www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Nafarroatik
Pablo Fermin Irigarai, «Larreko»
1916-1936, 1992

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Nafarroatik, Pablo Fermin Irigarai Larreko (Iņaki Caminoren edizioa). Euskal Editoreen Elkartea, 1992

 

aurrekoa hurrengoa

        Orai, udaberrian gaude, egunaldi politak egiten ari da, goiztiri otzak baño egunaz argi eta ez otz: juan den astean izan dugu naiko euri eta urandiak lekuetarik aldaratuak.

        Españako buruzagiaren autatzeko Nafarroan «bloque de derechas» delakoak berexi ditu Diputazioneko ahaldunak, seiak, eta «bloque» orren buruzagia, Martinez Berasain jauna.

        Ez dakit nola Nafarroako zinegotziek egin dezaketen orren bertze, nola diotenez: geroak erakutsiko digu garrantzia andia ote duten emengo zinegotzien berexteak; baldin ezpada «bloque de derechas» delako batasunak bere indarrean irauten duela adiarazteko? edo diputadoak direnez geroz, ea ote diren egiazki.

        Ogeita zortzi urtez gure artean egon den Modesto Font jauna, gobernadore ordezko bezala arras guretua bezala zagolarik, emendik ekendu dute eta Huelvara bota, Jainkoak daki zergatik; ez bide da edo ez bide zen gobernukoen aldekoa.

        Gauza guztietan bezala; lan gabekoeri asi delarik bost eta iru pezeta egunsari ematen, familiadun edo bakar den arabera; eken artean, ere sartu omen dire zerbeiten jabe diren biga... baño diotenez baetuko dituzte.

        Diputazioneak ere eman omen du langabeentzat amar mila pezeta, uren kalteak eztitzeko zerbeit lan egiteko, orai berriki Erriberako ur andien bazterretan.

        Au ikusirik, gobernadore jaunak ere itz eman du, eldu den udan asiko direla lanean, Ebro ta Aragon urandiak ez daizten lekutan edatu edo barreatu; bazter bazter zenbeiteko lur guztiak fundi ez daizten.

        Berriz asi dire gure zinegotziak, Plaza del Castillo delako zola berritu eta zimentatu bear dutela; beingoan egin bear dena egin, eta ez nolanaiko lanak egiten ari.

        Aurtengo «Aberri Eguna» jaituko da errietan: erri bakotxak berez-bere.

        Eldu den illeko amargarrenean abertzale bilkurak izango dire Baztanen, Itunen eta Beran; Monzon euskal-izlari aoederrekoa mintzalari, eta lau bertsolari, Dargaitz, Iriarte, Txapel eta Basarri; ots, oberenetarik: ongi dago!

        «Eusko Ikaskuntzak» erabaki du gorasarre bat egitea Julio Urquijo jaunari: ederki dago! eta Azkue jaunari, noiz?

        Aurtengo udako ikastaroan (uztailaren 16 garrenetik 22era) norbaitek erakutsiko du, nola egin daiteken lana delako bilingüismo bideratzeko. Euskalerriko oroituriako batzarrea berriz, Estellan egingo dute buruillaren seigarrenetik amairugarreneraño. Diputazioneak laguntza itz-emanik.

        Manezaundi jaunak La Vozetik irakurgai polit-politez ari da euskaldunen irrieginazten: ederki dago bere azken «Airez-Aire», Uztaritzen emana.

        Gure zinegotziek erabaki zenbeit artu zuten azken batzarrean: langabeen laguntzeko zerga zerbeit; iruetan ogei auto baño geiago ez uzteko Plazan. Alkate jaunari ahalgoa eman diote artzeko edo beretzeko «Comandancia de Injenieros» delako etxea.

        Larunbatean «Eusko gaztedia»n, Ayerar jaunak egin zuen mintzaldi bat.

        «San Cosme y San Damian» delako sendakin batzan, Zubeldia jaunak filosofiaz mintzatu zen.

        Orai aldi untako solasbide geiena Españako buruzagien gizon-gaiak, nor daitezken. Geienen ustea da Azaña, berexiko dutela: eskuñaldekoek nor duten gizona ez dute orañik erran, baldin badute; oraiko aldian egoaldeko zuri-gorrixtek guti dezakete gorrien aitzi.

        Uranga eta Irujo fascista gisaz giltzapetu zituztenak beregain utzi dituzte, besteak ez.

        Urbilen aldi artio, Jainkoak ala nai duelarik.

Larreko

 

aurrekoa hurrengoa