www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Nafarroatik
Pablo Fermin Irigarai, «Larreko»
1916-1936, 1992

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Nafarroatik, Pablo Fermin Irigarai Larreko (Iņaki Caminoren edizioa). Euskal Editoreen Elkartea, 1992

 

aurrekoa hurrengoa

        Aaldun edo diputadoen autatzea dela bide, zenbat mintzo den!

        Nere irizpideko, oraiko aldi untan eta autatzeari buruz, asmo edo xede bearrezkoena bear litzeke, berexi, langile beartsuen alderako gizon oberenak; ots, langileak maite dituztenak.

        Aita Sainduak dio: oraiko aldian, errelijioari egin dion kalte andiena, langile beartsuen galtzea, edo gure sinestetik eken urruntzea.

        Ori egia denez geroz, nor obendun? Ebanjelioko egia asko bizkarrera eman ditugulakoz.

        Katoliko aberatsak eta nagusi geienak? Zer gisaz jokatu gara gure menekoen aldera?

        Gogoratu dezagun, ebanjelioak diona: 24. «Hargatik bada, zorigaitz zuentzat, aberatsak, zeren zuen gozoa oraidanik duzuen».

        25. «Zorigaitz zuentzat, aseak zaretenak, zeren gose izanen baituzue.»

        Bakotxa bere baitaratu, obendun ote den ikusteko.

        Eta ez bakarrik aberatsak eta nagusiak; bai ta apezak, fraileak eta.

        Beartsuak, aberatsak baino adiskideago eta maiteago izan ote dituzte? Langileak, nagusiak baño maiteago? mutilak, nagusi-etxekoandreak baño?

        Aspaldidanik uste untan nago; langile geienak etsai baldin baditugu, gu, obendun garela.

        Ez ditugu lagundu; ez ditugu maitatu, ebanjelioak erakasten digun bezala. Aberatsekin naiago; beartsuekin eta langilen etxeetan baño maizago, aberatsen etxetan.

        Apezak eta langileak elkarrenganik berexi direlakoz, nik uste, Aita Sainduak eman diola «Acción Católica» delakoari bide berexi bat, apezez besteek lan egin dezaten, sineste gabeak biltzeko eta argitzeko.

        Nola nai den dela; oraiko autatze untan, leenengo bide berberetik dabiltza eta...

        Oraiko aldian, katoliko baten nabarmen ageriena, langilen alderako egiazko katoliko agertzea, bear litzeke.

        Gizon zintzo baten kristautasuna, nola langileak laguntzen dituen, nola maite dituen, ori bear litzeke ezagupide bereziena.

        Iruko jauna adiskide dut eta badakit aren berri.

        Berriki, eri gaxo bati gaxotegian leku emateko, beste zerbeiten ondotik, unela askentzen zuen idazki eder bat:

        «No es cristiana una sociedad que no arbitra medios de atender al desvalido enfermo, a cuya puerta llama la muerte, a la que debe recibirse con la solemnidad de su transcendencia máxima.»

        Unela mintzo den gizona, ez daiteke erran ez dela errelijioaren aldekoa.

        Zergatik ote den, ez dakit; baño, oraiko aldian bloque delakoak, iduritzen zait, ez daudela urrengo aldian bezain bero.

        Gorrien aaldun gaiak ere agertu dire; baño, ekin batio doan «Acción nacionalista» delako gaia orañik ez da sortu.

        Argia-ko berrielzale Mendi-xuri jaunak, La Voz-etik zerbeit erran bide zuen (ni orduan eri nindagolakotz ez nuen deusik irakurtu) bloque delakoek Auritzen egin zuen bilkuraz. Mendi-xurik erran zuena gaitzitu zitzaion Diarioak Auritzen daukan berrielzaleari eta jaun unek, Jainkoak daki erran zition gordinkeriak. Baño, Mendi-xuri jauna zutitu da eta ez da ixildu; bereak eta asto beltxarenak erran ditio larunbateko La Vozetik; argi eta garbi adiaraziz, eusko-abertzaletasuna bat bakarra dela emen, Gipuzkoan, Bizkaian eta berdin Benabarreko Luzaide eta Arnegin; orroitzea aski da nola Luzaideko Politeneko etxeko berberak direla Arnegiko Politenekoak.

        Nola nai den izanik, bilkura arren ondorio gisaz, Aurizkoak ez daude bakean.

        Mendi-xuri jauna, uzkizu bere uliekin; gu, gero ta katoliko zintzoago izan; gero ta nafartarrago, gero ta, gure erriaren nabarmenak azkarrago agertu, bereziki euskara.

        Izotzillak utzi digun aroa! Arrigarri dena! Zuaitzak loretzen asiak, landare belardunak erro guti bernerat eta geiago airerat, bearrik, elurra bereala eldu zaigula!

        San Cristobal gaztelutik, Gijona 209 giltzapetu eraman dituzte; baño, bide-near, Etxarri-Aranaz barna. Gelditu direnak 250 omen dire.

        Igandeko fuboleko partida, bustia eta otza Osasuna ta Betis Sevillakoa. Emengoek irabazi zuten sei golez, bestek batere ez.

        Azken merkatuan 440 txerri eta 45 aretxe saldu ziren, sos bat merkeago.

        Urbilen aldi artio, Jainkoak ala nai duelarik.

Larreko

       

 

aurrekoa hurrengoa