www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Nafarroatik
Pablo Fermin Irigarai, «Larreko»
1916-1936, 1992

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Nafarroatik, Pablo Fermin Irigarai Larreko (Iņaki Caminoren edizioa). Euskal Editoreen Elkartea, 1992

 

aurrekoa hurrengoa

        Gauza guztiak, buruz-beera bai dabiltza, aroa ere, aspaldidanik unela doa; busti eta bero, egoaizeak bere nagusigoa ez du utzi nai.

        Iyaz bezala, maiatzean edo orrilan berotzen badu, gureak egin du.

        Ramon Gainza Iguaran eliza nagusiko ebasgoan zerbeit ikusteko zuelakotz, ekarrazi dute Burgostik eta erran omen du, ez duela ikustekorik lan ortan; baño jujeak uste du ez diola egia erran.

        Egunkarietan, aaldun autatzeari buruz; nola mintzo diren; ez bakarrik bakotxa bere sainduari otoizten; baizik eta Jainkoak daki etsaiarentzat zer dioten.

        Egon naiz, zenbeit egunez gogoeta, egunkariek irakurtzetik utziko ote nituen; baño ezin, nik ere, zerbeit jakin nai, zerbeit lagundu nai.

        Guztien buruan solasbide larriena eta guretzat miñena da: askok, katoliko direnak, gutaz diote argi eta garbi, abertzaleak nolapaiteko katolikoak garela, ots; adiskideago garela gorriekin besteekin baño, eta ori egia daiteke.

        Nere aldetik, nere lantegian, lanean ari diren sozialistak begi onez ikusten ditut eta berek neri uste dut gisa beraz.

        Eta ez, bere aitzinean nik nere kristautasuna gordetzen dutalakotz; aitzitik, orrengatik ere, «Aitaren, Semearen eta», noiz nai egiten dut eken aitzinean eta nere lana, berdin gogotik egiten dut ekeri nola besteri.

        Baño, gisa ortan egotea latza zait! Lehen bai lehen juan daizten egun ok! Orai, bozik gaude; gezurrak eta gordinkeriak gutituko ditugu.

        Neri geien geienik itsusi zaitana: apezek, frailek eta, entzutea, lan egiten dutela batzuen alde. Nik uste; apez bat erritar guztien aldera, berdin agertu bear dela; ez baten alde ez iñoren alde. Untaz landara, apezak ere, erritarra da, nor naiek bezenbat eskubide du bere gogoaren aldekoari laguntzeko: baño gauza da jakitea zer den obe.

        Itz batean, apez jaunak ez luke etsaigo ortan eskurik artu bear; oraiko bere etsaiena, izan daiteke sarriago, aren bearretan edo aren adiskidetasunaren eske eldu dena.

        «Mutatis-mutandi». Sendakinek ere errietan unela bear ginuke; sendakin bat ematen bada alderdikari, beste, partida dituenak, nola beatuko diote eta nola arengana joko?

        Bereziki, beartsuen maitale, langilen laguntzale, aberatsak bezain begiko bear ginuzke beartsuak.

        Nik uste ortan dagola, oraiko langile-eztabaien xuritzeko giltza.

        La Voz-ek dakarra, apezpiku jaunaren mintzaldi batetik arturik.

        Apezpikuak eta apezek zer gisaz bear duten agertu politikako gaietan eta alderdikariekin! ederki! nik uste badela apezpiku jaunaren itzen bearra.

        El Diario eta Artibaien euskarazko lana. Arrigarri da gertatu dena, Euzkadi-ko euskar-sailan agertu lan batekin. Euskaratik Jainkoak daki nola itzulikaturik, esanazi zioten, guardia zibilek, esaten etzuena. Egileak, euskaraz eta erdaraz argi eta garbi adiarazi zuena, etzen zibilendako makurrik; baño El Diariok orañik ez bide daki egia den bezala. Baño, erran-merran gezurrezko ainitz dabila ta...

        Iruñeko iri-gizonek nai dute gauaz ere auto bat edo bi prest egon daizten, bereala, bear orduetan etaz baliatzeko. Baiki gauaz ezin daiteke auto bat atzeman, eri-andi bat gaxotegira eramateko edo.

        Igandean erran zuten, muga aldera juanak zirela artilleriako bi konpañia, ustez naasle batzu sartu nai zutela. Nork daki, norbait eizian edo baldin ezpazen. Eldu den buruilaren eizia debekatu dute.

        Aaldun-aukera ez dakit nola bururatuko den; baño uste dut, bloque delako seiak aterako direla, urrengo aldian bezala. Jakina, Nafarroan errelijioaren aldeztale gisaz jarriz geroz, apez fraile geienekin batio juanez geroz; ez da arrigarri unela geienen bereganatzea beste partida guztiak bateraturik ere, garraitzeko.

        Nola nai den, orañik ez dakigu zuzenki azken berriak; bakarrik Belaskoaingo errian komunista bat Iruñekoa il dutela.

        Fuboleko partida Osasuna eta Barceloneko Español, emengoek irabazi zuten sei golez, bestek bat.

Larreko

 

aurrekoa hurrengoa