www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Nafarroatik
Pablo Fermin Irigarai, «Larreko»
1916-1936, 1992

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Nafarroatik, Pablo Fermin Irigarai Larreko (Iņaki Caminoren edizioa). Euskal Editoreen Elkartea, 1992

 

aurrekoa hurrengoa

        Aro zikina ari diguna! Beti bustia, eta atertzen duenean bero, aspalditik ego aizea nagusi bai dugu.

        Ogiak, garagarrak eta belarrak botaiak; lurrean itoak; uste ginuelarik uzta on bat bidean; badaiteke beste aldera Jainkoak laguntzen ezpadigu.

        Gobernadore jauna Madridtik itzuli berria dugu eta berak dionez zerbeit erdietsirik Nafarrarentzat. Baño, nik uste emen, ainitzek ez paidiote begi onez ikusi azkenengo naasturietan, berdin eskuñaldekoek nola beste aldekoek: zioten, lekuz aldatuko zutela; baño, finkatuago eldu omen da gobernuaren aldetik.

        Gobernadore jaunak, Dikastillo delekoan, iru dantza leku etsiazi omen ditu, ez dantzatzeagatik, baizik osasun-kalterako lekuak zirelakoz.

        Arabako mugaaldean larretik ebasten omen dituzte abereak eta Araban sartzen; gobernadore jaunak, Arabakoa otoiztu omen du zaindu dezala nola dituzten paperak zunsizen.

        Diputazioneko gestore eta estatutoaren aldezkoak lanean badabiltza; orri banatzen eta irakaspenak ematen, ayuntamentukoak eta erritarrak argitzen, estatutoaren onak agertuz.

        Eldu den igandean, Iruñan biltzekoak daude erri-ordekoak, estatutoaren onesteko edo uzteko.

        Diario de Navarra, beti bezain gogor ari da. Estatutoaren aldezko guztiak iguin ditu; batzu, nazionalistak direlakoz eta bertzeak ezkeraldeko edo gobernualdekoak direlakoz.

        Azkenik, Nafarroako bi diputado, Aizpun eta Gortari jaunak erran dutelakoz bere boza emanen dutela estatutoaren alde, naiz arrazoñ andiak dituzten beren gogoak ez asetzeko, eta beste aldera jotzeko: ori ere gaitzitu zaio Diario delakoari.

        Unen aldekoek, lepoaldean eramaten omen dute ikur gisaz, boton bat eta artan emanik «gu bakarrik», nik ez diotet ikusi, eta ez dakit egia ote den.

        Baño, geienek, ez bakarrik eta ez lagunekin, ez dute ibili nai; ezpai dute kolkoan ortarako indarrik aski.

        Gobernadore jaunari salatu diote; Tafallan, Ayuntamentuko batzarrean, egunari egile bat, alkateak eta bertze erriko gizon batek zanpatu dutela. Zer putikoak!

        Salinas, gobenadore-orde zelarik liburutegi batetik gutun zikinak saltzetik debekatu ditu.

        Estellako Aita Urangari, ez dio baimenik eman gurutze-bidea agerian egiteko.

        Andiki egin da Iruñan, Jesusen-Biotzeko bederatzi-urrena eta iragan ostiralean egin zuten azkena; egun guztian eliza-nagusia beterik egonik, Aita Sainduaren otoiztuak egiteko.

        Aizpun diputado jaunak, galdeegin du diputadoen biltzarrea, orai zuritzen ari diren «Agraria» deleko legegaiak, agintzerik ez dezala izan Euskalerrian.

        Loretegi berria, Aita Elizondo kapusaidunaren gutun berria da; diote, ederki egina dagola, nik ez dut irakurtu.

        Irakurtu dutana da bertze gutun berri bat, Jesusen Biotzaren illa. Oar Arteta jaun apezak egina. Mamiz ederki eldu bada, euskara garbi-garbiz apaindurik ere bai. Laffitte jaunaren Mayatzeko ilabetea bezala da; mamiz aberats bezain eder euskaraz. Egile bieri, nere zorionik beroenak.

        Urbilen aldi artio, Jainkoak ala nai duelarik.

Larreko

 

        Bertze hitzaldi bat ukan dugu Estatuto hortaz mintzo dena; nihondik ez dezakegu ezar hemen, biziki luzeegi da. (Egilearen oharra)

 

aurrekoa hurrengoa