www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Nafarroatik
Pablo Fermin Irigarai, «Larreko»
1916-1936, 1992

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Nafarroatik, Pablo Fermin Irigarai Larreko (Iņaki Caminoren edizioa). Euskal Editoreen Elkartea, 1992

 

aurrekoa hurrengoa

        Erri itsusi untarik lerro batzu zikindu naiez ari naiz eta... kezketan nago izanen ote diren argitaltzezko gai.

        Nola nai den dela, Toledotik eta Toledoko gauzez guti izain da euskaraz eginik eta au bedere ona or.

        Badakizue Madridtik Toledora, 70 kilometro bidea dela guzia ordoki.

        Malkor arritsu batean dagola Toledoko hiria, nik ez nakien: gañera eldu eta bertze aldetik arrizko ripa batean Tajo delako ur-andia ageri da, eta ur-andiaz bertze aldetik, berdin zut arri-gorria.

        Urrunera, olio ondo eta maastiak ageri dire, baño ez aunitz.

        Erri zar zar bat dela guziek badakizue; karrikak laburrak, mearrak, eta biurriak ditu, geienak petikora edo gainbera ibili bearrak.

        Baño, Toledo, gaitza da; leena ezpada, elizako ontasunetan eta oroituri zaarretan.

        Eliza-nagusi bat badu; ura nolakoa, atetik ez du ainbat iduri; baño barnetik, andiagorik, ederragorik, aberatsagorik!

        Bear bada ura ikusteko illabete bat osoa bear zinuke!

        Aren egileak! zenbat egile! eta zenbat urtez lanean aritu ote ziren eta zer lanak eta nolako langileak!

        Oraiko gure espantu guziekin ez da olako lan egilerik.

        Eta elizako gordairuak? Ez daiteke sinetsi ango ondasunak, nolakoak diren; elizako jaunzduretan den aberastasuna!

        Meza emateko jaunzdura bat bada, 80.000 arribitxi balio andikoekin egina.

        Baño, nola guziak bakotxa bere lekuan emana!

        Badire bertze bizpairur eliza, zaarrak bezain ederrak; Alcazar eta San Juan de los Reyes, bereziki dire gain gañekoetarik eta ikusgarriak.

        Beti daude ikuslez beteak, españolez baño geiago, anglesez.

        Korpusko eliz bira egiten da karriketan barna; arte guti bai da etxe batetik bertze aldekora, etxe gain gañeko bizitzetarik bertze etxe eretzekoetara, edatzen dute zapi lodi bat ongi estekaturik, alde batetik eta bertzetik.

        Aitzineko bospasei zaldizko korneta jotzale, eta bi atabal zaldi baten gañean eta zaldi beraren gañean atabalaria ere.

        Gero eliza guzietako kurutzeak; balio andikoena, eliza nagusikoa; gurdi batean bear da eraman; ain da andia eta pisua guzia urrezkoa.

        Azkenik «Kustodia» munduan den andienetarik, zaarrenetarik, baliosenetarik; Arpe aipamen andiko urrelariak egina.

        Aren ondorik Toledoko kardenal Segura jauna eta erriko buruzagi mota guzitakoak.

        Eliz bira larreñe, Zokodobere delakoan barna iragan zelarik, kardenal jaunak artu kustodiatik gure Jauna eta etxe baten barandatik eman zigun onespena.

        Biaramunean Españako errege ere, an omen zen; kabalgata delako edo Auto Sacramental batera juanik.

        Ikusgarri omen zen, an egin zutena.

Larreko

 

aurrekoa hurrengoa