan ireki ziren.

 

 

 

 

 

Kontzertuaren apar neurtua...

makin hotsa zerion langileari.

Parkeko zuhaitzaren gerria

bizkarraz epeltzen zuen,

zigarroaren keaz janzten.

Astegunetako lainoaren grisa eria

hortzetako tabako merkean nahasia...

 

Bidenabar

historiaz ornitutako

sinfonia nabarrak

lainoaren grisa eria

kendu nahi

nahi zion kendu

arnasari.

 

Eta zortzigarren garrasia

ahitu berria zen.

 

Zuhaitzaren gerria eta

langilearen bular euritsua

bitan ireki ziren

erdiminez.

 

 

 

 

 

Agortu berria

xurgatu berria

zen igandeetako

parke beti-berdin-berberean

zazpigarren orduko

zortzigarren garrasia.

 

Esku sendoz, sentikorrez

betetako odeia

airetara, ilusioetara

zen abiatu, zurbil.

 

Kontzertuaren soinua

buru kizkurtu guztietaraino

hegatu zen, ahitu arte,

lanbro lotsagabearen gisa.

 

Eta parkeko menderatuen eskuak

bitan ireki ziren

erdiminez.

 

Zortzigarren ordua zen.

 

 

 

 

 

Eta mila esku libre jaio zen.

Eta odei koloregabe bat osatu...

eta hautsa poztu...

eta airea...

 

Eta oro bitan

ireki zen

erdiminez.

Mila esku jaioberrien erdiminez.

 

 

 

 

 

Baina zer galdetzen didazu?

Zertarako jaio ziren?

Mila eskuoz bete odeia

zertarako abiatu zen?

Bai... zertarako...

 

 

 

 

 

Sentitzeko, bai, sentitzeko!:

loak ezin hartuz dagoen

aurpegi amorostuaren kezka;

kriseilu argiaren bila dabilen

behatz hotzaren dardarra...

sentitzeko.

 

 

 

 

 

Usaintzeko, bai, usaintzeko!:

izara zurietan besoz

zabaltzen den

desioaren gorputza,

gauaren xokoan ametsez

pizten den

ereinotzaren sua...

usaintzeko.

 

 

 

 

 

Goxatzeko, bai, goxatzeko!:

zigorraren zauriak dakarren

birao itoerazia;

bizitzaren atariz atari doan

garrasiaren eta eskearen izara...

goxatzeko.

 

 

 

 

 

Entzuteko, bai, entzuteko!:

itsaskurkuiluan hareak

leundu duen

amodio kantuaren eztia;

sutondoetako beroz kanpo

arrotz datorren elur jasaren

hots zuria, oin ahula...

entzuteko.

 

 

 

 

 

Ukitzeko, bai, ukitzeko!:

teilaren bizkar geldian

xoriek utzi dituzten hegaldiak;

kaleetan lurruntzen den

giza-errainua, bizi historia...

ukitzeko.

 

 

 

 

 

Zoriontsu bihurtzeko, bai, zoriontsu!:

jendetzaren sokalasan, eznahiz,

arlekinaren eroarenean

dabiltzanak, irauten dutenak;

aho delikatu eta heziek

mespretxatzen duten

gizaki antzua...

zoriontsu bihurtzeko.

 

 

 

 

 

Lagun izateko, bai izateko!:

jendetza presadunaren artean

bareari begira geratzen den

mutiko hegalariaren lagun;

lau ormetako errotarriaren dantzan

loturik dabilen, bizitza alargunaren...

lagun izateko, bai, izateko.

 

 

 

 

 

Eta zertarako?

Horretarako

bederen

jaio ziren

mila eskuok,

mila eskuoz

betetako odeia

abiatu zen

airetara

ilusioetara,

burdin hotsik ez zenera.

 

 

 

 

 

Azken eroen akelarreak

zirauen

hausterretako sorginetan

oraindik.

Elkarrizketaren tenploak

zirauen

mihien epeltasunean

oraindik.

 

Isilaren erdiminez

zazpigarren orduz

MILA ESKU

bidaiante

zuhur, tente,

sentimendu dutenen

esku eske.

 

 

 

 

 

Sentimendu dutenen

                       esku

                       eske:

 

Elizatarira ez zen ailegatzen

elizkizun garaian

otoizlarien kantu

perfumatua.

 

Txanponaren pisua

bereizten bazekien

ezkutuki eta euskaraz

(lehen latinez)

iganderoko karitate neurtua

uzten ziotenean,

esku sagarrean.

 

Itsuaren eskuak

ahurreko azalaren

zuri gastatua eskeiniz,

limosna baten barkamena

eskatzen zion otoizlari

garazidunari,

elizatariko harrien marmarrean.

 

Ogitarako dina txanpon

jasotzen zuen eskuari begira

zegoen odeia,

kide.

 

 

 

 

 

Sentimendu dutenen

                       esku

                       eske:

 

Pianoaren teklak baino leunago,

xuri,

pianoaren hariak baino luzeago,

dardar,

frak beltzaren mahuketatik

konpasaren taupada inurrituak

itzal zurbil bihurtuz:

                            esku bi

                            dantzari.

 

Teklak ez ziren hain xuri

hariak ez hain dardartsu.

 

Adagio bat piztera,jotzera,

hegaz egin eraztera

ausartu zen pianolaria.

 

Ingurua edertu egin zuen

musikaren oihartzunak.

 

Bi eskuek, xuri,

dantzari leun

luze...

bihotz mekanikoak ziruditen.

 

 

 

 

 

Sentimendu dutenen

                       esku

                       eske:

 

Bi amorante

lau esku

aurpegietako ura

ferekatuz.

 

Bi hitz

lau musu

ezpainetako kresala

desio bihurtuz.

 

Bi bizitza bizi

lau etxe-dorre

IIargiaren hautsa

begietan dastatuz.

 

 

 

 

 

Sentimendu dutenen

                       esku

                       eske:

 

Marsellako gauean

deika ari zen eskua.

Behatz banatan

hojalatazko eraztunak

hojalatazko irribarre.

 

Emagalduaren gau zinbela.

 

—E! Monsieur!

ehun frankotan

liburu berria bezala

irekiko zaizu nire gorputza.

 

Neoiargizko esku luzea

gorri-urdin-more-gezurti

jarri zen.

Nire begiak

liburu berriaren grinaz.

 

 

 

 

 

Sentimendu dutenen

                             esku

                             eske.

 

Mintzaira berri dutenen

                          esku

                          eske.

 

Hitzak antzu, motz

gelditzen direnean,

elorri loratuan

haize jostalaria

kukutan bezala

sortzen da

eskuaren mintzaira

eskuaren fereka.

 

Eskuaren fereka
Iņaki Zabaleta

Hordago, 1982